440 likes | 628 Views
FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ 2007-2013. Mgr Agata Wróbel. FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI, T. KIERZKOWSKI, A. JANKOWSKA, R. KNOPIK , WARSZAWA 2009 europa.eu <obszary wsparcia ec.europa.eu <możliwości finansowania www.funduszeeuropejskie.gov.pl. HAMBURG. LONDYN.
E N D
FUNDUSZE STRUKTURALNE UNII EUROPEJSKIEJ 2007-2013 Mgr Agata Wróbel
FUNDUSZE STRUKTURALNE I FUNDUSZ SPÓJNOŚCI, • T. KIERZKOWSKI, A. JANKOWSKA, R. KNOPIK , • WARSZAWA 2009 • europa.eu <obszary wsparcia • ec.europa.eu <możliwości finansowania • www.funduszeeuropejskie.gov.pl
HAMBURG LONDYN HAMBURG LONDYN PARYŻ MONACHIUM MEDIOLAN POLITYKA REGIONALNA 14% terytorium 43% produkcji Unii Europejskiej 1/3 ludności
Poziom krajowy: • Luksemburg > Rumunia pod względem dochodu na jednego mieszkańca • Poziom regionalny: • Inner London PKB per capita 290% średniego PKBUE • pół-wsch. Rumunia 23% średniego PKBUE
PRZYCZYNY • geograficzne - peryferyjne położenia regionu, trudne warunki klimatyczne i geograficzne • historyczne • społeczne i gospodarcze - niedostatecznie rozwinięta infrastruktura, niekorzystna struktura gospodarki, niski poziomu kwalifikacji zawodowych ludności • SKUTKI • Zubożenie społeczeństwa, • Zła jakość szkolnictwa, • Wyższe bezrobocie • Niewydolność infrastruktury Trudna sytuacja niektórych spośród państw członkowskich UE wynika częściowo z dziedzictwa gospodarki centralnie planowanej. PRZYCZYNY i SKUTKI RÓŻNIC W ROZWOJU REGIONÓW
DEFINICJA POLITYKI REGIONALNEJ • brak definicji legalnej • Polityka regionalna UE jest tematycznie uporządkowanym, wytyczanym przez ośrodek decyzji, działaniem mającym na celu, przy pomocy zespołu instrumentów prawnych i finansowych, usunięcie dysproporcji w rozwoju gospodarczym i społecznym regionów w UE oraz zapewnienie zrównoważonego wzrostu wszystkich jej obszarów z zachowaniem jej wewnętrznej spójności ekonomicznej i społecznej • M. Rudnicki: Polityka regionalna UE, Poznań, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej 2000
Preambuła Traktatu Rzymskiego z 1958 : „Państwa członkowskie pragną wzmocnienia jedności swoich gospodarek i zabezpieczenia ich harmonijnego rozwoju przez redukowanie zróżnicowań istniejących między regionami oraz łagodzenie zacofania regionów mniej uprzywilejowanych”. PRZYCZYNY PRZEOBRAŻEŃ: • Zmiany w sytuacji przemysłu Wspólnoty pod wpływem KRYZYSU lat 70, spadki koniunktury w kolejnych latach • POSZERZANIE integracji o nowe kraje członkowskie • POGŁĘBIANIE integracji EWOLUCJA POLITYKI REGIONALNEJ
Polityka regionalna => kompetencja państw • EWWiS– projekty z zakresu restrukturyzacji węgla i stali • EBI – działalność pożyczkowa; projekty , których celem był „harmonijny rozwój Wspólnoty” • EFS – nowe miejsca pracy/ zapobieganie bezrobociu • EFGiOR • Mechanizm antydumpingowy • 1968 Dyrekcja Generalna ds. Polityki Regionalnej • 1972 –EFRR miał „korygować podstawowe dysproporcje wewnątrz Wspólnoty Europejskiej wynikające przede wszystkim z przewagi rolnictwa, zmian w przemyśle lub strukturalnego bezrobocia • 1973 – akcesja Wielkiej Brytanii, Irlandii i Danii PIERWSZY ETAP POLITYKI REGIONALNEJ 1958-1974
Kryzys lat 70 => spowolnienie tempa wzrostu gospodarczego • 1. stycznia 1975 – EFRR • Podział pieniędzy między państwa i refundacja wydatków • Zasada współfinansowania – 20-30% • Zgodność z priorytetami • Pomoc uzyskiwały państwa a nie podmioty gospodarcze • REGION? REGION MNIEJ ROZWINIĘTY? DRUGI ETAP POLITYKI REGIONALNEJ 1975-1985
KRYTERIA POMOCY DLA REGIONÓW • PKB per capita znacząco niższy niż średnia kraju • Wysokie znaczenie rolnictwa i lub przemysłów schyłkowych • Wysoko stopa bezrobocia lub migracja • SZCZEGÓLNE ZASADY PODZIAŁU ŚRODKÓW • Zasada słusznego zwrotu • 1979 reforma EFRR 5% środków do dyspozycji Komisji • 1981 akcesja Grecji – zwiększenie rozpiętość w rozwoju regionalnym
Obszary Polityki Regionalnej • 1.okresowa analiza sytuacji społ-ekonom. • 2. koordynacją narodowych polityk • 3. ocena regionalnych skutków wszystkich głównych polityk • System widełkowy • Rozszerzenie kompetencji Komisji 11,5% • Regiony • a. regiony cechujące się długotrwałym niedorozwojem • b. regiony o niskim poziomie dochodów, wysokiej stopie bezrobocia i wysokim wskaźniku migracji • c. regiony narażone na ujemne skutki działalności WE • d. regiony przygraniczne REFORMA POLITYKI REGIONALNEJ 1984
decyzja o utworzeniu rynku wewnętrznego • akcesja Hiszpanii i Portugalii 1986 • nacisk Wielkiej Brytanii na bardziej sprawiedliwy podział środków • JEDNOLITY AKT EUROPEJSKI (JAE)1986 • „Spójność ekonomiczna i socjalna” • 1988 reforma funduszy strukturalnych TRZECI ETAP ROZWOJU POLITYKI REGIONALNEJ 1986-1992
Traktat z Maastricht • Unia Gospodarcza i Walutowa • Fundusz Spójności • Europejski Fundusz Inwestycyjny • Komitet Regionów • Wzmocnienie EBC • Przekształcenie sektorowego instrumentu skierowanego do rybołóstwa w nowy instrument – FIOR • 1995 –Austria, Finlandia i Szwecja CZWARTY ETAP ROZWOJU POLITYKI REGIONALNEJ 1993-1999
AGENDA 2000 • CELE 6=>3 • CEL 1- wspieranie rozwoju regionów zapóźnionych w rozwoju oraz słabo zaludnionych regionów północnej Europy • CEL 2- wspieranie gospodarczej i społecznej konwersji obszarów stojących w obliczu problemów strukturalnych • CEL 3 - wspieranie adaptacji i modernizacji polityk oraz systemów kształcenia, szkolenia i zatrudnienia • INICJATYWY: INTERREG, URBAN, EQUAL, LEADER • POMOC HARMONIZACYJNA – instrument pomocy przedakcesyjnej ISPA I SAPARD • INSTRUMENTY FINANSOWANIA: • Europejski Fundusz Społeczny • Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego • Finansowy Instrument Orientacji Rybołówstwa • 7 letnie okresy programowania PIĄTY ETAP 2000-2006
Traktat o Unii Europejskiej: • Preambuła „[Państwa] WYRAŻAJĄC MOCNĄ WOLĘ popierania postępu gospodarczego i społecznego swych narodów poprzez urzeczywistnienie rynku wewnętrznego oraz umacnianie spójności i ochrony środowiska naturalnego, przy uwzględnieniu zasady stałego rozwoju, oraz prowadzenia polityk, które zapewnią, że integracji gospodarczej towarzyszyć będzie równoczesny postęp w innych dziedzinach, • Art. 3 • Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej • preambuła: W TROSCE o wzmocnienie jedności swych gospodarek i zapewnienie ich harmonijnego rozwoju, poprzez zmniejszenie różnic istniejących między poszczególnymi regionami oraz opóźnienia regionów mniej uprzywilejowanych • Artykuł 107 • TYTUŁ XVIII SPÓJNOŚĆ GOSPODARCZA, SPOŁECZNA I TERYTORIALNA 2007 - 2013
12% (tzw. tradycyjne zasoby własne Unii), 11% z dochodów z VAT 76 % ze środków uzależnionych od dochodu narodowego każdego z państw członkowskich (0,73 proc. swojego Produktu Narodowego Brutto (PNB) FINANSOWANIE
CELE POLITYKI REGIONALNEJ: • to cele służące osiągnięciu spójności społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej. Liczba i definicja celów polityki strukturalnej ulegają zmianom w kolejnych okresach budżetowych. Fundusze strukturalne na okres 2007-2013 mają spełniać następujące cele kluczowe: • Cel 1: Konwergencja • Cel 2: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach • Cel 3: Europejska współpraca terytorialna
Cel 1. Konwergencja (cel priorytetowy) • Kierunek: Wspiera wzrost i tworzenie nowych miejsc pracy w • regionach najbiedniejszych. • Regiony kwalifikujące się: regiony poziomu NUTS 2, których • PKB na mieszkańca jest niższy niż 75% średniego PKB UE-25 • oraz regiony tzw. efektu statystycznego (ich PKB jest wyższe niż • 75% PKB dla UE-25 ale niższe od PKB dla wcześniejszej UE-15).
Polityka spójności UE 2007-2013- CELE - • Cel 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie • Kierunek: Wspiera zmiany strukturalne w regionach nie • kwalifikujących się do Celu 1. oraz zmiany na rynku pracy. • Regiony kwalifikujące się: regiony nie kwalifikujące się do • finansowania z funduszy strukturalnych w ramach Celu • Konwergencja
NUTS 0 - KRAJ • NUTS 1 – MAKROREGIONY (grupa województw 6) • NUTS 2 – REGIONY (województwa 16) • NUTS 3 – PODREGIONY (grupa powiatów 66) • NUTS 4 – powiaty i miasta na prawach powiatów • NUTS 5 – gminy • * NUTS 4 i 5 – LocalAdministrativeUnits(LAU) NUTS -nomenklatura jednostek terytorialnych dla celów statystycznych
Cel 3. Europejska współpraca terytorialna • Kierunek: Wspiera terytorialną konkurencyjność oraz promuje • harmonijny i zrównoważony rozwój terytorium UE w ramach 3 • komponentów: transgranicznego, transnarodowego oraz • międzyregionalnego. • Regiony kwalifikujące się: • Współpraca transgraniczna: Zgodnie ze specjalnym wykazem KE, • regiony NUTS 3 wzdłuż wszystkich lądowych granic wewnętrznych i • niektórych zewnętrznych Wspólnoty oraz wszystkie regiony NUTS 3 • wzdłuż granic morskich (nie więcej niż 150 km od siebie). • Współpraca transnarodowa: Zgodnie ze specjalnym wykazem KE • obszary z podziałem na programy. • Współpraca międzyregionalna: całe terytorium Wspólnoty
Podstawę prawną instrumentów służących realizacji polityki spójności w latach 2007-2013 stanowi pakiet 5 rozporządzeń przyjętych przez Radę i Parlament Europejski w lipcu 2006 r. Definiują one cel i zakres wsparcia w ramach poszczególnych funduszy. Pakiet składa się z 1ogólnego i 4 szczegółowych rozporządzeń: 1. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/19992. Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie EFRR i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/19993. Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie EFS i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/19994. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) 1164/945. Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT) PONADTO: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS oraz rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie EFRR - AKTY PRAWNE UE -
SWW stanowią dokument strategiczny wyznaczający kierunki realizacji • polityki spójności UE w latach 2007-2013. • Wytyczne identyfikują obszary, w których polityka spójności może • najskuteczniej przyczynić się do realizacji priorytetów Wspólnoty • zorientowanych na osiąganie celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. • SWW wzywają do inwestycji w społeczeństwo informacyjne oparte na wiedzy, • w innowacyjność, przedsiębiorczość, środowisko naturalne oraz tworzenie • większej liczby lepszych miejsc pracy. • SWW stanowią podstawę dla przygotowania przez państwa członkowskie • krajowych dokumentów tj. NSRO oraz PO. STRATEGICZNE WYTYCZNE WSPÓLNOTY DLA SPÓJNOŚCI NA LATA 2007-2013
Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Spójności Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia Programy Operacyjne
STRATEGICZNE WYTYCZNE WSPÓLNOTY DLA SPÓJNOŚCI Art. 25 • Zwiększenie atrakcyjności państw członkowskich, regionów i miast poprzez poprawę dostępności, zapewnienie odpowiedniej jakości i poziomu usług oraz zachowanie stanu środowiska • Wspieranie innowacyjności, przedsiębiorczości oraz rozwoju gospodarki opartej na wiedzy poprzez wykorzystywanie możliwości w dziedzinie badań i innowacji • Tworzenie lepszych miejsc pracy oraz większej ich liczby
ZASADY • Koncentracja na wiedzy, badaniach i innowacjach • Uwzględnienie zasady zrównoważonego rozwoju • Wspieranie równości między mężczyzn i kobiet • Zapobieganie dyskryminacji
PRIORYTET 1 • Infrastruktura • Środowisko • Energia
PRIORYTET 2 • Badania i rozwój • Innowacje i promowanie przedsiębiorczości • Promocja społeczeństwa informacyjnego • Poprawa dostępu do finansowania
PRIORYTET 3 • Przyciąganie na rynek pracy, przedłużanie aktywności zawodowej • Zwiększenie zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw • Edukacja i poprawa kwalifikacji • Zdolności administracyjne • Poziom zdrowia
Narodowa Strategia Spójności (NSS) (Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia dokument strategiczny określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy unijnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS) Funduszu Spójności w ramach budżetu Wspólnoty 2007–2013, zaakceptowany przez Komisję Europejską.
działania o charakterze prawnym, fiskalnym i instytucjonalnym, • Programy Operacyjne (PO), zarządzane przez MRR, • Regionalne Programy Operacyjne (RPO), zarządzane przez Zarządy poszczególnych Województw Cele NSS będą realizowane przez:
ANALIZA SWOT S- strengthsmocne stronyW- weaknesses słabe stronyO – opportunitiesszanseT – threats zagrożenia
„tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki polskiej opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej”. STRATEGIA DZIAŁAŃ Cel strategiczny
Cele szczegółowe: • Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa, • Poprawa jakości kapitału ludzkiego i zwiększenie spójności społecznej, • Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski, • Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw, w tym szczególnie sektora wytwórczego o wysokiej wartości dodanej oraz rozwój sektora usług, • Wzrost konkurencyjności polskich regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej i przestrzennej, • Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich.
INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO INNOWACYJNA GOSPODARKA KAPITAŁ LUDZKI ROZWÓJ POLSKI WSCHODNIEJ POMOC TECHNICZNA 16 RPO PROGRAMY OPERACYJNE EWT WYKAZ PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
Łączna suma zaangażowana w realizację NSRO 2007-2013 to ok. 85,6 mld euro. • Średniorocznie (do 2015) będzie wydatkowe około 9,5 mld euro (ok. 5% PKB). Z tej sumy: • 67,3 mld euro z budżetu UE, • 11,9 mld euro z krajowych środków publicznych (w tym ok. 5,93 mld euro z budżetu państwa), • ok. 6,4 mld euro ze strony podmiotów prywatnych.
- zasada earmarkingu - powiązanie polityki strukturalnej z celami i zadaniami Strategii Lizbońskiej POWIĄZANIE PRIORYTETÓW NSRO Z PRIORYTETAMI UE
- Wstępne roczne alokacje z funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności - Kwoty rocznych alokacji z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa INFORMACJEFINANSOWE
DZIAŁANIA NA RZECZ ZWIĘKSZENIA WYDAJNOŚCI ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ • KWOTA ROCZNYCH ŚRODKÓW PRZEZNACZONYCH NA EFRROW I EFR • WERYFIKACJA ZASADY DODATKOWOŚCI • KOORDYNACJA POMIĘDZY PROGRAMAMI OPERACYJNYMI ELEMENTY DODATKOWEDLA CELU 1