Obrzędy Mszy Świętej

1. Obrzędy Mszy Świętej Dúllek Bolesław

2. W nawiązaniu do ostatnich zajęć • Kwestia „nieba i piekła” u Żydów • Kolędy a pastorałki • Książki o tematyce dotyczącej ostatnich zajęć

3. Lektury na zadanie domowe • List Apostolski Jana Pawła II Dies Domini • Posynodalna adhortacja apostolska Jana Pawła II Christifideles Laici • Dekret Soboru Watykańskiego II Apostolicam Actuositatem • Konstytucja Soboru Watykańskiego II Sacrosanctum Concilium

4. Obrzędy Mszy Świętej 1. Obrzędy wstępne 2. Liturgia Słowa 3. Przygotowanie darów 4. Prefacja 5. Modlitwa Eucharystyczna 6. Obrzędy Komunii 7. Obrzędy zakończenia

5. Obrzędy wstępne • Wejście (Pieśń lub antyfona) • Pozdrowienie ołtarza i zgromadzonego ludu • Akt pokuty (4 formy) • Kyrie (tylko po 1. lub 2. formie) • Gloria • Kolekta • Spowiadam się Bogu • Zmiłuj się nad nami Panie • Panie, który… • Asperges Missa Bell' Amfitrit' altera (Orlando di Lasso) • Święta • Uroczystości • (nie we wspomnienia obowiązkowe) • (nie we wspomnienia dowolne)

6. Liturgia Słowa (Ołtarz Słowa) • I Czytanie (Rok A, B, C; I, II) • Psalm responsoryjny (allelujatyczny) • II Czytanie (Uroczystości) • Sekwencja (Wielkanoc, Zesłanie Ducha Świętego + oktawa nieobligatoryjnie) • Aklamacja przed Ewangelią (Alleluja lub tractus) • Ewangelia • Homilia (kazanie, list pasterski) • Credo (Uroczystości) • Modlitwa powszechna • W potrzebach Kościoła • Za rządzących Państwami i o zbawienie całego świata • Za ludzi doświadczonych różnymi trudnościami • Za miejscową wspólnotę Szczególnie rozbudowana w Wielki Piątek

7. Przygotowanie darów (Ołtarz Eucharystyczny) • Pieśń (lub w ciszy; Błogosławiony jesteś Panie teraz i na wieki) • Przygotowanie ołtarza (nakrycie) • Ofiarowanie darów (wino, woda; chleb; pieniądze) • Modlitwa nad darami (chlebem i winem z wodą) • Obmycie (symbolika a praktyka) • Modlitwa nad darami (wraz z wiernymi)

8. Prefacja Sursum corda! Ale nie wyżej mózgu.Stanisław Jerzy Lec • Dialog przed prefacją • Prefacja (wybór) • Sanctus • Benedictus (niegdyś oddzielnie od Sanctus) • Adwentowa • O Narodzeniu Pańskim • Wielkopostna • O Męce Pańskiej • Wielkanocna • O Zesłaniu Ducha Świętego • Na Niedziele Zwykłe • O Najświętszej Eucharystii • O Najświętszej Maryi Pannie • O Świętych • O Zmarłych • Romana Dwornika • Józefa Jakaca • Ks. Romualda Raka • Ks. Ireneusza Pawlaka • Ks. Zbigniewa Piaseckiego • Missa de Angelis (Vaticana VIII) • Requiem Mozarta

9. Wielka doksologia: Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie, Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha Świętego, wszelka cześć i chwała, przez wszystkie wieki wieków. Amen. Modlitwa Eucharystyczna • Dziękczynienie (zwłaszcza w prefacji) • Sanctus • Epikleza (prośba nad darami o pomoc Ducha Świętego) • Opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja • Anamneza (pamiątka, upamiętnienie) • Ofiarowanie • Modlitwy wstawiennicze (za zamarłych, w łączności z biskupem, papieżem) • Doksologia (uwielbienie Boga) Mała doksologia:Chwała Ojcu. Chwała Ojcu, i Synowi, i Duchowi Świętemu, jak była na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.

10. Obrzędy Komunii • Pater noster • Znak pokoju • Agnus Dei • Komunia (sensu stricto; pieśń lub antyfona) • Dziękczynienie (pieśń lub w ciszy) • Postcommunio • Skłon głowy • Podanie ręki • Pocałunek pokoju

11. Obrzędy zakończenia (pomija się jeżeli po Mszy następuje inna czynność liturgiczna) • (Ogłoszenia; w tym zapowiedzi przedmałżeńskie) • Pozdrowienie zgromadzonego ludu • Błogosławieństwo • Rozesłanie • Pozdrowienie ołtarza • Pieśń (lub w ciszy)

12. Missa Ordinarium missae Proprium missae Introitus Graduale Sequentia Alleluia vel tractus Offertorium Communio • Victimae Paschali Laudes • Veni Sancte Spiritus • Lauda Sion Salvatorem • Dies irae • Stabat Mater dolorosa • Kyrie • Gloria • Credo • Sanctus (Benedictus) • Agnus Dei

13. Kolory liturgiczne • Biały (Boże Narodzenie, Wielkanoc, Wszystkich Świętych, Katedra św. Piotra, Aniołowie, Święta Pańskie, Święci nie-męczennicy, Święta Maryjne)Symbolizuje czystość, niewinność, radość i światło oraz nastrój świąteczny. • Czerwony (Niedziela Palmowa, Wielki Piątek, Zesłanie Ducha Świętego, Męczennicy)Jest znakiem walki i krwi, męczeństwa, jak również ognistych języków. • Zielony (Okres Zwykły)Kolor zielony symbolizuje nadzieję, młodość, sprawiedliwość oraz odrodzenie. • Fioletowy (Wielki Post, Adwent, pogrzeb)Wskazuje na oczekiwanie na spotkanie z Jezusem i na ducha pokuty. • Różowy (III Niedziela Adwentu – Gaudete, IV Niedziela Wielkiego Postu – Laetare)Podkreśla radość z bliskości Pana i przerwę w dyscyplinie pokutnej. • Czarny (Dzień Zaduszny, pogrzeb)Oznacza żałobę i pokutę.

14. Postawy liturgiczne • Postawa stojąca – wyraz uszanowanie • Postawa klęcząca – wielbienie Boga • Postawa siedząca – oznaka wsłuchiwania się • Prostracja – wyraz największej pokory Jeśli nie stoją na przeszkodzie względy zdrowotne, ciasnota lub obecność znacznej liczby uczestników albo inne uzasadnione przyczyny, wierni klęczą podczas konsekracji. Ci zaś, którzy na konsekrację nie klękają, niech wykonają głęboki ukłon, gdy kapłan po konsekracji przyklęka. (OWMR 43)

15. Gesty liturgiczne • Procesja (wejścia, z darami, komunijna, wyjścia; ale też teoforyczna, rezurekcyjna; ale też kondukt) • Bicie w pierś (tylko na meaculpa) • Pokłon • Skłon głowy • Znak pokoju • Nałożenie rąk (błogosławieństwo, bierzmowanie, święcenia, namaszczenie chorych, wiatyk) • Złożenie rąk • Znak krzyża (mały – przed Ewangelią; duży – na początku i końcu Mszy oraz jeśli jest na Asperges Ten sposób składania rąk wywodzi się z frankońskiej formy składania hołdu zwierzchnikowi (homagium). Wasal ze złożonymi rękami występował przed swoim suwerenem, otrzymując od niego zewnętrzny znak inwestytury.

16. Szaty liturgiczne diakona • Alba – symbol czystości. • Cingulum – symbol powściągliwości. Sznur, którym był przywiązany do słupa Jezus podczas biczowania • Stuła – symbol pokory. Noszona na ramionach przypomina jarzmo. I symbolizuje posłuszeństwo, wierność i służbę. • Dalmatyka (tuvialnia) - szatę radości i symbol nadprzyrodzonej sprawiedliwości.

17. Szaty liturgiczne prezbitera • Humerał (humerai) – przepaska, którą ludzie pilnujący Jezusa przed procesem zawiązali Mu oczy. • Alba (albus) • Pasek (cingulum) • Stuła (orarium) • Ornat (ornare) - symbol miłości pokrywającej grzechy. • Manipularz – prześcieradło, którym Jezuswycierał po umyciu stopy uczniów.

18. Szaty liturgiczne i insygnia biskupa (metropolity) • Humerał • Alba • Stuła • Cingulum • Dalmatyka • Ornat • (Paliusz) – wykonany z owczej wełny symbolizuje owcę noszoną na ramionach pasterza. • Mitra (Infuła) – pochodzi od nakrycia głowy dygnitarzy w cesarstwie bizantyjskim. • Pastorał (Bacylus) – laska pasterska. • Pierścień – symbol poślubienia Bogu. • Pektorał – pierwotnie były w nich noszone relikwie świętych. Przypomina cierpienie, i opiekę, jaka spływa z krzyża Chrystusowego.

19. Inne szaty liturgiczne - wybór • Racjonał - to specjalny, ozdobny paliusz, którego prawo noszenia nadawał papież. Był noszony tylko przez czterech metropolitów na świecie (Eichstättu, Krakowa, Nancy-Toulouse, Padebornu). • Gremiał - jedwabna chusta do przykrycia kolan biskupa, gdy siedzi na tronie podczas celebry • Bugia (palmatorium): lichtarzyk srebrny, niski, z rączką, jaki się trzyma z prawej strony przy biskupie, kiedy ten solennie Mszę celebruje.

20. Inne szaty liturgiczne - wybór Piuska (biała - papieże, czerwona - kardynałowie, fioletowa - biskupi) Tiara - potrójna, bardzo kunsztownie zdobiona mitra. Oznaka najwyższej, potrójnej władzy w Kościele, jaką posiada papież: kapłańskiej, prorockiej i królewskiej. Kapa (caput), (nieszpornik) - pierwotnie była strojem książąt i królów. Biret Komża – symbol czystości. Sutanna (reverenda) Koloratka – symbol czystości. Unosi się w powietrzu jak skrzydła. Wywiera wrażenie anielskie. Noszona przez chórzystów przypomina chóry anielskie. A jak powinien wyglądać strój świeckiego uczestnika liturgii

21. Księgi liturgiczne • Mszał Rzymski (Missale Romanum) • Lekcjonarz • Ewangeliarz • Rytuał • Pontyfikał • Agenda liturgiczna • Brewiarz (Liturgia Godzin)

26. Symbole i znaki • AΩ - Alfa i Omega • XP – chi-rho • INRI – Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum – Jezus Nazarejczyk Król Żydów • IHS – Iesus Hominum Salvator; In hoc signo (vincens); Iesus Habemus Socium • JHWH – Jehowa, Jahwe • RIP – Requiescat in pace

27. Łacińskie zwroty i wyrażenia • Pater noster –Ojcze nasz • Ave Maria – Zdrowaś Maryja • Salve Regina – Witaj Królowo • Gloria Patri - Chwała Ojcu • Stabat Mater dolorosa – Stała Matka boleściwa • Angelus Domini – Anioł Pański • Gloria in excelsis Deo – Chwała na wysokości Bogu • Ecce homo – Oto człowiek • Regina caeli – Królowo nieba • Quo vadis, Domine – Dokąd idziesz, Panie

28. Hebrajskie i aramejskie zwroty i wyrażenia • Hosanna - pomóż, ratuj; radosna inwokacja pochwalna • Amen – zaprawdę, godne wiary • Eloi, Eloi, lemasabachthani – Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił • Talitha cum – dziewczynko, tobie mówię, wstań (Mk 5,41) • Boanerges – synowie gromu (Mk 3,17) • Korban – dar ofiarny (Mk 7,11) • Effata – otwórz się (Mk 7,34) • Abba – Ojcze (Mk 10,36)

29. Co na następnych zajęciach (27 kwietnia) • Kościelne prawo karne • Kiedy małżeństwo jest nieważne • W jaki sposób Bóg daje nam się poznać • W kręgu innych religii i wyznań

30. Niech wiedza, którą dzisiaj Państwo posiedliście doprowadzi Was do świadomego i czynnego udziału w liturgii Dúllek Bolesław