Coaching

1. Coaching Yard.Doç.Dr. Zaim Alparslan ACAR

2. BASKETBOL’DA ANTRENÖRLÜK • Bütün takım sporlarında olduğu gibi basketbolda da başarı her şeyden önce iyi yönetime bağlıdır.Bir antrenörün başarılı kıldığı bir takımı başka bir antrenör başarısızlığa sürükleyebilir.

3. Antrenörlükte başarısızlık yalnızca teknik ya da taktik bilgisizlikten değil; daha çok, ruh, bilimsel ve toplum bilimsel bilgisizlikten gelir.Sporcusunun ruhsal durumunu çözümleyemeyen, toplum içindeki yerini, davranışlarını değerlendiremeyen bir kimse, spor alanında ne kadar bilgili olursa olsun antrenörlük yapamaz. • Antrenörlükte ikinci önemli özellik; planlı ve programlı çalışmaktır.Ama bunu kitaplarda gördüğü genel planları, programları alıp her duruma uygulamaya çalışmak sanmamalıdır.Antrenörün elindeki takıma verilen çalışma olanaklarına göre en uygun planı, programı kendisi düzenleyebilir.

4. Antrenörlükte üçüncü belki en büyük özellik ise kişiliktir.Sporcular kendilerini yöneten kişiye aşırı önem verir ve titizlik gösterir.Başarısızlık durumlarında hemen eleştirilebilir.Ancak olumlu kişilik karşısında bu tür davranışlar zamanla ortadan kalkar.Antrenörün davranışları sporcular için önemli olduğundan davranışları, konuşmaları, düşünceleriyle kısacası kişiliğiyle örnek olmalıdır.

5. ANTRENÖRÜN KİMLİĞİ • AŞIRI DİSİPLİNLİ BASKICI ANTRENÖRLER • GENİŞ YÜREKLİ, RAHAT, GEVŞEK ANTRENÖRLER • ÇALIŞKAN; PLAN, PROGRAMA DÜŞKÜN AMA BENCİL ANTRENÖRLER • OYUNCULARINA SEVGİYLE YAKLAŞAN İYİ ÖZGECİL ANTRENÖRLER

6. AŞIRI DİSİPLİNLİ BASKICI ANTRENÖRLER Bu tür antrenörler hoş görüsüz, sert,katıdır. Zor antrenmanlar yaptırırlar. Sıcak davranışları yoktur. Takımları sert, saldırgan, disiplinli, güçlü vedayanıklı olurlar. Başarıları sürekli olur. Ancak anlaşmazlıkbaşladığında çöküntü başlar. Böyle olunca takım dağılıverir. Bu tür antrenörler sevilmezler. Başarısızlık durumunda da yalnız kalırlar.

7. GENİŞ YÜREKLİ, RAHAT, GEVŞEK ANTRENÖRLER Bu tür antrenörler oyunlara iddialıhazırlanmazlar. Oyunda yenmek kadar yenilmek de vardırdüşüncesiyle sahaya çıkarlar. Plan yapsalar bile,bu plan gereği gibi uygulanmaz. Takımda yıpratma yoktur. Disiplin zayıftır. Başarısızlık durumunda herkes antrenörü suçlar. Bu tür takımlar yeterince antrenman yapmadan sahaya çıkarlar.

8. ÇALIŞKAN; PLAN, PROGRAMA DÜŞKÜN AMA BENCİL ANTRENÖRLER Planlı programlı olmayı severler.Takımlarını eksiksiz hazırlarlar. Ancak oyuncularından istenen düzeyde randıman alamazlar. Oyuncuları tutukturlar. Daima kendi yada başkalarını örnek gösterip oyuncularını ezer. Oyuncular beğenilmeme korkusuyla iyice bocalar, kendilerine güvenlerini kaybederler, gerekli başarıyı gösteremezler.

9. OYUNCULARINA SEVGİYLE YAKLAŞAN İYİ ÖZGECİL ANTRENÖRLER Oyuncular rahatlıkla antrenörlere yaklaşabilir ve her türlü sorunlarını söyleyebilir. Takımda iyi biruyum ve arkadaşlık havası vardır.Hatta bazen oyuncuların isteklerine göre oyuncu değiştirebilirler. Takım gücünün üstünde başarı gösterir.Ancak her zorluğu karşılayan antrenör, zamanla bütün başarısızlıkların hedefi durumuna gelir. Herşeyde suçlanmaya başlar. Zamanla otoriteden yoksun ve insanca davranışları da zayıflık olarak nitelenir. Bu tür antrenör tiplerini gösterişi seven antrenörler, öne çıkmaktan kaçınan alçak gönüllü antrenörler gibi örneklerle çoğaltmak mümkündür.

10. GÖREVLERİNE GÖRE ANTRENÖR ÇEŞİTLERİ • ÖĞRETMEN ANTRENÖRLER • ARAŞTIRMACI ANTRENÖRLER • MAÇ ANTRENÖRLERİ

11. ÖĞRETMEN ANTRENÖRLER Adından da anlaşılacağı gibi bu tür antrenörler basketbolun öğretimi üzerinde dururlar.Bazen yeni başlayan sporculara öğrettikleri gibi antrenörlüğe yeni başlayanlara da öğretirler.Yeni başlayan sporculara öğreten antrenörler genellikle genç antrenörlerdir.Bunlar basketbolu yeni bırakmış ya da hala başka kulüplerde oynayan antrenörlerdir. Yeni başlayanlara öğretmede sabırlı olmak hoş görülü davranmak gerekir.genç antrenörler de genellikle hoşgörü yaşlı antrenörlere göre daha azdır. Basketbol öğretiminde diğer spor dallarında da olduğu gibi tekniği anlatmak kadar, uygulayarak göstermek de önemlidir.Yaşlı antrenörler yanlarına asistan olarak yararlanabileceği yardımcı antrenörler alır ve teknik öğretimde bunlardan yararlanırlar.

12. ARAŞTIRMACI ANTRENÖRLER Üniversitelerde, akademilerde basketbol üzerine çalışan öğretim görevlilerinin ötesinde her kulübün de araştırmacı antrenörleri olmalıdır.Dünya basketbolunda hızla ilerleyen ülkelerin yaptıkları aşamalarda en büyük pay araştırmacı antrenörlerindir.Araştırmacı antrenörler dünya basketbolunu günü gününe izler, gelişmeleri kaydederler. Kulüp antrenörleri kulüplerine yön verirken araştırmacı antrenörlerin bilgilerinden yararlanırlar.

13. MAÇ ANTRENÖRLERİ • Bu antrenörlerin maçlara yönelik ayrı ayrı çalışmaları nedeniyle 3’e ayırabiliriz: • Teknik Direktör • Antrenörler • Alan Antrenörleri

14. Teknik Direktör Her kulüpte mutlaka bir teknik direktör bulunmalıdır.Bu antrenörler yaşça ileridir.Başarılı bir antrenör geçmişleri vardır.Kulübün antrenörlerinin seçimi, yıllık programlarının hazırlanması gibi bütün konularda tek sorumlu kişidir.Antrenörlerin denetleyicisi ve en büyük yardımcısıdır.

15. Antrenörler • Teknik direktörün hazırladığı genel yıllık plana,programa göre aylık, haftalık, günlük programları yaparlar. Verilen kadroyu verilen amaca göre çalıştırır, denetler, geliştirir ve maçlara çıkarırlar. • Öğretmen antrenörler oyuncu yetiştirir, araştırmacı antrenörler uzun çalışmalar yapar, teknik direktör planlar, programlar hazırlar; sonunda her şey antrenörlere bırakılır. • Denetlenebilir, uyarılabilir ve gerektiğinde değiştirilebilirler.Ancak gidenin yerine yenisini koymanın zor olduğu düşüncesiyle antrenör seçiminde dikkatli davranılır.

16. Alan Antrenörleri • Bu antrenörler genç, dinamik vücut yapıları antrenmanlardaki yüklenmeleri kaldıracak düzeyde olurlar.Aktif spor yaşamını yeni bırakmış ve antrenörlüğe yeni başlamış tipler buna en uygun olanlarıdır. • Teknik gösterme özellikleri kaybolmamıştır.Bazen antrenmanlarda oyuna girer oyuncuları zorlarlar. • Antrenörün yardımcısı olan bu tip antrenörler takım için çok önemlidir. Tekniği ne kadar iyi olursa olsun yaşlı antrenörler oyuna girmemelidir.Nedeni de oyunda çabuk yorulup gülünç duruma düşebilirler.Diğer önemli bir neden de takımın durumuna dışarıdan bakmadığı için sağlıklı bir gözlem yapamazlar.

18. Basketbol antrenörü olmak istiyor musun? Basketbol sahasında çocuklarla gençlerle çalışmak kadar heyecanlı, güvenli ve keyif verici bir iş yoktur. İyi bir antrenör olabilmek için koçluk felsefesini geliştirmek en önemli adımdır. Bu felsefe topu elinize ilk aldığınızda başlar.

19. Herhangi bir antrenörün basketbola yönelik olarak saha içi veya dışında yaptığı her şey ve davranışları, o antrenörün felsefesini oluşturur.

20. Motivasyon Antrenörün yaptığı her türlü olumlu davranış, bir itici motivasyon güç olarak kabul edilebilir. Antrenör oyuncularına onunla yakından ilgilendiğini, davranışlarında samimi olduğunu ve ona ne kadar önem verdiğini hissettirebilmelidir. Bir hedefin belirlenmesi bile başlı başına bir motivasyon unsurudur.

21. İstek En önemli davranış biçimidir. Her antrenman, maç ve toplantıya çok iyi hazırlanmalı, saha dışı ilişkilerde de aynı hazırlık içinde olmalıdır. Sezon ne kadar uzarsa uzarsa uzasın veya işler ne kadar ters giderse gitsin başlangıçtaki istek kaybedilmemelidir.

22. Çok çalışma Başarının temeli çok çalışmaktır. Oyuncularınıza her zaman rakiplerinden daha çok çalışmalarını ve sahada karşılaşabilecekleri her duruma karşı hazırlıklı olmaları gerektiğini söyleriz. NE KADAR ÇOK ÇALIŞIRSANIZ MALUBİYETİ O KADAR ZOR KABULLENİRSİNİZ.

23. Güven Antrenörler oyuncuların yaptıkları her şeyden güven duymalarını sağlayabilmek için öncelikle kendilerine güven duymalıdır. Hiçbir oyuncu güven duygusu taşımayan antrenör için oynamak istemez. Şu noktayı göz ardı etmeyin; aşırı güven oyuncularda gevşeklik yaratabilir. Bu da beklenmeyen başarısızlıktır.

24. Güven iyi bir hazırlığın sonucudur. Sezon için önceden yapılan doğru hazırlık programı ve takımın bu program çerçevesinde iyi hazırlanması, güven duygusunun oyunculara da aşılanmasında hayati bir rol oynar.

25. Öğretme Spor salonu bizim sınıfımızdır. Spor salonundaki disiplin ve oyuncuların davranışları öğretmeye yönelik belirli yöntemler olarak algılanmalıdır. Öğretme metotlarını iyi kullanın, sporcularınız en iyi olmaya çalışsın.

26. Disiplin Çok tartışılan bir konudur. Her antrenörün ortaya koyacağı disiplin kuralları büyük değişiklikler gösterir. Diktatör veya mantıksız davranışlar içinde olmayın.

27. Takım davranışı Bir antrenörün karşılaşacağı en zor görev takım davranışı ve takım içinde birlikteliği sağlayabilmektir. Antrenörlerin hazırladığı programın başarılı olması oyuncularının birleşmelerine ve kenetlenmelerine ve başarı için birbirlerini desteklemelerine neden olur. Oyuncular üyesi olduğu takımdan büyük gurur duymalıdır.

29. Antrenör-oyuncu ilişkileri Oyuncularımın onlara karşı soğuk davrandığım hissine kapılmalarını ASLA İSTEMEM.

30. Peak performansta yapılacaklar • Sonuca değil sürece rehberlik edin • Stres bilincini ve performansını kullanabilmeyi öğretin • Stresle başa çıkma tekniklerini öğretin, zamanınızı sporcularınıza gevşemeleri için bağırarak harcamayın • Uygulamada yeniden yapılanmayı öğretin • Espri yapın

31. Peak performansta yapılacaklar • Perspektif verin • Hergün canlandırma yapın • Teşvik edici bir hava oluşturun • Bireysel hata ve başarıları takım performansından ayırın • Sporcularınızı tehdit etmeyin, onlara cesaret verin • Oyuncularınızı baskı altında yüksek performansa odaklayın

33. Bir sporcunun yeterlilik düzeyine ilişkin kanılar • Sporcunun kalıtım etkenleri, fiziksel özellikleri ve yetenekleri • Sporcunun çocukluk deneyimleri • Sporcunun daha önceki deneyimleri ve öğrenilmiş görevler • Sporcunun eğitim durumu • Sporcunun ilgi ve motivasyonu • Sporcunun aile-eş durumu • Kültürel etki • Antrenör-sporcu uyumu

34. ANTRENÖRLÜĞE HOŞ GELDİNİZ • Eğer birçok çaylak antrenörler gibiyseniz , büyük olasılıkla ilgili aile sıralarından , spora heveslilerden , yada toplumdaki adaylardan gelmektesinizdir . Birçok çaylak ve tecrübeli antrenörler gibi sizde büyük olasılıkla çok kısıtlı bir resmi antrenörlük eğitimi almışsınızdır Ancak yerel gençliğe basketbol programlarında yardım istendiğinde cevap verdiniz , çünkü çocukları seviyorsunuz ve basketboldan hoşlanıyorsunuz , ve belki de değecek bir toplum aktivasyonuna katılmayı istiyorsunuz

35. KİM ? BEN Mİ ? ANTRENÖR MÜ ?

36. YARDIM ETMEK İSTİYORUM AMA ..... • Antrenörlük mesleğine girişiniz zorluklar içerebilir . Diğer birçok aday gibi sizde 6 ile 14 yaşları arasındaki çocuklara antrenörlük yapmayı kabul ettiğiniz spor dalı hakkında çok şey bilmiyor olabilirsiniz . Rahatlayın , çünkü genç basketbol antrenörlüğü ( CYB ) size aşağıdaki gibi sorulara yanıt vermenizde yardımcı olacaktır : • Bir antrenör olmak için nelere ihtiyacım var ? • Oyuncularımla en iyi nasıl ilişki kurabilirim ? • Spor yeteneklerini ne şekilde işlemeliyim ? • Güvenliği arttırmak için ne yapmalıyım ? • Birisi yaralandığında ne yapmalıyım ? • Basketbolun ana kuralları , yetenekleri ve stratejileri nelerdir ? • Hangi pratik uygulamalar oyuncularımın basketbol yeteneklerini arttırır ? • Bu soruları cevaplamadan önce antrenör olmanın neleri içerdiğine bir göz atalım

37. BİR ANTRENÖR OLARAK SORUMLULUKLARIM NELERDİR ? • Bir antrenör oyuncuları spor yetenekleri öğrenirken zevkli ve güvenli spor tecrübeleri kazanmaları için gerekli olan her şeyi yapmanın sorumluluğunu taşımak zorundadır .

38. EĞLENCELİ BİR TECRÜBE ORTAMI SAĞLAYIN • Spor zevkli olmalıdır . Hiç bir şey kazanılmasa da oyuncularınızın zevk aldığından emin olunuz . Eğlenceyi spordan çıkartın ve çocuklarıda spordan kazanın . • Çocuklar spora birkaç sebep ile iştirak ederler . Örnek vermek gerekirse : • Oynanabilecek akranlar bulmak , fiziksel olarak gelişmek , beceri kazanabilmek . Ancak onların esas amaçları zevk almaktır . Uygulamalarınıza espiri ve değişiklik katın ki bu amaçlarına ulaşabilsinler . Oyunları oyuncularınız için tehditkar olmayan şenlik havasına büründürün . Bu yaklaşımlar oyuncularınızın katılım isteklerini , ki bu gençliğin en büyük amacı olmalıdır , arttıracaktır . 2. kısım size , oyuncularınızın eğlence arzularını ve kazanma görüşlerini nasıl tatmin etmeniz gerektiğini öğrenmenizde yardımcı olacaktır . 3. kısım size bu görüş açısını etkin bir şekilde aktarmada yardımcı olacaktır .

39. GÜVENLİ BİR TECRÜBE SAĞLAYIN • Aktiviteleri planlama ve öğretmede sorumluluğunuz aktiviteler süresince gelişimin minimum risk içermesi ilede belirlenecektir . ( 4 ve 5. kısımlara bakın ) . Daha sonra oyuncularınıza oyunlarda sağladığınız imkan ve ekipmanların zayıf olmamasını sağlamalısınız . Son olarak kendinizi bir antranör olarak doğabilecek herhangi bir yasal sorumluluktan korumalısınız . 5. kısım size almanız gereken uygun önlemler konusunda yardımcı olacaktı

40. SAKATLIĞI OLAN ÇOCUKLARA İMKAN SAĞLAYIN • Takımınızda bir çeşit sakatlığı olan çocuklar olabilir . Paniklemeyin . Spor yönetiminiz ve birçok ilgili kurum size bu konuda yardım edecektir . • Bir antrenör olarak Amerikan sakatlar yasasını bilmeniz gerekir . Bu yasa ırk , cins ve sınıf ayrımında olduğu gibi sakatlar içinde ayrımcılığı engeller ve eşit yasal hak verir . Bu yasa sakatlığı olan bir insanın takımdaki diğer oyuncuları riske edebileceğini belirtmekle beraber yinede bu yasanın uygulanışı aynıdır . Yasa sakatlar için mantıksal istihdamı öngörür . Eğer bir ebeveyn yada oyuncu size bu konuda yaklaşırsa ve sizde ne yapacağınızı bilmiyorsanız ilgili müdürünüze danışın . Kendi başınıza karar vermeniz bu yasa uyarınca sizi kötü duruma düşürebilir . Bu insanların diğer sağlam yaşıtları ile birlikte bu aktivitelere katılmak istediklerini aklınızdan çıkarmayın . Onlara diğer oyunculara verdiğiniz destek ve cesaretin aynısını verin ve diğer oyuncular tarafından kabul edilmeleri için bir örnek teşkil edin .

41. BASKETBOLUN TEMEL KURALLARINI ÖĞRETİN • Antrenör olurken bir eğitimci rolünü üstlenirsiniz . Oyuncularınıza sporlarında başarılı olabilmek için gerekli temel yetenek ve stratejileri öğretmelisiniz . Buda ‘’ okula gitmeniz’’anlamına gelir . Şu an basketbol kurallarını bilmiyorsanız , bunları bu kursun ilgili bölümlerinden öğrenebilirsiniz . Fakat buna rağmen bir oyuncu olarak basketbolu biliyorsanız , basketbol nasıl öğretilir ? Bunu biliyor musunuz ?

42. YARDIM SAĞLAMA • Özellikle ligdeki tecrübeli antrenörler sizin için yardım isteyebileceğiniz birer iyi kaynaktırlar . Sizin şu an karşılaştıklarınızı ve duygularınızı onlar çoktan yaşamışlardır ve onların tavsiyeleri sizin ilk sezonunuz için paha biçilemez olacaktır . • Antrenörleri antrenmanlarda ve maçlarda seyrederek , sempozyumlara katılarak , basketbol yayınlarını okuyarak ve öğretici video yayınlarını seyrederek ekstra yardım alabilirsiniz .

43. BİR ANTRENÖR OLARAK HANGİ TAKIMLARA İHTİYACIM OLUR ? • Düdük , antrenör giysisi , spor ayakkabıları , yazı tahtası gibi klasik antrenör alet ve teçhizatı tedarik ettiniz mi ? Bunlar size antrenör olarak yardımcı olacak , fakat başarılı bir antrenör olmak için para ile satın alamayacağınız beş şeye daha ihtiyaç duyacaksınız : Bunlar sadece kişisel sorgulama ve çok çalışma ile elde edilebilir ve ‘’COACH ‘’ kelimesinin baş harfleri aracılığı ile hatırlanabilir.

44. C - Comprehensıon Anlayış • O - Outlook Görüş • A - Affection Sevgi • C - Character Karakter • H - Humor Mizah

45. ANLAYIŞ • Basketbol kurallarının , yeteneklerinin ve taktiklerinin iyi algılanması önemlidir . Sporun ana elemanlarını anlamanız gereklidir . Oyunu öğrenmenizde yardımcı olabilmek için bu kursta sezonu planlama ve bireysel uygulamalarda kural, yetenek ve taktikleri öğretilir . Basketbol yeteneklerinizi geliştirmede yararlanmak için bu kursun basketbol özel kısımlarında farklı alıştırmalar bulacaksınız .

46. Basketbol bilgisi edinmek için , uygun antrenmanlar ve emniyet metodlarını yerine getirmelisiniz . Böylece oyuncularınız en az yaralanma riski ile katılabilirler . Ancak bu durumda bile spor yaralanmaları olacaktır ve çoğunlukla oyuncularınızın yaralanmalarına ilk hitap edecek insan siz olacaksınız . Anlatılan ilk yardım uygulamalarını iyi algıladığınıza emin olunuz

47. GÖRÜŞ • Bu antrenörlük enstrumanı , bir antrenör olarak ihtiyaç duyduğunuz , sizin bakış ve amaçlarınıza hitap etmektedir . En yaygın antrenörlük amaçları : • A) Eğlence • B) Oyunculara fiziksel , zihinsel ve sosyal yetilerinde gelişebilmelerinde yardımcı olabilmek • C) Kazanmaktır . • Bu yüzden sizin görüşünüz belirlediğiniz öncelikleri , planlamanızı ve sezon için vizyonunuzu içerir . • Bir oyun alanında çocuklarla başarılı bir şekilde çalışabilmek için önceliklerinizi belirlemeniz gerekir . Hangi sıraya göre eğlenceye , gelişime ve kazanmaya öncelik vereceksiniz ?

48. GÖRÜŞ • Amaçlarınızı test etmek için aşağıdaki soruları cevaplayın : • Hangi durumda en çok gurur duyacaksınız ? • A- Tüm katılanların basketbol oynamaktan zevk aldığını bildiğinizde • B- Tüm oyuncularınızın basketbol yetilerinin arttığını gördüğünüzde • C- Lig şampiyonluğunu kazandığınızda

49. GÖRÜŞ • Hangisi sizin spor hakkındaki düşüncelerinizi en iyi yansıtıyor ? • A- Eğer eğlenceli değil ise , o sporu yapma . • B- Herkes hergün birşeyler öğrenmeli . • C- Eğer kazanamadıysanız , spor eğlenceli değildir .

50. GÖRÜŞ • Oyuncularınızın sizi nasıl hatırlamalarını istersiniz ? • A- Onun için oynamanın kişiye zevk verdiği bir antrenör gibi • B- Temel yeteneklerin altyapısını iyi sağlamış bir antrenör gibi • C- Derece yapmış bir antrenör gibi