DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW PRAWA

1. DZIAŁALNOŚĆ ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W ŚWIETLE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW PRAWA

2. PROBLEMATYKA PRZEDSTAWIANA PRZEZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE I GRUPY INICJATYWNE W TRAKCIE ŚWIADCZONYCH PORAD

3. GŁÓWNE PROBLEMY • WYBÓR FORMY • TREŚĆ STATUTU • REJESTRACJA ORGANIZACJI W KRS • ZWROT WNIOSKU • PROBLEMY „KORPORACYJNE” – KONFLIKTY • STATUT OPP • NIEZROZUMIENIE IDEI NGO

4. REAKCJA NA PROBLEMY PRZEDSTAWIANE W TRAKCIE PORAD • KOREKTA STATUTU • KOREKTA SPOSOBU WYPEŁNIENIA FORMULARZY DO KRS • OMÓWIENIE OBOWIĄZKÓW WIĄŻĄCYCH SIĘ Z ZAŁOŻENIEM I FUNKCJONOWANIEM NGO • KSIĘGI RACHUNKOWE – KONIEC MARZEŃ O WŁASNYM NGO

5. STOWARZYSZENIE A FUNDACJA

6. STOWARZYSZENIE – GŁÓWNE CECHY • Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych; • Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności; • Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników; • Prawo tworzenia stowarzyszeń przysługuje obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionym praw publicznych; • Osoby w liczbie co najmniej piętnastu, pragnące założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski;

7. FUNDACJA – GŁÓWNE CECHY • Fundacja może być ustanowiona dla realizacji zgodnych z podstawowymi interesami Rzeczypospolitej Polskiej celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, • w szczególności takich, jak: ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społeczna, ochrona środowiska oraz opieka nad zabytkami • Fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedziby w Polsce lub za granicą. • W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. • Fundator ustala statut fundacji,

8. SPOSÓB POWSTANIA STOWARZYSZENIA • Stowarzyszenie jest zakładane na zebraniu założycielskim przez co najmniej 15 osób, które stają się członkami założycielami stowarzyszenia; • Na zebraniu założycielskim członkowie podejmują uchwały o: powołaniu organizacji, wyborze komitetu założycielskiego, uchwaleniu statutu, mogą też wybrać zarząd i komisję rewizyjną. • Następnie komitet założycielski składa wniosek o rejestrację stowarzyszenia do Krajowego Rejestru Sądowego. Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do KRS

9. REJESTRACJA ORGANIZACJI W KRS

10. REJESTRACJA STOWARZYSZENIA • KRS-W20 – formularz podstawowy, • KRS-WK – służy do zgłoszenia osób wchodzących w skład organów: zarządu i komisji rewizyjnej • KRS-WF – służy do zgłoszenia informacji o osobach wchodzących w skład komitetu założycielskiego • KRS-WM – służy do zgłoszenia zakresu działalności gospodarczej i wpisania, tym samym, stowarzyszenia do rejestru przedsiębiorców;

11. ZAŁĄCZNIKI Do wniosku o rejestrację stowarzyszenia załączamy: • statut stowarzyszenia – dwa egzemplarze, podpisane przez komitet założycielski; • protokół z zebrania założycielskiego – dwa egzemplarze, podpisane przez przewodniczącego i sekretarza zebrania; • lista członków założycieli (zawierająca imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, adres zamieszkania, numer dowodu osobistego, numer PESEL, własnoręczny podpis – dwa egzemplarze, podpisane przez przewodniczącego i sekretarza zebrania; • podjęte na zebraniu uchwały – wszystko w dwóch egzemplarzach, podpisane przez przewodniczącego i sekretarza zebrania (uchwały: o powołaniu stowarzyszenia, o przyjęciu statutu, o wyborze komitetu założycielskiego; także uchwałę o wyborze zarządu i uchwałę o wyborze komisji rewizyjnej, jeśli takie uchwały podjęliśmy);

12. DODATKOWE ZAŁĄCZNIKI Jeżeli stowarzyszenie rejestruje równocześnie działalność gospodarczą składa dodatkowo: • wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania uwierzytelnione notarialnie; • wniosek o wpis w rejestrze REGON (druk RG-1); • zgłoszenie identyfikacyjne do Urzędu Skarbowego (druk NIP-2) wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika US; do NIP-2 trzeba dołączyć umowę/dokument umożliwiającą korzystanie z lokalu w którym jest siedziba; • zgłoszenie płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych (o ile chce od razu zatrudniać pracowników). • dowód uiszczenia opłaty od wniosku

13. SPOSÓB POWSTANIA FUNDACJI Niezbędne dla powołania fundacji są: • Akt fundacyjny - Wola fundatora aby założyć fundację – w formie aktu notarialnego; • Opracowanie statutu; • Złożenie wniosku rejestrowego o wpisanie fundacji do Krajowego Rejestru Sądowego; • Wpisanie fundacji do KRS.

14. REJESTRACJA FUNDACJI Wniosek o rejestrację fundacji w KRS składa się na urzędowych formularzach: • KRS-W20 – formularz podstawowy • KRS-WK – formularz – załącznik służący do zgłoszenia osób wchodzących w skład zarządu oraz organu nadzorczego; • KRS-WM – służy do zgłoszenia zakresu działalności gospodarczej i wpisania, tym samym, fundacji do rejestru przedsiębiorców

15. ZAŁĄCZNIKI Do wniosku o rejestrację fundacji załączamy: • oświadczenie o ustanowieniu fundacji (akt notarialny); • oświadczenie wskazujące właściwego ministra nadzoru (jeżeli nie znalazło się ono w akcie fundacyjnym); • statut fundacji (w trzech egzemplarzach, podpisany przez fundatora); • uchwały o powołaniu władz fundacji - uchwała o powołaniu zarządu fundacji ewentualnie uchwała o powołaniu rady fundacji; • dowód dokonana opłaty za wniosek o wpis do rejestru

16. Jeśli fundacja rejestruje równocześnie działalność gospodarczą składa dodatkowo: • wzory podpisów osób upoważnionych do reprezentowania fundacji uwierzytelnione notarialnie • wniosek o wpis w rejestrze REGON (druk RG-1) • zgłoszenie identyfikacyjne do Urzędu Skarbowego (druk NIP-2) wraz ze wskazaniem właściwego naczelnika US; do NIP-2 trzeba dołączyć umowę/dokument umożliwiającą korzystanie z lokalu w którym jest siedziba

17. STATUT

18. STATUT STOWARZYSZENIA – ELEMENTY OBOWIĄZKOWE Statut stowarzyszenia określa w szczególności: • nazwę stowarzyszenia, • teren działania i siedzibę stowarzyszenia, • cele i sposoby ich realizacji, • sposób nabywania i utraty członkostwa, przyczyny utraty członkostwa oraz prawa i obowiązki członków, • władze stowarzyszenia, tryb dokonywania ich wyboru, uzupełniania składu oraz ich kompetencje, • sposób reprezentowania stowarzyszenia oraz zaciągania zobowiązań majątkowych, a także warunki ważności jego uchwał, • sposób uzyskiwania środków finansowych oraz ustanawiania składek członkowskich, • zasady dokonywania zmian statutu, • sposób rozwiązania się stowarzyszenia.

19. STATUT FUNDACJI Statut fundacji określa w szczególności: • Nazwa i siedziba, • Majątek (czyli informacje o tym skąd fundacja będzie miała pieniądze na działanie oraz jaka jest wysokość funduszu założycielskiego itd.), • Cele fundacji, • Sposoby realizacji celów statutowych (tj. zasady, formy i zakres działalności), • Obowiązkowe władze fundacji, • Sposób reprezentowania fundacji i zaciągania zobowiązań majątkowych;

20. ELEMENTY DODATKOWE • Informacje o władzach fundacji innych niż zarząd (np. rada fundacji, rada fundatorów) • Zmiana statutu, zmiana celu • Połączenie z innymi organizacjami • Określenie sposobu likwidacji fundacji i przeznaczenia jej majątku • Wskazanie ministra właściwego dla danej fundacji • Prowadzenie działalności gospodarczej • Postanowienia ogólne

21. NADZÓR PREZYDENTA

22. NADZÓR NAD STOWARZYSZENIEM • nadzór nad działalnością stowarzyszeń należy do starosty właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszenia

23. Organ nadzorujący może dokonać kontroli działalności stowarzyszenia pod kątem jej zgodności z prawem lub zapisami statutu dotyczącymi: • nazwy stowarzyszenia • terenu działania i siedziby • celów i sposobów ich realizacji • sposobów nabywania i utraty członkostwa, przyczyn jego utraty a także praw i obowiązków członków • władz stowarzyszenia, trybu ich wyboru, uzupełniania składu i ich kompetencji • sposobu reprezentowania stowarzyszenia, zaciągania zobowiązań finansowych oraz ważności uchwał • sposobu uzyskiwania majątku i ustanawiania składek członkowskich • zasad dokonywania zmian statutu • sposobu rozwiązania stowarzyszenia • kwestii związanych z oddziałami

24. Organ nadzorujący ma prawo • żądać dostarczenia przez zarząd stowarzyszenia, w wyznaczonym terminie, odpisów uchwał walnego zebrania członków, • żądać od władz stowarzyszenia niezbędnych wyjaśnień, W razie niezastosowania się stowarzyszenia do wymagań określonych powyżej, sąd na wniosek organu nadzorującego może nałożyć grzywnę w wysokości jednorazowo nie wyższej niż 5.000 zł.

25. PRZESŁANKI STOSOWANIA AKTU NADZORU W razie stwierdzenia, że działalność stowarzyszenia jest niezgodna z prawem lub narusza postanowienia statutu w sprawach, o których mowa w art. 10 ust. 1 i 2, organ nadzorujący, w zależności od rodzaju i stopnia stwierdzonych nieprawidłowości, może wystąpić o ich usunięcie w określonym terminie, udzielić ostrzeżenia władzom stowarzyszenia, wystąpić do sądu o zastosowanie środka określonego w art. 29 (następny slajd).

26. SANKCJE Sąd, na wniosek organu nadzorującego lub prokuratora, może: • udzielić upomnienia władzom stowarzyszenia, • uchylić niezgodną z prawem lub statutem uchwałę stowarzyszenia, • rozwiązać stowarzyszenie, jeżeli jego działalność wykazuje rażące lub uporczywe naruszanie prawa albo postanowień statutu i nie ma warunków do przywrócenia działalności zgodnej z prawem lub statutem.

27. SNAKCJA ROZWIĄZANIA STOWARZYSZENIA Na wniosek organu nadzorującego sąd wydaje postanowienie o rozwiązaniu stowarzyszenia, w razie gdy: • liczba członków stowarzyszenia zmniejszyła się poniżej liczby członków wymaganych do jego założenia, • stowarzyszenie nie posiada przewidzianych w ustawie władz i nie ma warunków do ich wyłonienia w okresie nie dłuższym niż rok.

28. NADZÓR NAD FUNDACJĄ Właściwy minister lub starosta może wystąpić do sądu o uchylenie uchwały zarządu fundacji, pozostającej w rażącej sprzeczności z jej celem albo z postanowieniami statutu fundacji lub z przepisami prawa. Organ ten może jednocześnie zwrócić się do sądu o wstrzymanie wykonania uchwały do czasu rozstrzygnięcia sprawy.

29. SANKCJE • Jeżeli działanie zarządu fundacji w istotny sposób narusza przepisy prawa lub postanowienia jej statutu albo jest niezgodne z jej celem, organ nadzoru może wyznaczyć odpowiedni termin do usunięcia tych uchybień w działalności zarządu albo może żądać dokonania w wyznaczonym terminie zmiany zarządu fundacji. • Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w powyżej albo w razie dalszego uporczywego działania zarządu fundacji w sposób niezgodny z prawem, statutem lub celem fundacji, organ, o którym mowa w art. 13, może wystąpić do sądu o zawieszenie zarządu fundacji i wyznaczenie zarządcy przymusowego.

30. Organizacja pożytku publicznego

31. STATUS OPP Status OPP oznacza stan prawny organizacji (fundacji, stowarzyszenia, klubu sportowego itp.) która: • spełnia wszystkie wymogi ustawy, aby zostać organizacją pożytku publicznego oraz • uzyskała potwierdzenie tego faktu w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS)

32. PRZYWILEJE I OBOWIĄZKI Bycie organizacją pożytku publicznego, czyli posiadanie statusu OPP, wiąże się z: • przywilejami – przede wszystkim możliwością otrzymywania 1% podatku od osób fizycznych • obowiązkami – przede wszystkim konieczność wprowadzenia wewnątrz organizacji bardziej wymagających mechanizmów samokontroli, przejrzystość działań i finansów

33. OPP • działalność pożytku publicznego – art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, • Kto może być OPP – art. 20 DPPiW • Co najmniej 2 lata – art. 22 ust. 1 DPPiW

34. WYMAGANIA ODNOŚNIE STATUTU Statut OPP musi zabraniać: • udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy organizacji pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej "osobami bliskimi", • przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na preferencyjnych warunkach, • wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że to wykorzystanie bezpośrednio wynika z celu statutowego, • zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych niż rynkowe.

35. REJESTRACJA W KRS - FORMULARZE Organizacje, które są już zarejestrowane w KRS, składają następujące formularze: • KRS-Z20 • KRS-W-OPP Organizacje, które nie miały obowiązku rejestracji w KRS, składają następujące formularze: • KRS-W21 • KRS-W-OPP

36. ZAŁĄCZNIKI • oświadczenie członków organu kontroli lub nadzoru o niekaralności oraz nie pozostawania w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, braku pokrewieństwa, powinowactwa i podległości z tytułu zatrudnienia wobec członków zarządu, • oświadczenie członków zarządu o niekaralności, • oświadczenie członków zarządu, że cały dochód (nadwyżka przychodów nad kosztami) organizacji jest przekazywany na działalność pożytku publicznego, • oświadczenie członków zarządu, że działalność gospodarcza (o ile organizacja ją prowadzi) jest działalnością dodatkową w stosunku do działalności statutowej • dokumenty potwierdzające, że organizacja prowadzi działalność pożytku publicznego nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat np.:- sprawozdanie merytoryczne, finansowe z ostatnich dwóch lat działalności- rekomendacje, artykuły prasowe o organizacji i wszystkie inne dokumenty, które stanowią dowód prowadzenia działalności pożytku publicznego. • statut – składamy jedynie wówczas, kiedy organizacja zmieniła zapisy statutowe, dostosowując je do wymogów ustawy;

37. OPP mają obowiązek w ciągu 15 dni od daty zatwierdzenia sprawozdania finansowego: • przekazać sprawozdanie merytoryczne i finansowe (w wersji papierowej) do ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego • opublikować sprawozdanie merytoryczne i finansowe w internetowej bazie sprawozdań opp prowadzonej przez ministra właściwego ds. zabezpieczenia społecznego,

38. KONIEC, DZIĘKUJĘ