430 likes | 674 Views
Mobilne elementy genetyczne; Organizacja materiału genetycznego eukariontów. Plamkowy fenotyp kukurydzy. Purpurowy kolor ziarniaków kukurydzy – wynik ekspresji genów kontrolujących syntezę antocyjanów
E N D
Mobilne elementy genetyczne;Organizacja materiału genetycznego eukariontów
Plamkowy fenotyp kukurydzy • Purpurowy kolor ziarniaków kukurydzy – wynik ekspresji genów kontrolujących syntezę antocyjanów • Dezaktywacja niektórych z tych genów w trakcie rozwoju kolby – komórki ziarniaków stanowiące potomstwo komórki, w której doszło do dezaktywacji są pozbawione pigmentu (plamy) • Im wcześniej w rozwoju ziarniaka dojdzie do dezaktywacji, tym plamy są większe
Barbara McClintock – Nobel 1983 • Postulat (1948): w kukurydzy działają dwa rodzaje elementów kontrolujących stan genomu: • A) Ds - Dissociation – elementy nie autonomiczne • B) Ac – Activator – elementy autonomiczne • Elementy mobilne w genomie E. coli – lata 1960.
Transpozycja u bakterii – elementy IS (Insertion Sequences) Odwrócone powtórzenia • Najprostsze elementy mobilne: blokują ekspresję genu docelowego i wszystkich genów poniżej znajdujących się w tym samym operonie. • Transpozaza – enzym katalizujący transpozycję • IS1 – 768 bp 20/23 IR Występuje: 5-8 kopii na kolisty chromosom bakterii • IS10R – 1329 bp 17/22 powszechny.
Transpozycja u bakterii- proste transpozony • Podobne do IS, ale DNA może kodować kilka produktów • Tn1 (ampicylina) 4957 bp • Tn7 (oporność na 3 różne antybiotyki) 14 000 bp
Transpozycja u bakterii – złożone transpozony • Przykład ewolucji w stronę wzrostu złożoności: • Synchronizacja dwóch elementów IS w celu przeniesienia sekwencji znajdującej się pomiędzy nimi. • Zwykle tylko jeden z dwóch IS zachowuje funkcjonalną transpozazę. • Tn5 (kanamycyna) 5700 bp; Tn9 (chloramfenikol) 2638 bp; Tn10 (tetracyklina) 9300 bp
Mechanizmy transpozycji- transpozycja prosta • Transpozycja prosta (bezpośrednia, konserwatywna) – przeniesienie elementu z jednego miejsca w drugie. • Wycięcie z pozostawieniem nienaprawialnego dwuniciowego pęknięcia. • Wprowadzenie nacięcia z przesunięciem w miejscu wstawienia. Duplikacja sekwencji donorowej w miejscu wstawienia
Mechanizmy transpozycji- transpozycja z replikacją Resolwaza utrzymuje dwie cząsteczki DNA razem I katalizuje wymianę • Replikacja transpozonu • Nacięcie z przesunięciem po obu stronach zreplikowanego transpozonu i w sekwencji donorowej. • Połączenie obu cząsteczek i naprawa (fuzja) • Miejscowo specyficzna rekombinacja katalizowana przez enzym resolwazę odtwarza dwie cząsteczki, z których każda zawiera kopie transpozonu
Budowa cząstki rdzeniowej na podstawie analizy rentgenowskiej
Zaginanie i zwijanie DNA na oktamerze • Ściśle zwinięta lewoskrętna superhelisa ma ok. 80 pz na zwój i skok superhelikalny ok. 27,5 A.
Zmiany struktury chromatyny • modyfikacje potranslacyjne histonów • wyspecjalizowane warianty histonów • ATP-zależna przebudowa (remodeling) chromatyny
Modyfikacje potranslacyjne białek histonowych Turner 2002
Modyfikacje potranslacyjne białek histonowych – kod histonowy
Modyfikacje potranslacyjne białek histonowych Kozaurides 2007
Mechanizm działania modyfikacji potranslacyjnych białek histonowych • Działanie bezpośrednie: zmiany w oddziaływaniach histon-DNA i histon-histon • Działanie pośrednie: rekrutacja białek rozpoznających określone modyfikacje Kozaurides 2007
Mi2 Swp73 Snf2 ISWI Mi2 ISWI Swi3 Swi3 Snf5 ATP-zależna przebudowa (remodeling) chromatyny Główne typy kompleksów remodelujących chromatynę SWI/SNF ISWI
ATP-zależna przebudowa (remodeling) chromatyny Jeden z mechanizmów remodelingu: przesunięcie oktameru histonów wzdłuż nici DNA