MODEL IS-LM

1. MODEL IS-LM

2. Cykl koniunkturalny Y (PKB) Szczyt Szczyt Dno Dno Dno Ekspansja Ekspansja Ekspansja Recesja Recesja Recesja Czas 1. KRÓTKIEGO OKRESU (1-2 lata?) dotyczy model IS/LM. W krótkim okresie możliwości produkcyjne nie są w pełni wyko-rzystane, więc zagregowany popyt decyduje o wielkości produkcji, Y (i bezrobocia). Jego zmiany powodują, że rzeczywista produkcja, Y, odchyla się od produkcji potencjalnej, Yp. Ceny są stabilne. 2. ŚREDNIEGO OKRESU (5-8 lat?) dotyczą model AD/AS i krzy-we Phillipsa. W długim okresie rzeczywista produkcja, Y, odchyla się i powraca do wielkości produkcji potencjalnej, Yp. Ceny się zmieniają, a za-sób czynników produkcji jest stały, więc – zwykle – produkcja po-tencjalna jest stała. 3. DŁUGIEGO OKRESU (kilkadziesiąt lat) dotyczy model wzrostu gospodarczego. Opisuje on zmiany produkcji potencjalnej, Yp, wywołane zmianami ilości i produktywności zasobów.

3. Zajmiemy się teraz analizą krótkookresowych zmian wielkości produkcji, Y, czyli np. jej odchyleń od poziomu produkcji potencjalnej, Yp. Wykorzystamy przy tym MODEL IS-LM.

4. 1. KRÓTKOKRESOWE WAHANIA PRODUKCJI. POLITYKA STABILIZACYJNA. Badamy wpływ wahań zagregowanych wydatków, AEPL, na wielkość produkcji W KRÓTKIM OKRESIE. Przyczyną tych wahań mogą być m. in. DZIAŁANIA PAŃSTWA (np. polityka budżetowa i pieniężna, czyli – polityka stabilizacyjna*, a także zachowania konsumentów i inwestorów. Zakładamy, co odpowiada rzeczywistości, że w krótkim okresie gospodarka jest „keynesowska” (istnieją wolne moce produkcyjne, ceny są stabilne). W tej sytuacji o poziomie produkcji w gospodarce decyduje właśnie wielkość planowanych wydatków zagregowanych, AEPL. ------- *Celem polityki stabilizacyjnej jest minimalizowanie odchyleń rzeczywistej wielkości produkcji, YE, od wielkości produkcji potencjalnej, YP.

5. DYGRESJA: ZAŁOŻENIA MODELU IS-LM. Ekonomiści zakładają zwykle, że w krótkim okresie zwiększenie się globalnego popytu spowoduje raczej wzrost produkcji, niż cen. Aby tak się stało, w gospodarce muszą istnieć WOLNE MOCE PRO-DUKCYJNE, a ceny muszą być STABILNE. A. Wolne moce produkcyjne. Założenie o nie w pełni wykorzystanych mocach wytwórczych dob-rze odpowiada rzeczywistości. Nawet wtedy, gdy produkcja jest bliska produkcji poten-cjalnej, NA PRZECIĄG KRÓTKIEGO OKRESU firmy mogą zwiększyć produkcję, odpowiednio intensywnie wykorzystując czynniki produkcji (np. praca ludzi i maszyn w godzinach nad-liczbowych).

6. DYGRESJA: ZAŁOŻENIA MODELU IS-LM; CD. • B. Stabilność cen • Oto przyczyny stabilności cen w krótkim okresie (one się uzu-pełniają). • a) Nominalne płace często są ustalane raz na długi czas w trakcie zdecentralizowanych (toczonych gałąź po gałęzi, a nie naraz w całej gospodarce) negocjacji. W efekcie ŚREDNI poziom płac w gospo-darce zmienia się wolno. • b) Stabilność płac nominalnych, tzn. jednostkowych kosztów oso-bowych, które są główną częścią jednostkowych kosztów produkcji, sprawia, że ceny też są stabilne. Przecież zmiany cen powodowa-łyby nadzwyczajne zyski i straty, co – jak wiemy - w warunkach konkurencji nie jest prawdopodobne. • W dodatku ten producent, który - korzystając ze wzrostu popytu - pierwszy podnosi ceny, ryzykuje utratą części udziału w rynku. (Jego konkurenci mogą nie podnieść cen). Powstrzymuje to firmy przed podniesieniem ceny. (Zauważmy, że w takiej sytuacji monopol podniósłby cenę. Jednak na konkurencyjnym rynku nikt nie koordynuje działań pojedynczych producentów. To się nazywa problem koordynacji)...* • ------ • Jest więcej powodów „lepkości” płac i cen. Bardziej szczegółowo opisuję je, analizując model AD/AS. • KONIEC DYGRESJI

7. Celem polityki stabilizacyjnej jest minimalizowanie odchyleń rze-czywistej wielkości produkcji, YE, od wielkości produkcji poten-cjalnej, YP. Jednak, paradoksalnie, nieumiejętna polityka stabiliza-cyjna zamiast stabilizować, może destabilizować gospodarkę, po-większając amplitudę wahań cyklicznych, czyli odchylenia rzeczy-wistej wielkości produkcji, YE, od wielkości produkcji potencjalnej, YP. Zgodnie z tzw. KRYTYTKĄ FRIEDMANA przyczyną tych kłopotów są m. in. OPÓŹNIENIA REAKCJI PAŃSTWA, co dotyczy: DOSTRZEŻENIA PROBLEMU (ang. recognition lag); DECYZJI (ang. decision lag); DZIAŁANIA (ang. action lag).

8. OPÓŹNIENIE DOSTRZEŻENIA PROBLEMU (ang. recogni-tion lag) Chodzi o zwłokę pomiędzy powstaniem makroekonomicznego szoku, a momentem, w którym politycy gospodarczy uznają, że potrzebne jest przeciwdziałanie. (Przyczyną jest np. niedoskona-łość systemu informacji statystycznej o gospodarce).

9. OPÓŹNIENIE DECYZJI (ang. decision lag) – zwłoka pomiędzy momentem, w którym politycy uznają, że potrzebne jest przeciw-działanie, a momentem podjęcia decyzji o konkretnym sposobie przeciwdziałania.

10. OPÓŹNIENIE DZIAŁANIA (ang. action lag) - zwłoka pomiędzy momentem podjęcia decyzji o konkretnym sposobie działania, a momentem podjęcia takiego działania. Zwlaszcza w przypadku polityki budżetowej z powodów instytucjonalnych (np. czasochłonne procedury parlamentarne) opóźnienie decyzji i opóźnienie działania są (w porównaniu z polityką pieniężną) znaczne.

11. Oto możliwe skutki takich opóźnień. Bez interwencji państwa powstała w momencie t1 ujemna luka PKB (zob. rysunek) samoczynnie zaniknęłaby po okresie t1t4. Rozpoczęta w momencie t2, czyli zbyt późno, restrykcyjna polityka stabilizacyj-na co prawda przyśpiesza zamknięcie tej luki PKB, które następuje już w momencie t3, lecz „przy okazji” powstaje jeszcze większa dodatnia luka PKB. Hipoczna produkcja rzeczywista, Y, bez in-terwentetycji państwa Y (PKB) Produkcja rzeczywista, Y, po interwencji pań-stwa rozpoczętej w momencie t2 Produkcja potencjalna, Yp t1 t2 t3 t4 Czas

12. 2. MODEL IS-LM Narzędziem, którym posłużymy się, analizując krótkookresowe wahania wielkości zagregowanych wydatków, AEPL, i poziomu produkcji, Y, w gospodarce jest model IS-LM. Jego częściami są linia IS i linia LM (zob. rysunek). Opiszemy je po kolei. i LM E i* IS 0 Y* Y Oznaczenia: i – stopa procentowa. Y – wielkość produkcji. AEPL– wielkość zagregowanych wydatków.

13. 2. 1. LINIA IS Linia IS składa się z punktów, czyli kombinacji stopy procen-towej, i, oraz poziomu produkcji, Y, przy których RYNEK DÓBR pozostaje w równowadze (planowane wydatki, AEPL, są równe wielkości produkcji, Y). i E1 i1 E2 i2 IS 0 Y Y1 Y2 W zamkniętej gospodarce bez państwa („dwusektorowej”) w sta-nie równowagi krótkookresowej inwestycje są równe oszczędnoś-ciom: I=S...

14. Na rysunku widzimy, że zależność poziomu stopy procentowej i poziomu produkcji jest odwrotna. i E1 i1 E2 i2 IS 0 Y Y1 Y2 Co jest przyczyną tej odwrotnej zależności?

15. Otóż ważny składnik zagregowanych wydatków, czyli inwestycje, I,zmieniają się w odwrotnym kierunku niż stopa procentowa, i. I = IA- b•i. b > 0, gdzie: I – inwestycje planowane. IA – autonomiczna część planowanych inwestycji. b – współczynnik, który mierzy wrażliwość planowanych wydat-ków inwestycyjnych na zmiany stopy procentowej. i – stopa procentowa.

16. Przyjrzyjmy się nieco dokładniej wydatkom inwestycyjnym... I = IA- b • i. b > 0, Współczynnik „b” iinwestycje autonomiczne, IA , a linia IS... Inwestycje a poziom stopy procentowej i I 0 I 1. Współczynnik „b” określa wrażliwość wydatków inwestycyjnych, I, na zmiany stopy procentowej, i (nachylenie wykresu funkcji inwestycji). 2. Wielkość inwestycji autonomicznych, IA, nie zależy od stopy procentowej, i, Decyduje ona o położeniu wykresu, I, wewnątrz układu współrzędnych.

17. Co się tyczy planowanych wydatków konsumpcyjnych, CPL, to opisując je, posłużę się standardową funkcją konsumpcji: CPL = CA + KSK•(1 – t)•Y, gdzie: KSK to krańcowa skłonność do konsumpcji (z PKB), t to stopa opodatkowania netto [(Td-B)/Y] (Td to podatki bezpoś-rednie, a B to zasiłki; zakładamy, że podatki pośrednie, TE, a także dochody państwa z własności wynoszą zero). Pamiętamy, że Y stanowi – jednocześnie – wielkość produkcji (Y1) i dochody gospodarstw domowych (właścicieli czynników produkcji) (Y2) (Y1=Y2).

18. WYPROWADZAMY WZÓR LINII IS: AEPL = Y AEPL = C + I + G + NX. AEPL = Y AEPL = CA + KSK•(1 – t) •Y + (IA – b•i) + GA + NX Y = CA + KSK•(1 – t)•Y + (IA – b•i) + GA + NX

19. WYPROWADZAMY WZÓR LINII IScd...: A zatem: Y = CA+KSK•(1–t)•Y+(IA–b•i)+GA+NX.  Y = CA+KSK•(1–t)•Y+(IA–b•i)+GA+XA-KSI•Y.*  Y = CA+IA+GA+XA+[KSK•(1–t)•Y–KSI•Y]–b•i.  Y = CA+IA+GA+XA+Y•[KSK•(1–t)–KSI]–b•i.  Y = A + KSK”•Y - b•i, gdzie A to wszystkie planowane wydatki AUTONOMICZNE w gospodarce, a KSK” = [KSK•(1 – t) – KSI]. A zatem: Y• (1 – KSK”) = A – b•i. Mnożąc to równanie stronami przez mnożnik dla gospodarki otwartej [M” = 1/(1-KSK”)], dostajemy szukane równanie li-nii IS: Y = M”•A–M”•b•i. ----- * Zakładamy, że importowane są tylko dobra konsumpcyjne; KSI to stała tzw. krańcowa skłonność do importu (ΔZ/ΔY = Z/Y=KSI, gdzie Z to import).

20. IS: Y = M”•A–M”•b•i, Interpretacja wykresu: rola parametrów A, b, M”. 1. PARAMETR „b” OKREŚLA NACHYLENIE LINII IS. - Wrażliwość wydatków inwestycyjnych na zmiany stopy procentowej decyduje o nachyleniu linii IS. 2. PARAMETR „A” DECYDUJE O POŁOŻENIU LINII IS. - Zmiany wielkości wydatków autonomicznych w gospodarce przesuwają linię IS. 3. PARAMETR M” (KSK”) OKREŚLA JEDNOCZEŚNIE I NACHYLENIE I POZYCJĘ LINII IS. - Zmiany mnożnika przesuwają i zmieniają nachylenie linii IS. i E1 i1 E2 i2 IS 0 Y Y2 Y1

21. 2.2. LINIA LM Linia LM składa się z punktów, czyli kombinacji stopy pro-centowej, i, i poziomu produkcji, Y, przy których RYNEK PIE-NIĄDZA pozostaje w równowadze (REALNY popyt na pieniądz jest równy REALNEJ podaży pieniądza; MD = MS). i LM 0 Y Inaczej: w stanie krótkookresowej równowagi L=M, gdzie L to realny popyt na pieniądz, a M to realna podaż pieniądza...).

22. Dlaczego poziom stopy procentowej, i, zmienia się w tę samą stronę, co wielkość zagregowanych wydatków w gospodarce, AEPL, a więc także (w gospodarce „keynesowskiej” ) wielkość produkcji, Y? i LM E2 i2 E1 i1 0 Y1 Y2 Y

23. Otóż realny popyt na pieniądz, L, nie jest autonomiczny i zależy od wielkości produkcji, Y. MD = k•Y – h•i k, h > 0. gdzie: MD – realny popyt na pieniądz. k – współczynnik opisujący wrażliwość realnego popytu na pie-niądz na zmiany wielkości produkcji. Y – wielkość produkcji. h - współczynnik opisujący wrażliwość realnego popytu na pie-niądz na zmiany stopy procentowej. i – stopa procentowa. W efekcie, im większa produkcja, Y, tym większy popyt na pie-niądz, MD, i – ceteris paribus - tym wyższa stopa procentowa, i. i LM E2 i2 E1 i1 0 Y1 Y2 Y

24. Przyjrzyjmy się nieco dokładniej realnemu popytowi na pieniądz... MD = k•Y – h•i Realny popyt na pieniądz a stopa procentowa i realna wielkość produkcji i E2 i2 k•(Y2-Y1) E1 i1 MD2=k•Y2–h•i. MD1=k•Y1–h•i. 0 MD MD1 MD2 1. Zmiany stopy procentowej przesuwają nas po linii realnego po-pytu na pieniądz (np. i1→i2 E1→E2) . 2. Natomiast zmiany realnej wielkości produkcji przesuwają całą linię realnego popytu na pieniądz (np. przy i=i1, Y1→Y2  MD1 →MD2) .

25. A teraz przyjrzyjmy się realnej podaży pieniądza... REALNA PODAŻ PIENIĄDZA: MS = M/P, gdzie: M – nominalna podaż pieniądza. P – poziom cen w gospodarce (np. CPI; ang. Consumer Price Index).

26. WYPROWADZAMY WZÓR LINII LM: Oto warunek równowagi na rynku pieniądza:  M/P = k•Y – h•i. A zatem szukane równanie linii LM wygląda następująco: i = (1/h) • (k•Y-M/P) gdzie: k – współczynnik opisujący wrażliwość realnego popytu na pie-niądz na zmiany wielkości produkcji. h - współczynnik opisujący wrażliwość realnego popytu na pie-niądz na zmiany stopy procentowej.

27. LM: i = (1/h)•(k•Y-M/P) i LM 0 Y INTERPRETACJA WYKRESU: ROLA PARAMETRÓW h, k, M/P. 1. PARAMETR „k” DECYDUJE O NACHYLENIU LINII LM. - Zmiany wrażliwości realnego popytu na pieniądz na zmiany wielkości produkcji zmieniają nachylenie linii LM. 2. PARAMETR „M/P” OKREŚLA POZYCJĘ LINII LM. - Zmiany realnej podaży pieniądza w gospodarce przesuwają linię LM. 3. PARAMETR „h” DECYDUJE O NACHYLENIU I POŁOŻE-NIU LINII LM. - Zmiany wrażliwości realnego popytu na pieniądz na zmiany stopy procentowej zmieniają nachylenie i przesuwają linię LM.

28. 2.3. KOMPLETNY MODEL IS-LM Podsumujmy: oto kompletny model IS-LM, ilustrujący równowagę na rynku dóbr i pieniądza. Równowaga na rynku dóbr i rynku pieniądza i LM E i* IS 0 Y Y* IS: Y = M”•A–M”•b•i LM: i = (1/h)•(k•Y-M/P)

29. Równowaga na rynku dóbr i rynku pieniądza i LM E i* IS 0 Y* Y Y = M”•A–M”•b•i i = (1/h)•(k•Y-M/P) Tylko dla stopy procentowej i wielkości produkcji odpowiadających punktowi przecięcia linii IS i LM (i*, Y*) oba rynki (gotowych dóbr i pieniądza) pozostają – JEDNOCZEŚNIE - w równowadze.

30. Równowaga na rynku dóbr i rynku pieniądza i LM GOSPODARKA DĄŻY DO TAKIEGO STANU. E i* IS 0 Y* Y Y = M”•A–M”•b•i i = (1/h)•(k•Y-M/P)

31. ZADANIE Dla punktów A, B, C, D odpowiedz na py-tania (wypełnij polecenie): a) Czy na ry-sunku obok w gospodarce panuje rów-nowaga? b) Jeśli nie, z jakim rodzajem nierównowagi mamy do czynienia? c) Opisz proces, który doprowadzi do odzys-kania równowagi przez tę gospodarkę. i LM A B iA/B E C D iC/D IS 0 Y

32. ZADANIE Dla punktów A, B, C, D odpowiedz na py-tania (wypełnij polecenie): a) Czy na ry-sunku obok w gospodarce panuje rów-nowaga? b) Jeśli nie, z jakim rodzajem nierównowagi mamy do czynienia? c) Opisz proces, który doprowadzi do odzys-kania równowagi przez tę gospodarkę. i LM A B iA/B E C D iC/D IS 0 Y PUNKT A a) Nie. Rynek pieniądza nie jest zrównoważony; przecież A nie leży na linii LM. b) Dla stopy procentowej iA/B rynek pieniądza byłby w równo- wadze przy większej produkcji, Y, czyli przy większym popycie na pieniądz, MD. Wynika stąd, że w punkcie A na rynku pieniądza: MS>MD. c) Stopa procentowa na rynku pieniądza spadnie, wzrośnie pro-dukcja (A→E).

33. ZADANIE Dla punktów A, B, C, D odpowiedz na py-tania (wypełnij polecenie): a) Czy na ry-sunku obok w gospodarce panuje rów-nowaga? b) Jeśli nie, z jakim rodzajem nierównowagi mamy do czynienia? c) Opisz proces, który doprowadzi do odzys-kania równowagi przez tę gospodarkę. i LM A B iA/B E C D iC/D IS 0 Y PUNKT B a) Nie. Rynek dóbr nie jest zrównoważony; przecież B nie leży na linii IS. b) Dla danej stopy procentowej iA/B rynek dóbr byłby w równo-wadze przy mniejszej produkcji, Y. Wynika stąd, że w punkcie B na rynku dóbr Y>AEPL. c) Na skutek nie planowanego wzrostu zapasów firmy zmniejszą produkcję (B→E).

34. ZADANIE Dla punktów A, B, C, D odpowiedz na py-tania (wypełnij polecenie): a) Czy na ry-sunku obok w gospodarce panuje rów-nowaga? b) Jeśli nie, z jakim rodzajem nierównowagi mamy do czynienia? c) Opisz proces, który doprowadzi do odzys-kania równowagi przez tę gospodarkę. i LM A B iA/B E C D iC/D IS 0 Y PUNKT C a) Nie. Rynek dóbr nie jest zrównoważony; przecież C nie leży na linii IS. b) Dla stopy procentowej iC/D rynek dóbr byłby w równowadze przy większej produkcji, Y. Wynika stąd, że w punkcie C na rynku dóbr : Y<AEPL. c) Zapasy w przedsiębiorstwach zmaleją (lub powstaną kolejki) i produkcja się zwiększy. Wzrośnie również stopa procentowa (C→E).

35. ZADANIE Dla punktów A, B, C, D odpowiedz na py-tania (wypełnij polecenie): a) Czy na ry-sunku obok w gospodarce panuje rów-nowaga? b) Jeśli nie, z jakim rodzajem nierównowagi mamy do czynienia? c) Opisz proces, który doprowadzi do odzys-kania równowagi przez tę gospodarkę. i LM A B iA/B E C D iC/D IS 0 Y PUNKT D a) Nie. Rynek pieniądza nie jest zrównoważony; przecież D nie leży na linii LM. b) Dla stopy procentowej iC/D rynek pieniądza byłby w równo-wadze przy mniejszej produkcji, Y , czyli przy mniejszym popycie na pieniądz, MD. Wynika stąd, że w punkcie D na rynku pie-niądza: MD>MS. c) Stopa procentowa na rynku pieniądza wzrośnie, zmaleje pro-dukcja (D→E).

36. 3. ZASTOSOWANIA MODELU IS-LM Wielkość produkcji i poziom stopy procentowej odpowiadających równowadze na rynku dóbr i rynku pieniądza. Rozwiązujemy układ równań IS-LM: Y = M”•A–M”•b•i. i = (1/h)•(k•Y-M/P). Okazuje się, że: Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) i = γ•A•k/h -[1/(h+k•b•M”)]•(M/P) gdzie: γ = M”/[1+(k•M”•b)/h]. γ – gr. gamma.

37. Jak na wielkość produkcji, Y, i stopę procentową, i, wpłynie wzrost autonomicznych wydatków, A, w gospodarce? IS: Y = M”•A–M”•b•i LM: i = (1/h)•(k•Y-M/P) i LM E1 i1 E i0 IS1 IS 0 Y=AEPL Y1 Y0 Otóż wzrost wydatków autonomicznych, A, przesuwa w prawo linię IS(zob. równanie linii IS). Zwiększają się: produkcja, Y, i stopa procentowa, i. Kiedy zwiększają się (autonomiczne) wydatki państwa, G, ten wzrost stopy procentowej, i, powoduje spadek („wypieranie”) wydatków prywatnych. (Prywatne inwestycje zależą odwrotnie od stopy procentowej).

38. Jak na wielkość produkcji, Y, i stopę procentową, i, wpłynie wzrost realnej podaży pieniądza, M/P, w gospodarce? IS: Y = M”•A–M”•b•i LM: i = (1/h)•(k•Y-M/P) i LM LM1 E i0 E1 i1 IS 0 Y=AEPL Y1 Y0 Wzrost realnej podaży pieniądza, M/P, przesuwa w prawo linię LM(zob. równanie linii LM). Zwiększa się produkcja, Y; maleje stopa procentowa, i.

39. Oto pogłębiona analiza wpływu zmian autonomicznych wydatków, A, oraz realnej podaży pieniądza, M/P, na wielkość produkcji, Y, oraz poziom stopy procentowej, i…

40. Ustalilismy, że: Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) i = γ•A•k/h - [1/(h+k•b•M”)]•(M/P) gdzie: γ = M”/[1+(k•M”•b)/h]. Jak na wielkość produkcji w gospodarce, Y, wpływają zmiany poli-tyki fiskalnej (wielkości autonomicznych wydatków, A), a także realnej podaży pieniądza, M/P?

41. MNOŻNIK POLITYKI FISKALNEJ (ang. fiscal policy multiplier) Jak wiemy: (1) Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) (2) i = γ•A•k/h - [1/(h+k•b•M”)]•(M/P), gdzie: γ = M”/[1+(k•M”•b)/h]. Otóż: MF= Y/G = Y/A=γ, gdzie MF to mnożnik polityki fiskalnej. Mnożnik polityki fiskalnej, MF, informuje, o ile zmieni się Y pod wpływem danej zmiany A.

42. MNOŻNIK POLITYKI PIENIĘŻNEJ (ang. monetary policy multiplier) Jak wiemy: (1) Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) (2) i = γ•A•k/h - [1/(h+k•b•M”)]•(M/P), gdzie: γ = M”/[1+(k•M”•b)/h]. Otóż: MM= Y/(M/P) =(b/h)•γ, gdzie MM to mnożnik polityki pieniężnej. Mnożnik polityki pieniężnej, MP, informuje, o ile zmieni się Y pod wpływem danej zmiany M/P.

43. Zauważ! „Y” jest liniową funkcją „A” oraz „M/P”: Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P). Skoro tak, to pochodne cząstkowe tej funkcji względem A oraz względem M/P są stałe. Stanowią one tangensy kąta nachylenia linii Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) w stosunku do poziomej osi układu współrzędnych. Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) Y = γ•A + γ•(b/h)•(M/P) tgα=ΔY/ΔA= (b/h)•γ tgα=ΔY/ΔA=γ ΔY ΔY α α A M/P ΔA Δ(M/P)

44. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). LM E 0,1 IS 0 1250 Y

45. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). LM E 0,1 IS 0 1250 Y

46. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). Y=1500–2500i(IS) i Y=1000+2500i(LM), to: Y=1250 oraz i=0,1 (10%) (zob. rysunek). LM E 0,1 IS 0 1250 Y

47. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). Y=1500–2500i(IS) i Y=1000+2500i(LM), to: Y=1250 oraz i=0,1 (10%) (zob. rysunek). LM E 0,1 IS 0 1250 Y b) Linia IS przesunie się w prawo, a linia LM pozostanie w pierwotnym położeniu. i LM 0,1(6) 0,1 IS’ IS 0 1250 1416,(6) Y

48. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). Y=1500–2500i(IS) i Y=1000+2500i(LM), to: Y=1250 oraz i=0,1 (10%) (zob. rysunek). LM E 0,1 IS 0 1250 Y b) Linia IS przesunie się w prawo, a linia LM pozostanie w pierwotnym położeniu. 1. Oto rozwiązanie układu równań, odpo-wiadających nowej linii IS’ (Y =1833,(3)-2500i) i nie zmienionej linii LM (Y=1000+ 2500i): i = 0,1(6) oraz Y = 1416,(6). Pod wpływem wzrostu wydatków państwa,G, o G = 100 wielkość produkcji, Y, zwiększyła się o (1416,(6) – 1250) = 166,(6). i LM 0,1(6) 0,1 IS’ IS 0 1250 1416,(6) Y

49. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). Y=1500–2500i(IS) i Y=1000+2500i(LM), to: Y=1250 oraz i=0,1 (10%) (zob. rysunek). LM E 0,1 IS 0 1250 Y b) Linia IS przesunie się w prawo, a linia LM pozostanie w pierwotnym położeniu. 1. Oto rozwiązanie układu równań, odpo-wiadających nowej linii IS’ (Y =1833,(3)-2500i) i nie zmienionej linii LM (Y=1000+ 2500i): i = 0,1(6) oraz Y = 1416,(6). Pod wpływem wzrostu wydatków państwa,G, o G = 100 wielkość produkcji, Y, zwiększyła się o (1416,(6) – 1250) = 166,(6). i LM 0,1(6) 0,1 IS’ IS 0 1250 1416,(6) Y 2. Teraz odwołamy się do MF: γ=M”/[1+(k•M”•b)/h]=10/3[1+(8/1010/3750)/2000]=1,(6). 1,(6) 100=166,(6).

50. ZADANIE W Hipotecji, której zamknięta gospodarka jest „keynesowska”, konsum-pcja równa się: C = 50/P + 0,7Y, gdzie Y to PKB. Inwestycje wynoszą I = 200 - 750i, wydatki państwa, G, są równe 200. Popyt na pieniądz równa się MD = 0,8Y - 2000i; podaż pieniądza wynosi MS= 800. Ceny, P, są równe 1. a) Wyprowadź równania linii IS i LM. Ustal poziom produkcji, Y, i stopy procentowej, i, odpowiadające równowadze na obu rynkach (wykonaj rysunek). b) O ile wzrosłaby produkcja po zwiększeniu wydatków państwa, G, o 100 (MS się nie zmienia!)? Wykorzystaj mnożnik polityki fiskalnej. Wykonaj rysunek. c) Ile i czego zostało wyparte? i a) Y=C+I+G=50+0,7Y+200–750i+200=450+0,7Y–750i.Zatem: Y=1500–2500i(IS). MS=MD=800=0,8Y–2000i. Zatem: Y=1000+2500i(LM). Y=1500–2500i(IS) i Y=1000+2500i(LM), to: Y=1250 oraz i=0,1 (10%) (zob. rysunek). LM E 0,1 IS 0 1250 Y b) Linia IS przesunie się w prawo, a linia LM pozostanie w pierwotnym położeniu. 1. Oto rozwiązanie układu równań, odpo-wiadających nowej linii IS’ (Y =1833,(3)-2500i) i nie zmienionej linii LM (Y=1000+ 2500i): i = 0,1(6) oraz Y = 1416,(6). Pod wpływem wzrostu wydatków państwa,G, o G = 100 wielkość produkcji, Y, zwiększyła się o (1416,(6) – 1250) = 166,(6). i LM 0,1(6) 0,1 IS’ IS 0 1250 1416,(6) Y 2. Teraz odwołamy się do MF: γ=M”/[1+(k•M”•b)/h]=10/3[1+(8/1010/3750)/2000]=1,(6). 1,(6) 100=166,(6). c) Gdyby nie rynek pieniądza, G=100 wywołałby wzrost Y o Y=M’100 = 333,(3). [Mnożnik w tej zamkniętej gospodarce wynosi M’=3,(3)].