GRZYBICE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO

1. GRZYBICE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO

2. Podział: • GRZYBICE SKÓRY I JEJ PRZYDATKÓW • GRZYBICE BŁON ŚLUZOWYCH

3. Główne patogeny • Dermatofity (Trichophyton, Epidermophyton, Micosporum) • Grzyby drożdżopodobne (Candida Albicans 90%) • Grzyby pleśniowe

4. Większość grzybów to drobnoustroje oportunistyczne, wywołujące chorobę tylko w przypadku upośledzenia układu odpornościowego gospodarza bądź zaistnienia czynników usposabiających. Ich zarodniki mogą bytować na skórze i jej przydatkach nie wywołując choroby.

5. Źródła zakażenia: • Gleba • Zwierzęta • Człowiek Drożdżyce - grzybice wywołane drożdżakami ,które często żyją na błonach śluzowych i skórze człowieka. Do rozwoju zmian chorobowych dochodzi dopiero po zaistnieniu ogólnoustrojowych lub miejscowych czynników usposabiających.

6. Czynniki predysponujące do zakażeń grzybiczych: OGÓLNOUSTROJOWE • Czynniki immunologiczne (AIDS, białaczki) • Jatrogenne (leczenie immunosupresyjne, kortykosteroidy, radioterapia, chemioterapia) • Czynniki fizjologiczne (ciąża, okres noworodkowy) • Choroby (infekcje, cukrzyca, otyłość, zaburzenia krążenia) MIEJSCOWE • urazy skóry, błon śluzowych • oparzenia • miejscowa okluzja tkanek –>pieluszkowe zap. skóry niemowląt, buty z tworzywa sztucznego, protezy stomatologiczne • maceracja tkanek-mycie naczyń

7. Rozpoznanie • Wywiad (czynniki predysponujące, potencjalna ekspozycja) • Badanie lekarskie - obraz kliniczny • Badanie mykologiczne

8. Leczenie • Miejscowe: Wystarczające w większości przypadków mniej rozległych grzybic skóry zmiany sączące i ostre -> lek przeciwgrzybiczy + kortykosteroid • Ogólne - wskazania: • Grzybica paznokci i skóry owłosionej • Grzybica skóry gładkiej obejmująca duże powierzchnie • Przewlekła drożdżyca śluzówkowo- skórna • Słaba penetracja do ognisk infekcji • Obniżona odporność immunologiczna

9. Najczęściej stosowane leki: • Flukonazol • Gryzeofulwina • Itrakonazol • Ketokonazol • Terbinafina

10. Antyseptyki przeciwgrzybicze -miejscowo: • Acifungin • Jodyna • Rezorcyna • Kwas borowy • Fiolet gencjany • Chlorchinaldin

11. Grzybica stóp Występowaniu sprzyja: wzmożona potliwość, korzystanie z publicznych urządzeń sanitarnych, choroby metaboliczne (cukrzyca). OBJAWY • rumień, złuszczanie, maceracja przestrzeni międzypalcowych • ogniska rumieniowo-wysiękowe z pęcherzykami, pęcherzami, czasem obecne krosty • rumień ze złuszczaniem i nadmiernym rogowaceniem w obrębie podeszew i bocznych powierzchni stóp • może towarzyszyć świąd ROZPOZNANIE na podstawie obrazu klinicznego i badania mykologicznego.

15. Grzybica stóp- schematy leczenia Leczenie miejscowe 2 tygodniowy • Terbinafina krem 2xd 3 tygodniowy • bifonazol– żel, krem 1xd • ekonazol – krem 2xd, żel 1xd • izokonazol – krem 2xd 4-6 tygodniowy • ketokonazol – krem 1xd • klotrimazol – krem 2-3xd • mikonazol – krem 2xd

16. Leczenie ogólne (konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego) • Itrakonazol 2x200 mg /d / 7 dni • Terbinafina 250 mg /d/ 14 dni • Flukonazol 150 mg 1x/tydzień / 4-6 tyg. • Ketokonazol 200 mg /d/ 4 tyg. Kąpiele odkażające (nadmanganian potasu) Dezynfekcja (chinoksyzol, 10 % roztwór formaliny) lub wymiana obuwia

17. Grzybica paznokci • Predysponowani: sportowcy, osoby noszące gumowe obuwie, pracujący w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach • Dotyczy gównie paznokci stóp • Typowy obraz kliniczny (najczęściej dystalna i boczna podpaznokciowaonychomikoza) • Paznokcie: pogrubiałe, matowe, przebarwione o nierównym brzegu i wyraźnym rogowaceniu podpaznokciowym • Podstawa rozpoznania-BADANIE MYKOLOGICZNE

21. Grzybica paznokci-leczenie POWINNO BYĆ PROWADZONE W PORADNI DERMATOLOGICZNEJ • Terbinafina250 mg/d • 6 tyg. grzybica paznokci rąk • 12 tyg. grzybica paznokci stóp • Itrakonazol 2x200 mg/d/ 7 dni/miesiąc • 2 pulsy grzybica paznokci rąk • 3 pulsy grzybica paznokci stóp • Flukonazol 150-450 mg (śr.300) 1x/ tydzień • 6-12 miesięcy

22. Grzybica paznokci - leczenie • Eliminacja czynników predysponujących • Odkażanie/ wymiana obuwia • Kontrola po leczeniu

23. Grzybica owłosionej skóry głowy • Występuje głównie u dzieci (2-10 rż) • Wywołane najczęściej przez grzyby odzwierzęce • Obraz chorobowy zależny od rodzaju grzyba • Rozpoznanie-BADANIE MYKOLOGICZNE • Leczenie – w Poradni Dermatologicznej

25. Grzybica owłosionej skóry głowy • Leczenie (konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego) • Gryzeofulwina 6-8 tyg. • 15-30mg/kg/d postać mikrokrystaliczna • 20-25 mg/kg/d postać ultramikrokrystaliczna • Flukonazol 6-8 tyg. • 5-8 mg/kg/d • Itrakonazol 4-6 tyg. • 3-5 mg/kg/d • Terbinafina 4 tyg. (M.canis – 8-10 tyg.) • 3-6 mg/kg/d

26. Grzybica skóry gładkiej Dermatofitowe zakażenie skóry twarzy, tułowia i kończyn z wyłączeniem rąk, stóp i pachwin OBJAWY: • niewielki świąd. • pojedyncze ogniska rumieniowo-złuszczające, dobrze odgraniczone od otoczenia z obecnością grudek i krost na obwodzie.

29. Grzybica skóry gładkiej-leczenie • pojedyncze zmiany – leczenie miejscowe (np. kotrimazol 3xd, mikonazol 2xd, terbinafina 2xd) • średni czas leczenia 3-6 tygodni • zmiany rozlegle – leczenie skojarzone (miejscowe + ogólne) • Terbinafina 250 mg/d /7-14 dni • Itrakonazol 200 mg/d /7 dni

30. Kandydoza jamy ustnej • Postać rzekomobłoniasta - białawe naloty na błonach śluzowych • Postać zanikowa – błona śluzowa jaskrawoczerwona, wygładzona, bolesna • Zapalenie kątów ust może towarzyszyć wszystkim postaciom

33. Kandydoza jamy ustnej - leczenie • nystatyna 100 tyś.j.m – 1 mln j.m. 4xd • mikonazol żel 4xd • flukonazol 100 mg/d/2-4 tyg. • itrakonazol 100mg/d/2 tyg.