EKONOMİ POLİTİKASI

1. EKONOMİ POLİTİKASI • Konusu: Ekonomi politikası teorik ekonominin aksine pür ekonomik olayları değil bunları sosyo-ekonomik içerikleriyle beraber etkilenip yönlendirilmesini kapsar. Teorik ekonomi veya ekonomi teorisi sosyo- ekonomik olayların pür ekonomik yönlerini dikkate alarak onların açıklamasını konu edinir.

2. Ekonomi politikasının temel varsayımı: “Ekonomik olaylar etkilenip yönlendirilebilir” Ancak bu çok karmaşık ve çok boyutludur. Dolayısıyla belli sınırlar dahilinde mümkündür. Bu durum bilimsel ekonomi politikasının ayrı bir bilim dalı olarak doğmasına zemin hazırlamıştır.

3. EKONOMİ POLİTİKASI –POLİTİKA İLİŞKİSİ • Politika kavramı genelde toplumsal yaşamın ve toplumsal yaşamı oluşturan unsurlar arası ilişkilerin düzenlenmesi, yönlenmesi ve şekillenmesine ilişkin çabaları; özelde ise bu alanda normatif olarak belirlenmiş amaca yönelik uğraşları kapsar.

4. Politikada Önemli Noktalar • Her politik uğraşın aktörleri vardır. • Her politik uğraşın kaynaklandığı temel düşünce sistemleri söz konusudur. • Her politik uğraş belli amaç veya amaçlara yöneliktir. • Belirlenen amaçlara ulaşabilmek için uygun araçlar seçilmelidir.

5. Politika • Bilimsel – Pratik Politika • Genel – Kısmi Politika Ayrımları söz konusudur. İç politika, dış politika Ekonomi Politikası Her politik sistemde ekonomi politikası genel politik amaç için araç olma durumundadır. Çünkü politik gücün elde edilmesi ve kullanılması ekonomik güçten kaynaklanır.

6. Ekonomi Politikasının Tanımı Belirlenmiş sosyo-ekonomik amaçlara ulaşmak için; ekonomik düzen, ekonomik yapı ve ekonomik süreci belli karar birimlerinin seçilmiş uygun araçlar kullanarak bilinçli ve sistematik biçimde etkileme yönlendirme ve denetimini konu alan bilim dalıdır.

7. Ekonomi Politikasının Ekonomi Bilimi İçindeki Yeri

8. Şekildeki İlişkiler Sistemi • Ekonomi Politikası – Ekonomik Uğraş • Bilimsel – Pratik Ekonomi Politikası • Teorik Ekonomi – Bilimsel Ekonomi Politikası İlişkileri şeklinde ele alınabilir.

9. Ekonomi Politikası –Ekonomik Uğraş • Ekonomi politikası kendine özgü araç, önlem ve kararlar ile ekonomik uğraşı etkilemeye çalışır

10. Bilimsel – Pratik Ekonomi Politikası • Bilimsel ekonomi politikası ekonomik sistem yapı ve sürecin etkilenip yönlendirilmesini amaç-araç-aktör ilişkileri içinde rasyonel düzeyde inceleyerek pratik ekonomi politikasının emrine sunar.

11. Teorik Ekonomi-Bilimsel Ekonomi Politikası • Teorik ekonomi fiili ekonomik olaydan hareket ederek olanı inceler; ekonomik olayın neden ortaya çıktığını, neden –sonuç ilişkilerini belirlemeye çalışır. • Teorik ekonomi fiili ekonomik olaydan yani olandan yola çıkarken bilimsel ekonomi politikasının çıkış noktası olması gerekendir. Bu nedenle pozitif değil normatif bir bilim dalıdır.

12. Bilimsel ekonomi politikasında belli ekonomik amaçlar ile bunların gerçekleşmesine uygun olan araçların ve bu ikisi arasındaki ilişkilerin analizi yapılır. Dolayısıyla nedensellik analizi yerine amaç-araç analizi yapılır. • Bilimsel ekonomi politikasının amaç- araç ilişkileri teorik ekonominin neden sonuç ilişkilerinden çıkarılabilir. Bunun için nedensellik analizlerinin sonuç olarak gördüğü fiili olay teleolojik analizin amacı ve olayı yaratan nedenleri de teleolojik analizin araçları olarak ele alınır. Dolayısıyla bilimsel ekonomi politikası teorik ekonominin ortaya koyduğu bilimsel yasalardan yararlanır.

13. Teorik ekonomi konularını açıklarken genel yasalar peşinde koşarak inceleme konusunu gerçek olayın basitleştirilmiş hali olan modeller yardımıyla ele alır. Model yapısını sağlayan temel ilkeler: • Rasyonellik varsayımı • Veriler çemberi • Teknolojik varsayımlar • Ceteris Paribus - Mutadis Mutandis Varsayımları

14. Ekonomi politikasında dar bir model yapısının ortaya koyduğu sonuçtan çok bireysel ve bir kerelik ortaya çıkan ekonomik olaylar etkilenmek istenir.

15. Teorik Ekonomiden Beklentiler • Modellerden elde edilen neden-sonuç ilişkileri amaç araç ilişkilerine kısmen de olsa dönüştürülebilir. • Modelde oluşturulan ideal düşünsel sistem uygulama için ulaşılması gereken bir amaç olarak belirlenebilir. • İdeal sistemin oluşturduğu denge noktası durum değerlendirmesinde ölçü olarak alınır; sapmalar ve nedenleri araştırılır. • İnceleme konusuna ilişkin mantıksal olanaklar alanı belirlenir. • Model teori gerçek ekonomik olayı açıklamakta yetersiz kalasa bile gerçeğin anlaşılmasını sağlar.

16. Ekonomi Politikasının Sınıflandırılması Ekonomik Sistem ve Düzen Politikası: Ekonomik yaşam ve sistemin temel ilke ve kurallarının oluşturulup geliştirilmesidir. Ekonomik Yapı Politikası: Ekonomik ve sosyal olayları belirleyen ekonomik süreci ve düzeni oluşturan unsurlar arasında göreli olarak süreklilik gösteren ilişki ve oranlar ekonomik yapıyı verir.

17. Ekonomik Süreç Politikası: Ekonominin mevcut sistem ve yapısına bağlı olarak zamanın akışı içinde daha kısa dönemde gösterdiği değişme ve gelişmeler ekonomik süreci ortaya koyar. Ekonomik sürecin belli amaçlar doğrultusunda ve belli araçlar yoluyla etkilenip yönlendirilmesi ekonomik süreç politikasını verir.

19. Ekonomi Politikasında ve Sosyal Bilimlerde Değer Yargısı Sorunu • Değer Yargısı: Bilimsel ifadelerde “olması” veya “olmaması” gerektiği üzerine yapılan öneriler değer yargısı olarak ortaya çıkar. • Değer Yargısı Çeşitleri • Kişisel (sübjektif-öznel) değer yargıları; • Toplumsal (Normatif) değer yargıları, • İdeolojik değer yargıları, • Dini değer yargıları, • Etik değer yargıları, • Teleolojik değer yargıları, • Ontolojik değer yargıları.

20. Bilimde ve Bilimsel İfadelerde Değer Yargıları • Değer yargısı üzerine yapılan uzun tartışmalar, bilimsel uğraşın üç alanında değer yargısı sorununun ortaya çıkabileceğini göstermiştir. Değer yargıları; • Bilimsel uğraşın araştırmacısı olarak bilim adamında • Araştırma konusunda (objede) ve • Araştırma konusuna ilişkin bilimsel ifadelerde • ortaya çıkabilmektedir.

21. Bilimde Değer Yargıları

22. Ekonomi Biliminde Amaç –Araç Düşüncesi ve Değer Yargıları Ekonomi politikası amaç-araç ilişkileri üzerine kurulmuştur. Değer yargıları sorunu bu alanda gündeme gelir. Amaç araç ayrımında özellikler araçların değer yargılarından arındırılabileceği ileri sürülür. • Amaç seçimi normatiftir bu nedenle politik bir iştir ve değer yargısı içerir. • Araç seçimi ise bilimsel karakterlidir; bu nedenle değer yargılarından bağımsız olabilir.

23. Ekonomi Politikası Danışmanlığı ve Değer Yargıları Bilimsel Raporlarda iki durumda normatif sorun ortaya çıkar. • Danışmanlık hizmeti isteyen kişi veya kurumun istediği raporu etkilemesi, • Rapor hazırlayan tarafın kendi kişisel değer yargılarını yansıtarak objektif olmayan bir rapor sunması

24. Ekonomik Sistem Karşılaştırmaları ve Değer Yargıları Sistemleri ancak tekrar değerlendirme zorunluluğu olmayan nihai amaçları yani ontolojik değer yargıları açısından karşılaştırmak olanaklıdır. Burada amaçların çelişkisizliği, araçların çelişkisizliği, seçilen araçların amaçlara uygunluğu ve nihayet belirlenmiş amaçlar çerçevesinde sistemin ekonomik etkinliğinin değerlendirilmesi yapılabilir.

25. Merkezden Yönetimli Ekonomiler Planlama Polipol

31. DIŞ DÜNYA EKONOMİK ALAN E.SİSTEM (E. Anayasa) - Rasyonellik Uygarlık E..YAPI E..SÜREÇ S O S Y A L A L A N P O L İ T İ K A L A N S. SİSTEM P. SİSTEM P. YAPI S.SÜREÇ S. YAPI P.SÜREÇ ( P. Anayasa -Demokrasi (S.Anayasa -Uzlaşma) K.SÜREÇ Teknolojik Alan K. YAPI K. SİSTEM (K.Anayasa - Hoşgörü Mekan Zaman KÜLTÜREL ALAN Teknoloji Bilim İnsan Bilim Dünya Görüşü Şekil 1 - Dinamize Toplumsal Bütün Kaynak: H. Erkan (1998); Kültür Politikamızda Yeni Boyutlar

32. Paradigmal Sıçramalar Dış Dünya Küresel İlişkiler Küresel İlişkiler K u a n t u m T e k n o l o j i s i Kuantum Paradigması (Görünmeyen Doğanın Teknolojisi) Teknolojik Alan Y o l u Politik Alan Politik Alan Politik Alan Sosyal Alan Sosyal Alan Sosyal Alan Mekanik Paradigma(Görünen Doğanın Teknolojisi) Teknolojik Alan M e k a n i k T e k n o l o j i Ekonomik Alan Ekonomik Alan Ekonomik Alan l ı k Kültürel Alan Kültürel Alan Kültürel Alan Geleneksel Paradigma(Doğa-El-Değer Sentezi) Geleneksel Teknoloji Teknolojik Alan Diğer U y g a r Komünlerle İlk-el Teknoloji 1973 1989 İlk-el Tekn. (Doğaya Bağımlı) 1789 İlişkiler 1760 Dönüşüm Dönüşüm İlkel KabileTop. (Avcılık-Devşirmecilik- Komünal Yaşantı - Kapalı Toplum) Sanayi Toplumu -Kapitalizm -Sosyalizm Geleneksel Tarım Toplumu -Madde Güdümlü - İnsan Güdümlü *Kölelik Sistemi *Göçebe Toplumu *Feodalizm *Yerleşik Toplum Bilgi Toplumu Zaman Şekil 2: Geleneksel Toplumdan Bilgi Çağına Toplumsal Gelişme. Kaynak: Hüsnü Erkan, 2001.

33. Bilişsel Süreç

35. Şekil: Eğitim İnsan İlişkisi

38. 4

39. TOPLUMSAL ALANLARDA YÖNTEMLER TOPLUMSAL ALANLAR REFORM DÜZEYİ VE POLİTİKALAR UYGULAMA İLKELERİ TEMEL AMAÇLAR MERKEZİ UNSUR ANA VİZYON Katılımcı Demokrasi Politik Alan: Katılımcı Demokrasi Politik sistemleşme-Yapılanma- Süreçte etkinlik -Toplumsal Düzey (Katılımcı Demokrasi) -Kurumsal Düzey (Partiler, Yasama-Yürütme-Yargı, Seçim Sistemi) -Örgütsel Düzey(Baskı Grupları) -Kişisel Düzey (Bireysel Katılım) Katılımcı Örgütlenme ve Yönlendirme Katılımcı Özgürlük -Toplumsal Düzey (Bilgi Ekonomisi) -Kurumsal Düzey (Verimlilik Toplam Kalite- Küresel Bütünleşme) -Örgütsel Düzey( Rekabet Avantajı) - Kişisel Düzey (Kendini Aşma) Ekonomik Alan: Bilgi Ekonomisi (Sistemleşme - Yapılanma - Süreçte etkinlik) Kişisel ve Ortak Tatmin Yenilikçi Piyasa Sistemi (Kalite) Esnek Rasyonellik İnsan Varlığın Sürdürülmesi- Güvenlik Dünya Görüşü Eğitim-Başarı UYGARLIK UYGARLIK UYGARLIK UYGARLIK Bilgi Uygarlığı 2023 -Toplumsal Düzey (Bilgi Teknolojileri) -Kurumsal Düzey (Bilginin Yenilenmesi) Örgütsel Düzey(Yenilikçi Örgüt) -Kişisel Düzey (Yaratıcı Kişilik) Bilimsellik (Kuantum Düşüncesi) Teknolojik Alan: Teknolojik Uyg. (Sistemleşme- Yapılanma-Süreçte etkinlik,AR-GE etk.)- Yaratıcılık Yenilik UYGARLIK UYGARLIK UYGARLIK UYGARLIK -Toplumsal Düzey (Açık Toplum) -Kurumsal Düzey (Sinerjik Etkileşim) -Örgütsel Düzey(Öğrenen Örgüt) -Kişisel Düzey (Özgür-İşbirlikli=Katılımcı Kişilik) Sosyal Alan: Açık Toplum (Sistemleşme - Yapılanma - Süreçte etkinlik) Grupsal İlişkide İşbirliği - İnsanlar arası etkileşim (Sinerji yaratmak) Barış Uzlaşma Kültürel Alan: Türk-Anadolu Kültürü (Sistemleşme-Yapılanma- Süreçte etkinlik) -Toplumsal Düzey (Türk-Anadolu Kültürü) -Kurumsal Düzey (Kurum Kültürü) - Örgütsel Düzey(Örgüt Kültürü) -Kişisel Düzey (Kişisel Kültür) Farklı Değerlerin Korunması Hoşgörü Adalet-Eşitlik İnsani Değerler: -İnsan Sağlığı ve Güvenliği -Eğitimli İnsan - İnsan Onuru - İnsan Hakları - İnsani Kalkınma - Temel Kişisel Özgürlükler (Demokrasi politikası İçinde) Reformlar: - Sosyal Güvenlik, - Başarı İlkesine Geçerlilik Kazandırıcı Politikalar 1. Zaman Boyutunda Geleceğin ve gelecek değerlerinin önem kazanması hız - senkronize zaman 2. Mekan BoyutundaKüreselleşmeYerelleşmeYoğunlaşma = Teknokentler 3. İçerik (Nitelik) Boyutunda a) Rekabet - Dayanışma - Sosyal Sorumluluk b) Esneklik - Çeşitlenme - Farklılaşma 4. Stratejik ÖncelikEğitimli İnsanDemokrasi : Temel araç, nitelikli eğitim (Düşüncede Devrim) 5. Genel Strateji : Sürdürülebilir Yenilikçi Gelişme Stratejisi (SÜYEGES)

41. Gelenekselİşletme Yapısı

42. Muhasebe Finansman Bilgi Toplumunda İşletme Yapısı

44. Bazal Ganglionlar

45. Talamus Görme Beyin Sapı Refleksler-Hayati Organlar

46. DNA

50. Ekonomi Politikası Karar Birimleri ve Karar Sürecinde İstek Oluşumu • Ekonomi politikası, belirlenmiş sosyo-ekonomik amaçlara ulaşmak için; ekonomik düzen, yapı ve süreci belli karar birimlerinin, seçilmiş uygun araçlar kullanarak, bilinçli ve sistematik biçimde etkileme, yönlendirme ve şekillendirme ve denetimini konu alan bilim dalıdır. Tanımda da ortaya konulduğu üzere ekonominin bazı karar birimlerince etkilenmesi, yönlendirilmesi, şekillendirilmesi ve denetlenmesi söz konusudur. İşte bu karar birimleri, ekonomi politikasında karar birimlerini ortaya çıkarmaktadır.