İNTERNET ÜZERİNDEN ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

İNTERNET ÜZERİNDENARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ 13 Nisan 2007

İnternet Nedir? • Birbirine bağlı milyarlarca bilgisayar sisteminin oluşturduğu, dünya çapında yaygın ve hızla büyüyen bir iletişim ağıdır. • Pek çok bilgiye kolay,ucuz ve hızlı bir şekilde ulaşılabilir.

BİLGİYE ULAŞMA YOLLARI • İnternet Arama Motorları • Meta arama programları • Tartışma listeleri • E-posta listeleri • Kütüphane arama sistemleri

Arama yapmayı biliyor muyuz? Yüksek lisans eğitimine devam eden 262 kişiye sorulmuş POLAT, Coşkun Ocak,2005 Doktora Tezi

Arama Motoru Nedir? • Anahtar kelime yada kelime guruplarını içeren internet sitelerini arayan araçlardır. • Anahtar kelimelerle arama yapar • Konu kataloglarına göre arama yapar • Kendi veri tabanlarındaki bilgileri tarar • İnternet ortamına arama robotları salarak bulgularını kendi veri tabanlarına ekler.

Avantajları Nedir? • Komplex ve soyut kelimelerle arama için çok uygundur. • Kullanıcı kontrolü vardır. • Aramalar belli zaman aralığı, alan, bilgi kaynağı, veri türü vb. ile sınırlandırılabilir.

Dezavantajları Nedir? • Zaman kaybına yol açabilir. • Her arama motorunun kendine özgü kuralları ve teknikleri vardır. • Çalışmayan veya alakasız bağlantılarla karşılaşılabilir. • Farklı arama motorlarında farklı sonuçlar bulunabilir. • Bütün arama sonuçları incelenemeyebilir.

Sınırlılıkları Nelerdir? • Hiçbir arama motoru WEB in %40’ından fazlasını indeksleyemiyor. • Bilgiler her zaman güncel değildir. • Yeni sayfalar hemen bulunamayabilir. • Belli zaman aralıklarında indeksleme yaparlar. • Kelimenin yalın anlamı ile arama yaparlar. • Özelleştirilmemiş aramalarda çok sayıda istenmeyen sonuçla karşılaşılabilir

Nasıl Çalışırlar? • Spider(Örümcek) veya Crawler(Tırtıl) kullanarak interneti belli aralıklarla tararlar. • Düşünmez ve yargıda bulunmazlar. • Anahtar kelimeleri toplayarak indekslerine eklerler. • Arama algoritmaları birbirinin aynı değildir. • Hatta arama algoritmaları kendi içinde değişkendir. • Hangi algoritmayı ne zaman kullandıklarını açıklamazlar. • Sayfaların değişik yerlerini ararlar. (Başlık, Etiket, içerik yada içeriğin bir bölümü gibi) • Aradığınız kelime o sayfada en çok geçen kelime değildir. (%2-%3)

Bazı Arama Motorları • http://www.google.com • http://search.yahoo.com • http://search.msn.com • http://www.excite.com • http://www.netscape.com • http://www.iwon.com • http://www.ask.com • http://www.mywebsearch.com • http://www.altavista.com • http://www.dogpile.com • http://www.infospace.com • http://www.alltheweb.com • http://www.hotbot.com • http://www.scopus.com • http://scholar.google.com

Hangisi Daha İyidir? • Cevap : hiçbiri yada hepsi • Bu sizin neyi, nasıl, ne zaman, hangi yöntemle aradığınıza • Ne kadar sonuç istediğinize • Sonuçların ne kadarına baktığınıza bağlıdır.

O Zaman Ne Yapmalıyım? • Birden fazla adreste arama yapın • Neyi arayacağınızı iyi bilin • Değişik zamanlarda tekrar arayın • Sadece ilk sonuç sayfaları ile yetinmeyin • Yoğunluğun az olduğu saatlerde arama yapın • Arama motorlarının özelliklerini iyi kullanın • Harfleri doğru yazın • Spesifik olun • Arama kelimelerini eklerden arındırın • Birbirinden farklı bütün kelimeleri bir yere not edin • Detaylı arama seçeneğini kullanın

O Zaman Ne Yapmalıyım? • İngilizce içerikler için çoğul kullanın. (“diets”) • Türkçe içerikler için hem tekil hem çoğul kullanın. (“diyet”,”diyetler”) • Sözcükleri çeşitlendirin. Eş anlamlılar. (“zayıflama”, “aşırı kilo”, “rejim”, “şişmanlık”, “fitness”) • Değişik biçimler kullanın. (“diet”, “diyyet”, “recim”) • Güçlü kombinasyonlar kullanın.(“diyet ürünleri”, “sağlık ürünleri”, “sağlık ve diyet ürünleri”) • Hedefe uygun arama yapın (edu, tr)

O Zaman Ne Yapmalıyım? • Türkçe karakterler dikkat edin (ç,ş,i,ü,ğ,ö) • Noktalama işaretlerinde değişiklik yapın. (“İstanbul’un fethi”,”İstanbulun fethi”) • Kısaltmaları açık isimleri ile kullanın. (“TBMM”, “Türkiye Büyük Millet Meclisi”) • Anahtar kelimelerin yerini değiştirin. (“İstanbul’un fethi”,”fethi İstanbul’un”) • Kelimenin eklerini değiştirin (“İstanbul’un fethi”, “İstanbul fethi”, “İstanbul fetih”)

Gelişmiş Arama Parametreleri • Site: belirli sitelerde arama yapar. (site:edu.tr) • Filetype: dosya tipine göre (filetype:php) • Ext: dosya uzantısına göre (ext:xls) • Link: bu sayfaya link veren adresleri listeler.(link:www.mu.edu.tr) • Cache: zamanla erişimden kaldırılmış bilgileri arar. • Define : terim arar.(define:e-learning) • Patent: patent numarasına göre arar.

Gelişmiş Arama Parametreleri • Semboller: • (-) olumsuz işlev görür. • (+) olumlu işlev görür. • (|) veya anlamında kullanılır. • (.) (?) tek karakter yerine kullanılır. • (*) birden fazla karakter yerine kullanılır. • (“ ”) tamamını arar. • (~) eş anlamlıları da arar • And • Or • Not

KONUYA ÖZEL ARAMA MOTORLARI BÖLÜM II

BİLİMSEL ARAMA MOTORLARI • SCOPUS http://www.scopus.com • GoogleScholar http://scholar.google.com

http://scholar.google.com • Bilimsel makaleler arasında arama yapar • Özel Aramalar: ABD Hükümeti: http://www.google.com/unclesamLinux: http://www.google.com/linuxBSD: http://www.google.com/bsdApple/Macintosh: http://www.google.com/mac.htmlMicrosoft: http://www.google.com/microsoft.html • Üniversitler: http://www.google.com/options/universities.html

http://www.google.com/dirhp • Konusal kapsam alanına göre arama

http://www.google.com/patents • Patent arama motoru • 7 milyon patent arar. • Patent hakkında her şey çizimler, dokümanlar, patent sahibi hakkında bilgi, tarihi, numarası vb. bilgiler verir.

http://books.google.com/ • Google en sonunda basılı kitapların içine de ulaştı • Şimdilik sadece sınırlı sayıda ve çoğu İngilizce olan kitapları kapsıyor • Google kullanıcı adınız ve şifrenizle sisteme giriş yapmanız gerekecek. • Fulltext kitapları da listeleyebilir

http://catalogs.google.com/ • Yayınevlerinin kataloglarını aramaya ve sayfa sayfa okumaya yarar

http://code.google.com/ • Programlama dillerinde kod arar. • http://www.google.com/codesearch

http://news.google.com/ • İngilizce haberler

http://labs.google.com/sets/ • Aynı kümeye giren başka sözcükleri öğrenmeye yarar.

http://www.google.com/trends • Google’da en çok aranan kelimeler • Arama istatistikleri verir.

http://www.google.com/alerts • Takip etmek istediğiniz haberler ya da konular mı var? • İstediğiniz kelimelerle 10 taneye kadar uyarı oluşturabilir ve sonuçlara e-postanız aracılığı ile ulaşabilirsiniz • Haberler (News), Web, Haberler & Web ve Gruplar (Groups). • Ancak oluşturduğunuz uyarılar hakkında size e-posta gönderecek olan Google'ın, seçtiğiniz seçeneğe bağlı

http://blogsearch.google.com • Dünyanın her yerindeki blog sitelerini arar. • Haberlerden forumlara kadar oldukça kapsamlı arama sonuçları elde eder. • Gereksiz pek çok sonuçla karşılaşabilirsiniz.

http://groups.google.com • Yaygın olarak kullanılan Yahoo Groups'un Google versiyonu • E-posta grubu hizmeti

http://froogle.google.com/ • İnternet üzerinden ürün satın almak isteyenler için karşılaştırma şansı sağlayan arama motoru • https://checkout.google.com/ parasını google aracılığı ile öde

http://video.google.com • Deneme aşamasında • Video, ses araması yapıyor

http://images.google.com/ • Resim, grafik, fotoğraf, çizim arama motoru

http://maps.google.com • Maalesef şu anda sadece ABD ile sınırlı olan bu hizmet • İstanbul, Ankara, Bursa var İzmir yok • 100 metre yakına kadar uydu görüntülerine ulaşabilirsiniz

http://labs.google.com/ridefinder • ABD deki taksilerin anlık konumlarına ulaşabilirsiniz.

http://finance.google.com/finance • Finans sayfalarında arama yapar.

http://moon.google.com • NASA tarafından sağlanan ay haritasına belirli bir detaya kadar ulaşabilirsiniz. • Aya iniş yapan Apollo araçlarının indiği noktaları da görebilirsiniz.

http://www.google.com/mars/ • Mars’ın uzaydan çekilmiş görüntüleri

http://docs.google.com • Google’yi word veya excel gibi kullanabilirsiniz.

Ve Diğerleri İçin http://www.google.com/intl/en/options/ GOOGLE her şey demek değildir…. Daha çok seçeneğiniz olduğunu unutmayın….

TEŞEKKÜRLER…… Hazırlayan Ahmet BAYRAKTAR

İNTERNET ÜZERİNDEN ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ