PERIODONTAL HASTALIKLARDA ANTIMIKROBIYAL KEMOTERAPI

1. PERIODONTAL HASTALIKLARDA ANTIMIKROBIYAL KEMOTERAPI Do�. Dr. Umur Sakallioglu Ondokuz Mayis �niversitesi Dis Hekimligi Fak�ltesi Periodontoloji Anabilim Dali

2. Periodontal hastaliklar �zg�n bir infeksiy�z hastalik �zelligi tasimaktadir

3. Bu nedenle periodontal tedavide- antimikrobiyal tedavi prensipleri i�inde-antimikrobiyal ajan kullanimi �nemli olabilmektedir

4. Ancak, diger infeksiyon hastaliklarinda basvurulan tipik antimikrobiyal tedavi y�ntemleri ge�erli olamamaktadir

5. �ncelikle mikrobiyal dental biyofilmin etkin ve d�zenli bir sekilde kaldirilmasi, birikmesinin �nlenmesi ve mekanik depurasyon tedavinin ka�inilmaz basamagini olusturur Hastalik mikst bir anaerobik enfeksiyon seklindedir

6. Mikrobiyal dental biyofilmin periodontal hastaliklarin etiyolojisindeki rol� nedir?

7. Germ �free hayvanlarda bakteri yoklugunda gingivitis ve periodontitis gelismedigi, Disler �zerinde bakteri plagi ak�m�lasyonunun diseti dokularinda iltihabi reaksiyonlar olusturdugu, Subgingival b�lgede plak olusumunun lokalize olarak hastalikla sonu�landigi, Subgingival mikrobiyatanin azaltilmasi periodontal tedavinin basari oranini arttirdigi, Etkin bir agiz bakiminin, bakteriyel depozitlerin yeniden olusumunu �nleyerek uzun d�nemde periodontal tedavi basarisini arttirdigi, kanita dayali verilerle g�sterilmistir.

8. Periodontal hastaliklarda izole edilen bakteriler

9. A. Actinomycetemcomitans, P. gingivalis ve B. forsythus gibi periodontopatojenler hastaligin etiyopatogenezi ve patolojisinde �n plana �ikmaktadir

10. Bu 3 bakterinin periodontitiste; Lezyonlarda miktarinin arttigi, Tedavi sonrasi lezyonlarda miktarinin azaldigi, Belirgin bir konak cevabi olusturduklari, Hastaligin patogenezi ve patolojisinde etkili virulans fakt�rleri oldugu, Gnotobiyotik hayvanlarda benzer lezyonlari olusturdugu kesin olarak g�sterilmistir

11. Antimikrobiyal tedavinin hedefi ne olmalidir? Mikrobiyal dental biyofilm olusumu ve/veya patojenitesini etkilemeli, Periodontopatojenleri �zg�n olarak elimine edebilmeli, Mekanik tedavinin yetersizliklerini, yan etkilerini ve/veya zararlarini azaltmalidir

12. Periodontal tedavide antimikrobiyal ajanlar Antiseptikler Kimyasal plak kontrol� Diseti inflamasyonu eliminasyonu Sistemik Antibiyotikler Periodontopatojenlerin eliminasyonu Lokal Antimikrobiyal ajanlar Kimyasal plak kontrol� Diseti inflamasyonu eliminasyonu Periodontopatojenlerin eliminasyonu

13. Antiseptiklerin etki mekanizmasi Antiadeziv; pellik�l y�zeyinde aktivite g�stererek primer plak olusturucu bakteri atasmanini �nleme Antimikrobiyal; bakteriyostatik ve/veya bakterisidal etki Plak uzaklastirici; bazi deterjanlar ve enzimlerin plak uzaklastirici etkisi g�sterilmistir

14. Antiseptik ajan g�nderi sistemleri Dis macunlari Agiz gargaralari Spreyler Irrigasyon sistemleri Sakizlar Cilalar

15. Dis macunlari En sik kullanilan y�ntemdir I�erikleri hem stabilite i�in hem de fonsiyonel olarak g�rev alir Abrazivler, deterjanlar kalinlastiricilar, tatlandiricilar nemlendiriciler, lezzet vericiler aktif maddeler

16. Agiz gargaralari I�erikleri �ok farkli olabilir, dis macunlarindan daha az karmasik bir yapi ihtiva ederler Alkol i�erenleri sistemik olarak risk ihtiva edebilir, agiz kuruluguna yol a�abilir Uzun s�reli kullanim sakincali olabilir

17. Spreyler Istenilen b�lgeye etken madde kolaylikla g�nderilir Doz azaltilmistir

18. Irrigat�rler Antiplak ajanlar suyla birlikte g�nderilir Debrislerin, renklenmelerin kaldirilmasinda daha etkilidir Kalici etkisi olmamasi en b�y�k dezavantajidir Subgingival irrigasyonun da diger y�ntemlere herhangi bir �st�nl�g� g�sterilememistir

19. Sakizlar �esitli antiplak ajanlar bu bu yolla g�nderilebilmektedir �zellikle sekersiz formlari koruyucu anlamda etkilidir Gingivitis olan b�lgelerde plak kontrol�nde etkinligi yoktur Dis fir�alamaya ek olarak kullanildiginda ekisi olabilecegi bildirilmistir

20. Cilalar Klorheksidin gibi antiseptikler bu yolla g�nderilebilmistir Pozitif etkisi daha �ok k�k ��r�klerine olmustur

23. Mevcut antiplak ajanlarin �ogu antimikrobiyal �zelliktedir Antiplak ajanlarin etkinligi substantiviteleriyle dogru orantilidir G�n�m�zde en etkin ajan klorheksidindir, kalay florid, triklozan ve listerinin de etkinligi g�sterilmistir Dogal kaynakli �r�nler hakkinda yeterli bilgi yoktur, sanguinarin potansiyel prekanser�z etkisinden dolayi kullanilmamaktadir

24. Klorheksidinin etkinligi, antimikrobiyal �zellikleri ve uzun aktivasyon s�resinden kaynaklanmaktadir Kisa s�reli, mekanik temizligin yapilamadigi durumlar en uygun kullanim yerleridir Terap�tik olmaktan �ok koruyucu �zelligi daha agir bastigindan, tedavi ama�li kullanimi tartismalidir

25. Antibiyotikler mekanik antimikrobiyal tedaviyi desteklemek amaciyla kullanilir Periodontopatojenler periodonsiyuma invaze olarak da etki g�sterdiklerinden antibiyotik kullanimi bu anlamda �nemlidir Tek basina sistemik veya lokal kullanimi basarili sonu�lar verebilse de bu geri d�n�s�ml�d�r Devamli kullaniminin sistemik yan etkileri ve diren�li sus gelisimine yol a�abilecegi unutulmamalidir Kombine ila� tedavisi seklinde de kullanilmaktadirlar Antibiyotikler

26. Sistemik antibiyotik kullanimina nasil karar verilmelidir? Gingivitis bakteriyemi/septisemi veya sistemik hastaliklarla birlikte g�r�len akut ve y�zeyel infeksiyonlarda Nekrotizan �lseratif periodontal hastalik akut, siddetli ve/veya sistemik bulgu ve semptomlar g�r�ld�g�nde Periodontitis inat�i, agresif ve sistemik bulgu+semptomlari olan akut ve dif�z infeksiyonlarda Periodontal cerrahi tedavi rejeneratif periodontal tedaviler ve postoperatif infeksiyonlarda Periodontal abse Hastalari periodontitise yatkin kilan medikal durumlar Implant uygulamalari

27. Se�ilecek antibiyotikte aranacak �zellikler ne olmalidir? Infeksiyon b�lgesine kolayca ulasmalidir Diseti olugu sivisinda, periodontal dokularda terap�tik seviyelerde olmalidir Konak�i ve mikrobiyal yan etkileri minimal olmalidir Yarar/zarar orani yeterli olmalidir Belli periodontal hastalik tiplerinde ve belli hasta gruplarinda klinik etkileri ispatlanmis olmalidir

35. Tetrasiklin 250 mg 4 doz/g�n 8-14 g�n Minosiklin/Doksisiklin 100-200 mg 1 doz/g�n 21 g�n Ilk g�n 2 doz/g�n sonra 1 doz/g�n 7-14 g�n Metronidazol 500 mg 3 doz/g�n 8 g�n Klindamisin 300 mg 2 doz/g�n 8 g�n (inat�i periodontitislerde) Amoksisilin+Klavulanat 500+125 mg 3 doz/g�n 8 g�n (inat�i periodontitislerde) Siprofloksasin 500 mg 2 doz/g�n 8 g�n (t�m A. a. suslarina duyarli) Azitromisin 500 mg 1doz/g�n 7 g�n (disetinde konsantrasyonu y�ksek)

36. Kombine sistemik antibiyotik tedavisinin avantajlari ve dezavantajlari neler olabilir? Terap�tik rejimin spekturumu genisletilir Birbiriyle �rt�sen antimikrobiyal mekanizmalar vasitasiyla diren�li bakterilerin ortaya �ikmasi �nlenir Sinerjik etkiyle her bir antibiyotigin dozu azaltilir Yan etkileri arttirabilir Yanlis se�im antagonist etki yaratabilir

37. Periodontal hastaliklarda kullanilan kombine sistemik antibiyotik rejimleri

38. Seri sistemik antibiyotik rejimi Terap�tik rejimin spekturumu genisletilir Birbirini izleyen kullanim bakteriyostatik ve bakterisidal ila�lar arasindaki antagonizma riskini ortadan kaldirir Doksisiklin kullanimini takiben Amoksisilin (Klav.) veya Metronidazol kullaniminin tekrarlayan periodontitislerde ve periodontopatojenlerin seviyelerinin azaltilmasinda etkili olabilecegi belirtilmistir

39. Lokal antimikrobiyal ajanlar Kontroll� salinim g�nderi sistemi dis macunlarinin, agiz gargaralarinin ve irrigasyonlarinin yetersizliklerini ortadan kaldirir Sistemik antibiyotik rejiminin dezavantajlarini elimine eder Tedavi edilecek b�lgede en y�ksek dozdadir, d�s�k dozla y�ksek etki elde edilir, diger kompartmanlarda konsantrasyonu d�s�kt�r Lezyonda uzun s�reli rezervuar elde edilir Biyofilm bakterilerini etkileyebilir Tedavi edilmemis b�lgelerden kontaminasyon olabilir S�perinfeksiyonlar �abuk gelisebilir G�nderi materyallerine de duyarlilik olabilir

40. Minosiklin merhem OH-etilsell�loz+aminoalkilmetakrilat+triasetin+gliserin+ MgCl i�inde %2�lik minosiklin HCl olarak piyasaya s�r�lm�st�r (Dentamycin�-PerioCline �) �zel siringasiyla ceplere dolana kadar uygulanir 7 g�n salinim yapabilir Destekleyici ajan olarak klinik (diseti sagligi, s�p�rasyon, sondlamada kanama, cep derinligi ve klinik atasman d�zeyi) ve mikrobiyolojik degerlerde d�zelme sagladigi g�r�lm�st�r

41. Minosiklin toz Minosiklin HCl mikrok�recikler i�erisinde %10�luk formda piyasaya s�r�lm�st�r (Arestin�) Hazir bir siringa i�inde 1 mg olarak uygulanir 14 g�n defekt b�lgesinde kalabilir Destekleyici ajan olarak klinik (diseti sagligi, s�p�rasyon, sondlamada kanama, cep derinligi ve klinik atasman d�zeyi) ve mikrobiyolojik degerlerde d�zelme sagladigi kanita dayali verilerle g�sterilmistir

42. Doksisiklin jel N-metil-2-pirolidin i�inde %10�luk doksisiklin hiklat formunda piyasaya s�r�lm�st�r (Atridox�) �zel siringasiyla ceplere dolana kadar uygulanir 7 g�n kontroll� salinim saglanabilir Destekleyici ajan olarak klinik (diseti sagligi, s�p�rasyon, sondlamada kanama, cep derinligi ve klinik atasman d�zeyi) ve mikrobiyolojik degerlerde d�zelme sagladigi kanita dayali verilerle g�sterilmistir

43. Metronidazol jel Gliserol mono-oleat+susam yagi i�inde %25�lik metronidazol benzoat formunda piyasaya s�r�lm�st�r (Elyzol� Dental Gel) �zel siringasiyla cep basina 3 mg olarak uygulanir Yaklasik 12 saat kalabilir Basarisi kanita dayali verilerle g�sterilememistir

44. Klorheksidin �ipleri 2.5 mg klorheksidin glukonat i�eren, rezorbe olabilen jelatin �ipler seklinde piyasaya s�r�lm�st�r (PerioChip�) 7-10 g�n kadar klorheksidin salinimi yapar Destekleyici ajan olarak klinik (diseti sagligi, s�p�rasyon, sondlamada kanama, cep derinligi ve klinik atasman d�zeyi) ve mikrobiyolojik degerlerde d�zelme sagladigi kanita dayali verilerle g�sterilmistir