Polityka spójności Unii Europejskiej na lata 2007-2013

1. Polityka spójności Unii Europejskiej na lata 2007-2013

2. Polityka spójności UE 2007-2013 • Definicja • 3 Cele • Środki finansowe • Zasady, założenia zreformowanej polityki • Kluczowe dokumenty, podstawy prawne

3. Polityka spójności UE 2007-2013- DEFINICJA(1) - Polityka spójności - polityka ujęta w traktatach unijnych przez przyjęcie Jednolitego Aktu Europejskiego w 1986 służąca wzmacnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej poprzez zmniejszenie różnic w poziomie życia i rozwoju gospodarczego między najbiedniejszymi i najbogatszymi regionami państw Członkowskich UE. Myśl przewodnia KE na lata 2007-2013 - Większy wzrost gospodarczy i zatrudnienie we wszystkich regionach i miastach Unii Europejskiej

4. Polityka spójności UE 2007-2013- DEFINICJA (2) - Polityki Unii Europejskiej Inne Polityka spójności Wspólna Polityka Rolna Wspólna Polityka Rybacka Fundusze Strukturalne Fundusz Spójności Europejski Fundusz na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europejski Fundusz Rybacki EFRR EFS

5. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (1) - 3 CELE polityki spójności 2007-2013: • Konwergencja • Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie • Europejska współpraca terytorialna

6. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (2) - Cel 1. Konwergencja (cel priorytetowy) Kierunek: Wspiera wzrost i tworzenie nowych miejsc pracy w regionach najbiedniejszych. Regiony kwalifikujące się: regiony poziomu NUTS 2, których PKB na mieszkańca jest niższy niż 75% średniego PKB UE-25 oraz regiony tzw. efektu statystycznego (ich PKB jest wyższe niż 75% PKB dla UE-25 ale niższe od PKB dla wcześniejszej UE-15).

7. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (3) - Cel 1. Konwergencja 86 regionów, 124 mln mieszk.

8. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (4) - Cel 1. Konwergencja - Efekt statystyczny 16 regionów, 16,4 mln mieszkańców

9. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (5) - Cel 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie Kierunek: Wspiera zmiany strukturalne w regionach nie kwalifikujących się do Celu 1. oraz zmiany na rynku pracy. Regiony kwalifikujące się: regiony nie kwalifikujące się do finansowania z funduszy strukturalnych w ramach Celu Konwergencja

10. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (6)- Cel 2. Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach - "Stopniowe wycofywanie„: Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” 13 regionów, 19 mln mieszkańców

11. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (7) - Cel 2. Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach 155 regionów, 295 mln mieszkańców

12. Polityka spójności UE 2007-2013- CELE (8) - Cel 3. Europejska współpraca terytorialna (1) Kierunek: Wspiera terytorialną konkurencyjność oraz promuje harmonijny i zrównoważony rozwój terytorium UE w ramach 3 komponentów: transgranicznego, transnarodowego oraz międzyregionalnego. Regiony kwalifikujące się: Współpraca transgraniczna: Zgodnie ze specjalnym wykazem KE, regiony NUTS 3 wzdłuż wszystkich lądowych granic wewnętrznych i niektórych zewnętrznych Wspólnoty oraz wszystkie regiony NUTS 3 wzdłuż granic morskich (nie więcej niż 150 km od siebie). Współpraca transnarodowa: Zgodnie ze specjalnym wykazem KE obszary z podziałem na programy. Współpraca międzyregionalna: całe terytorium Wspólnoty

13. Polityka spójności UE 2007-2013- ŚRODKI FINANSOWE (1) - 2007-2013 UE80,7% 2004-2006 UE 94% Polska6% Polska 19,3% Unia Europejska (2000-2006) – 213,0 mld EUR Polska (2004-2006) – 12,8 mld EUR Unia Europejska – 346,5 mld EURPolska – 67,3 mld EUR

14. Polityka spójności UE 2007-2013- ŚRODKI FINANSOWE (2) -Cała Unia Europejska

15. Polityka spójności UE 2007-2013- ŚRODKI FINANSOWE (3) - Polska

16. Polityka spójności UE 2007-2013- ŚRODKI FINANSOWE (4) -

17. Polityka spójności UE 2007-2013- ZASADY (1) - Podstawowe zasady i założenia zreformowanej polityki spójności: • Utrzymanie dotychczasowej wagi i budżetu polityki spójności – utrzymanie ukierunkowania polityki na wszystkie kraje członkowskie oraz utrzymanie budżetu polityki spójności na wysokim poziomie ponad 1/3 całego budżetu UE). • Koncentracja działań na 3 nowych celach: Konwergencja, Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie, Europejska współpraca terytorialna. • Bezpośrednie powiązanie polityki spójności z założeniami odnowionej Strategii Lizbońskiej (innowacje, wzrost, zatrudnienie) oraz strategii goeteborskiej (zrównoważony rozwój). • Ograniczenie funduszy strukturalnych do trzech tj. EFRR, EFS, i Funduszu Spójności. Wyłączone z polityki spójności są fundusze wspierające rolnictwo oraz rybołówstwo i przeniesiono je do Wspólnej Polityki Rolnej oraz Wspólnej Polityki Rybackiej. Natomiast Fundusz Spójności włączony został do głównego nurtu programowania i będzie podlegał podobnym zasadom jak f. strukturalne.

18. Polityka spójności UE 2007-2013- ZASADY (2) - • Rezygnacja z Inicjatyw Wspólnotowych (EQUAL, INTERREG, LEADER, URBAN) i włączenie ich specyficznych dziedzin wsparcia do trzech nowych celów. EQUAL 1. KONWERGENCJA URBAN 2. KONKURENCYJNOŚĆ REGIONALNA I ZATRUDNIENIE LEADER 3. EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA INTERREG FUNDUSZ SPÓJNOŚCI

19. Polityka spójności UE 2007-2013- ZASADY (3) - • Uproszczenie systemu wdrażania: poprzez nowe dokumenty programowe, zmniejszenie liczby dokumentów, rezygnację z uzupełnień programów operacyjnych, jednofunduszowe programowanie (ale z zasadą cross-financing), zarządzanie oraz alokowanie środków na poziomie priorytetów a nie działań, bardziej elastyczne reguły kwalifikowania kosztów oraz bardziej elastyczne zarządzanie finansowe. • Zachowanie podstawowych zasad: wieloletniego programowania, partnerstwa, współfinansowania i ewaluacji. • Decentralizacja: silniejsze zaangażowanie regionów i podmiotów lokalnych w przygotowanie programów.

20. Polityka spójności UE 2007-2013- ZASADY (4) - Sukcesy Polski w negocjacjach reformy polityki spójności 2007-2013: • Ułatwienia w dostępie do środków finansowych • Ustalenie wyższego poziomu współfinansowania - 85% • Zastosowanie zasady n+3 dla EFRR, EFS i Funduszu Spójności do 2010 r. i zasady n+2 na kolejne lata • Utrzymanie kwalifikowalności podatku VAT • Uznanie wydatków na mieszkalnictwo za wydatki kwalifikowalne (nie więcej niż 2% całości alokacji EFRR lub nie więcej niż 3% alokacji EFRR w danym programie, tylko: budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne, budynki podmiotów publicznych lub o cechach niezarobkowych, na cele dla gospodarstw domowych o niskich dochodach lub o szczególnych potrzebach)

21. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (1) - • Pakiet pięciu rozporządzeń unijnych • Strategiczne wytyczne Wspólnoty • Dokumenty polskie

22. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (1) - Podstawę prawną instrumentów służących realizacji polityki spójności w latach 2007-2013 stanowi pakiet 5 rozporządzeń przyjętych przez Radę i Parlament Europejski w lipcu 2006 r. Definiują one cel i zakres wsparcia w ramach poszczególnych funduszy. Pakiet składa się z 1 ogólnego i 4 szczegółowych rozporządzeń: • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 • Rozporządzenie (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie EFRR i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1783/1999 • Rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady a dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie EFS i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1784/1999 • Rozporządzenie Rady (WE) nr 1084/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające Fundusz Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) 1164/94 • Rozporządzenie (WE) nr 1082/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (EUWT)

23. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (2) - • Rozporządzenie ogólne (1081/2006) określa wspólne zasady, przepisy i normy wdrażania trzech narzędzi spójności: EFRR, EFS oraz Funduszu Spójności. W oparciu o zasadę wspólnego zarządzania przez Unię, państwa członkowskie i regiony, rozporządzenie to określa nową procedurę programowania opartą na strategicznych wytycznych Wspólnoty dotyczących spójności wraz z wynikającymi z nich działaniami następczymi, jak również wspólne normy zarządzania finansami, kontroli i oceny. Określa ono wspólne zasady tworzenia programów, zarządzania, kontrolowania i oceniania nowej polityki spójności.

24. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (3) - • Rozporządzenie o Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego (1080/2006) określa rolę EFRR oraz sfery działania, do których należy wspieranie prywatnych i publicznych inwestycji służących zmniejszeniu dysproporcji dzielących regiony Unii. EFRR wesprze programy na rzecz rozwoju regionalnego, przemiany gospodarcze, wzmożoną konkurencyjność i współpracę terytorialną w całej UE. Priorytety finansowania obejmują badania i innowacje, zagadnienia ochrony środowiska i zapobiegania zagrożeniom, jednak inwestycje w infrastrukturę zachowują istotną rolę, w szczególności w regionach najsłabiej rozwiniętych.

25. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (4) - • Rozporządzenie o Europejskim Funduszu Społecznym (1081/2006) określa rolę EFS oraz sfery jego działania. EFS będzie nadal wdrażany zgodnie z europejską strategią na rzecz zatrudnienia, ze szczególnym uwzględnieniem czterech kluczowych obszarów: • zwiększanie zdolności dostosowawczych pracowników i przedsiębiorstw, • poprawa dostępności zatrudnienia i poszerzanie uczestnictwa w rynku pracy, • umacnianie integracji społecznej poprzez zwalczanie dyskryminacji i ułatwienia w dostępie do rynku pracy dla osób w szczególnie niekorzystnej sytuacji, • propagowanie partnerstwa na rzecz reform w sferze integracji i zatrudnienia.

26. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (5) - • Rozporządzenie ws. Funduszu Spójności (1084/2006) określa rolę Funduszu Spójności oraz sfery jego działania. Fundusz Spójności będzie obejmował interwencje w dziedzinie ochrony środowiska i transeuropejskich sieci transportowych. Ma on zastosowanie do państw członkowskich o dochodzie narodowym brutto (DNB) poniżej 90% średniej wspólnotowej (10 nowych państw oraz Grecja i Portugalia, a także Hiszpania na zasadzie przejściowej).W nowym okresie Fundusz będzie wspierał raczej wieloletnie programy inwestycyjne zarządzane w sposób zdecentralizowany aniżeli indywidualne projekty podlegające zatwierdzeniu na poziomie Komisji.

27. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (6) - • Rozporządzenie ws. europejskiego ugrupowania współpracy terytorialnej (1082/2006) – wprowadza EUWT, określa m.in. ich charakter, skład, prawo, zasady tworzenia, zadania i system ich kontroli.Celem tego nowego instrumentu jest usprawnienie współpracy transgranicznej, ponadnarodowej i międzyregionalnej łączącej władze regionalne i lokalne. Ugrupowaniom nadana zostanie osobowość prawna w zakresie wdrażania programów współpracy terytorialnej, oparta na konwencji zawartej między uczestniczącymi władzami krajowymi, regionalnymi i lokalnymi oraz innymi władzami publicznymi

28. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (7) - Strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności na lata 2007-2013 • SWW stanowią dokument strategiczny wyznaczający kierunki realizacji polityki spójności UE w latach 2007-2013. • Wytyczne identyfikują obszary, w których polityka spójności może najskuteczniej przyczynić się do realizacji priorytetów Wspólnoty zorientowanych na osiąganie celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. • SWW stanowią podstawę dla przygotowania przez państwa członkowskie krajowych dokumentów tj. NSRO oraz PO. • Przyjęcie dokumentu (6.10.2006) otwiera drogę do oficjalnego rozpoczęcia rozmów z Komisją na temat NSRO i PO • SWW wzywają do inwestycji w społeczeństwo informacyjne oparte na wiedzy, w innowacyjność, przedsiębiorczość, środowisko naturalne oraz tworzenie większej liczby lepszych miejsc pracy.

29. Polityka spójności UE 2007-2013- PODSTAWY PRAWNE, DOKUMENTY (7) -Polska