Reforma visokog obrazovanja u Bosni i Hercegovini Bergen i poslije

1. RGVO- Banja Luka, 19.09.05. Prof. Lamija Tanović Predstavnik BiH u Bolonja grupi Reforma visokog obrazovanja u Bosni i HercegoviniBergen i poslije

2. BiH izvještaj za Bergen konferenciju Bosna i Hercegovina je pristupila Bolonja procesu 2003. godine • Neposredno nakon toga pripremljen je nacrt okvirnog zakona o visokom obrazovanju koji je stvorio osnove za implementaciju Bolonja reformi kao što su: • dvo-ciklični system, • uspostavljanje agencije za obezbjeđenje kvaliteta i akreditaciju i • agencije za implementaciju ECTS sistema i dodatka diplomi te priznavanje diploma.

3. Bolonja reforme - inspiracija • I za BiH Bolonja reforme koje su zahvatile cijelu Evropu postale su inspiracija za tako potrebnu reformu sistema visokog obrazovanja u zemlji. • BiH je ratifikovala Lisabonsku Konvenciju o priznavanju diploma, ali je radi nedostatka legislative nije mogla implementirati.

4. Ministarska konferencija u Bergenu19-20 maj 2005.

5. Ministarska konferencija u Bergenu19-20 maj 2005.

6. Osnovni zadaci do 2005 - Stocktaking Osnovni zadaci koji su istaknuti da se postignu “na pola puta”su: • osiguranje kvaliteta (Quality Assurance) • dvo-ciklični sistem (Two cycle system) i • priznavanje diploma i perioda studija (Recognition)

7. Šta je ocjenjivano • Obezbjeđenje kvaliteta: 1.1 Stepen razvijenosti sistema obezbjeđenja kvaliteta 1.2 Ključni elementi sistema evaluacije 1.3 Nivo učešća studenata 1.4 Nivo međunarodnog učešća,saradnje i povezivanja • Sistem zvanja sa dva ciklusa: 2.1 Stepen implementacije dvocikličnog sistema 2.2 Nivo upisa studenata u dvociklični sistem 2.3 Prelaz iz prvog ciklusa u drugi ciklus • Priznavanje diploma/zvanja i perioda studija 3.1 Stepen implementacije dodatka diplomi 3.2 Ratifikacija Lisabonske Konvencije 3.3 Stepen implementacije ECTS-a

8. Značenje boja • Tamno zelena:Odličan 5 • Svijetlo zelena:vrlo dobar 4 • Žuta: dobar 3 • Narandžasta:dovoljan 2 • Crvena:nedovoljan 1

9. Ocjene u bojama i brojevima od 1 do 5

11. UPOREDNA KARTA OCJENA

13. Primjeri kartica uspjeha Participation of students Score Recognition International participation Lisbon Rec. Convention Diploma Supplement Evaluation systems Student enrolment Implementation Score 2-cycle Development Total Score Score QA Access ECTS Quality Assurance 2-cycle Recognition

14. Bergen i Principi Bolonja Procesa • Mobilnost studenata i osoblja • Autonomni univerziteti • Učešće studenata u upravljanju univerzitetom • Javna odgovornost za visoko obrazovanje: • Promjena strukture - socijalna dimenzija visokog obrazovanja – jednak pristup za sve

15. Zadaci poslije Bergena BiH i dalje mora ozbiljno raditi na formiranju sistema obezbjeđenja kvaliteta prema evropskim standardima. • U narednom periodu neophodno je raditi na nacionalnom okviru za kvalifikacije koji mora da bude usaglašen sa evropskim okvirima za kvalifikacije.

16. 1) Državni sistem za obezbjeđenje kvaliteta ...mora da ugradi u sebe evropske standarde obezbjeđenja kvaliteta. • Ti standardi su trostruki: • -standardi za interno obezbjeđenje kvaliteta u institucijama visokog obrazovanja • - standardi za vanjsko obezbjeđenje kvaliteta • - standardi za obezbjeđenje kvaliteta agencija za obezbjeđenje kvaliteta.

17. 2) Državni okvir za kvalifikacije Mora da sadrži : • tri ciklusa te • generičke deskriptore za svaki ciklus koji su bazirani na rezultatima učenja i na kompetencijama.

18. Kvalifikacije prvog ciklusa • treba da se dodijele studentima koji su: • pokazali znanje i razumijevanje u oblasti studija na nivou naprednih udžbenika; • mogu da primijene njihovo znanje i razumijevanje u profesionalnom pristupu u radu i zanimanju ; • imaju sposobnost da prikupe i interpretiraju relevantne podatke

19. Kvalifikacije drugog ciklusa dodjeljuju se studentima koji: • - su iskazali razumijevanje koje predstavlja osnovu za originalnost u razvijanju i primjenjivanju ideja, takođe i u istraživanju • - mogu da primijene njihovo znanje u novim okruženjima u širem kontekstu koji je u vezi sa njihovom oblašću studiranja; • - imaju sposobnost da integriraju znanje i bave se kompleksnim pitanjima ; • - imaju sposobnost učenja takvu da su u stanju da studiraju na autonoman način.

20. 3) Lisabonska Konvencija - priznavanje • Mi moramo raditi na tome da se u BiH počne sprovoditi Lisabonska Konvencija o priznavanju diploma koju smo kao država potpisali u ljeto 2003. godine i ratifikovali u našem Parlamentu. • To je osnova dovoljna da se počne sa formiranjem Agencije za priznavanje diploma, obezbjeđenje kvaliteta i akreditaciju.

21. 4) Socijalna dimenzija visokog obrazovanja • Evropski prostor visokog obrazovanja, kojem želimo da pripadamo, mora da ima svoju socijalnu dimenziju koja kaže da visoko obrazovanje mora biti jednako dostupno svima.

22. KRAJ Svi dokumenti o Bolonja procesu i o Ministarskoj konferenciji u Bergenu mogu se naći na www.bologna-bergen2005.no