Zmiany w systemie orzecznictwa lotniczo-lekarskiego

1. Zmiany w systemie orzecznictwa lotniczo-lekarskiego Z-ca Naczelnego Lekarza Lotnictwa Cywilnego lek. med. Robert Powierża Seminarium dla personelu lotniczego 16.04.2013 r.

2. Klasy zdrowia personelu lotniczego i personelu pokładowego • Klasa 1 - zawodowa • Klasa 2 - turystyczna • Klasa 3 - KRL (ATC) • Klasa LAPL • Klasa „krajowa” (orzeczenie krajowe potwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych na podstawie rozporządzenia MTBiGM z art. 95 ust. 5 ustawy – Prawo lotnicze – tzw. „stara klasa 3” - dla krajowych licencji: turystycznej/zawodowej oraz świadectw kwalifikacji poza FIS/AFIS. • Klasa CC - personel pokładowy

3. Podstawy prawne orzekania personelu lotniczego i personelu pokładowego Z Rozporządzenia MTBiGM z dnia 15 marca 2013r r. (Dz. U. poz.373 z dnia 19 marca 2013 r.) wynika , że członkowie personelu lotniczego są orzekani na podstawie 4 różnych aktów prawnych. • Członkowie personelu lotniczego (licencje Part i licencje wiatrakowcowe) oraz członkowie personelu pokładowego są orzekani na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 03.11.2011 r.; • Członkowie personelu lotniczego (licencje krajowe nawigatora i mechanika pokładowego - orzekani wg przepisów Anex 1 ICAO; • Członkowie personelu lotniczego - kontrolerzy ruchu lotniczego i praktykanci KRL oraz informatorzy FIS i AFIS - orzekani wg. rozporządzenia Komisji (UE) nr 805/2011 z 10.08.2011 r. oraz Wymagań EUROKONTROL – rozporzadzenieMTBiGM z 12 marca 2013 r. – klasa 3; • Członkowie personelu lotniczego (pozostałe świadectwa kwalifikacji oraz licencje dyspozytora i mechanika lotniczego obsługi technicznej - orzekani wg przepisów krajowych dla śk.

4. Członkowie personelu lotniczego orzekani zgodnie z rozporządzeniem Komisji (UE) nr 1178/2011 z dnia 3.11.2011 • Pilot samolotowy • Pilot samolotowy zawodowy • Pilot samolotowy liniowy • Pilot samolotowy w załodze wieloosobowej • Pilot śmigłowcowy • Pilot śmigłowcowy zawodowy • Pilot śmigłowcowy liniowy • Pilot sterowcowy • Pilot sterowcowy zawodowy • Pilot pionowzlotu • Pilot pionowzlotu zawodowy • Pilot balonu wolnego • Pilot szybowcowy

5. Orzeczenie lotniczo–lekarskie do licencji LAPL • LAPL – piloci (rekreacyjni) lekkich statków powietrznych do MTOM 2 ton, pilot + 3 pasażerów • Podstawą orzekania o zdolności do wykonywania czynności lotniczych są rozporządzenia UE nr 1178/2011 oraz 290/2012 z wytycznymi • Oceny lotniczo-lekarskiej dokonuje lekarz orzecznik medycyny lotniczej lub centrum medycyny lotniczej • W zakresie wymagań zdrowotnych na licencję pilotów rekreacyjnych LAPL, zastosowanie mają bezpośrednio przepisy rozporządzenia (UE) nr 1178/2011, zgodnie z którym dla licencji LAPL(A), LAPL(H), LAPL(S) oraz LAPL(B) wydaje się orzeczenie lotniczo-lekarskie na potrzeby LAPL, przy czym orzeczenie lotniczo-lekarskie wyższej klasy, tj. klasy 1 lub 2 potwierdza spełnienie wymagań zdrowotnych na licencję pilota rekreacyjnego.

6. Wymagania zdrowotne dla personelu pokładowego Wg rozporządzenia nr 1178/2011 zał. IV Część-MED Wytyczne do zał. IV - Akceptowalne sposoby potwierdzające spełnienie wymagań (AMC) oraz materiały zawierające wytyczne (GM) do Part-MED, podczęść C; Oceny lotniczo-lekarskiej dokonuje lekarz orzecznik medycyny lotniczej lub centrum medycyny lotniczej; Po wykonaniu badania lotniczo-lekarskiego kandydat lub członek personelu pokładowego otrzymuje Raport medyczny; Badania lotniczo-lekarskie dla personelu pokładowego przeprowadza się w terminach określonych w Part-MED dla klasy 2.

7. Personel pokładowy Obowiązują dwa rodzaje badań lekarskich: • Badania medycyny pracy (badania profilaktyczne), wynikające z Kodeksu pracy - wykonane przez lekarza medycyny pracy, który wydaje Zaświadczenie o stanie zdrowia (podlegają sprawdzeniu przez PIP) • Badania orzeczniczo-lekarskie - wykonane przez lekarza orzecznika, który wydaje Raport medyczny Zaświadczenia o stanie zdrowia wydane przed 8.04.2013 r. są akceptowane do czasu wygaśnięcia ich czasu ważności.

8. Wymagania EUROCONTROL dotyczące europejskiego orzeczenia klasy 3 dla KRL Rozporządzenie Komisji (UE) nr 805/2011 Obwieszczenie nr 4 Prezesa ULC z 9.02.2013 r. - załącznik do obwieszczenia – Wymagania EUROCONTROL dotyczące europejskiego orzeczenia lekarskiego klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego; Rozporządzenie MTBiGM z dnia 12.03.2013 r. w sprawie wprowadzenia do stosowania Wymagań dotyczących europejskiego orzeczenia lekarskiego klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego; Wstępne orzeczenia lotniczo-lekarskie dla klasy 3 będą wydawane TYLKO przez centra medycyny lotniczej (do tej pory uprawnienia te posiadali również LO).

9. Członkowie personelu lotniczego orzekani na podstawie załącznika 1 ICAO(personel posiadający licencje) • Nawigator lotniczy - klasa 2 • Mechanik pokładowy - klasa 2 • Radiooperator pokładowy - klasa 2 • Mechanik lotniczy obsługi technicznej - orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych (śk) • Dyspozytor lotniczy - orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych (śk) Wymagania dla w/wczłonków personelu lotniczego odpowiadają wymaganiom zdrowotnym wg załącznika 1 ICAO.

10. Członkowie personelu lotniczego orzekani na podstawie przepisów krajowych; rozporządzenie wg art. 104 (personel posiadający licencje) • Pilot wiatrakowca zawodowy - klasa 1 • Pilot wiatrakowca - klasa 2 Wymagania zdrowotne dla w/w członków personelu lotniczego odpowiadają wymaganiom zdrowotnym dla klasy 1 i 2 według rozporządzenia Komisji (UE) nr 1178/2011. Czyli wymagania zdrowotne wg R UE nr 1178/2011 (wspólnotowe) - zaś wydawane orzeczenie pozostaje orzeczeniem „krajowym” stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych.

11. Członkowie personelu lotniczego ubiegający się o lub posiadający świadectwo kwalifikacji 1) Pilot lotni (HGP) 2) Pilot paralotni (PGP) 3) Pilot motolotni (PHGP) 4) Pilot statku powietrznego o maks. masie startowej do 495kg (UAP) 5) Operator bezzałogowego statku powietrznego używanego w celach innych niż rekreacyjne i sportowe (UAVO) 6) Mechanik poświadczenia obsługi statków powietrznych (MM) 7) Informator służby informacji powietrznej (FIS) 8) Informator lotniskowej służby informacji powietrznej (AFIS) Rozporządzenie z dnia 15.03.2013 r. Spełniają wymagania zdrowotne określone w rozporządzeniu MTBiGM na podstawie art. 95 ustawy – Prawo lotnicze Otrzymują „Orzeczenie stwierdzające spełnianie wymagań zdrowotnych”

12. Spełnianie wymagań zdrowotnych • Orzeczenie lotniczo-lekarskie „wyższej klasy” wypełnia wymagania zdrowotne „klasy niższej”; • Wymagania zdrowotne na świadectwo kwalifikacji są spełnione przez osoby posiadające orzeczenie lotniczo-lekarskie dla klasy 1 lub 2; • Wymagania zdrowotne na świadectwo kwalifikacji dla informatora służby powietrznej i informatora lotniskowej służby informacji powietrznej są spełnione przez osoby posiadające orzeczenie lekarskie klasy 3 dla kontrolerów ruchu lotniczego.

13. Skoczkowie spadochronowi • Nowowprowadzane regulacje zwalniają z obowiązku wykonywania badań lotniczo-lekarskich skoczków spadochronowych oraz kandydatów na skoczków spadochronowych Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 marca 2013 r. w sprawie wyłączenia zastosowania niektórych przepisów ustawy – Prawo lotnicze do niektórych rodzajów statków powietrznych oraz określenia warunków i wymagań dotyczących używania tych statków Dziennik Ustaw Rok: 2013 Pozycja: 440 - Data ogłoszenia: 2013-04-10 Jednakże wymóg przeprowadzania badań BĘDZIE zachowany dla skoczków instruktorów oraz wykonujących skoki tandemowe. W tym zakresie jest już złożona nowelizacja do obowiązujących przepisów. Takie rozwiązanie jest zgodne z dotychczasowymi ustaleniami ze środowiskiem spadochroniarskim. Jednakże z uwagi na odrębne procedowanie nad rozporządzeniami lekarskimi oraz rozporządzeniem wyłączającym, z przyczyn proceduralnych stosowane zapisy w rozporządzeniu „wyłączającym” nie zostały wprowadzone.

14. Licencje pilotówOrzeczenie lotniczo-lekarskie PART-MED - Zał. VI do rozp. UE nr 1178/2011

15. LicencjeOrzeczenie lotniczo-lekarskie krajowe

16. ŚWIADECTWO KWALIFIKACJI Orzeczenie lotniczo- lekarskie „krajowe” potwierdzające spełnienie wymagań zdrowotnych(stara 3klasa)

17. Terminy ważności orzeczeń Klasa 1: - 12 miesięcy do 40 roku życia - 6 miesięcy, gdy wykonują lotnicze przewozy zarobkowe pasażerów w ramach operacji lotniczych w załodze jednoosobowej i osiągnęli wiek 40 lat - 6 miesięcy gdy osiągnęli wiek 60 lat Klasa 2: - 60 miesięcy do 40 r. ż. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 40 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 42 lat - 24 miesiące pomiędzy 40 a 50 rokiem życia. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 50 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 51 lat - 12 miesięcy po osiągnięciu 50 lat Personel pokładowy jak klasa 2 17

18. Terminy ważności orzeczeń Klasa LAPL: - 60 miesięcy do 40 r. ż. Orzeczenie wydane przed osiągnięciem wieku 40 lat traci ważność po osiągnięciu przez posiadacza licencji wieku 42 lat - 24 miesiące po osiągnięciu 40 lat Klasa 3: - 24 miesiące do ukończenia 40 r. ż. - 12 miesięcy po ukończeniu 40 r. ż. Świadectwo kwalifikacji: - 60 miesięcy do ukończenia 40 r. ż. - 24 miesiące po ukończeniu 40 r. ż. 18

19. Badania okolicznościowe • Rozporządzenie Komisji (UE) 1178/2011 z 3.11.2011 r. Załącznik IV (Część –MED) PodczęśćA, Sekcja 1, MED.A.020 Obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej: • Posiadacze licencji nie mogą korzystać z przywilejów wynikających z licencji i powiązanych uprawnień lub certyfikatów, w przypadku gdy: • Zdają sobie sprawę z obniżenia swojej sprawności fizycznej i psychicznej, mogącego spowodować, że nie będą w stanie bezpiecznie wykonywać tych przywilejów; • Przyjmują lub wykorzystują jakiekolwiek leki wydawane na receptę lub wydawane bez recepty mogące kolidować z ich zdolnością do bezpiecznego korzystania z przywilejów wynikających z właściwej licencji; • Są pod opieką medyczną, chirurgiczną lub są poddawani innego rodzaju leczeniu, co może negatywnie wpłynąć na bezpieczeństwo lotu. • Ponadto posiadacze licencji bez zbędnej zwłoki zasięgają porady lotniczo-lekarskiej, w przypadku gdy: • Zostali poddani operacji chirurgicznej lub inwazyjnej procedurze medycznej; • Rozpoczęli regularne przyjmowanie jakiegokolwiek leku; • Doznali jakiegokolwiek poważnego urazu wiążącego się z niezdolnością do pełnienia funkcji członka załogi lotniczej; • Cierpią na jakąkolwiek poważną chorobę wiążącą się z niezdolnością do pełnienia funkcji członka załogi lotniczej; • Są w ciąży; • Zostali przyjęci do szpitala lub kliniki medycznej; • Po raz pierwszy korzystają z soczewek korekcyjnych;

20. Odwołanie od orzeczenia • Odwołanie od orzeczenia lotniczo-lekarskiego lub raportu medycznego zainteresowany składa do NLL za pośrednictwem lekarza orzecznika lub centrum medycyny lotniczej, który wydał orzeczenie • Odwołanie powinno być podpisane przez składającego oraz zawierać informacje do korespondencji: adres pocztowy lub nr telefonu, faksu, adres e-mail • LO lub CML powinien odnotować datę złożenia odwołania, jeśli jest składane na miejscu, lub przesłać z dokumentacją kopertę ze stemplem pocztowym dokumentującym termin złożenia odwołania • LO lub CML niezwłocznie przesyła odwołanie wraz z niezbędną dokumentacją orzeczniczo-lekarską do NLL

21. Maksymalna stawka opłat za badania lotniczo-lekarskie § 16.1 Maksymalna stawka opłat za badania lotniczo-lekarskie dotyczące: • Spełnienia wymagań… dla klasy 1 – wynosi 600zł • Spełnienia wymagań dla klasy 2 – wynosi 400 zł • Spełnienia wymagań dla klasy 3 oraz na świadectwo kwalifikacji – wynosi 200 zł Rozporządzenie nie zawiera zasad waloryzacji tych opłat.