Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmaları

1. T.C.BAŞBAKANLIKDIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞIANLAŞMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmaları

2. Çok Taraflı Ticaret Sistemi • Bugünkü çok taraflı ticaret sistemiüç aşamada oluşmuştur: • GATT (Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması – 1948) • Ticaret müzakereleri turları • 1994 Marakeş Konferansı DTÖ’nün kurulması ve Uruguay Raund Anlaşmaları

3. GATT’ın Oluşturulması • Uluslararası Ticaret Örgütü (International Trade Organization-ITO) - Bretton-Woods sisteminin üçüncü ayağı • 1947’de 23 üye ile GATT’ın imzalanması • ITO’nun kurulamaması

4. GATT'ın Amaçları • Ticaretin serbestleştirilmesi • Engellerin kaldırılması ve uluslararası ticaretin kural ve disiplinlere dayandırılması • Şeffaf ve öngörülebilir bir ticaret sistemi oluşturulması • Miktar kısıtlamaları yerine tarifeler yoluyla koruma sağlanması • Tarifelerin bağlanması ve zaman içinde aşağı çekilmesi

5. GATT'ın Temel İlkeleri • En Çok Kayrılan Ülke Prensibi • Herhangi bir ülkeye tanınan herhangi bir hak ya da lehte muamelenin diğer üye ülkelere de tanınması • Ulusal Muamele hükmü • Yerli ürün ile ithal ürün arasında doğrudan veya dolaylı olarak vergilendirme veya diğer kesintiler açısından yerli ürün lehine ayrımcı bir muamele yapılmaması

6. Çok Taraflı Ticaret Sisteminin Gelişimive DTÖ

8. Uruguay Raund ve DTÖ’nün Kuruluşu Tarımdaki tartışmalar nedeniyle Uruguay Round uzun bir müzakere süreci sonunda sonuçlanabilmiştir. (1986-94) Müzakere sürecini sona erdiren "Nihai Senet" 124 ülkenin katılımıyla, tarihinde Marakeş'te imzalanmış ve Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organisation) kurulmuştur.

9. DTÖ’NÜN AMAÇLARI • Ticarette engellerin, kısıtlamaların ve yasaklamaların kaldırılması • Dünya ticaretinin kural ve disiplinlere dayalı saydam ve tahmin edilebilir bir sisteme oturtulması • Kaynakların daha verimli kullanılması • Ticaretin serbestleştirilmesi ve arttırılması

10. DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ • NİHAİ SENET=[29Anlaşma+Mutabakatmetinleri] • Türkiye DTÖ’nün kurucu üyesi olarak Nihai Senet’in onay işlemlerini 1995 yılında tamamlamıştır

11. Nihai Senet • DTÖ’yü Kuran Anlaşma • EK 1A Mal Ticaretine İlişkin Anlaşmalar (GATT 94) • Tarım Anlaşması • Sağlık Önlemleri Anlaşması • Tekstil ve Giyim Anlaşması • Ticarette Teknik Engeller Anlaşması • Ticaretle Bağlantılı Yatırım Tedbirleri Anlaşması • Anti-Damping Anlaşması • Gümrük Kıymetinin Belirlenmesi Anlaşması • Sevk Öncesi İnceleme Anlaşması • Menşe Kuralları Anlaşması • İthalat Lisansları Anlaşması • Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Önlemler Anlaşması • Korunma Önlemleri Anlaşması

12. Nihai Senet • EK 1B Hizmetler Ticareti Genel Anlaşması (GATS) • GATS’ın içerdiği sektörler: hava taşımacılığı, mali hizmetler, denizcilik hizmetleri, telekomünikasyon, turizm, sağlık, eğitim, mesleki hizmetler ve benzeri sektörler • EK 1C Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) • EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Kural ve Prosedürlerine İlişkin Mutabakat Metni • EK 3 Ticaret Politikalarının Gözden Geçirilmesi (TPRM) • EK 4 Çoklu Anlaşmalar + • Diğer Bakanlar Konferansı Kararları ve Uzlaşma Metinleri

13. DTÖ’NÜN KURUMSAL YAPISI Bakanlar Konferansı Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Organı Anlaşmazlıkların Halli Organı Genel Konsey Mal Ticareti Konseyi Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Konseyi Hizmetler Ticareti Konseyi • Komiteler: • Ticaret ve Çevre • Ticaret ve Kalkınma • Bölgesel Ticaret • Anlaşmaları • Ödemeler Dengesi • Bütçe, Finans ve • Yönetim • Çalışma Grupları: • Katılmalar • Komiteler: • Finansal Hizmetler • Ticareti • Özel Taahhütler • Ulusal Düzenlemeler • Komitesi • GATS Kuralları • Çalışma Grubu • Komiteler: • Pazara Giriş • Tarım • Sağlık Önlemleri • Ticarette Teknik Engeller • Subvansıyonlar ve Telafi Edici Önlemler • Anti-Dumping • Gümrük Değerleme • Menşe Kuralları • İthalat Lisansları • Ticaretle Bağlantılı Yatırım Önlemleri • Korunma Önlemleri • Çalışma Grupları: • Devlet Ticari Teşekkülleri • Sevk Öncesi İnceleme Çoklu Anlaşmalar Sivil Havacılık Komitesi Kamu Alımları Komitesi

14. DTÖ'nün İşlevi • Uruguay Raund ile birlikteGATT kurumsal bir yapıya kavuşmuş ve Dünya Ticaret Örgütü'ne dönüşmüştür • DTÖ Marakeş Anlaşmalarının uygulanmasından sorumludur • DTÖ'yü Kuran Anlaşmanın hükümleri uyarınca, ticaretin liberalleştirilmesi bir “süreç”tir • Bu yönde ilerleme sağlanması yeni müzakere süreçlerini gerektirecek ve bu müzakereler de yine DTÖ çatısı altında yapılacaktır

15. DTÖ'nün İşlevi • Kararların üyeler tarafından alınması • Üyelerin çoğunluğu “Gelişme Yolunda Ülkeler” • “Consensus” İlkesi • Sekretaryanın tarafsızlığı

16. Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması • Etkin ve efektif olarak işlemektedir • “Negative consensus” ilkesi • Süreç, otomatik olarak işlemekte ve tek başına bir üyenin sistemi tıkaması mümkün olmamaktadır • Yalnızca üye ülkelerarası uyuşmazlıklar için uygulanır • Yaptırım gücü: alınan kararlar bağlayıcıdır

17. DTÖ Doha Kalkınma Gündemi Müzakereleri

18. DTÖ Kurulduktan Sonra Gerçekleştirilen Bakanlar Konferansları • Singapur (1996) • Cenevre (1998) • Seattle (1999) • Doha (2001) • Cancun (2003) • Hong Kong (2005)

19. Tarım Tarım dışı ürünlerde Pazara Giriş Hizmetler Ticaretin Kolaylaştırılması TRIPS Çevre DTÖ Kuralları (anti damping, sübvansiyonlar, bölgesel ticaret anlaşmaları) Anlaşmazlıkların Halli Özel ve Lehte Muamele Uygulama Konuları Doha Kalkınma Gündemi Müzakere Konuları

20. Müzakere Süreci • Cancun Bakanlar Konferansı’nın karar alınamadan sona ermesi (Aralık 2003) • Danışma sürecinin başlaması • Genel Konsey Kararı (Temmuz Paketi - Çerceve Metin) (1 Ağustos 2004) • Hong Kong Bakanlar Konferansı Deklarasyonu (13 – 18 Aralık 2005) (WT/MIN(05)/DEC) • Tüm üyelerce mutabakata varılarak oluşturulan son ortak deklarasyon

21. Müzakere Süreci • Müzakere pozisyonları arasında yakınlaşma sağlanamaması • Temmuz 2006 – Doha Kalkınma Gündemi müzakerelerinin askıya alınması • Şubat 2007 – Müzakerelerin tekrar başlaması • Temmuz 2007 – İlk Taslak Modalite Kağıtları • 2007-2008 – Teknik Müzakere Süreci • Temmuz 2008 – Mini Bakanlar Konferansının sonuçsuz kalması • Aralık 2008 – Son Taslak Modalite Kağıtları

22. İleriTarım Müzakereleri Müzakerelerin Hedefi: • Pazara giriş • İç destekler • İhracat sübvansiyonları ...alanlarında liberalleşmenin sağlanması Türkiye’nin Hedefi: • İthalat baskısının engellenmesi • Tarife indirimlerinin tedricen yapılması • GYÜ’lere yönelik esneklikler (özel ürünler ve özel korunma önlemleri mekanizması) • Gelişmiş ülkelerin desteklerinde esaslı indirime gitmesi

23. Tarım Dışı ÜrünlerdePazara Giriş Müzakerelerin Hedefi: • Tarife indirimleri – Formül • Tarife dışı engellerin tarifeye dönüştürülmesi • Sektörel inisiyatifler – daha çok liberalizasyon • Esneklikler Türkiye’nin Hedefi: • AB dışı pazarlarda mümkün olan en iyi pazara giriş taahhütlerinin alınabilmesi • Tekstil ve konfeksiyon sektörlerinde AB pazarındaki avantajların korunması

24. Müzakerelerin Genel Değerlendirmesi • Müzakerelerin sonuçlandırılması ülkelerin siyasi kararlılıklarına bağlıdır • Tarım tüm müzakere paketi içindeki kilit konudur • Tarım – NAMA dengesi DOHA’nın başarısı için önemlidir • 30 Kasım - 2 Aralık 2009 – Bakanlar Konferansı

25. Teşekkürler Ece Çeltikçi Dış Ticaret Uzmanı Çok Taraflı Ticari İlişkiler Dairesi Anlaşmalar Genel Müdürlüğü