160 likes | 265 Views
Dorpen in verandering, een andere visie. Frans Thissen. Universiteit van Amsterdam. Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies. Nisse , een dorp in verandering. 1979. 1955. 2012. Verandering en Onzekerheid.
E N D
Dorpen in verandering, een andere visie Frans Thissen Universiteit van Amsterdam Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies
Nisse, een dorp in verandering 1979 1955 2012 Dorpen in verandering, een andere visie
Verandering en Onzekerheid Geert Mak (1996): “hoe langer ik in het dorp verbleef, des te meer besefte ik dat het eigenlijk allemaal nog moest beginnen. Alleen: niemand wist wát moest beginnen, en waarheen het ging” Dorpen in verandering, een andere visie
Opzet • Begrippen: leefbaarheid, sociale vitaliteit, sociale infrastructuur • Territoriale binding en schaalveranderingen • Van autonome dorpen naar woondorpen • Ontwikkeling van dorpen in de Westhoek • Sociale vitaliteit in dorpen van Vlaams Brabant • Wat is nodig voor een leefbaar en sociaal vitaal dorp • De positie van de gemeente Dorpen in verandering, een andere visie
Bewoners Omgeving Leefbaarheid en Sociale Vitaliteit Leefbaarheid: oordeel van bewoners over hun omgeving (wordt de omgeving door bewoners als passend ervaren) Sociale vitaliteit: inspanningen en initiatieven van bewoners gericht op hun omgeving Traditionele sociale vitaliteit: meedoen en/of trekker zijn Vernieuwende sociale vitaliteit:Openstaan voor en een bijdrage leveren aan verandering Dorpen in verandering, een andere visie
Sociale infrastructuur van dorpen Voorzieningen Verenigingen Activiteiten Dorpen in verandering, een andere visie
De veranderende relatie met de omgeving Territoriale binding: Schaalveranderingen: Schaalvergroting Lokaal ‘verlies’ van werk en voorzieningen Toename van ruimtelijke keuzevrijheid door automobiliteit Lokale winst in dorpen (recreatie, zorg) Schaalverkleining Toenemend belang van woning(en) en recreatie Van Dorpsbinding naar Lokaal bewustzijn • Economische binding (werk) • Functionele binding (voorzieningen) • Sociale binding (familie en vrienden) • Culturele binding (identiteit) • Politieke binding (zeggenschap) Dorpen in verandering, een andere visie
Autochtone of autonome dorp Je bent er geboren of opgegroeid, je komt ‘van het dorp’ (leefpaden) Je werkt er en je doet er je boodschappen: je woont ‘op het dorp’ (dagpaden) Traditioneel referentiekader: machtig beeld Woondorp Je bent er gaan wonen om de mooie woning en aangename woonomgeving Voor je sociale contacten en voorzieningen ben je niet afhankelijk van het dorp Opkomend referentiekader Dorpen (en hun bewoners) in verandering Dorpen in verandering, een andere visie
Leefbaarheid in het autonome dorp Dorpen in verandering, een andere visie
Leefbaarheid in het woondorp 10 Dorpen in verandering, een andere visie
Visie autonome dorp: verlies • Ontwikkeling inwonertal: • Absolute afname (44) • Relatieve afname (20) • Relatieve toename (28) • Ontwikkeling aantal voorzieningen: • Afname (42) • Gelijk gebleven (13) • Toename (4) Dorpen in verandering, een andere visie
Visie woondorp: verandering • Woonkwaliteit: • Stagnerend (32) • Dynamisch (27) • Gemeenschapsinitia-tieven: • Afgenomen (1) • Gelijk gebleven (38) • Toename (20) Dorpen in verandering, een andere visie
Sociale vitaliteit in dorpen Kortenaken-kern + Autonoom dorp Relegem Berg - Minder succesvol woondorp Succesvol woondorp + - Dorpen in verandering, een andere visie
Wat is nodig voor een leefbaar en sociaal vitaal dorp? • Kwaliteit van de woonfunctie (woning en directe woonomgeving) • Ontmoetingsplekken die zich kenmerken door ‘openheid’ naar alle bewoners • Sociaal kapitaal: bewoners met grote sociale netwerken die kunnen binden maar ook bruggen kunnen en willen bouwen • Actieve oriëntatie van bewoners op de veranderende identiteit van hun dorp: “vertellen van verhalen” Dorpen in verandering, een andere visie
De positie van de gemeente • Lokale hefbomen: wonen (recreatie), zorg en welzijn • Slingerbewegingen in bestuur en beleid: • Centralisatie – Decentralisatie • Efficiency – Rechtvaardigheid • De rol van de gemeente: • Verschil maken: • Het ene dorp is het andere niet • Succesvolle en kwetsbare bewoners • Communicatie en Lef • Gevaar van ‘achteruitkijkspiegel’ politiek • De wet van Roosevelt Dorpen in verandering, een andere visie
Dorpen in verandering, een andere visie Frans Thissen Universiteit van Amsterdam Afdeling Geografie, Planologie en Internationale Ontwikkelingsstudies