Słabe punkty francuskiego systemu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w budownictwie

1. Słabe punkty francuskiego systemu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w budownictwie Seminarium w Brukseli 20-22 września 2011

2. System zamówień publicznych i umów o podwykonawstwo • Zamówienia publiczne: • Często firma oferująca najniższą cenę wygrywa przetarg = ryzyko oszczędności na bezpieczeństwie. • Terminy ukończenia prac są często zbyt krótkie = zwiększenie liczby godzin nadliczbowych i w konsekwencji ryzyko wypadków. = opóźnienie zmusza pracowników do pracy w tym samym czasie i w tych samych miejscach, co powoduje zwracanie mniejszej uwagi na bezpieczeństwo. • Podwykonawstwo: • Podwykonawcy są zmuszeni oferować bardzo niskie ceny = środki niewystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa. • Podwykonawcy nie zawsze przed rozpoczęciem budowy przygotowują plan prewencji.

3. Rynek pracy • Pracownicy czasowi: • Pracownicy czasowi to w większości osoby zajmujące miejsca pracy o niskiej pewności zatrudnienia, słabo wyszkolone i mało uczulone na kwestie bezpieczeństwa. • Agencje pracy tymczasowej zapewniają minimum wyposażenia bezpieczeństwa (obuwie), często w zamian za rekompensatę finansową obciążającą pracownika czasowego. • Małe i średnie przedsiębiorstwa korzystające z usług pracowników czasowych często nie zapewniają im środków ochronnych i nie są przygotowane do ich przyjęcia. • Pracownicy ci nie są objęci układem zbiorowym sektora budowlanego i robót publicznych. • Praca nielegalna: • Korzystanie z siły roboczej pracującej bez umowy, często nielegalnie. • Pracownicy zagraniczni • Problem komunikacji (obcy język). • Czasami trudna jest weryfikacja przygotowania zawodowego.

4. Reprezentacja związkowa • Brak reprezentacji związkowych w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 10 pracowników. • W małych i średnich przedsiębiorstwach (ponad 10 pracowników) często brak przedstawiciela związków zawodowych. • Przynależność do związków zawodowych we Francji: • We wszystkich sektorach razem: 8,2% pracowników • W sektorze prywatnym: około 5% pracowników • W sektorze budowlanym i robót publicznych: 2,5% • Mniej niż 20% pracowników w sektorze Budowlanym i Robót Publicznych posiada reprezentację związkową w miejscu pracy. • Problem wiarygodności związków zawodowych: • Niewielka przynależność do związków + relacje w mediach tylko z okazji demonstracji i protestów • Fundusz bezrobocia sektora Budowlanego i Robót Publicznych z tytułu niesprzyjających sezonowych warunków pogodowych jest zarządzany wyłącznie przez przedstawicieli pracodawców.

5. Negocjowanie umów o pracę • Wynegocjowano bardzo niewiele umów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa w pracy, z wyjątkiem kilku następujących aspektów: • Zagrożenia psychospołeczne • Zawody trudne i niebezpieczne • Integracja i utrzymanie aktywności zawodowej starszych pracowników • Wynegocjowane porozumienia są często bardzo niskiej jakości: • Rząd wyznacza bardzo krótki czas na negocjacje w tych sprawach = przedsiębiorstwa są narażone na ryzyko kar finansowych w przypadku braku porozumienia • Rząd przewiduje alternatywę dla negocjacji: plan działania sporządzony jednostronnie przez pracodawcę.

6. Szkolenie • Szeroka oferta szkoleń specjalistycznych (uprawnień) w zakresie niektórych zadań: • W małych i średnich przedsiębiorstwach często pracownicy wykonują zadania, do których nie są uprawnieni. • Czasami trudno jest sprawdzić, czy szkolenie zostało faktycznie przeprowadzone. • Problem szkolenia w zakresie bezpieczeństwa pracowników czasowych, nielegalnych i niektórych podwykonawców.

7. Transpozycja dyrektyw europejskich do prawa francuskiego • Francja jest często opóźniona i często przekracza ostateczny termin transpozycji. • Jakość transpozycji jest dość zróżnicowana. Różnica jest uzależniona od Rządów i ich troski o zdrowie pracowników. Transpozycja zależy od partii politycznej będącej u władzy.

8. Struktura przedsiębiorstw • W małych i średnich przedsiębiorstwach występuje więcej problemów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa niż w dużych firmach: • Nieznajomość przepisów w sprawie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Wiele przepisów zmienia się bardzo szybko. • Brak zasobów ludzkich: często nie ma podmiotu odpowiedzialnego za zdrowie i bezpieczeństwo. • Niedobór środków finansowych: mniej inwestycji w zakresie prewencji w zakresie zagrożeń zawodowych. • Mniejsza reprezentacja pracowników: brak CHSCT (Komitet Higieny, Bezpieczeństwa i Warunków Pracy) i trudniejsze udowodnienie nieusprawiedliwionej winy pracodawcy (szczególnie w odniesieniu do chorób zawodowych)

9. Choroby zawodowe i wypadki przy pracy • Problem braku zgłoszeń: • Od 5 do 10% wypadków przy pracy nie jest zgłaszanych. • Odsetek niezgłoszonych chorób zawodowych jest jeszcze większy, ponieważ skargę składa pracownik = procedura skomplikowana i często ignorowana przez pracowników i lekarzy + obawa przed utratą pracy. • Problem braku rozpoznania: • Przedsiębiorcy często składają sprzeciw wobec zgłoszonych wypadków. • Regionalne Kasy Ubezpieczeń Społecznych, odpowiedzialne za rozpoznanie chorób zawodowych lub urazów, nie postępują w taki sam sposób: niektóre rozpoznają je łatwo, inne nie. • Tabele chorób zawodowych są restrykcyjne. • Odszkodowanie nie obejmuje całości poniesionej szkody: • Odszkodowanie jest zryczałtowane i bierze pod uwagę tylko niektóre aspekty poniesionej szkody.