ODRŽAVANJE PREKIDAČA SNAGE VISOKOG NAPONA

1. ODRŽAVANJE PREKIDAČA SNAGE VISOKOG NAPONA Ivan Asanović Crnogorski elektroprenosni sistem i.asanovic@gmail.com

2. Sadržaj • UVOD • PROBLEMATIKA ODRŽAVANJA • RADOVI NA ODRŽAVANJU • DIJAGNOSTIČKA ISPITIVANJA • REMONT • ZAKLJUČAK

3. 1. UVOD • U ovom radu opisane su opšte procedure u održavanju prekidača snage visokog napona, sa posebnim napomenama za određene vrste prekidača. • Takođe, u radu je prikazan pristup u održavanju prekidača koji se praktikuje u Odjeljenju za održavanje trafostanica, Crnogorskog elektroprenosnog sistema. • Posvećena je pažnja problematici održavanja prekidača, svim značajnim radovima u sklopu održavanja i potrebnim uslovima za izvođenje tih radova.

4. 2. PROBLEMATIKA ODRŽAVANJA VISOKONAPONSKIH PREKIDAČA SNAGE • Osnovna problematika u održavanju visokonaponskih prekidača snage leži u: • obezbjeđivanju obučenog i kvalifikovanog osoblja, • racionalnoj nabavci rezervnih djelova i • racionalnom planiranju radova a sve to da bude obezbijeđen siguran i pouzdan rad prekidača u pogonu. • U Službi održavanja CGES-a još uvijek je u upotrebi Pravilnik o održavanju elektroenergetskih postrojenja prenosne mreže SFRJ, izdat 1987.godine od strane Zajednice jugoslovenske elektroprivrede. • Osim ovog Pravilnika koriste se i važeći IEC standardi i publikacije, kao i upustva za održavanje proizvođača visokonaponskih prekidača snage.

5. 2. PROBLEMATIKA ODRŽAVANJA VISOKONAPONSKIH PREKIDAČA SNAGE <nastavak> • U uputstvima za održavanje, proizvođači definišu vremenske rokove ili uslove, kao i načine za izvođenje pojedinih radnji na održavanju, što olakšava proceduru planiranja radova. • Rezultat analize svih navedenih aspekata je Plan remonata i revizija, koji predstavlja osnov planiranja održavanja za narednu godinu. • Plan remonata i revizija + stanje zaliha u magacinu = plan nabavke rezervnih djelova • Stručno i kvalifikovano osoblje obezbjeđuje se kroz stalne obuke i usavršavanja. • Stariji tipovi prekidača imaju mnogo kraće servisne intervale, dok kod novijih tipova vrijeme između dva servisa je čak i 12 godina.

6. 3. RADOVI NA ODRŽAVANJU VISOKONAPONSKIH PREKIDAČA SNAGE • Sve radove na redovnom održavanju VN prekidača možemo svrstati u dvije velike grupe: revizije i remonti. • Kriterijumi za planiranje prekidača za reviziju su: • Broj operacija isključenja dobija se iz mjesečnih izvještaja • Vremenski interval od poslednjeg remonta ili revizije • Pod revizijom se uglavnom podrazumijeva skup aktivnosti koje ne zahtijevaju rasklapanje-otvaranje prekidača. U ove aktivnosti spadaju: • Provjera primarnih veza na prekidaču • Provjera ispravnosti grijača i termostata u pogonima • Provjera nivoa ulja u motor-reduktoru i podmazanosti kliznih površina, zapora, poluga i zupčanika kod elektromotornih pogona • Provjera pričvršćenosti poluga i rada signalne sklopke • Provjera radnog hoda prekidača • Mjerenje dubine prodora kontaktne šipke • Ispitivanje i eventualna zamjena ulja kod malouljnih prekidača • Čišćenje i zamjena zaptivača kod pneumatskog pogonskog mehanizma • Čišćenje spoljnih površina izolatora • Provjera uzemljenja • Provjera učvršćenja prekidača na konstrukciju • Dijagnostička ispitivanja • Funcionalno ispitivanje prekidača • Funcionalno ispitivanje sopstvenih zaštita prekidača

7. 4. DIJAGNOSTIČKA ISPITIVANJA PREKIDAČA SNAGE • Standardna ispitivanja koja Odjeljenje za održavanje trafostanica, CGES-a izvodi u sklopu redovnog održavanja visokonaponskih prekidača snage su: • Mjerenje prelaznog otpora na glavnim kontaktima prekidača • Mjerenje vremena uključenja i isključenja prekidača • Snimanje krive hoda, tj. krive brzine prekidača • Osim ovih se, prilikom puštanja u rad novih prekidača snage, izvode i dodatna ispitivanja: • Snimanje struje kalemova za uključenje i isključenje • Snimanje struje motora za namotavanje opruge • Mjerenja koja se planiraju na prekidačima sa SF6 gasom: • mjerenje tačke rose, • sadržaja vlage u SF6 gasu i • sadržaja produkata razlaganja SF6 gasa.

8. 5. REMONT PREKIDAČA SNAGE • Remont visokonaponskog prekidača snage obuhvata grupu radova na prekidaču, koji podrazumijevaju: • rastavljanje, • revitalizaciju i • podešavanje pripadajućih sklopova prekidača, sa zamjenom rezervnih djelova i potrošnog materijala. • Nakon remonta svi parametri trebaju biti dovedeni u fabrički preporučene granice tolerancije, a funcionisanje prekidača pouzdano duži vremenski period. • Remont se može organizovati na nekoliko načina: • može se prvo odraditi remont svih pogona, a zatim remont aktivnih djelova, ili • pol po pol.

9. 6. ZAKLJUČAK • Imajući u vidu cijenu, funkciju u pogonu i složenost viskonaponskih prekidača snage, njihovo održavanje je vrlo značajan i važan segment u cjelokupnom održavanju elektroenergetkih postrojenja. • Dobro i racionalno planiranje i priprema, obuka i trening osoblja, sveobuhvatna i racionalna nabavka rezervnih djelova, samo su neki od problema u održavanju prekidača. • Revizije prekidača su relativno jeftine, pa ih treba što ćešće, pažljivije i studioznije sprovoditi, kako bi se odgodili skupi remonti. Ovdje bitnu ulogu igraju dijagnostička ispitivanja koja ako su izvedena pravilno i pažljivo daju jasnu sliku o prekidaču. • Zamjena svih sumnjivih djelova i izbjegavanje ponovnog otvaranja • Razmjena iskustava sa Službama iz okruženja

10. HVALA !