Opracowanie: Adrianna Gryszka (Biuro Polityki Społecznej),

1. Opinie kobiet doświadczających przemocy w rodzinie w zakresie pomocy i wsparciaudzielanego przez wybrane warszawskie instytucje świadczące usługi na rzecz ofiar przemocy w rodzinie (analiza ilościowa)Warszawa, sierpień 2011 Opracowanie: Adrianna Gryszka (Biuro Polityki Społecznej), Dorota Stempniak (Centrum Komunikacji Społecznej) Urząd m.st. Warszawy

2. Informacje o badaniu Temat:Opinie kobiet doświadczających przemocy w rodzinie w zakresie pomocy i wsparcia udzielanego przez wybrane warszawskie instytucje świadczące usługi na rzecz ofiar przemocy w rodzinie. Realizacja: Od 30 czerwca do 11 lipca 2011 r. Jednostka badania: Wybrane placówki wspierające świadczące usługi na rzecz ofiar przemocy w rodzinie (N=5). Liczba wypełnionych ankiet: 112 Metoda: Standaryzowany wywiad kwestionariuszowy. Technika: Ankieta papierowa (PAPI) samodzielnie wypełniana przez respondentów i wrzucana do urny. Wykonawca: EDUKATOR

3. Dobór placówek do badania Ze względu na małą liczbę klientów, z badania zostały wyłączone następujące placówki: Ośrodek Interwencji Kryzysowej (6-go Sierpnia), Ośrodek „Dom” dla ofiar przemocy w Rodzinie, Specjalistyczny Ośrodek wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie, Fundacja „Pomoc Kobietom i Dzieciom”, Stowarzyszenie OPTA. W sumie w badaniu ilościowym wzięło udział 5 z 10 ogólnowarszawskich placówek świadczących pomoc dorosłym ofiarom przemocy w rodzinie.

4. Cele badania • Określenie głównych źródeł informacji o placówkach wspierających; • Poznanie czynników wpływających na wybór określonej placówki; • Diagnoza potrzeb osób korzystających z pomocy wybranych placówek pod kątem przemocy w rodzinie; • Opis zakresu usług, z których najczęściej korzystają klienci badanych placówek; • Ewaluacja poszczególnych form pomocy; • Ogólna ocena jakości świadczonych usług; • Opis pożądanego przez klientów poziomu świadczonych usług; • Poznanie opinii badanych na temat sposobów zwiększenia efektywności świadczonej pomocy; • Oszacowanie czasu oczekiwania na pierwszą wizytę w placówce; • Poznanie reakcji otoczenia (rodziny, sąsiadów itd.) na przypadki przemocy w rodzinie; • Analiza czynników, które decydują o tym, że pomoc jest skuteczna; • Określenie, w jakich miejscach powinny być umieszczane informacje o placówkach wspierających; • Ogólna ocena systemu pomocy instytucjonalnej (m.in. policji, ośrodków pomocy społecznej, służby zdrowia itd.)

5. Główne pytania badawcze 1/2 • Jakie są źródła informacji o działalności placówek wspierających? • Jakie czynniki wpływają na wybór określonej placówki wspierającej? • Jakiej pomocy w związku z przemocą w rodzinie oczekują klienci placówek wspierających? • Czy płeć specjalisty (terapeuty, psychologa) odgrywa ważną rolę? • Z jakich form pomocy najczęściej korzystają klienci placówek wspierających? • Które z form pomocy oferowanych przez placówki są najbardziej skuteczne? • Jaka jest ogólna ocena jakości usług oferowanych przez badane placówki? • Jakie elementy wymagają poprawy? • Jaka jest dostępność placówek wspierających? • Jakie działania, udogodnienia mogłyby poprawić funkcjonowanie placówek wspierających?

6. Główne pytania badawcze 2/2 • Gdzie przede wszystkim powinny być umieszczane informacje o placówkach pomagających osobom doświadczających przemocy w rodzinie? • Jak często powinny odbywać się spotkania z psychologiem? • Czym przede wszystkim powinny się charakteryzować organizacje udzielające pomocy osobom doświadczającym przemocy w rodzinie? • Jaka jest ogólna ocena systemu instytucjonalnego m.in.: - policji, - ośrodków pomocy społecznej, - ośrodków interwencji kryzysowej, - prokuratury, - sądów rodzinnych, - sądów karnych, - służby zdrowia, - komisji ds. rozwiązywania problemów alkoholowych, - poradni leczenia uzależnień, - ośrodków specjalizujących się w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy w rodzinie? • Jakie czynniki decydują o tym, że oferowana pomoc jest skuteczna?

7. Charakterystyka respondentów 1/4

8. Charakterystyka respondentów 2/4

9. Charakterystyka respondentów 3/4

10. Charakterystyka respondentów 4/4 W badaniu brały udział przede wszystkim osoby, które od wielu lat doświadczają przemocy: 67% to respondenci, którzy z tym problemem borykają się od ponad pięciu lat. Większość badanych (72%) wskazuje na więcej niż jeden rodzaj doznawanej przemocy, w tym 43% wymienia dwie formy przemocy, 18 % - 3, a 11% - 4.

11. Źródła informacji o placówce Najczęściej badani korzystali z trzech źródeł informacji o placówce (38%). Co piąta osoba (22%) czerpała wiedzę na ten temat z dwóch źródeł. Taki sam odsetek respondentów wskazał na cztery kanały informacji. Nieco mniej osób (17%) wymieniło 5 źródeł informacji. Jedna osoba (1%) korzystała z jednego źródła. Wśród innych źródeł znalazły się następujące: siostra, położna, policjant, z opracowania dot. przemocy dostępnego w sądzie. N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

12. Okres korzystania z pomocy placówki ¾ badanych korzysta z pomocy placówki dłużej niż 1 miesiąc. N=112

13. Czynniki decydujące o wyborze określonej placówki Wśród innych powodów znalazły się m.in. następujące: szukałem konkretnego terapeuty, mogłem przyjść z dzieckiem, którym w trakcie wizyty opiekował się ktoś z pracowników, tylko w tej placówce było miejsce, zostałem skierowany do tej placówki przez fundację. N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

14. Oczekiwania klientów N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

15. Płeć specjalisty N=112

16. Formy pomocy, z których korzystają klienci N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

17. Wybór najbardziej skutecznych form pomocy N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

18. Ocena otrzymanej pomocy 4/5 badanych dobrze ocenia otrzymaną pomoc. n=108

19. Czas oczekiwania na pierwsze spotkanie w placówce Połowa badanych (51%) na pierwsze spotkanie w placówce czeka nie dłużej niż 7 dni. n=94 *Na wykresie pominięto odpowiedzi typu „nie pamiętam”.

20. Czas oczekiwania na pierwsze spotkanie w placówce n=46

21. Jakość świadczonych usług N=112

22. Gdzie powinny być umieszczane informacje o placówkach n=111 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

23. Częstotliwość spotkań z psychologiem n=111

24. Pożądany przez klientów poziom świadczonych usług 28% badanych na pierwszą wizytę w placówce czeka nie dłużej niż 3 dni. N=112 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

25. Ocena systemu instytucjonalnego Oceny poniżej średniej *Pełne słupki oznaczają częste kontakty instytucjonalne, a puste – rzadkie

26. Słabe strony udzielanej pomocy n=25 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

27. Propozycje zmian w funkcjonowaniu placówek Liczba wskazań: • Rozszerzenie oferty o dodatkowe formy: 19 terapię grupową, konsultacje psychologiczne, pomoc prawną, w tym podczas rozpraw w sądzie, spotkania z psychiatrą, terapię indywidualna, zajęcia dla kobiet powyżej 40 r.ż., warsztaty terapeutyczne, treningi, grupę plastyczno-teatralną, możliwość kontaktu mailowego z terapeutą, dłuższy pobyt w hostelu, grupę dla DDA związaną z przemocą w rodzinie, terapeutę dziecięcego, informacje o przemocy w postaci bibliografii. • Zwiększenie ilości oferowanych form pomocy: 17 - pomocy prawnej; 5 - terapii indywidualnej; 4 - konsultacji psychologicznych; 3 - terapii grupowej; 2 - warsztatów terapeutycznych, treningów; 2 - terapii małżeńskiej. 1 n=47

28. Propozycje zmian w funkcjonowaniu placówek Liczba wskazań: • Skrócenie czasu oczekiwania na pomoc: 13 - skrócenie czasu oczekiwania na pierwszą wizytę; 3 - skrócenie czasu oczekiwania na określoną formę pomocy; 10 - wydłużenie godzin funkcjonowania placówki. 2 • Zwiększenie dostępności fizycznej: 5 - zwiększenie liczby pomieszczeń; - umożliwienie dostania się do placówki ludziom chorym lub niepełnosprawnym (winda); - oddzielne pomieszczenia dla kobiet. • Inne: 4 - poprawa jakości pracy sekretariatu (przekazywanie informacji), zwiększenie liczby wolontariuszy, szybsze odpowiadanie na maile. n=47

29. Skuteczność pomocy Liczba wskazań: Wewnętrzne zmiany: • wzrost poczucia własnej wartości, umiejętność radzenia sobie z trudnymi sytuacjami; 15 • zwiększenie stopnia samodzielności, wzmocnienie silnej woli, decydowanie o sobie; 15 • poprawa samopoczucia, wzrost satysfakcji z życia, odzyskanie/wzrost chęci do życia, radości z życia; 11 • umiejętność przeciwstawienia się przemocy, przeciwdziałania przemocy, obrony przed agresją, poradzenia sobie, przeciwstawienia się sprawcy; 10 • poczucie bezpieczeństwa; 5 • uświadomienie sobie problemu, umiejętność rozpoznawania przemocy; 5 • brak potrzeby szukania pomocy; 4 • wiara w możliwość rozwiązania problemów. 3 n=79

30. Skuteczność pomocy Liczba wskazań: Czynniki zewnętrzne - działania klientek/ów i instytucji: • przerwanie przemocy; 18 • pozytywne efekty, rozwiązanie problemu, realna zmiana; 17 • uzyskanie informacji o przemocy i sposobach radzenia sobie z przemocą oraz konkretnych informacji na temat tego, co robić w sytuacji przemocy; 11 • fachowa pomoc od specjalistów; 10 • podjęcie działań ku przerwaniu przemocy; 9 • wsparcie instytucji; 7 • kompleksowość pomocy; 6 • szybkie rozwiązanie, pomoc; 6 • odseparowanie od sprawcy; 2 • ukaranie sprawcy; 2 • długoterminowość pomocy; 1 • skierowanie do placówki pomocowej. 1 n=79

31. Osoby udzielające wsparcia n=96 *Dane nie sumują się do 100%, ponieważ respondenci mogli wymienić więcej niż jedną odpowiedź.

32. Przyczyny braku wsparcia Wśród innych powodów znalazły się m.in. następujące: • „Wiele osób uważa, że tyko kobiety są ofiarami przemocy w rodzinie (…)”; • „Rodzina biologiczna nie uznaje problemu przemocy, dziedziczy przemoc z pokolenia na pokolenie”; • „Przez wiele lat nie zdawałam sobie sprawy z problemu i osoby stosujące przemoc też nie widziały problemu”; • Ponieważ nie miałam oparcia w rodzinie; • „Nikt nie umiał mi pomóc”; • „Informowanie znajomych i koleżanek powoduje, że się odsuwają - nie chcą się zarazić (...)”; • „(…) Informowanie stygmatyzuje, nie pomaga”; • „Moje problemy nie były traktowane poważnie i traktowano mnie jako winną swoich problemów”. n=34