330 likes | 521 Views
Radio programowalne i jego rola w przyszłych systemach radiokomunikacyjnych. Piotr Kaczorek. Radio programowalne. Próba definicji Zalety i ograniczenia Obszary zastosowań Przykłady implementacji SPEAKeasy Software Radio DRM Software Radio Podsumowanie. Tradycyjne „radio analogowe”. RF.
E N D
Radio programowalnei jego rola w przyszłych systemach radiokomunikacyjnych Piotr Kaczorek
Radio programowalne • Próba definicji • Zalety i ograniczenia • Obszary zastosowań • Przykłady implementacji • SPEAKeasy Software Radio • DRM Software Radio • Podsumowanie
Tradycyjne „radio analogowe” RF IF AF wzm.,filtr RF konw.RF/IF wzm.,filtr IF Demod ASIC: Application Specific Integrated Circuit RF: Radio frequency, IF: Intermediate frequency,AF: Audio frequency (Base Band)
Tradycyjne „radio cyfrowe” RF IF AF wzm.,filtr RF konw.RF/IF wzm.,filtr IF Demod Modem DTE DTE: Data Terminal Equipment
Radio wirtualne RF IF AF wzm.,filtr RF konw.RF/IF wzm.,filtr IF Demod PC A/D D/A A/D: Analog / Digital ConverterPC: Personal Computer
Cechy radia programowalnego • Konwersja A/D bliżej anteny • Programowe przetwarzanie sygnałów, z możliwością wymiany oprogramowania • Stosowanie procesorów DSP ogólnego przeznaczenia
Radio programowalne RF AF wzm., filtr RF A/D DSP FPGA D/A DSP: Digital Signal ProcessorFPGA: Field Programmable Gate Array
Radio programowalne RF IF AF wzm., filtr RF konw.RF/IF A/D DSP FPGA D/A DSP: Digital Signal ProcessorFPGA: Field Programmable Gate Array
Potencjalne korzyści Konwersja A/D bliżej anteny • Szybsze i łatwiejsze uzyskanie korzyści z postępu w teorii telekomunikacji i DSP: • nowe algorytmy DSP, • nowe metody wielodostępu, modulacji, itp.
Potencjalne korzyści Przetwarzanie programowe sygnałów • Wymiana oprogramowania jest łatwiejsza i znacznie tańsza, niż wymiana sprzętu • Nowe oprogramowanie może być „ściągane” drogą radiową • eliminacja błędów oprogramowania • wprowadzanie nowych rodzajów usług
Potencjalne korzyści Procesory ogólnego przeznaczenia • Wielofunkcyjność • obniżenie kosztu urządzeń wielotrybowych • rozszerzenie zakresu usług • Rozszerzenie rynku producentów • szybszy rozwój, niższe ceny
Ograniczenia • Część analogowa: • liniowe, szerokopasmowe wzmacniacze • Przetworniki A/D • szybkość i rozdzielczość próbkowania • Układy DSP • moc obliczeniowa • zużycie energii
Software Defined Radio • Digitalizacja sygnału analogowego- może mieć miejsce na IF lub RF • Programowe przetwarzanie sygnałów- oprogramowanie ma wpływ na parametry systemu: częstotliwość, pasmo sygnału, modulacja, moc • Stosowanie układów ogólnego przeznaczenia- FPGA, DSP, P-ASIC, GP-P
Software Defined Radio • Możliwość wymiany oprogramowania- nowe oprogramowanie pozwala na zmianę parametrów sygnału i rozszerzenie zakresu usług • Powyższe nie wymaga wymiany sprzętu lub jego części • Praca wielotrybowa- oprogramowanie umożliwia pracę w różnych systemach, trybach, pasmach
Obszary zastosowań SDR • Systemy wojskowe • Zmiany pasm częstotliwości • Wprowadzanie nowych technologii • Kompatybilność systemów • Policja i służby ratownicze • Kompatybilność systemów • Zarządzanie zasobami, również cywilnymi
Obszary zastosowań SDR • Przemysł motoryzacyjny • Wzrastające znaczenie komunikacji radiowej • Możliwość aktualizacji • Transport (kolej, lotnictwo) • Systemy regionalne
Obszary zastosowań SDR • Infrastruktura systemów komórkowych • Niższy koszt stacji bazowych wielotrybowych • Niższy koszt wprowadzania nowych systemów, usług • Terminale systemów komórkowych • Dalsza przyszłość (zużycie energii) • Elektronika masowego użytku ?
Obszary oddziaływania SDR • Rynek producentów sprzętu, • Struktura systemów radiokomunikacyjnych • Zarządzanie widmem • Certyfikacja i standaryzacja
SDR a rynek producentów • Rozluźnienie łańcucha producentówchipset – terminal – infrastruktura • Podział sprzętu na fragmenty produkowane i sprzedawane oddzielnie:segment RF - procesor DSP - oprogramowanie • Krótszy czas projektowania i wdrażania • Więcej producentów, silniejsza konkurencjakrótszy czas wdrażania –> niższe ceny
SDR a struktura systemu • Rozluźnienie łańcucha użytkownik – terminal – radiowa sieć dostępowa – sieć szkieletowa – operator – dostawca usług • Tradycyjne podejście: system dostępu radiowego wynika z regulacji i określa zakres dostępnych usług • Podejście SDR: system dostępu radiowego wybierany na żądanie, zależnie od usługi i okoliczności
SDR a zarządzanie widmem • Tradycyjne podejście:fragmenty pasma przypisane na stałe systemom i operatorom • Podejście SDR:łatwość zmian systemu dostępu radiowego i/lub częstotliwości -> rynek wtórny widma;Wymaga to zmian w zasadach zarządzania widmem
SDR a polityka certyfikacji • Tradycyjne podejście:- oprogramowanie i sprzęt stanowią całość- SDR – certyfikacja każdej kombinacji oprogramowania i sprzętu • Rozwiązanie Vanu- podział SDR na dwa segmenty: SPU, Signal Processing Unit oraz ITU, Independent Transmitter Unit,- certyfikacji podlega tylko ITU
Przykłady implementacji • Projekty badawcze UE • SPEAKeasy Software Radio • DRM Software Radio
Projekty badawcze UE • Projekt SORT (część programu RACE)- określenie potrzeb, opracowanie architektury, implementacja sekcji RF-IF oraz DSP, przeprowadzenie testów • Projekt SODERA (część programu IST)- opracowanie architektury sekcji RF-IF systemów komórkowych 3G na potrzeby SDR
SPEAKeasy • Program Departamentu Obrony USA • Instalacja nowego oprogramowania:- z dysków wymiennych lub drogą radiową • Zastosowania: • Komunikacja głosowa i transmisja danych • Łączność taktyczna sił zbrojnych • Cywilne służby ratownicze i policja
Digital Radio Mundiale • DRM – organizacja zrzeszająca 80 nadawców, producentów, operatorów, instytutów badawczych i agencji standaryzacyjnych z 30 państw • DRM - system cyfrowy radiodyfuzji w pasmach do 30 MHz (LF, MF, HF)
DRM - harmonogram prac • 1998 – założenie DRM • 1999 – ocena propozycji systemu • 2000 – pierwsze próby, zgłoszenie do ITU • 2001 – specyfikacja techn., standaryzacja • 2002 – transmisje pilotowe • 2003 – oficjalna premiera: WRC’2003
System demonstracyjny • Segment RF: Watkin-Johnson - częstotliwość 2MHz - 2GHHz, pasmo 2 - 45 MHz • Przetwornik A/D- próbkowanie 60 Msps, - rozdzielczość 14 bitów • Procesor DSP-Pentium III 700 MHz • Zastosowania: radio FM, radio policyjne, terminal AMPS, terminal GSM
Podsumowanie • Korzyści, jakie zapewnia SDR: • Bardziej efektywne wykorzystanie widma • Niższy koszt i krótszy czas wprowadzania nowych technologii • Otwarcie nowych rynków • Obniżenie ceny terminali i usług