490 likes | 513 Views
Palliatieve Zorg bij COPD Palliatief in Balans 4/2/2019. SM de Hosson Longarts. https://www.youtube.com/watch?v=IdcN4BRpmGI. COPD. Programma Palliatieve Zorg bij COPD. Inleiding dyspneu Wanneer begint de palliatieve fase bij COPD? Prognostische factoren Symptomen in het laatste levensjaar
E N D
Palliatieve Zorg bij COPDPalliatief in Balans4/2/2019 SM de Hosson Longarts
Programma Palliatieve Zorg bij COPD • Inleiding dyspneu • Wanneer begint de palliatieve fase bij COPD? • Prognostische factoren • Symptomen in het laatste levensjaar • Levenseindezorg bij COPD/ terminale zorg
Epidemiologie COPD • 316.500 patiënten diagnose van huisarts (onderschatting) • •Prevalentie onder mannen: 2.2 %, vrouwen 1,7 % • •Prevalentie onder mannen > 75 jaar: 16 % • •Jaarlijks 34000 nieuwe patiënten • •7000 doden per jaar, 4.1 % totale sterfte • •Levensverwachting van COPD patiënt 8,5 jaar korter dan gezonde controlegroep Bron: Longfonds
QoL questionnaire : COPD vslongkanker A higher score indicates a more favourablehealth status. Gore et al Thorax 2000;55:1000-6
Benauwdheid • Dyspneu • Kortademig • Kort op de borst • Poestig • Druk op de borst • Moe op de borst • Ademnood • Ongemakkelijke ademhaling • Niet kunnen doorzuchten
Definitie encyclopedie • “Gevoel dat je moeilijk ademt”
Beoordeling van benauwdheid • Subjectief! • Gebruik van hulpademhalingsspieren • Intercostaalspieren • Paradoxale ademhaling • Lip pursing • Ademfrequentie • (Saturatie/cyanose)
Prevalentie dyspneu palliatieve fase Concept richtlijn IKNL Dyspnoe, 2015
CBO-richtlijnPalliatieve zorg voor patiënten met COPD A1 Coventry, Age andAgeing 2005;34:218–27. C Curtis, EurRespir J 2008;32:796-803. Er is geen gevalideerd prognostisch instrument dat predictie van overlijden bij COPD binnen 6 maanden mogelijk maakt. Level of evidence: niveau 1
VoedingsstatusRelatie voedingsstatus en overleving (gecorrigeerd voor leeftijd, FMI, FEV1, IVC, PaO2)Bovenste lijn: normale BMIMiddelste lijn: overgewicht (BMI > 25)Onderste lijn: ondergewicht (BMI < 19)
Prognostische markers COPD Respiratoire insufficientie met opname
Behandeling van COPD in palliatieve stadium Onderscheid: Palliatieve fase Terminale fase
Symptomatische behandeling van dyspneu bij eindstadium COPD • Optimaliseren inhalatiemedicatie/techniek, therapietrouw, zelfmanagement • Fysiotherapie • Optimaliseren voeding • Opioïden • Angst/depressie diagnosticeren (!) en behandelen • Eventueel • Zuurstof • Mogelijkheden tot invasieve interventies (klepjes/buisje/volumereductie bij gelokaliseerde bullae) • Theofylline? • Longrevalidatie
Dyspneureductie: Morfine • Krachtigstemedicijnombenauwdheidteonderdrukken • Analgeticum; Groep der opioïden • 1806 Friedrich Sertuener (apotheker, Paderborn) • Werkzamebestandsdeel van opium • Geextraheerduit de papaverplant • Inmiddelssynthetischeproductie
Morpheus • Griekse God van dromen • Zoon van Hypnos (God van de Slaap) • Kon de vorm aannemen van elk mens • Verscheen in dromen als geliefde
CBO-richtlijn 2017Palliatieve zorg bij patiënten met COPD • Opioïden: geen versnelling van de dood en geen toename van sufheid bij mensen met ernstig COPD. • Terughoudendheid bij het starten van opioïden is niet nodig (leidt zelfs tot een sterke verslechtering van de kwaliteit van leven) • Bijwerkingen (obstipatie/misselijkheid/ jeuk) goed behandelen
Interventies in de stervensfase • Er zijn • Symptoombestrijding • Palliatieve sedatie • Acute palliatieve sedatie • Euthanasie
Bestrijden benauwdheid in de terminale fase • Symptoombestrijding dyspneu met morfine • Klachten niet goed onder controle of bijwerkingen van de medicatie: refractair symptoom. • Indicatie voor palliatieve sedatie
Symptoombestrijding in terminale fase • Dosering op geleide van de klachten • Voorkeur om morfine in een i.v. of s.c. pompje te geven voor beter bereiken plasmaspiegels en voorkomen doorbraakdyspneu • Afspraken over medicatie bij doorbraakdyspneu • Evaluatiemomenten • Altijd catheter a demeure inbrengen
Palliatieve sedatie • Normaal medisch handelen • Creëren comfortabele situatie is doel, niet diepte van sedatie • 1e keuze midazolam, 2e keuze nozinan, 3e keuze propofol • Geprotocolleerd in KNMG-richtlijn ‘Palliatieve sedatie’ • Doseringen op grond van gewicht • Altijd met startbolus 10 mg midazolam s.c.