SAÇ SAĞLIĞININ TEMEL İLKELERİ Öğretim Görevlisi Meral YILDIRIM

1. SAÇ SAĞLIĞININ TEMEL İLKELERİ Öğretim Görevlisi Meral YILDIRIM

2. Neden önemli!!! İnsanların çoğu saçının durumu, gelişimi, sağlığı gibi konularda oldukça hassas ve yakından ilgilidir. Saçlarımız hayati önem taşımasa da estetik ve psikolojik açıdan önemlidir. Doğaldır ki herkes sağlıklı saçlara sahip olmak ister.

3. SAĞLIKLI SAÇ Saç sağlığı denilince, saçlı derideki 100.000 adet veya daha fazla kıl yapısının genel durumundan bahsedilmektedir. İyi durumdaki saç; yumuşak, dolgun, parlak, kolay taranabilir, elektriklenme-yen ve yağlı olmayan görüntüye sahip saçtır.

4. SAÇ NEDEN HASARA UĞRAR • Kozmetik uygulamalar ve fiziksel faktörlerin yanı sıra kötü veya yetersiz beslenme, anemi, uzun süreli açlık, saç gelişiminde etkili protein eksiklikleri ve hormonal bozukluklar gibi sistemik hastalıklar sonucu saç sağlığı kaybedilebilir. • Yaşın ilerlemesi de saçlarda değişikliklere neden olur. Uzama hızı ve saç miktarı azalabilir. Ancak saçın yapısal özellikleri yaşlılarda fazla değişiklik göstermez.

5. PARLAKLIK • Saç sağlığının en önemli göstergesidir. Bu özellik kutikulanın sağlamlığı ile ilgilidir. • Kutikula zarar görmüşse saç zamanla parlaklığını kaybeder.

6. SAÇTA MEYDANA GELEN HASARLAR • 1- Fiziksel İşlem Hasarları • 2- Kimyasal Hasarlar • 3- Tıbbi Geçmişe Bağlı Hasarlar

7. 1) Fiziksel İşlem Hasarları Zamana bağlı olarak, pul tabakasının zarar görmesi sonucu, saç uçlarında kırılma, saçta kuruluk ve parlaklığın kaybolması şeklinde karşımıza çıkan hasarlardır.

8. Fiziksel İşlem Hasarlarının Nedenleri • 1- Kötü fırçalama ve tarama • 2- Saçın elektrikli kurutucularla aşırı ve sık kurutulması • 3- Aşırı germe • 4- Dış ortam koşulları

9. Kötü Fırçalama ve Tarama • Saçın dolaşığının açılmadan, dipten uca doğru taranması, • Saçın uzun süre ve düzgün olmayan hareketlerle fırçalanarak taranması, • Kalitesiz materyal (tarak, fırça vb) kullanımı.

10. Alınabilecek Önlemler • Saçın dolaşıklığı açıldıktan sonra enseden başlanarak, uçtan dibe doğru hareketlerle taranmalıdır. • Saç gereğinden uzun taranmamalıdır. Uzun tarama saçta elektriklenmenin artmasına ve saçların uçmasına neden olurlar. • Saçta kullanılan materyallerin (fırça, tarak vb.) kalitesine dikkat edilmelidir. Metal tarak ve fırçalar saçın daha fazla yıpranmasına neden olur.

11. Saçın Elektrikli Kurutucularla Kurutulması • Elektrikli kurutucunun saça uzun süre uygulanması. • Elektrikli kurutucunun saça çok yakın uygulanması, dolayısıyla ısının artması. • Yüksek ısıda saçın kurutulması. • Elektrikli kurutucuları sıklıkla kullanma.

12. Alınabilecek Önlemler • Saçın mümkün olduğunca doğal koşullarla kurumasını sağlamak. • Elektrikli kurutucunun saç tellerine yakın mesafede kullanılmaması. • Mümkün olan en düşük ısıda saçın kurutulması.

13. Saçı Aşırı Germe • Saçın uzun süre sıkı şekilde (gerdirilmiş olarak) toplanması, zamanla saçta kopmalara neden olabilir. • Saçta sürekli olarak bant, bandana vb. gibi aksesuarlar kullanılması, saçta kopmalara neden olabilir.

14. Alınabilecek Önlemler • Saçlar uzun süre sıkı şekilde toplanmamalıdır. • Saçta bant, bandana vb. gibi aksesuarlar sürekli kullanılmamalıdır.

15. Dış Ortam Koşulları • Saçların uzun süre güneş ışığına maruz kalması. • Deniz, havuz, kaplıca sularına maruz kalma. • Rüzgar.

16. Alınabilecek Önlemler • Uzun süre güneş ışığına maruz kalınacağı durumlarda saçlar uygun aksesuarlarla korunmalıdır. • Saç için kullanılan güneş koruyucuları kullanılmalıdır. • Deniz, havuz ve kaplıcalara girmeden önce saçlar korunup, sonrasında bakım uygulanmalıdır. • Aşırı rüzgarlı ortamlarda saç korunmalıdır.

17. 2- Kimyasal Hasarlar Saç estetiğini ön planda tutmak amacıyla saça uygulanan kimyasalların meydana getirdiği olumsuz etkilerdir. (renklendirme, tonlama teknikleri, düzleştirme, permanant v.s)

18. Kimyasal Hasarların Nedenleri • Yüksek alkali derecesine sahip kimyasalların kullanılması • Alkali maddelerin doğru kullanılmaması • Alkali maddelerin bilinçsizce kullanılması • Alerji testi yapılmaması • Oksidasyona uğramış kimyasalların kullanılması

19. Alınabilecek Önlemler • Yüksek alkali derecesine sahip kimyasallardan uzak durulmalıdır. • Kimyasallarla yapılacak işlemler uzman kişiler tarafından yapılmalıdır. • Uygulama öncesi alerji testinin yapılmalıdır. • Oksidasyona uğramış kimyasalların kullanılmamalıdır. • Kimyasal ürünler kullanılmadan önce, yapılacak işleme uygun özel bakım ürünleri kullanılmalıdır.

20. 3-TIBBİ GEÇMİŞ Saç dökülmesinin nedeni çoğunlukla belirgin bir genetik geçmişe bağlansa da, saç dökülmesi ve saç tellerinin zayıflamasında hastalıklar, ilaç kullanımı, beslenme bozuklukları, hızlı diyetler, stres gibi faktörlerin rolü büyüktür.

21. Tıbbi Geçmişe Bağlı Hasarların Nedenleri • Sağlığın bozulmasına paralel olarak uygulanan tedaviler. • Vücuda gerekli olan besinlerin düzenli olarak alınmaması. • Uzun süre ve metabolizmaya uygun olmayan diyetlerin uygulanması. • Stres.

22. Alınabilecek Önlemler • Sürekli saç dökülmesi ve saç tellerinin zayıflaması durumlarında doktora gidilmelidir. • Düzenli ve dengeli beslenmeye özen gösterilmelidir. • Uzun süre yapılan diyetlerden sakınılmalıdır. • Metabolizmaya aykırı hızlı diyetler yapılmamalıdır. • Stresten uzak durmalıdır.

23. Sağlıklı Saçlara Sahip Olmak • Düzenli aralıklarla saçların kestirilmesi. • Saç kesimi sırasında keskin uçlu makasların kullanılması.

24. Saçın durumuna uygun kozmetik ürün kullanın, • Saçınızı her gün yıkamaktan korkmayın, • Saçınızı ılık suyla yıkayın, • Ph’ı 5.5-6.5 arasıdaki ürünleri kullanın, • Saçınız kolay taranıyor ve şekil alıyorsa şampuanını-za güvenin

25. Kuru saçlar yıpranmaya daha yatkındır. Bu yüzden özel bakımlarla desteklenmelidir. • Saçın kuruması hormonal nedenlere bağlı olabilir. (Menopoz, tiroit bezlerinin düzensiz çalışması)

26. Saçların ters yönden taranması kutikula pulcuklarının dizilişine ters yönde olduğu için olumsuz etki yapar. • Saç şekillendirme işlemlerinde kullanılan krepeden uzak durulmalıdır.

27. Üst üste kimyasal işlemlerden kaçınılmalıdır. • Yapılacak kimyasal işlemlerde uygun sıra takip edilmelidir. • İşlem uygun bakım kozmetikleriyle desteklenmelidir

28. Saç rengini fazla açmadan renklendirmek en güvenilir yoldur. Saç rengi açıldıkça saçın yıpranması da artar. • Beyaz saçların koyu tonlara boyanması tavsiye edilmez, bu durum saçın daha sık boyanacağı anlamına gelir. Bu da saçın daha fazla yıpranması demektir.

29. Masaj yapın ! Baş derinize masaj yapın. Masaj sırasında saçlı deri, kan dolaşımının artması nedeniyle kızarır. Bu durumda saç folikülünün tabanına daha fazla kan gelir. Bu da saçın beslenmesinde, dolayısıyla daha sağlıklı olmasında ve büyümesinde etkilidir.

30. Saç jöleleri ve köpükleri saçların daha hacimli görünmesini sağlayabilir. Bunlar saç teline zarar vermez ancak saç diplerini kuruturlar. Bu tip ürünler sadece saç uçlarına uygulanmalıdır. • Jöle ve köpük saçları sertleştireceğinden saçın kırılmasını tetikler. Bu nedenle yatmadan önce saçlar yıkanmalıdır.

31. KAYNAKÇA • ADIŞEN, E., ÖNDER, M. “Kozmetoloji ve Kıllar”, Kozmetik Bilimi, İstanbul 2004, s.32-41 • AMOTA, Y. F, Güzel Ol, İstanbul 2004 • HENDERSON, S., Temel Kuaförlük Bilimi, Ankara 1995 • KOCABALKAN SELÇUKİ, D. “Saç Bakım Ürünleri ve Şampuanların Kullanımında Klinik Seçim Kriterleri”, Türkiye Klinikleri Kozmetoloji, Ankara 2002, S.3, C.2, s.102 • ÖZBEK, R. M., ÖZBEK, “Estetik Bir Sorun Kellik ve Tedavisinde Yeni Yaklaşımlar”, Türkiye Klinikleri Kozmetoloji, Ankara 2002, S.3, C.2, s.98 • YENER, G. “Saç ve Saça Uygulanan Kozmetik Ürünler”, Kozmetik Bilimi, İstanbul 2004, s.178-184

32. TEŞEKKÜRLER