Sosyal Bilimlerde Bilimsel Türkçe Süreli Yayınlar, Bilgi Erişim ve ULAKBİM Veri Tabanları

1. Sosyal Bilimlerde Bilimsel Türkçe Süreli Yayınlar, Bilgi Erişim ve ULAKBİM Veri Tabanları Dr. Elif Aytek GÜRSES Müdür Bilgi Mrk. Yd.V. TÜBİTAK-ULAKBİM elif@ulakbim.gov.tr

2. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Bilimsel İletişim Sisteminde Süreli Yayınlar Yeni araştırma sonuçlarının duyurulması ve alandaki diğer araştırmacılarla paylaşılması “Akademik Dergi”, “Bilimsel Dergi”ve/veya“Bilimsel Süreli Yayın” Aynı başlık altında, birbirini izleyen farklı sayılar halinde, düzenli aralıklarla sürekli yayınlanma ve hakemlilik (peer review)‏

3. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Bilimsel İletişim Sisteminde Süreli Yayınlar Temel İşlevleri: Araştırmacıların entellektüel bilgi ürünlerinin kaydedilmesi (sahiplik)‏ Araştırmanın kalitesinin onaylanması (hakemlilik)‏ Yayın yoluyla paylaşma (duyurma)‏ Koruma altına alarak uzun dönem erişme (arşivleme) (Prosser,2003)‏

4. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Bilimsel İletişim Sisteminde Süreli Yayınlar 17.yy’da İngiltere’de bilim adamlarının kendi aralarında yaptıkları yazışmalar ile başlamıştır. İlk Bilimsel Dergiler (1665)‏ Journal des Scavans Philosophical Transactions of the Royal Society İlk Türkçe Dergi (1849) Vakayi-i Tıbbiye

5. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Bilimsel İletişim Sisteminde Süreli Yayınlar Bilimsel bilgi üretimindeki artış 1880’lerde ~90 dergi 1990’larda ~10.000 2000’lerde ~ 24.000 (yılda 2.500.000 üzerinde makale)‏ Türkiye’de yayınlanan dergi sayısı 2500+ ve %36’sı (n:893) Sosyal Bilimler alanında (Tonta ve Al, 2007)‏ Türkçe bilimsel elektronik dergi sayısı 253 (%90 paralel yayıncılık) (Küçük ve Olcay, 2006)‏

6. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Bilgi Erişim Sistemleri Bilimsel faaliyetlerin yürütülmesinde konuyla ilgili bilimsel literatürün izlenmesi önemlidir Yayın sayısındaki üssel artış ve bilgi erişim sorunu Uluslararası alan indeksleri Bibliyografik (I&A)‏ Konu özel indeksler (Örn. ERIC) Disiplinler arası Yayıncı veri tabanları (Örn. Elsevier)‏ Uluslararası atıf indeksleri (WoS- SCI, SSCI ve A&H, Scopus)‏

7. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 ULAKBİM’in Temel Misyonu; Araştırma ve eğitim amaçlı ağlar (network) kurmak, işletmek ve bu ağın uluslararası benzer ağlar ile bağlantısını kurmak Bilimsel bilgi üretimine yardımcı olacak şekilde ulusal ölçekte akademik bilgi ve belge erişim hizmetleri sunmak Ulusal bilimsel bilgi birikimini yansıtacak şekilde uluslararası standartlarda bilgi sistemleri geliştirmek ve benzer sistemlerle entegrasyonunu sağlamak...

8. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 ULAKBİM Ulusal Veri Tabanları TÜBİTAK Destekli Projeler VT [1965] Mühendislik ve Temel Bilimler VT [1992-] Tarım, Veteriner ve Biyoloji Bilimleri VT [1992-] Türk Tıp VT [1996 - ] Sosyal Bilimler VT [2002 -]

9. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı TÜBİTAK Başkanlığı ve ULAKBİM Md.lüğünün Mayıs 2002’de aldığı ortak karar ile çalışmalara başlanmıştır. Türkiye’de Sosyal Bilimler alanındaki nitelikli süreli yayınlarda yayınlanan içeriğe erişimi etkinleştirmeyi amaçlamaktadır. Temmuz 2004’den bu yana araştırmacıların erişimine Web üzerinden ücretsiz olarak açıktır. Eğitim Bilimleri (2100), Ekonomi ve İşletme (1270), Tarih (693) ve Sosyoloji (461) ağırlıklı olarak 18 ana konu başlığında makale içermektedir.

10. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı Dergilerin değerlendirme çalışmaları ilgili alanlardaki akademisyenlerden oluşan bir Kurul aracığı ile yürütülmektedir. İyi tam yıldır yayınlanıyor olma ön koşulu ile başvuruda bulunan ve/veya önerilen dergiler uluslararası standartlardaki “Dergi Değerlendirme Kriterleri” aracılığı ile değerlendirilmektedir. 2002-2007 Toplam Dergi Sayısı : 96 (yıllara göre değişmektedir)‏ Toplam Makale Sayısı: ~ 8000

11. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı Kayıt başlanğıç yılı 2002 İçerik Formatı : Bibliyografik ve Öz (I&A)‏ Tam Metin (pdf)‏ Öz ve Abstract bilgisi olan makale sayısı: ~ 6400 2005 yılında makalelere Web üzerinden tam metin erişim çalışması başlatıldı. Toplam 39 dergi, 1988 makaleye pdf ortamında tam metin erişim mevcuttur. Katalog tarama ve Ulusal Belge Sağlama Sistemi üzerinden makale isteği

12. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Veri Tabanı Temel İşlevleri Bilimsel bilgiye hızlı erişim Yayın kalitesinin yükseltilmesi Araştırma performansının ölçülmesi

13. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Atıf İndeksleri Yayınlar arası yapılan atıfları gösteren bilgi sistemleri Bilimsel yayın üretim performansının ölçümünde atıf sayısı ve etki faktörü analizi önemli bir ölçüttür Uluslararası ölçekte akademik dergilerde yayınlanan makaleler için ilk atıf indeksi Eugene Garfield (ISI) tarafından 1960’da geliştirilmiştir. Uluslararası Atıf İndeksleri ISI - SSCI (1945 ve sonrasi, 150 disiplin, 5,900 dergi) ISI- A&H (1975 ve sonrası, 1,130 dergi)‏ Ulusal Atıf İndeksi İhtiyacı

14. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Ulusal Atıf İndeksleri 2005 yılında atıf indeksine temel oluşturmak üzere ULAKBİM veri tabanlarına makale referans girişleri başlatılmıştır UVT dergileri arasında ve dış kaynaklı dergilere yapılan atıfların değerlendirilmesi amaçlanmaktadır 6154 Makale’nin Referans, 3198 Adres (Kurum/Kuruluş) Girişi Demo yazılım

15. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Ulusal Atıf İndeksleri ve Sorunlar Türkçe bilimsel süreli yayıncılara ilişkin sorunlar Makale bulma ve kalite sorunu Yayın düzenine ilişkin sorunlar Ekonomik ve dağıtım sorunu (abonelik)‏ İçerik ve konu dağılım sorunu Spesifik konu alanlarında dergi enflasyonuna uğramadan, ulusal süreli yayınlarda yayınlanan nitelikli yayın sayısının artması atıf sayısını artıracaktır...

16. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Ulusal Atıf İndeksleri ve Sorunlar ULAKBIM Atıf Çalışmalarına İlişkin Sorunlar İçerik kalitesi ve atıfa ilişkin sorunlar Veri tabanı kapsamı Dergi, kurum/ kuruluş adları ve referans girişlerinde standart bulunmaması Tarayıcı ve OCR’dan kaynaklanan sorunlar Veri kontrolü, ayrıştırma ve gruplama etkinliği

17. ULAKBİM 2. Sosyal Bilimlerde Süreli Yayıncılık Kurultayı, 13-14 Aralik 2007 Öncelikli Hedeflerimiz... İstenilen nitelikteki dergi ve makale sayısının artırılması ve içerik zenginleştirme Web öneri formu Web tabanlı standart dergi tam kopya iletim sistemi Özelleştirilmiş alanlar (dergi bilgileri, editör bilgileri vd.) Kayıtlar arası çapraz bağlantılar Erken uyarı sistemi Vd ..