Stan Obecny i Zmiany w polskim systemie gospodarki odpadami

1. Stan Obecny i Zmiany w polskim systemie gospodarki odpadami Stanisław Gawłowski Sekretarz Stanu

2. Stan w gospodarce odpadami komunalnymi Zagospodarowanie odpadów komunalnych w Polsce (2011 r.) Źródło: EUROSTAT

3. Stan w gospodarce odpadami opakowaniowymi

4. Stan w gospodarce zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym

5. Główne problemy aktualnego systemu gospodarki odpadami „szara strefa”; zbyt duża masa odpadów kierowana na składowiska; niska świadomość społeczna odnośnie potrzeby prawidłowego postępowania z odpadami; nielegalne pozbywanie się odpadów; problemy z akceptacją społeczną dla budowy instalacji zagospodarowania odpadów.

6. Kluczowe regulacje prawne - obowiązujące • Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystościi porządku w gminach (Dz. U. z 2012 r. poz. 391, z późn. zm.), • Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21), • Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 63, poz. 638, z późn. zm.), • Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607, z późn. zm.) • Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz. 1495, z późn. zm.), • Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202, z późn. zm.), • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666, z późn. zm.)

7. Zmiany Przepisów

8. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Nowelizacja tej ustawy, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. wprowadziła zmiany do systemu gospodarowania odpadami komunalnymi.Na elementy nowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, który zacznie funkcjonować z dniem 1 lipca 2013 r. składają się: • stworzenie systemu selektywnego zbierania odpadów „u źródła” (gospodarstw domowych); • właściciel nieruchomości będzie wnosił na rzecz gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi; • w zamian za opłatę gmina przejmie obowiązki właściciela nieruchomościw zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi; • podmiot odbierający odpady komunalne zostanie wyłoniony w drodze przetargu na zasadach określonych w ustawie – Prawo zamówień publicznych; • przedsiębiorca startujący w przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości będzie zobowiązany uzyskać wpis do rejestru działalności regulowanej, na terenie gminy, w której zamierza odbierać odpady komunalne; • zmieszane odpady komunalne, odpady zielone, a także pozostałości z sortowania będą przekazywane do regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, wskazanych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami.

9. Nowa ustawa o odpadach (weszła w życie 23 stycznia 2013 r.) • zmodyfikowana hierarchia sposobów postępowania z odpadami: (zapobieganie; przygotowywanie do ponownego użycia; recykling; inne metody odzysku, np. odzysk energii; unieszkodliwianie); • nowe podmioty uczestniczące w gospodarowaniu odpadami (sprzedawcy odpadów i pośrednicy w obrocie odpadami); • uproszczenie samego systemu gospodarki odpadami: • jeden rejestr podmiotów zajmujących się gospodarką odpadami, • ułatwienia w zakresie sprawozdawczości - posiadacze odpadów będą składali maksymalnie tylko dwa roczne sprawozdania z prowadzonej działalności dotyczącej gospodarki odpadami; • stworzenie bazy danych o odpadach (BDO); • określone kryteria i przypadki, w których odpady będą mogły utracić status odpadów; • określone kryteria uznawania przedmiotów lub substancji za produkty uboczne (substancja lub przedmiot, powstające w wyniku procesu produkcyjnego, którego podstawowym celem nie jest ich produkowanie)

10. Projektowane zmiany legislacyjne w zakresie ustaw dotyczących gospodarki odpadami • Ustawa z dnia 10 maja 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi: • zwolnienie przedsiębiorców z uzyskania wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, którzy wprowadzili do obrotu produkty w opakowaniach o łącznej masie opakowań nieprzekraczającej 1 Mg, • zobowiązanieorganizacji odzysku opakowań do uwzględnianiado dnia 31 grudnia 2020r. w osiągniętym poziomie łącznego odzysku i recyklingu docelowo co najmniej 50% odpadów opakowaniowych pochodzących z gospodarstw domowych, • umożliwienie osobie prawnej reprezentującej grupę przedsiębiorców wprowadzających: • produkty w opakowaniach wielomateriałowych albo • środki niebezpieczne w opakowaniach (w tym środki ochrony roślin) zawierania porozumienia z marszałkiem województwa w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych powstałych z tych opakowań, • wprowadzenie obowiązku przeprowadzania rocznego audytu zewnętrznego w terminie do 30 kwietnia roku następnego, przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego dla przedsiębiorców (i na ich koszt): • prowadzących recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, przetwarzających powyżej 400 Mg odpadów opakowaniowych rocznie, • eksportujących oraz dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych o masie przekraczającej 400 Mg rocznie.

11. Projektowane zmiany legislacyjne w zakresie ustaw dotyczących gospodarki odpadami c.d. • Projekt nowelizacji ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji: • znosi opłatę recyklingową; • wprowadza obowiązek zapewnienia sieci zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji przez wprowadzających poniżej 1000 pojazdów rocznie; • zmienia wymagania dotyczące kształtu sieci pojazdów oraz zmienia sposób obliczenia opłaty za brak sieci; • znosi dopłaty do demontażu pojazdów; • wprowadza opłatę za nieosiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu przez stacje demontażu; • wprowadza możliwość przyjmowania zużytych części pochodzących z napraw pojazdów przez stacje demontażu.

12. Projektowane zmiany legislacyjne w zakresie ustaw dotyczących gospodarki odpadami c.d. • Projekt założeń projektu ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym: • od dnia 15 sierpnia 2018 r. nowa ustawa będzie obejmowała swoim zakresem 6 grup sprzętu (Do 14 sierpnia 2018 r. nadal będzie obowiązywał dotychczasowy podział na 10 grup); • sprzedawca detaliczny sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych, sprzedający sprzęt w sklepach o powierzchni poświęconej sprzedaży tego sprzętu wynoszącej co najmniej 400 m2 będzie zobowiązany do nieodpłatnego przyjęcia małogabarytowego zużytego sprzętu, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 25 cm bez konieczności zakupienia przez nabywcę nowego sprzętu; • stworzenie elektronicznego systemu monitorującego przepływ zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przez cały cykl jego życia; • do 2016 r. minimalny poziom zbierania wynosi 4 kg/mieszkańca/rok (lub poziom z ostatnich 3 lat jeśli już osiągnięto 4 kg); • od dnia 14 sierpnia 2016 r., Polska może osiągnąć poziom zbierania niższy niż 45 %, ale wyższy niż 40 %, średniej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w poprzednich trzech latach (odroczenie związane z osiągnięciem ostatecznego poziomu zbierania dla kilku państw członkowskich, w tym Polski); • obowiązek zebrania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w wysokości 65% masy wprowadzonego sprzętu lub 85% masy wytwarzanego zużytego sprzętu Polska zobowiązana jest realizować od 2021 r.

13. Projektowane zmiany legislacyjne w zakresie ustaw dotyczących gospodarki odpadami c.d. • Projekt nowelizacji ustawy o bateriach i akumulatorach : • zwolnienie z realizacji części obowiązków dla przedsiębiorców wprowadzających do obrotu niewielkie ilości baterii lub akumulatorów (do 1 kg/rok — baterie lub akumulatory przenośne oraz do 100 kg/rok — baterie lub akumulatory przemysłowe oraz samochodowe), • uzupełnienie brzmienia definicji wprowadzającego baterie lub akumulatory, • doprecyzowanie zasad realizacji przez podmioty pośredniczące obowiązków nałożonych na wprowadzających baterie lub akumulatory, • zaostrzenie przepisów dotyczących przetwarzania zużytych baterii i akumulatorów kwasowo-ołowiowych (art. 63 ust. 2 ustawy o bateriach i akumulatorach).

14. Przewidywane korzyści z wprowadzonych zmian do nowego systemu gospodarki odpadami • Uszczelnienie systemu gospodarowania odpadami; • Wyeliminowanie nielegalnego pozbywania się odpadów; • Wpływ na kształt systemu gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy; • Usprawnienie pracy organów administracji terenowej i organów kontrolnych; • Wzrost świadomości społecznej w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami; • Wzrost poziomów odzysku i recyklingu odpadów; • Zmniejszenie masy składowanych odpadów. Przykładowy opis wykresu Lacus – podpis pod zdjęciem

15. Dziękuję za uwagę Stanisław Gawłowski Sekretarz Stanu