420 likes | 815 Views
1.3 DEVLET ŞEKİLLERİ. 1.3.1 Teşkilatlanma Yapısına Göre Şekiller. 1.3.1.1 ÜNİTER DEVLET. Otoritenin tek merkezde yoğunlaştığı devletlerdir. Basit devlet de denir. Sebebi; karmaşıklık göstermez. Türkiye Fransa İtalya Yunanistan İran Hollanda Japonya
E N D
Otoritenin tek merkezde yoğunlaştığı devletlerdir. • Basit devlet de denir. Sebebi; karmaşıklık göstermez.
Türkiye • Fransa • İtalya • Yunanistan • İran • Hollanda • Japonya • Hep merkezi devlet şeklinde yapılanmıştır.
Devletin Unsurlarında Teklik: a. Üniter devlette, devletin ülkesi tek ve bölünmez bir bütündür. b. Üniter devlette, millet unsuru da tek ve bölünmez bir bütündür. c. Üniter devlette egemenlik tek ve bölünmez bir bütündür.
Devletin Organlarında Teklik: • Üniter devlette tek yasama organı vardır. • b. Üniter devletin yargı organı da üniter niteliktedir. • c. Üniter devlette, yürütme organı bakımından esas itibarıyla bir "bütünlük" vardır.
Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan bu yana tek yapılı bir devlet niteliği göstermektedir. 1982 Anayasasının 1961 anayasasından devraldığı; “Türkiye Devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün” olduğu yolundaki hükmü bu gerçeğin bir yansımasıdır. Anayasanın değiştirilemeyecek hükümlerinden olan bu ilke devletin yapısı bakımından federatif bir yapıyı olanaksız kılmaktadır.
Devlet yönetimiyle ilgili kararların tek merkezden kaynaklandığı uygulama şekli, merkezîleşmiş tek yapılı devleti yansıtır. Bütün karar yetkileri, devletin merkezi başkentte toplanmıştır. é
Merkezdeki yetki yoğunlaşması bazı yetkilerin merkezce gönderilen devlet görevlilerine verilmesiyle zamanla azaltılmıştır. Bu süreç, Türkçede yetki genişliği deyimi ile karşılanır. é
Yetki genişliği ile iktidarın tümden merkezde olduğu iki biçim arasındaki fark nedir? Yetki yoğunlaşmasında; yerel görevliler -karar yetkileri kendilerine devredilmeksizin- sadece merkezin direktiflerini yerine getirirler. Buna karşılık yetki genişliğinde; karar yetkisi yerel görevlilere devredilmekte, ancak önemli kararların sorumluluğu merkeze ait bulunmaktadır.
Kamu hizmetiyle ilgili belli yetkilerin devletin merkezî örgütü dışında kamu hukuku tüzel kişiliğine sahip özerk birimlere verilmesi, merkeziyetçilikten uzaklaşan devleti tanımlar.
Fransa'da; bölgeler, iller, belediyeler ve komünler olarak dört ayrı ölçekte gerçekleştirilen örgütlenme; Türkiye'de iller, belediyeler ve köyler şeklinde üç ölçekte düzenlenmiştir. é
(é) YETKİ GENİŞLİĞİ VE ADEMİ MERKEZİYETÇİLİĞİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ: • Göreve gelme yönünden, • Yetkiler bakımından, • işleyiş yönünden, • Mali kaynaklar ve bütçe, • İşlemlerin denetimi, • Statü yönünden.
Fransa adem-i merkeziyetçi cumhuriyet olarak geçer. Türkiye için ne diyebiliriz? Türkiye; yetki genişliği ve adem-i merkeziyetçi yapılanmada birincisine ağırlık tanıyan cumhuriyet olarak nitelenebilir.
Birleşik devletler, tek devletin zıddıdır. Birden fazla devlet değişik koşullarda bir araya gelerek yeni bir devlet ve siyasi teşkilatlanma meydana getirmişlerdir.
1.3.1.2.1 DEVLET BİRLİKLERİ 1.3.1.2.1.1 ŞAHSİ BİRLİK 1.3.1.2.1.2 HAKİKİ BİRLİK
1.3.1.2.2 DEVLET TOPLULUKLARI 1.3.1.2.2.1 KONFEDERASYON 1.3.1.2.2.2 FEDERASYON
Konfederasyon, bağımsız devletler tarafından egemenliklerini koruma koşulu ile, ortak çıkarlarını korumak için bir anlaşma ile kurulan ve üyelerine diledikleri zaman topluluklardan çıkma hakkını tanıyan karma bir devlet biçimidir.
Her devlet bağımsız olma özelliğini korur. • Dış ilişkilere ait yetkilerin bir bölümü • konfederasyonun tek organı olan ‘Diyet Meclisi’ • ne bırakmışlardır.
Federal devlet ortak bir anayasa altında birleşmiş devletlerin oluşturduğu bir devlet biçimidir. Federasyonu oluşturan devletlere ‘Federe Devletler’ bunların oluşturduğu devlete ‘Federal Devlet’ denir. FEDERE DEVLET FEDERE DEVLET FEDERAL DEVLET FEDERE DEVLET FEDERE DEVLET FEDERE DEVLET
Avusturya • Rusya • ABD • Kanada • Hindistan • Almanya • gibi devletler federal devlete örnek gösterilebilir.
ARİZONA EYALETİ(FEDERE DEVLETİ) NEW MEXİCO EYALETİ(FEDERE DEVLETİ)
Federe devlet içinde yaşayanların iki tür vatandaşlığı vardır. • Hem bir federe devletin, hem de federal devletin vatandaşlarıdır. Federal devlet Federe d.
Federal devletin ve federe devletlerin birer anayasası vardır. • Devlet egemenliğinin içte kullanılması federe devletlerle, federal devlet arasında bölüşülmüştür. Dış egemenliğin kullanılması ise federal devlete aittir.
Federal sistemin tercih edilmesinin çeşitli nedenleri • vardır: • Tarihsel benzerlikler é • 2. Dış tehdidin varlığı veya uluslar arası meselelerde • daha etkin bir rol oynama arzusu • 3. Coğrafi büyüklük
Aşağıdakilerden hangisi biçimi bakımdan federal (federasyon) devlete örnektir? • Yunanistan • Fransa • Almanya • İsveç • İrlanda Cumhuriyeti
Egemenliğin tek bir merkezde toplandığı devlet • türüne ne ad verilir? • Federal • Sosyal Devlet • Üniter Devlet • Özerk Devlet • Konfederal Devlet