657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA YER ALAN İZİN KAVRAMI,ÖZELLİKLERİ VE UYGULANMASI

1. 657 SAYILI DEVLET MEMURLARI KANUNUNDA YER ALAN İZİN KAVRAMI,ÖZELLİKLERİ VE UYGULANMASI Ercüment AKIŞ İzmir

2. İzin Hakkı Kavramı Anayasanın 50 inci maddesinde “dinlenmek çalışanların hakkıdır” hükmü ile çalışanların izin hakları anayasal güvence altına alınmış olup bu hüküm gerekçe alınarak çalışanların izinlerine ilişkin yasal düzenlemeler yapılmıştır. İzin, kısaca bir kimseye çalıştığı yerce verildiği tatildir. İzin vermek ise, birini bir şey yapmada serbest bırakmak (TDK sözlüğü)

3. İznin Amacı İnsanlar yaşamlarının sağlıklı olarak devam ettirebilmek için değişik ihtiyaçlarının gidermek mecburiyetindedirler. Kişilerin verimli bir şekilde çalışmalarını sürdürebilmeleri için dinlenme ihtiyacı bulunmaktadır. İnsanlar, izin kullanarak fiziksel, ruhsal olarak dinlenme ihtiyaçlarının karşılanması kamu hizmetlerinin verimliliğini yükseltmektedir.

4. Yıllık İzin İzin Türleri • Mazeret İzinleri • Hastalık İzni • Aylıksız İzinler • Diğer İzinler

5. Yıllık İzin Yıllık izin 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunun 102 nci maddesi çerçevesinde; Hizmet süresi bir yıldan on yıla kadar (on yıl dahil) olan memurların yıllık izin süreleri yirmi gün, on yıldan fazla olanların ise otuz gündür. Ayrıca, öğretmenler yaz ve dinlenme tatillerinde izinli sayılırlar. Bunlara ayrıca yıllık izin verilmez. Kendilerine ikinci görev olarak okul ve kurum yöneticiliği verilenler ile öğrencisi olmayan eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin yıllık izin süreleri, hizmet sürelerine göre birinci paragrafta belirtildiği gibidir.

6. Yıllık izinde yol süresi • Yıllık izinlerini memuriyetlerinin bulunduğu yer dışında geçirecek olanların izin sürelerine zorunlu hallerde, memuriyet yeri ile iznin geçirileceği yerin uzaklığı dikkate alınarak, izin vermeye yetkili amirlerince gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün olmak üzere yol süresi eklenebilir.

7. Yıllık izin süresinin hesabında dikkate alınacak hizmet süreleri; a) Memura verilecek yıllık izin süresinin hesabında, hangi statüde olursa olsun kamu kurumlarında geçen hizmetler, b) muvazzaf askerlikte geçen hizmet süreleri , c) kamu kurum ve kuruluşlarında geçmese dahi Devlet memurlarının kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilen hizmetler, dikkate alınır. (Devlet Memurları Kanunu Genel Teb.140,154)

8. Yıllık iznin kullanılışı Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni, içinde bulunulan yılda aynı usulle kullanılabilir. Bir önceki yıldan devreden izin ile içinde bulunulan yıla ait izin toplamının kısmen veya toptan kullanılamaması halinde sadece içinde bulunulan yıl iznine denk olan kısmı bir sonraki yılda kullanılabilir. Bu şekilde yıl içinde kullanılan izinler öncelikle bir önceki yıldan devreden izin süresinden düşülür.

9. Öğretmenlerden eğitim kurumu yöneticiliği veya diğer hizmet sınıflarına ait kadrolara atananlara, yaz ve yarıyıl tatilini kullanmış olmaları halinde o hizmet yılına ait yıllık izin verilmez. Bunlardan yarıyıl tatilini kullanmış ancak yaz tatilini kullanmamış olanlar kullanabilecekleri yıllık izin süresinden yarıyıl tatiline ait süre düşülerek o yıl için kalan süre kadar yıllık izin kullandırılır. Memurlara gelecek yılın izninden düşülmek üzere yıllık izin verilmez. Aday memurlardan 1 yıllık hizmet süresini doldurmayanlara yıllık izin verilmez. Hizmetine gereksinim duyulması halinde yıllık iznini kullanan memurlar yetkili amirlerce göreve çağırılabilir. Bu durumda memurun belli yol süresini takip eden ilk iş gününde görevine dönmesi zorunludur. (657 DMK.Md.103)

10. Amirin takdir hakkı Amirler, memurların yıllık izinlerini kullanmalarında takdir hakkına sahiptir. Bu haklarını görevin aksamamasını göz önünde bulundurarak açıklık ve eşitlik kuralları içinde memurların yılı içinde izin kullanma zamanını plânlayarak kullanırlar.

11. Amirin takdir hakkı keyfi olarak hareket edeceği anlamına gelmez. Takdir yetkisini kullanırken bazı ilkelere uyması gerekir; • Amirler, bu yetkilerini yasaların koyduğu sınırlar içinde kalmalıdır. • Takdir yetkisi kullanırken eşitlik ilkesine önem vermelidir. • Takdir yetkisi kamu yararı için kullanılmalıdır. • Takdir yetkisi gerekçeli olarak kullanmalıdır. • Takdir yetkisinin kullanılması için yasalar özel koşullar öngörmüş ise, yönetim bunlara uymalıdır. Takdir yetkisi keyfi hareket yetkisi değildir. Kısaca; belirtmek gerekirse, takdir yetkisi de ancak hukuka uygun olarak kullanılabilir.

12. Yıllık izin vermekle yetkili amirler *657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yıllık izin vermekle yetkili amirin/amirlerin kim/kimler olduğu hakkında bir düzenleme yoktur.Eğer Kurumunca Personel İzin Yönergesi düzenlenmişse buna uyulur.Aksi halde Kanunun 104.maddesinden hareketle; Merkezde atamaya yetkili amir,ilde vali,ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefleri tarafından birim amirinin muvafakati ile verilebilir.Belediyelerde atamaya yetkili amir (belediye başkanı) veya 5393 sayılı Kanunun 42.maddesine göre yetki devrinde bulunulmuşsa yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerince kullanılması gerekir.

13. Mazeret İzinleri Memurlara, yıllık izinlerini kullanıp kullanmadıklarına bakılmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun değişik 104 üncü maddesine göre aşağıda belirtilen hallere bağlı olarak mazeret izni verilir. a)Verilmesi zorunlu olan mazeret izinleri 1)Kadın Memura doğum yapmadan önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren de 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta analık izin verilir. Çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar kurumunda çalışabilir. Bu durumda, memurun fiilen çalıştığı süreler, doğum sonrası analık izni süresine eklenir.

14. Mazeret İzinleri • Doğumun erken gerçekleşmesi halinde, doğum öncesi analık izninin kullanılamayan süreleri doğum sonrası analık iznine ilave edilir. • Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.

15. 657 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik 104 üncü maddesinin yürürlüğe girdiği 25/2/2011 tarihinden önce erken doğum yapan ve bu maddenin yürürlük tarihinde doğum sonrası analık iznini kullanan kadın memurun erken doğum sebebiyle kullanamadığı doğum öncesi analık izni süreleri, kullanmakta olduğu doğum sonrası analık iznine eklenecektir. • Doğumun beklenen tarihten sonra gerçekleşmesi halinde, fazladan geçen süreler doğum sonrası analık izni süresinden düşülemeyecektir

16. Devlet memurluğuna atanmadan önce doğum yapan ve doğum yaptığı tarihten itibaren sekiz haftalık süre içerisinde göreve başlayanlara, 657 sayılı Kanunun 104 üncü maddesinin (A) fıkrası çerçevesinde doğum yaptığı tarih dikkate alınarak sadece sekiz haftalık doğum sonrası analık izni süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır.

17. Ayrıca, doğum yapan kadın memura analık izin süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ayda günde üç saat,ikinci altı ayda bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi saatler arasında arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda,memurun tercihi esastır.

18. 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten önceki hükme istinaden süt izni hakkını kullanmakta olan memura, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ilk altı ay içinde bulunması halinde günde üç saat, doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden itibaren ikinci altı ay içinde bulunması halinde ise günde bir buçuk saat süt izni kullandırılacaktır. Süt izninin, kadın memurun çocuğunu emzirmesi için günlük olarak kullandırılması gereken bir izin hakkı olması sebebiyle bu iznin birleştirilerek sonraki günlerde kullandırılmasına imkan bulunmamaktadır.

19. a)Verilmesi zorunlu olan mazeret izinleri 2) Erkek memura, isteği üzerine eşinin doğum yapması nedeniyle 10 gün babalık izni verilir. 3) Memura, isteği üzerine; a) Kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, b) Eşinin, çocuğunun ölmesi c) Kendisinin veya eşinin anne, baba ve kardeşinin ölümü halinde yedi gün izin verilir.

20. b)Amirin takdirine bağlı olan mazeret izinleri Memurlara mazeretleri nedeniyle bir yıl içinde toptan veya parça parça olarak on gün izin verilebilir. Zorunluluk halinde on gün daha aynı usulle mazeret izni verilebilir. Ancak, ikinci kez verilen bu on günlük mazeret izni, memurun yıllık izninden düşülür. Bu ikinci izin aday memurlara ve öğretmenlere verilmez. Yıllık ve mazeret izinleri sırasında malî haklar ile sosyal yardımlara dokunulmaz.

21. Mazeret izni vermekle yetkili amirler A) Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı hafta süreyle analık izni verilir. B) Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir. C) (A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usulle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.

22. Hastalık İzni Memurlara, aylık ve özlük hakları korunarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105 . maddesinde belirtilen süreleri geçmemek kaydıyla hastalık raporlarında gösterilen süre kadar hastalık izni verilir. Bu süreler, • Kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli hastalıklara on sekiz aya kadar, • Diğer hastalık hallerinde on iki aya kadar, hastalık izni verilir.

23. Memurun hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, hastalık iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır. Gerek görülmesi halinde bu süreler bir katına uzatılır.

24. Azamî süreler kadar izin verilen memur izin sonunda görevine başlayabilmesi için iyileştiğine dair rapor ibraz etmesi gerekir. Yurt dışındaki memurlar için mahallî usûle göre verilecek raporlar geçerlidir. Azamî 36 ay yada 24 ay hastalık izni kullanan memurlar bu sürelerin sonunda iyileşemeyenler hakkında emeklilik hükümleri uygulanır.

25. Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmî sağlık kurullarınca tespit edilen ve emeklilik hakkını elde etmemiş olanlar, yeniden memuriyete dönmek istemeleri hâlinde, niteliklerine uygun kadrolara öncelikle atanırlar. Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır. Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.

26. Tek hekim raporları ve bu raporlara göre verilecek hastalık izni Memura tek hekim tarafından, bir defada 10 gün veya göreve başlamadan kısım kısım olmak üzere toplam yirmi güne kadar hastalık raporu verilebilir. Bu raporlara göre verilen hastalık izni sonunda hastalığın devamı veya başka bir hastalığa yakalanma nedeniyle görevine başlayamayan memurun müteakip muayene ve tedavileri resmî yataklı tedavi kurumlarınca yapılır ve hastalık raporları adı geçen kurumların sağlık kurullarınca düzenlenir. 6111 sayılı Kanunun 117.maddesiyle,657 sayılı Kanunun 106.maddesinde yer alan Raporları Verecek Hekim ve Sağlık Kurulları Hakkında Yönetmelik başlıklı maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

27. Resmî sağlık kurullarınca düzenlenen veya onaylanan raporlara göre verilen hastalık izinleri hariç, tek hekimlerin değişik tarihlerde düzenledikleri hastalık raporlarında gösterdikleri zorunluluk üzerine, kendilerine yıl içinde toplam 40 gün hastalık izni verilen memurların, o yıl içinde 40 günü aşan ilk ve müteakip bütün hastalık raporlarının geçerli sayılabilmesi için sağlık kurulunca onaylanması gerekir.

28. Refakat izni • Memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.

29. Yıllık İzin Kullanmakta İken Hastalık Raporu Verilenler Yıllık izin kullanmakta iken hastalık raporu verilen memur; hastalık izninin bitiş tarihi yıllık izninin bitiş tarihinden sonraki bir tarihe rastlaması halinde hastalık izninin bittiği tarihte göreve başlarlar. Hastalık izninin bitiş tarihi kullanmakta olduğu yıllık iznin bitiş tarihinde veya bu tarihten önce sona ermesi halinde ise yıllık izninin bittiği günü izleyen ilk çalışma gününde görevine başlar. Yıllık iznini kullanmakta iken hastalık raporu verilen memurun hastalık izni nedeniyle kullanamadığı yıllık izin süreleri daha sonra amirin uygun göreceği tarihlerde kullandırılır.

30. Acil durumlarda: Acil bir durum üzerine tedaviye alınan memurlar muayene sonucuna göre işlem yapılır. Yurt dışında alınan raporlar Sürekli veya geçici görevle ya da bilgi ve görgülerini artırmak, staj yapmak üzere yurt dışına gönderilenler ile yasal izinlerini yurt dışında kullanan memurlara, bu süre içinde hastalanmaları halinde, yurt dışından alacakları hastalık raporlarına göre hastalık izni verilebilmesi için; Tedavi sonucu alınan rapor veya belgelerin Türkçe veya yabancı dildeki nüshalarının o ülke mevzuatına uygun olduğu belirtilerek ilgili misyon şefi tarafından onaylanması, şarttır.

31. Bu hastalık raporlarının yalnızca Türkçe tercümelerinin yabancı dildeki asıllarına uygun olduğunun misyon şefi tarafından onaylanması, raporun o ülke mevzuatına uygun olduğu anlamına gelmez.

32. Hastalık Raporlarının Görevli Bulundukları Kurumlara Gönderilmesi Hekim veya sağlık kurullarınca hastalıkları nedeniyle dinlenmeleri gerekli görülen memurlardan; memuriyet yerinde olanlar amirlerine, memuriyet yeri dışında olanlar ise kendisiyle ilişki kurulabilecek adres ve telefon numarasını içeren bir dilekçe ile o yerin mülki amirine bildirmekle yükümlüdür.

33. Hastalık izninin geçirileceği yer ve izni vermekle yetkili amirler Memurlar;hastalık raporunda aksine bir kayıt bulunmadığı takdirde hastalık izinlerini kurumlarını bilgilendirmek kaydıyla istedikleri yerde geçirebilirler. Hastalık izni, kurumlarına bildirilir ve atamaya yetkili amir veya yetkilendirdiği görevlinin onayı ile verilir.

34. Hastalık raporuna itiraz Hastalık raporlarına memurun görevli olduğu kurum tarafından itiraz edilebilir. Bu durumda kurumun itiraz yazısı hastalık raporunun onaylı bir örneği ile birlikte; a) Tek hekim tarafından düzenlenmiş olan hastalık raporları bakımından en yakın resmî sağlık kurumuna, b) Kurul raporları bakımından ise yine en yakın başka bir resmî sağlık kuruluna, gönderilir. Bu sağlık kurumu veya kurulunca düzenlenen raporların ilk raporla aynı olması halinde karar kesinleşir. Çelişki halinde hasta, Sağlık Bakanlığının saptayacağı bir hakem hastaneye gönderilir. Bu hastane sağlık kurulunca verilen kararlar kesindir.

35. Hastalık izni verilmeyecek haller a) Resmî sağlık kurullarınca fenne aykırı olduğu belirtilerek onaylanan hastalık raporlarına, b) Yurt dışından alınan ancak, o ülke mevzuatına uygun olduğu ilgili misyon şefince onaylanmamış olan hastalık raporlarına, dayanılarak hastalık izni verilmez.

36. Bu durumda olan memurlara, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca görevlerine başlamaları tebliğ edilir. Kendilerine bu şekilde tebligat yapılan memurlardan memuriyet yerinde olanlar ertesi gün, başka yerde olanlar belli yol süresi içinde görevlerine başlamak zorundadır. Bu süre içinde göreve başlamayanlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terketmiş sayılarak haklarında, göreve devam etmedikleri süreler dikkate alınarak 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 94. veya 125.maddelerine göre işlem yapılır.

37. Aylıksız İzinler 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 77, 78 ve 108 inci maddelerine göre Devlet memurlarının değişik mazeretlerine göre aylıksız izin verilebilmektedir;  Yakınlarının hastalığı nedeniyle verilecek aylıksız izin  Hizmet yılına bağlı olarak verilecek aylıksız izin  Doğum yapan kadın memura doğum sonrası aylıksız izin  Eşi doğum yapan memura aylıksız izin  Evlat edinen memurlara aylıksız izin  Sürekli görevle başka bir yere atanan memurların eşlerine verilecek aylıksız izin  Yetiştirilmek üzere yurt dışına Devlet tarafından gönderilen öğrencilerin eşlerine verilecek aylıksız izin Muvazzaf askerliğe gidecek memurlara verilecek aylıksızizin

38.  Yabancı bir memleket veya uluslar arası kuruluşta görevlendirilen memurlara verilecek aylıksız izin  Bilgilerini artırmak üzere yurt dışına gönderilecek memurlara verilecek aylıksız izin  Bilgilerini artırmak üzere yurt dışına gönderilen memurların eşlerine verilecek aylıksız izin  Yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurların eşlerine verilecek aylıksız izin  Özre bağlı ataması açık norm kadro bulunamaması nedeniyle yapılamayanlara istekleri halinde verilecek izinler  Diğer personel kanunlarına tabi olan memur olan eşlerine verilecek aylıksız izin gruplandırabiliriz.

39. Yakınlarının hastalığı nedeniyle verilecek aylıksız izin *657 sayılı DMK 105 inci maddesinde memura bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verileceği ve gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılacağı hüküm altına alınmıştır. Bu bağlamda memura refakat izni bitiminden itibaren İstemeleri halinde sağlık kurulu raporuyla belgelendirmesi şartıyla, on sekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir.

40. Hizmet yılına bağlı olarak verilecek aylıksız izin Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir. Ancak, sıkıyönetim, olağanüstü hâl veya genel hayata müessir afet hâli ilan edilen bölgelere 72.madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz.

41. Doğum yapan kadın memura doğum sonrası aylıksız izin Doğum yapan memura, analık izin süresinin (657 .DMK.104 üncü Md.(A) bendinde belirtilen süreler) bitiminden itibaren, isteği üzerine en çok 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Bu sürenin tamamı bir defada verilebileceği gibi istek üzerine daha az sürede de verilebilir. Bu tarihten sonra belirli bir süre görev yaparak aylıksız izin almak isteyenlere 24 aylık süreden görev yaptığı süreler düşülerek kalan süre kadar aylıksız izin verilir.

42. Doğum yapan kadın memura doğum sonrası aylıksız izin 657 sayılı Kanunun 6111 sayılı Kanunla değişik 108.maddesinin yürürlüğe girdiği 25/2/2011 tarihinden önce doğum yapan memura isteği üzerine 24 aylık aylıksız izin süresinin kalan kısmı kullandırılacaktır. Ancak, söz konusu aylıksız iznin bitiş tarihi, analık izin bitim tarihinden itibaren 24 aylık süreyi hiçbir şekilde geçemeyecektir. Doğum yaptıktan sonra ataması yapılan memura, isteği üzerine doğum sonrası analık izin sürenin bitimini takip eden tarihten itibaren 24 aylık sürenin bitimini aşmayacak şekilde, aylıksız izin kullandırılacaktır.

43. Eşi doğum yapan memura aylıksız izin Eşi doğum yapan memura doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine en çok 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Bu sürenin tamamı bir defada verilebileceği gibi istek üzerine daha az sürede de verilebilir. Bu tarihten sonra belirli bir süre görev yaparak aylıksız izin almak isteyenlere 24 aylık süreden görev yaptığı süreler düşülerek kalan süre kadar aylıksız izin verilir. 24 aylık sürenin bitimine 1 aydan daha az bir süre kalanlara bu izin verilmez.

44. Evlat edinen memurlara aylıksız izin Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşlerine, çocuğun ana ve babasının rızasının kesinleştiği tarihten veya vesayet dairelerinin izin verme tarihinden itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin talebi üzerine 24 aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm hâlinde eşlere kullandırılabilir.

45. Sürekli görevle başka bir yere atanan veya görevlendirilen memurların eşlerine verilecek aylıksız izin a)Yurt içi ve yurt dışına sürekli görevle atanan memurların eşlerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 108 inci maddesinin (D) fıkrası aylıksız izin verilebilir. b)En az 6 ay süreyle yurtdışında geçici olarak görevlendirilen memurların eşlerine aylıksız izin verilebilir.

46. Yetiştirilmek üzere yurt dışına Devlet tarafından gönderilen öğrenci ve memurların eşlerine verilecek aylıksız izin 1-Yurtdışına kamu kurumlarınca gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşlerine, 2-Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendisine aylıksız izin verilenlerin memur olan eşlerine, 3-Burslu olarak yada bütçe imkanlarıyla yetiştirilmek üzere yurt dışına gönderilen memurların eşlerine, aylıksız izin verilebilir.

47. Muvazzaf askerliğe gidecek memurlara verilecek aylıksızizin Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlara görev yerleri saklı kalmak suretiyle askerlik süresince aylıksız izin verilir.

48. Yabancı bir memleket veya uluslar arası kuruluşta görevlendirilen memurlara verilecek aylıksız izin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 77. maddesine göre; Yabancı memleketlerin resmî kurumları veya uluslararası kuruluşlarda kurumlarının muvafakati ile görev alacak memurlara, ilgili Bakanın onayı ile (her üç yılda bir Bakan onayı yenilenmek kaydıyla) memuriyeti süresince yabancı memleketlerin; a) Resmî kurumlarında on yıla, b)Uluslararası kuruluşlarda yirmi bir yıla kadar aylıksız izin verilebilir.

49. Yabancı bir memleket veya uluslar arası kuruluşta görevlendirilen memurların eşlerine aylıksız izin 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 77. maddesine göre; a) Resmî kurumlarında on yıla, b)Uluslararası kuruluşlarda yirmi bir yıla kadar aylıksız izin alan memurların eşlerine aylıksız izin verilebilir.

50. Bilgilerini artırmak üzere yurt dışına gönderilecek memurlara verilecek aylıksız izin Memurlardan mesleklerine ait hizmetlerde yetiştirilmek, eğitilmek, bilgilerini artırmak veya staj yapmak üzere 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 78 ve 79 uncu maddeleri uyarınca ve 1/2/1974 gün ve 14786 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Yetiştirilmek Amacıyla Yurt Dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelikte belirtilen esas ve usuller çerçevesinde yurt dışına gönderilen memurlara aylıklı/aylıksız izin verilebilir. Uzatma süresi dahil bu izin süresi 4 yılı hiçbir şekilde geçemez.Şahsen özel burs sağlayanlara aylıksız izin verilebilmesi için bursun miktarı, şekli, süresi ve kaynağı bakımından izin vermekle yetkili makamca uygun bulunması şarttır.