Kansen creëren met een bovendorpse visie

1. Kansen creëren met een bovendorpse visie Aftrapbijeenkomst Gelselaar/Noordijk 6 november 2012

2. Agenda van vanavond Voorstellen Toelichting project Krimp Plan van aanpak Huiswerk Afsluiting

3. Toelichting Project Algemene doelstellingen • Kennis vergroten over demografische ontwikkelingen. • Inzicht vergroten over de gevolgen voor de leefbaarheid dorpen • Bovendorps overleg stimuleren • Samenwerking bij uitvoering: dorpen, overheid, anderen • Vrijwilligers opleiden • Leren van de succes- en faalfactoren

4. Toelichting Project Deelnemende clusters Friesland Drenthe Limburg Gelderland – Achterhoek: Varsseveld en omgeving Winterswijkse buurtschappen Gelselaar en Noordijk

5. Toelichting Project De meerwaarde voor u • Vroegtijdig inspelen op krimp: niet bestrijden maar slim opvangen • Creatieve oplossingen • Als bewoners meedenken i.p.v. veranderingen opgelegd krijgen • Als bewoners mee uitvoeren, vrijwilligers potentieel gebruiken • Stimulans voor bovendorpse samenwerking • Stimulans voor samenwerking met gemeente en maatschappelijk betrokken organisaties. • Bewustwording énpro-actieve houding aannemen!

6. Toelichting Project De meerwaarde voor Binnenlandse Zaken en LVKK • Betrokkenheid inwoners vergroten bij bevolkingskrimp • Methodiek ontwikkelen om krimpproof toekomstvisie te maken • Nieuwe rol overheid definiëren: • van beleidsbepalend en uitvoerend naar participant en coördinator “De Nederlandse samenleving moet zichzelf weer opnieuw uitvinden en de Achterhoek kan daarbij een voorbeeld zijn! Doordat de overheid zich terugtrekt moeten de mensen zelf weer verantwoordelijkheid nemen.”

7. Toelichting Project Gewenste opbrengst • Voor de dorpen: • Toekomstvisie waarin staat hoe samengewerkt kan worden om effecten van bevolkingskrimp tegen te gaan • Voor Binnenlandse Zaken / LVKK: • Methodiek voor het ontwikkelen van krimpproof toekomstvisies • Opdoen van ervaring om kleine kernen te ondersteunen in de omgang met krimp.

8. Krimp Gemeente Berkelland “De demografische ontwikkelingen waar wij mee te maken hebben hoeven geen probleem te zijn als we er maar tijdig op inspelen. Het is mooi te zien dat er op dit punt al heel veel wordt samengewerkt”. Projectwethouder Leo Scharenborg

9. Krimp Gemeente Berkelland • Bevolkingskrimp 2012-2040: -20%  36.000 inwoners • Berkelland in 2025 (enkele feiten op een rij) • 3800 minder inwoners • 15% minder mensen op de arbeidsmarkt • 28% inwoners ouder dan 65 jaar • 1 op de 3 inwoners woont alleen • 1150 leerlingen minder op de basisschool • Krimp is een logisch gegeven bij projecten

10. Krimp Gemeente Berkelland

11. Krimp Algemeen • Krimp, wat is het? • Daling van het aantal inwoners • Minder jongeren (ontgroening) • Meer ouderen (vergrijzing) • Krimp, wat merken we ervan? • Daling aantal leerlingen basisschool • Stijging van vraag naar levensloopbestendige woningen • Verenigingen krijgen minder jeugdige aanwas, maar wellicht meer ‘jeugdige ouderen’ • Bij huishoudenskrimp komen er ook woningen leeg te staan; in de Achterhoek is dit echter (nog) niet het geval • Krimp blijft niet beperkt tot het eigen dorp; ook de buurdorpen krijgen met dezelfde gevolgen te maken: de hele regio krimpt

12. Medische verzorging Werken Krimp Sociale voorz. Commerciële voorz. Algemeen • Krimp is een overkoepelend thema • Meerdere organisaties hebben ermee te maken • Integrale aanpak nodig, denk aan: Wonen Bovendorpsevisie Openbaar vervoer Recreatie Onderwijs Grondgebied Infrastructuur Brandweer

13. Krimp Algemeen Krimpthema’s • Economie, werken • Woningbouw • Onderwijs • Zorg en welzijn, medische verzorging • Rolverdeling, nieuwe taken overheid/burgers • Sociale samenhang • Openbare ruimte, groene omgeving • Recreatie • Infrastructuur • Openbaar vervoer • Commerciële voorzieningen • Openbare/sociale voorzieningen

14. Krimp Een beeld vormen van krimp Uit: de Groene Amsterdammer

15. Krimp Een beeld vormen van krimp Uit: de Groene Amsterdammer

16. Effecten krimp voor uw dorp Ondertitel Kies een kaart die voor uw gevoel past bij de toekomst van Gelselaar, Noordijk / de gemeente Berkelland! Uitgangspunt: sterke krimp en samenwerking Kan zijn: Iets dat belangrijkis Iets dat een uitdaging vormt Een oplossing

17. Plan van aanpak Opzet project 4 bijeenkomsten: Aftrapbijeenkomst Kernwaarden benoemen, samenwerkingsmogelijkheden benoemen Scenario’s opstellen om kernwaarden te behouden Interactie met inwoners: welk(e) scenario(‘s) ondersteunen zij? Slotbijeenkomst waarin visiedocument wordt vastgesteld Tijdsinvestering: ong. 40 uur 5x vergadering/bijeenkomst + 5x een middag of avond huiswerk Visie 1 aprilgereed • Inhoud visiedocument: • Belangrijke kernwaarden voor leefbaarheid • Effecten van krimp op leefbaarheid • Samenwerkingsmogelijkheden om kernwaarden te behouden

18. Informatie Wat hebben we nodig om te beginnen? • Lijst kernwaarden voor leefbaarheid Gelselaar, Noordijk • Archiefmateriaal: Dorpsplan, Gesprek met gemeente • Ansichtkaarten, boeken, streekeigen kenmerken • Gevoel, gesprekken, interviews • Vraag je af: “Wat is de invloed van krimp op deze kernwaarden?” • Betrokken mensen uit beide dorpen die affiniteit hebben met een of enkele kernwaarden • Ondernemers • Actieve mensen en mensen die minder betrokken zijn • Mannen en vrouwen • Oud en jong • Nieuwkomers en dorpelingen • Jongeren (oud-inwoners die weer terug willen) •  Werkgroep samenstellen

19. Huiswerk Voor volgende keer • Kernwaarden verzamelen • Nadenken over invloed krimp op kernwaarden • Kandidaten voor werkgroep vormen • Wat gaan we de volgende keer doen? • Kernwaarden doornemen • Samenwerkingsmogelijkheden benoemen • Communicatie met inwoners opstarten • Wanneer is dat??? • Eind november / begin december

20. Afsluiting Hoe vond je het gaan? • Gaan we verder? • Vragen? • Enthousiast? • Organisatie werkgroep • Vervolgafspraken

21. Contactgegevens Monique van Kampen moniquevankampen@gmail.com 06-23966703 Procesbegeleider Pieter Klop p.klop5@chello.nl 06-14119220 Procesbegeleider Josien Durieux-Hissink josiendurieux@vkkgelderland.nl 06-16700586 / 0314-631168 Consulent. Niet altijd aanwezig, wel betrokken