KOAH’TA FİZİKSEL AKTİVİTEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER

1. KOAH’TA FİZİKSEL AKTİVİTEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Ezgi Özyılmaz, Yasemin Soydaş, Gülsüm Tezçağırır, Müjde Ocak, Ali Kocabaş Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

2. Çıkar çatışması • Yoktur.

3. GİRİŞ • KOAH gerek dünyada 4. sıradaki ölüm nedeni olması gerekse önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olması nedeniyle önemli bir halk sağlığı problemidir. • KOAH’ın temel özelliği olan ekspiratuar hava akımı kısıtlanması egzersizde dinamik hiperinflasyon gelişimine, bu da nefes darlığına yol açmaktadır. • Nefes darlığı ise kondüsyon kaybı, fiziksel aktivitede azalma, yaşam kalitesinde bozulma sonucu hastalığın ilerlemesi, morbidite ve mortaliteye neden olmaktadır. Gold 2014 Guidelines Casaburi R. ProcAmThoracSoc 2011; 8: 334-7

4. GİRİŞ • Düzenli fiziksel aktivite başta kardiyovasküler olmak üzere DM, HT gibi pek çok hastalıkta ikincil koruyucu olarak önerilmektedir. Kesaniemi YK. MedSciSportsExerc 2001; 33(6Suppl):S351-8 Blair SN. JAMA 1989; 273: 1093-8 • WHO, düzenli fiziksel aktiviteyi sigaranın bırakılması ve obezitenin önlenmesi ile birlikte tüm nedenlere bağlı mortaliteyi önemli ölçüde azalttığı için önermektedir.

5. GİRİŞ • KOAH’lı hastalarda düzenli fiziksel aktivite yapma sıklığı sağlıklı kişilere göre daha düşüktür. Pitta F. Am J RespirCritCareMed 2005; 171:972-7 • KOAH’ta düşük FA’ninmortalite ve morbidite üzerine olumsuz etkileri bilinmektedir. Garcia- Aymerich J. Thorax 2006; 61: 1005-11 • KOAH’ta FA konusunda yapılan sınırlı sayıdaki araştırma, düzenli FA’nin bu hastalarda atak nedeniyle hospitalizasyon sıklığını ve mortaliteyi azalttığını göstermektedir. Garcia-Aymerich J. Thorax 2003; 58:100-5 Esteban C. Respirology 2014; 19: 330-8 • GOLD 2014 kılavuzu, düzenli FA’yiKOAH’ınnonfarmakolojik tedavisinde önermektedir.

6. AMAÇ • Bu çalışmanın amacı stabil KOAH’lı hastalarda fiziksel aktivite düzeyini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesidir.

7. YÖNTEM • Şubat 2010- Ekim 2011 arası Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları ADpolikliniklerine başvuran, halen sigara içen veya sigarayı bırakmış 248 stabil KOAH’lı hasta alındı. • Klinik demografik özellikleri, komorbiditeleri kaydedildi • SFT, 6MWT, MMRC dispne skoru, BODE indeksi

8. YÖNTEM • Fiziksel aktivite düzeyi değerlendirmesi için“Uluslar arası Fiziksel Aktivite Anketi Kısa Form-7 gün” (Türkçe versiyonu) kullanıldı. • Anket Uluslar arası Fiziksel Aktivite Ölçüm Grubu tarafından geliştirilmiş olup WHO önerisiyle 25’ten fazla ülkede kullanılmıştır. • Anket 7 sorudan oluşmakta ve son 7 gün içinde aktiviteleri hafif, orta, ağır diye gruplandırarak her bir aktivitenin haftada kaç gün ve kaç saat yapıldığını sorgulamaktadır. • Anketin Türk toplumuna uygun olduğu gösterilmiştir. Savcı S. Türk KardiolojiDern Arş 2006; 34: 166-72

9. YÖNTEM • Günlük aktiviteler için elde edilen sonuçlar dakika cinsinden toplanıp haftalık değerler elde edildi. • Her bir aktivite grubu için literatürde yer alan metabolik eşdeğerleri bulundu ve sonra hafif aktiviteler 3.3, orta aktiviteler 4.0 ve ağır aktiviteler 8.0 ile çarpılıp toplandıktan sonra toplam FA puanları hesaplandı. • FA puanı<600 kcal/dk: Düşük FA • 600-3000 kcal/dk: Orta FA • >3000 kcal/dk: Yüksek FA

10. BULGULAR

11. BULGULAR * KOAH’lı hastaların % 76.2’sinde (n=189) düşük FA saptandı.

12. BULGULARDemografik

14. BULGULAR

15. BULGULAR • Yaş ve cinsiyete göre düzeltilmiş MVA sonuçlarına göre; • Düşük eğitim düzeyi OR:2.12; % 95 CI 1.05-4.28)(p=0,028) • Düşük post FEV1 (L) OR 2.04; % 95 CI 1.16-3.59)(p=0.013) • MMRC ≥2 OR 4.94; % 95 CI 1.40-17.34)(p=0.0013)

16. TARTIŞMA • KOAH’ta fiziksel aktivitenin önemi ile ilgili veriler giderek artmaktadır. • 1 yıllık 340 hastayı içeren kesitsel bir çalışmada yüksek düzeyde FA’nin (232 kcal/gün=60 dk yürüyüş) KOAH’a bağlı hospitalizayon gereksinimini azalttığını göstermiştir. Garcia-Aymerich J. Thorax 2003; 58:100-5 • Bir başka popülasyon bazlı araştırmada düşük düzeyde FA’nin bile (2saat/hf yürüme) hospitalizasyonu % 28 azalttığı bildirilmiştir. Garcia- Aymerich J. Thorax 2006; 61: 1005-11

17. TARTIŞMA • Danimarka’da 10 yıl boyunca izlenen 6790 yetişkinde düzenli orta-yüksek FA uygulayan sigara içicilerde, düşük FA grubuna göre FEV1 ve FVC’deki yıllık azalmanın ve KOAH gelişme riskinin daha düşük (OR: 0.77, p=0,027) olduğu bildirilmiştir. Garcia-Aymerich J. Am J RespirCritCareMed 2007; 175: 458-63 • KOAH’ta oldukça yaygın • Hastalıkla korele ilerliyor • Akciğer fonksiyonları (FEV1), FEV1’deki azalma hızı, sistemik inflamasyon, QOL, hava yolu kolonizasyonu, alevlenme ve mortalite ile yakın ilişkili • Yetersiz FA KOAH’a neden oluyor mu? Hopkinson NS. ClinicalScience 2010; 118: 565-72

18. TARTIŞMA • FA’nin olumlu etkilerinin altında yatan olası mekanizmanın sistemik inflamasyonu azaltması ve pulmoner fizyoloji üzerine olumlu etkileri (DLCO’yu, maksimum ekspiratuar basıncı ve solunum kas gücünü arttırması) olduğu düşünülmektedir. Garcia-Aymerich J. Chest 2009; 136: 62-70 • KOAH’lı hastalarda FA’nin teşviki hem hastalık gelişimini, hem de hastalığın ilerlemesi ve komplikasyon gelişiminin önlenmesinde önemli rol oynamaktadır.

19. TARTIŞMA • Bu çalışmanın sonuçları düşük FA’nin beklendiği gibi yalnızca SFT ve dispne düzeyi ile ilişkili değil, aynı zamanda düşük eğitim düzeyi ile de ilişkili olduğunu göstermektedir. • Bu nedenle düşük FA’e sahip KOAH’lı hastalara verilecek eğitim ve önerilerin daha güçlü yapılarak bu hastaların bilinçlendirilmesinin önemini göstermiştir.