Wat doet de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie ?

1. Wat doet de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie ? Trefdag arbeidsbemiddelaars 9 en 14 oktober 2014

2. Stand van zaken ■ realisatie van 3 nieuwe decreten i.o.v. Vlaamse Regering : -collectief maatwerk -lokale diensteneconomie -werk-zorgtrajecten (w²decreet) ■ uitvoeringsbesluiten : principieel en voorlopig goedgekeurd -collectief maatwerk -lokale diensteneconomie ■ collectief maatwerk gaat over de hervorming van de : -beschutte werkplaatsen -sociale werkplaatsen -invoegmaatregel 2

3. Collectieve vs individuele inschakeling ■ Collectieve inschakeling : maatwerkbedrijven, maatwerkafdelingen ■ (Individuele inschakeling in het NEC met ondersteuning)

4. Onderscheid maatwerkbedrijf –maatwerkafdeling Maatwerkbedrijf Maatwerkafdeling Kernactiviteit = inschakeling doelgroep Pmah / PSP Kernactiviteit = economische activiteit, productie, dienstverlening, … COLLECTIEVE inschakeling van doelgroep Pmah / PSP / uiterst kwetsbare werknemers (min. 5 vte) COLLECTIEVE inschakeling van doelgroep Minstens 65% van personeel behoort tot Pmah / PSP (min. 20 vte) • Ondersteuning : • modules loonpremie, begeleiding en opleiding op de werkvloer • organisatieondersteuning • Ondersteuning : • modules loonpremie, begeleiding en opleiding op de werkvloer en • arbeidspostaanpassing • Ondersteuning: • modules loonpremie, begeleiding opwerkvloer en arbeidspostaanpassing • Organisatievoorwaarden: • Elke werkgever • SE-principes en voorwaarden gekoppeld aan inschatting • kwaliteitskader met focus op HR-beleid • Organisatievoorwaarden: • vzw’s en handelsvennootschappen met vso • SE-principes op brede organisatieniveau • Kwaliteitskader op organisatieniveau

5. Opdrachten voor de VDAB ihkv de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie ■ In de decreten voor collectief maatwerk en lokale diensteneconomie staan volgende bevoegdheden voor de VDAB als arbeidsmarktregisseur genoteerd:  1. toeleiding naar vacatures  2. indicering  3. bepalen rechten  4. bepalen werkondersteuningspakket  5. evaluatie van doelgroepwerknemers  6. beoordeling doorstroom naar het NEC 5

6. 1. Toeleiding naar vacatures ■ VDAB is de arbeidsmarktregisseur en is de unieke toeleider naar vacatures collectief maatwerk en lokale diensteneconomie ■ Kandidaten kunnen door de werkplaatsen of het netwerk voorgesteld worden aan de VDAB als de procedures gevolgd worden ■ Maatwerkbedrijven, –afdelingen, organisaties lde moeten vacatures registreren in Mastervac = databank van vacatures ■ Voor een kwalitatieve doorverwijzing moet de werkgever ook een kwalitatieve vacature registreren, dus niet ‘doelgroepwerknemer’ ■ Werkgevers beslissen zelf wie ze aanwerven : vrije markt 6

7. 2. Indicering ■ Ihkv de decreten collectief maatwerk en lokale diensteneconomie stond de VDAB voor de opdracht en uitdaging te indiceren :  Onderzoeken of iemand kan erkend worden als persoon met een arbeidsbeperking (en op basis daarvan rechten op maatregelen kan krijgen) 7

8. Personen met een arbeidsbeperking In de wetgeving duikt een nieuwe term op : ‘personen met een arbeidsbeperking’ : ■ Personen met een arbeidshandicap (Pmah) ■ Personen met psychosociale problemen (Psp) ■ Uiterst kwetsbaren van 2 j werkloos met begeleidingsnood (UK) De verzamelnaam voor Psp en UK is Pmp : personen met multipele problemen . 8

9. Methodiek  Voor Pmah bestond er al een regelgeving : • BTOM (Bijzondere tewerkstellingsondersteunende Maatregelen), BVR 2008 • Vlaamse Regering besliste deze wetgeving uit elkaar te halen (collectief luik en individueel luik worden juridisch losgekoppeld) • 80 % krijgt automatisch recht obv attestering/onderzoeken 20 % niet : hoe indiceren ? • Wat met Psp en UK ? • Hun problemen zijn veel moeilijker te objectiveren, hoe gaan we deze inschatten ? →Dus nood aan ontwikkeling indiceringsinstrument 9

10. Hoe kwam het indiceringsinstrument obv ICF tot stand ? ■ Wat is ICF ? • ICF = “International classification of functioning, disabilityand health”, erkend door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2002 • Classificatie van gezondheids – en gezondheidsgerelateerde problemen en hanteert een biopsychosociale, theoretische en wetenschappelijke achtergrond = holistische benadering • ICF brengt het functioneren van iemand in kaart en houdt rekening met verschillende aspecten • ICF wint op wereldvlak steeds meer aan belang : Z.Amerika, Europa, Z.Afrika, … bij artsen (huisartsen en specialisten), kinesisten, ergotherapeuten, arbeidsbemiddelaars… • ICF maakt het mogelijk te communiceren in dezelfde taal over de verschillende disciplines heen 10

11. ICF • Ziekte/stoornis • autismespectrumstoornis • Functies en anatomische eigenschappen • b 1263 : psychische stabiliteit • b 1642: tijdsmanagement • …. • Activiteiten en Participatie • d 4: mobiliteit • d 2401: omgaan met stress • d 7202: reguleren van gedrag in gezelschap (o.a. agressie) • … • Persoonlijke factoren • geslacht • werkervaring • opleiding • … • Omgevingsfactoren • e 310: Ondersteuning en relatie met de naaste familie • e 325: ondersteuning en relatie met collega’s • e 330: Ondersteuning en relatie met meerderen • …

12. ICF 12

13. Indiceringsinstrument Functies en anatomische eigenschappen • Fysiologische en mentale eigenschappen • Positie, aanwezigheid, vorm en continuïteit van de onderdelen van het menselijke lichaam  Problemen op dit vlak, zijn stoornissen Activiteiten • Onderdelen van iemands handelen • Wat iemand doet  Problemen op dit vlak, zijn een beperking Participatie • Iemands deelname in het maatschappelijke leven • Wat iemand doet in relatie tot anderen  Problemen op dit vlak zijn participatieproblemen Externe factoren • Factoren buiten het individu • De omgeving van mensen en de mate waarin deze een invloed hebben op het functioneren Persoonlijke factoren • Factoren binnen het individu 13

14. Indiceringsinstrument Hoe is het indiceringsinstrument obv ICF opgebouwd ? • 43 categorieën • Elke categorie is voorzien van • - een operationele definitie • - en een aantal gedragsindicatoren 14

15. Indiceringsinstrument 15

16. Indiceringsinstrument 16

17. Indiceringsinstrument 17

18. Indiceringsinstrument 18

19. Indiceringsinstrument 19

20. Hoe kwam het indiceringsinstrument obv ICF tot stand ? ■ Hoe kwam het indiceringsinstrument tot stand ? Ontwikkeling van het indiceringsinstrument door de VDAB is 2,5 j geleden begonnen en werd goedgekeurd door Prof. Huib Ten Napel en Coen H. Van Gool (RIVM) op 19 augustus 2013 en wordt nog steeds opgevolgd 20

21. Vervolg • Collega’s maakten kennis met ICF tijdens buitenlandse bezoeken in Duitsland, Slovenië, Portugal en Nederland • Er werd een ‘exchange group’ opgericht met buitenlandse en binnenlandse deelnemers • Ze waren hier enthousiast over en introduceerden ICF in de VDAB en GTB • De ervaringen in het buitenland werden geëvalueerd • De ICF-categorieën werden bestudeerd en naast de R-Pass gelegd (een bestaand onderzoek) 21

22. Ploeg • Projectteam : experten VDAB Centrale diensten • Provinciale dedicated consulenten sociale economie • Elke stap werd afgetoetst met Kabinet Werk, Kabinet Sociale economie , Departement WSE en VSAWSE, partners uit het werkveld (koepels SST, VLAB en LDE) en welzijnspartners   22

23. Vertrekpunt • Hoe maakten we een keuze uit de +-1500 categorieën van ICF ? • We vertrokken van de officiële nota ‘Afstand tot de arbeidsmarkt’ waar veel voorbereidend werk voor was gebeurd en al goedgekeurd werd door het College van Leidend Ambtenaren (RVA, VDAB, Actiris en Forem, … ) 23

24. Overzichtslijst multipele problemen (Lijst ‘Afstand tot de arbeidsmarkt’ )

28. Vervolg • Daarna werden deze 3 grote rubrieken afgetoetst aan bestaande classificatiesystemen : R-Pass, ICD 10 en een studie van SST over het profiel van doelgroepwerknemers • Telkens dezelfde determinerende categorieën kwamen naar voor • Deze categorieën werden vertaald naar ICF-categorieën • We brachten ondertussen ook een werkbezoek aan het VAPH  28

29. Beleidskeuze • Het Kabinet Werk en Sociale economie hebben dan beslist om verder met ICF te werken • Dus konden we verder met de ontwikkeling van het indiceringsinstrument obv ICF 29

30. Keuzes • Hoe moest het indiceringsinstrument er uit zien ? • keuze categorieën • ICF-definities van de categorieën, operationele definities en gedragsindicatoren  • keuze scoringssysteem • numerieke telling ? • 4 scores ? sterkte, geen probleem, licht probleem, ernstig probleem 30

31. Gedragsindicatoren • Eerst hadden we een definitie gegeven per categorie en per score • Dit werd afgetoetst aan de praktijk door consulenten : dit werd als erg stroef ervaren, afremmend , te wiskundig en erg lang : dus niet gebruiksvriendelijk  • Daarom zochten we naar gedragsindicatoren die de beoordeling moesten faciliteren • Samen met de werkgroep werkten we die uit, adhv voorbeelden en concrete dossiers 31

32. Vervolg • Er bleven 49 categorieën over die door de dedicated consulenten SE afgetoetst werden aan 50 dossiers uit hun eigen praktijk + werkplaatsen +partners • Resultaat na het statistisch onderzoek = 43 categorieën 32

33. Statistisch onderzoek ■ 2 Hoofddoelstellingen : 1. Cesuren bepalen 1.1. Cesuur voor de aanwezigheid van een arbeidsbeperking 1.2. Ranges van de doelgroepen per werkvorm 2. Nagaan van de kwaliteit van het indiceringsinstrument 2.1. Factoranalyse 2.2. Interbeoordelaarsbetrouwbaarheid 2.3. Interne consistentie 33

34. Medewerking van werkplaatsen en partners ■ Er werd een grootschalig onderzoek gedaan op de zittende doelgroep met medewerking van de werkplaatsen en partners (sociale werkplaatsen, beschutte werkplaatsen, organisaties lokale diensteneconomie, GTB, GA’s, psychologen …) ■ Samen +- 600 dossiers ■ Opleiding gedurende 1 dag ifv indiceringen van de doelgroepwerknemers 34

35. Eerste bevindingen ■ Het indiceringsinstrument is een kwalitatief en statistisch onderbouwd instrument maar kan geen antwoord geven op het bepalen van de cesuur voor de indicatie van personen met een arbeidsbeperking en het bepalen van de ranges van de doelgroepen per werkvorm ■ Dus : bijkomend onderzoek nodig 35

36. Bijkomend onderzoek ■ Via datamining Zijn er in de data patronen aanwezig die -bepalend zijn voor indicatie arbeidsbeperking ? -kunnen differentiëren tussen de verschillende werkvormen ? Onderzoek kon statistische beslissingsregels detecteren 36

37. Vervolg Enkele opmerkingen : -data zijn afkomstig van de zittende doelgroepwerknemers -beleid wil in de toekomst werkvormen ‘zuiverder’ maken : 1 recht -daarom : op jaarlijkse basis zullen er nieuwe analyses moeten uitgevoerd worden om tot nieuwe beslissingsregels te komen DAAROM : -wordt door de VDAB veel geïnvesteerd in deze indicering : opleiding, coaching, uitgebreide monitoring en evaluatie ifv bijsturing en verfijning 37

38. Werkwijze ■ indiceringsconsulent vult volledig indiceringsinstrument in met 43 categorieën en motiveert elke keuze ■ systeem in Mijn Loopbaan formuleert advies obv beslissingsregels ■ indiceringsconsulent beslist over erkenning als Pmab maar niet over recht op werkvorm ■ indiceringsconsulent volgt of weerlegt advies over recht dat systeem voorstelt met grondige motivering ■ indiceringsconsulent maakt advies over recht over aan DABP (Dienst voor ArbeidsBeperking) 38

39. Werkwijze (vervolg) ■ DABP : doet kwaliteitscontrole en neemt beslissing ■ DABP zet de registraties technisch in orde, zodat alles perfect klaar staat voor de automatische gegevensstromen via het MAGDA-platform voor de financiering door het VSAWSE (in combinatie met registraties werkgever in Mastervac) 39

40. ICF train the trainer •  ICF zit in een licentiesysteem en is beschermd •  Wie ICF wil toepassen, moet een opleiding volgen •  Wie de ICF-opleiding wil geven, moet een gecertificeerde trainer zijn •  Ondertussen zijn er 16 VDAB-trainers officieel opgeleid, maakten een eindwerk en zijn dus gecertificeerde trainers • In heel Vlaanderen zullen er officiële indiceringsconsulenten geselecteerd worden, die opgeleid worden en een verplicht coachingstraject moeten volgen (kwaliteit, professionalisering, uniformiteit in Vlaanderen, ervaringsuitwisseling… ), samen met DABP 40

41. Processtappen Naar analogie met de BTOM-werking Maar altijd eerst bemiddeling ! Vermoeden Indicering Bepaling recht Bepaling werkonder-steunings-pakket Evaluatie 41

42. Processtappen Sluitend maatpak Iedereen bemiddelaar Bemiddelen naar NEC Sectorale werking Stap 0 VDAB : op consulentenniveau Elke consulent, klantenconsulent, instructeur, bemiddelaar, … Stap 1 • VDAB : op consulentenniveau • Elke consulent, bemiddelaar , klantenconsulent, instructeur, ,,, • Partners : kunnen iemand aanmelden Vermoeden ernstige problemen Is er nood aan ondersteuning ? Vermoeden moet uitgeklaard worden adhv inschattingslijst • VDAB : op teamniveau • Indiceringsconsulenten: advies • Partners : gecertificeerde consulenten (gemandateerd) Stap 2 • Indicering • Pmah > automatisch recht > geen automatisch recht indiceringsinstrument • Pmpobv ICF Stap 3 - BTOM individueel Bepalen recht - collectief maatwerk - LDE VDAB : Op specialistenniveau DABP = dienst voor arbeidsbeperking beslissing Bepalen Werkondersteuningspakket Stap 4 “Iedereen bemiddelaar” Bemiddeling naar vacature Stap 5 Aanwerving Aanwerving door de werkgever Evaluatie op de werkvloer Op specialistenniveau DABP = dienst voor arbeidsbeperking Stap 6

43. SLUITEND MAATPAK +, sectorale werking, iedereen bemiddelaar Inschrijving Opleiding Bemiddeling Vermoeden van een arbeidsbeperking • Op basis van inschattingslijst • Zoektocht naar werk • Drempels tot de arbeidsmarkt • Door een brede groep van consulenten, klantenconsulent, …. Indicatie van een arbeidsbeperking • 2 indicaties • Personen met een arbeidshandicap: procedure PMAH, elke consulent kan registreren • Personen met een multiple problematiek: procedure indiceringsinstrument obv ICF, ICF gecertificeerde consulent doet voorstel, DABP specialist beslist Bepalen recht • Recht op… • ICF gecertificeerde consulent vraagt aan, motiveert en formuleert advies . DABP specialist beslist en kent toe op basis van kwaliteitscriteria • Personen met een arbeidshandicap • Automatisch recht • Geen automatisch recht  indiceringsinstrument obv ICF • Personen met een multiple problematiek  indiceringsinstrument obv ICF • BTOM • Bijstand van een tolk voor doven • Tegemoetkoming voor arbeidsgereedschap, kleding & arbeidspostaanpassingen • Tegemoetkoming in verplaatsingskosten • Vlaamse ondersteuningspremie Collectief maatwerk decreet Lokale diensteneconomie • w² • Het decreet van w² is in de maak • dit moet later dus nog verder aangevuld worden • Bepalen invulling BTOM • enkel voor: • APA en arbeidsgereedschap • Bepalen WOP • Beslissing voor maatwerk • Loonpremie • Begeleidingspremie • Door ICF gecertificeerde consulenten: • Consulent vraagt & motiveert, formuleert advies, argumenteert. • DABP beslist en kent toe op basis van kwaliteitscriteria Bepalen WOP Standaardpakket Gebruik recht • Gebruik recht • Tewerkstelling is maatwerkbedrijf/afdeling • Werkvloer aan de slag met POP Gebruik recht Evaluatie gebruik recht enkel bij VOP • Evaluatie gebruik recht • Op basis van het evaluatie-instrument & de voorbereiding door de werkvloer • Twee controle-vragen: • Is het WOP correct bepaald? • Is doorstroom naar het NEC mogelijk? Evaluatie gebruik recht

44. Inschattingslijst • Tijdens een contact met een klant kun je het vermoeden hebben dat een persoon een (arbeids)beperking heeft en/of ernstige problemen waardoor de persoon niet in het reguliere circuit kan werken. • Dit vermoeden van problemen moet grondig uitgeklaard worden alvorens je een verder onderzoek tot indicering aanvraagt. • Deze inschattingslijst helpt je om een overzicht te krijgen van mogelijke drempels en eventueel een aanvraag van onderzoek tot indicering te motiveren. • Deze lijst zal op de website van de VDAB staan. Partners/derden zullen deze lijst ook moeten gebruiken als aanmeldingsformulier. • (voorlopig verkrijgbaar bij provinciale expert) 44

45. 3. Bepalen rechten • ■ rechten • recht op BTOM (individuele luik) • recht op maatwerk • recht op lokale diensteneconomie • ■ recht betekent mogelijke toegang maar niet garantie op werk ! • ■ combinaties ? • collectieve rechten kunnen niet gecombineerd worden • collectieve rechten kunnen wel gecombineerd worden met individuele rechten, behalve met VOP • ■ verzet mogelijk : Heroverwegingscommissie en Arbeidsrechtbank 45

46. 4. Bepalen werkondersteuningspakket • ■ De Vlaamse regering beslist over startpakketten en premies • ■ De focus verschuift van indicering naar evaluatie • dus is startpakket een basis • en wordt bij evaluatie verfijnd • hier wordt ook rekening gehouden met de concrete werksituatie • op de werkvloer 46

47. Vervolg ■ De VDAB is arbeidsmarktregisseur en : beslist over : 1. loonpremie 2. begeleiding op de werkvloer kan advies geven over : 3. opleiding op de werkvloer 4. aanpassing van de werkplek/arbeidsomgeving ■ Op basis hiervan wordt een werkondersteuningspakket (WOP) samengesteld

48. 5. Evaluatie door de VDAB 48

49. Vervolg ■ De VDAB evalueert tijdens de tewerkstelling : □ standaard om de 5 jaar □ kan ook frequenter (wordt vastgelegd bij bepaling WOP) □ kan op vraag van werknemer en/of werkgever vanaf 3de jaar of met medisch attest (voor lde : zonder specificatie) NB : voorwaarde = Persoonlijk ontwikkelingsplan in dossier ■ De VDAB stelt 2 vragen : 1. Is het toegekende werkondersteuningspakket correct ? 2. Is er doorstroom naar het NEC mogelijk ? 49

50. 6. Doorstroom naar het NEC ■ Een competentiebeleid past in een dynamisch beleid. ■ Vraag : Is er doorstroom vanuit maatwerk of lokale diensteneconomie mogelijk naar het NEC ? ■ Beoordeling gebeurt door de VDAB : □ verhaal van kansen geven □ creëren van loopbaanperspectieven ■ Zo ja : opstarten doorstroomtraject ■ Voor LDE : na 5 j inschakelingstraject 50