Bölüm 3 İşletme Analizi

2. Bölüm 3İşletme Analizi Yrd. Doç. Dr. Yusuf KARACA Afyon Kocatepe Üniversitesi

3. İşletme Analizi Nedir? • Bütün stratejik planlar ve kararlar işletmelerin mevcut durumunun analizi ile başlar. • Alınacak kararların ve atılacak adımların çıkış noktasıdır. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

4. İşletme Analizi Neleri Kapsar? • Değer zinciri analizi • Finansal analiz • Pazarlama performans analizi • Portföy analizleri • İşletmenin güçlü ve zayıf yanlarının analizi • Rekabet analizi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

5. İşletme Değer Zinciri Analizi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

6. Değer Nedir? • Firmalar açısından değer: Sahip olunan varlık ve kaynakların belirli bir tarihteki herhangi bir para birimiyle ifade olunan cari değeridir. • Pazarlama açısından değer: Ürün ve hizmetlerin, müşteriler açısından ifade ettiği değerdir. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

7. İç Lojistik Üretim Süreçleri Dış Lojistik Pazarlama Satış Değer ZinciriBir şirketin arz yanının (hammadde, içlojistik ve üretim süreci) talep yanına (dış lojistik, pazarlama ve satış) bağlanmasını sağlayan bir dizi katma değer yaratıcı faaliyeti tanımlayan modeldir. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

8. Değer Yaratma ve Organizasyonel Yetenekler • İşletmenin rekabet üstünlüğü; • faaliyetlerini düşük maliyetle gerçekleştirebilmesine, • kalite ve işlevlerini farklılaştırabilmesine bağlıdır. • Bunun için firma içi faaliyetler ile firma dışı faaliyetler müşteriye sunulan değeri artıracak biçimde bütünleştirilirler. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

9. Firmanın altyapısı İnsan kaynakları yönetimi Kâr marjı Teknoloji geliştirme Tedarik satın alma Üretim yönlü lojistik Dağıtım yönlü lojistik Kâr marjı Pazarlama ve satışlar Faaliyetler Hizmetler Temel Faaliyetler Porter’in Değer Zinciri Matrisi Destek faaliyetler Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

10. Finansal Analiz • İşletme amaçlarına uygun olarak, bir veya birden fazla döneme ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin değişik analiz tekniklerinden yararlanılarak analiz edilmesi, yorumlanması ve işletmenin içinde bulunduğu şartların göz önüne alınarak değerlendirilmesi işlemidir Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

11. Finansal Analizin Amaçları • İşletme faaliyetlerinde başarı ve etkinliğin ölçülmesi • Hedeflere ulaşılamamasının sebeplerinin araştırılması • Belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının test edilmesi • Geleceğe ilişkin planların hazırlanması • İşletmenin kısa, orta ve uzun vadeli yükümlülüklerini karşılayabilme gücünün belirlenmesi • İşletme faaliyetlerinin denetlenmesi ve yürütülmesi. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

12. Finansal Analiz Teknikleri • Karşılaştırmalı analiz • Yüzde analizi • Trend analizi • Oran analizi (en çok kullanılan analiz türüdür) Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

13. Oran Analizi • Likidite Oranları • Finansal Kaldıraç (Borçlanma) Oranları • Varlık Kullanımı Etkinliği (Faaliyet) Oranları • Kârlılık Oranları Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

14. Likidite Oranları • Cari Oran = Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Borçlar • Likit (Asit Test) Oranı = Dönen Varlıklar – Stoklar / Kısa Vadeli Borçlar Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

15. Faaliyet (Varlık Kullanımı Etkinliği) Oranları • Varlık Devir Hızı = Net Satışlar / Toplam Varlıklar • Stok Devir Hızı= Net Satışlar / Stoklar • Alacak Devir Hızı= Net Satışlar / Ticari Alacaklar • Alacakların Ortalama Tahsil Süresi= 360 / Alacak Devir Hızı Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

16. Kârlılık Oranları • Net Kâr Marjı = Net Kâr / Net Satışlar • Varlık kârlılığı = Net Kâr / Toplam Varlıklar • Özsermaye Kârlılığı = Net Kâr / Özsermaye Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

17. Finansal Kaldıraç (Borçlanma) Oranları • Toplam Borç Oranı = Toplam Borçlar (Yabancı Kaynaklar) / Toplam Varlıklar • Uzun Vadeli Borç/Özsermaye Oranı Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

18. Pazarlama Performans Analizi • Yıllık plan kontrolü • Kârlılık kontrolü • Etkinlik kontrolü • Stratejik kontrol Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

19. Portföy Analizi • İşletmenin mevcut yatırımlarını, kullanılan çeşitli ölçülere göre değerlendirme, bunların gelecekte sağlayacakları yarar ve olanakları tahmin etme, nihayet bu değerlemeden hareket ederek işletmenin elindeki kaynakların tahsisinde yol gösterme amacıyla yapılan analitik bir tekniktir. • İşletme stratejilerinin seçimine yol göstermesi amacıyla, her bir stratejik iş biriminin (SİB) değişik ölçülere göre değerlendirilmesi ve bunların gelecekte işletmeye sağlayacağı faydanın tahmin edilmesi sürecidir Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

20. BCG (Boston Consulting Group)Nispi Pazar Payı Matrisi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

21. BCG Matrisinde Uygulanabilecek Stratejiler • Geliştirme: SİB’in pazar payının artırılması için bir süre kısa vadeli kazançlardan vazgeçilebilir. Yıldız yapılmak istenen soru işaretleri için uygun bir stratejidir. • Tutma: Amaç SİB’in pazar payını artırmak veya korumaktır. Daha çok nakit inekleri için geçerli bir stratejidir. • Hasat: Uzun vadeli sonuçları dikkate almaksızın SİB’in veya ürünün kısa vadeli nakit akışını hızlandırmaktır. Geleceği parlak olmayan ve kendisinden çok nakit beklenen zayıf nakit inekleri için uygundur. • Tasfiye: Amaç, ünitenin kaynakları başka yerlerde daha iyi kullanılabileceği için işletmeyi satmak ya da tasfiye etmektir. İşletmenin artık finanse edemediği soru işaretleri ve köpekler için uygundur. Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

22. GE (General Elektrik) İşletme Portföyü ve Yönlendirici Politika Matrisi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

23. İşletmenin Güçlü ve Zayıf Yönlerinin Belirlenmesi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

24. SWOT Analizi • SWOT bir mevcut durum analizidir • SWOT organizasyonun gelecekteki durumunun ne olacağını tespit ve tahmin etmeye yarayan bir analiz tekniğidir • SWOT bir firmanın karşılaştığı çevresel imkanlar ve tehditlerin ve o firmanın içsel güçlü yanları ve zayıflıklarının kısaltılmış adıdır Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

25. SWOT Analizi Değerleme Matrisi Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

26. İşletme Fonksiyonları Yaklaşımı • Bu yaklaşımda güçlü ve zayıf yönler, o endüstride faaliyette bulunan işletmelerin veya stratejik iş birimlerinin fonksiyonel özellikleri ile değerlenen işletmenin fonksiyonel özelliği çeşitli nitelikleri bakımından kıyaslama yapılarak tespit edilmektedir. Aşağıdaki unsurlar değerlendirilir • Pazarlama ve dağıtım faktörleri • Finans ve muhasebe faktörleri • Araştırma - geliştirme ve teknoloji faktörleri • Üretim ve tedarik faktörleri • Endüstri ilişkileri ve insan kaynakları faktörleri • İşletme değerlemede sinerji faktörleri • İşletmenin yönetsel kaynaklarına ilişkin faktörler Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

27. İşletmenin Rekabet Üstünlüğünün Kaynakları Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

28. Rekabet Ortamını Etkileyen Unsurlar • Düşük fiyat, yüksek kalite • Seçim özgürlüğü • Teknolojik gelişme • Kaynak tahsisinde etkinlik • Artan rekabet gücü • KOBİ’ler için uygun ortam Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

29. İşletmelere Rekabet Avantajı Sağlayan Unsurlar • Mekan ve çevreye özgü avantajlar • Girdiye özgü avantajlar • Üretim sürecine özgü avantajlar • Ürüne özgü avantajlar • Müşteriye özgü avantajlar Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009

30. Porter’a göre Rekabet Üstünlüğünün Kaynakları • Uzmanlaşma • Marka tanınmışlığı • Çekmeye karşı itme • Kanal seçimi • Ürün kalitesi • Teknolojik liderlik • Dikey entegrasyon • Maliyet pozisyonu • Hizmet • Fiyat politikası • Etkililik • Ana şirketle ilişkiler • Kendi devleti ile ve ev sahibi ülkedeki devletle olan ilişkiler Pazarlama Stratejileri - Yönetsel Bir YaklaşımEditörler: Ömer TORLAK ve Remzi ALTUNIŞIK Beta Yayınları İstanbul 2009