Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu – problem pacjetów lekarza rodzinnego

1. Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu – problem pacjetów lekarza rodzinnego Terapia,luty 2008; Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme - Zalecenia Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych

2. Definicja Borelioza z Lyme jest wielonarządową chorobą wywołaną przez krętki Borrelia burgdorferi, B.garinii, B.afzelii przenoszone przez kleszcze Ixodes, której obraz kliniczny wiąże się z zajęciem skóry, stawów, układu nerwowego i serca.

3. 1.Rumień wędrujący, erythema migrans - EM EM ujawnia się w miejscu ukłucia przez kleszcza zwykle po 1-3 tyg. (do 3 miesięcy) Postać typowa: szybko powiększająca się plama z centralnym przejaśnieniem śr.>5cm Postacie nietypowe: brak centralnego przejaśnienia nieregularny kształt, cechy krwotoczne, ale jeśli średnica powiększa się ponad 5cm to jest to EM Ujawnienie się EM < 2dni po ukłuciu i śr.< 5cm przemawia przeciw rozpoznaniu

4. 2. Borrelial lymphocytoma ( BL ) IgM lub IgG + hist-pat Ujawnia się u < 1% chorych kilka tyg. po ukłuciu Pojedynczy sinoczerwony, niebolesny guzek Najczęstsza lokalizacja: małżowiny uszne, moszna, brodawki sutkowe Powiększone ww.chłonne Dzieci > dorośli, nieleczona może ustąpić samoistnie

5. 3. Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry kończynacrodermatitis chronica atropicans - ACA IgM lub IgG + hist-pat Sinoczerwone plamy, ścieńczenie naskórka z poszerzeniem naczyń żylnych, teleangiektazje Zmiany skórne ujawniają się wiele lat po zakażeniu (do 10lat) Zwykle u osób w podeszłym wieku, przeważnie u kobiet Najczęstsza lokalizacja: dystalne części kk.dolnych i górnych, często bóle kończyn

6. 4. Zapalenie stawów Lyme arthritis - LA IgM lub IgG Wędrujące bóle kości, stawów, mięśni i ścięgien Nawracające bóle kostne, stawowe lub tkanek okołostawowych Nawracające zapalenie stawów (asymetryczne) Przewlekłe zapalenie stawów (asymetryczne)

7. 5. Zapalenie mięśnia sercowegoLyme carditis - LC IgM oraz zmiany w EKG: zaburzenia przewodnictwa w postaci bloków przedsionkowo-komorowych o zmiennym stopniu

8. 6. Neuroborelioza Wywiad (rumień wędrujący) IgM lub IgG, bad.płynu m.-rdz. Porażenie nn.czaszkowych (n.VII) Porażenie korzeni nerwowych lub pojedynczych nerwów obwodowych Limfocytowe zapalenie opon m.-rdz. Zapalenie mózgu i/lub rdzenia kręgowego Obwodowa neuropatia Przewlekła encefalopatia

9. Profilaktyka Profilaktyka czynna (szczepienia) - brakZapobieganie: osłona ciała, repelenty Wczesne i właściwe (pęseta) usunięcie kleszcza (krętki wnikają do skóry dopiero po 24godz. żerowania kleszcza) Profilaktyka poekspozycyjna: doksycyklina 1x 200mg p.o. tylko w przypadku mnogiego pokłucia przez kleszcze podczas pobytu w rejonie endemicznym osoby dorosłej pochodzącej spoza tego terenu. Ciąża: nie udowodniono szkodliwego wpływu zakażenia na rozwój płodu, leczenie ( kobiety w ciąży, matki karmiące) bez doksycykliny.

10. Leczenie Boreliozy z Lyme Ukłucie przez kleszcza: obserwacja i uświadomienie objawów Amoksycyklina 3x500mg (2x1000mg)p.o., dzieci 50mg/kg/d lub Doksycyklina 2x100mg (1x200mg)p.o. przez 14-21 dni w: EM, BL, ACA, LA i porażeniu nn.czaszkowych Makrolidy: Azytromycyna 1x500mg p.o.,dzieci 10mg/kg/d przez 7-10 dni lub Klarytromycyna 2x500mg p.o. przez 14-21 dni dzieci 15mg/kg.d wyłącznie w EM u osób z nadwrażliwością na B-laktamy Neuroborelioza, LC i nawrót LA: leczenie dożylne szpitalne ( Ceftriaxone, Cefotaxime, Penicillin G )

11. Kleszczowe zapalenie mózgu Def. Ostra wirusowa choroba OUN wywołana przez Flavivirus z rodziny Togaviridae, zaliczany do grupy arbowirusów. 100-300 przypadków (PZH) 2 szczyty zachorowań: czerwiec/lipiec i październik

12. Obraz kliniczny KZM Okres wylęgania: 7-14 dni Przebieg bezobjawowy Przebieg łagodny – objawy grypopodobne Przebieg ciężki (ok.30%), postać: oponowa, mózgowa, oponowo-mózgowo-rdzeniowa Powikłania Diagnostyka: IgM i IgG

13. Leczenie KZM Brak specyficznego leczenia KZM Jedynie leczenie objawowe: leki p/gorączkowe, p/obrzękowe, uspokajające, nawadnianie dożylne, preparaty wielowitaminowe, psychoterapia i rehabilitacja chorych.

14. Szczepienia przeciw KZM • FSME-IMMUN Junior 0,25ml (po 2 r.ż.) • FSME-IMMUN 0,5ml (po 16 r.ż.) 2 schematy szczepienia: I dawka II dawka po 1-3 miesiącach III dawka po 5-12 miesiącach od I dawki dawki przypominające – pierwsza po 3 latach, kolejne co 3-5 lat Przyspieszony schemat: 0, 14dni, 5-12miesięcy dla FSME-IMMUN

15. Przeciwwskazania do szczepienia p/KZM - ostre choroby przebiegające z gorączką - poważne reakcje alergiczne po poprzednich dawkach - nadwrażliwość na składniki szczepionki: neomycyna, gentamycyna, formaldehyd, siarczan protaminy, białko jaja kurzego - szczególna ostrożność u osób z chorobami autoimmunologicznymi oraz przewlekłymi chorobami OUN Ciąża nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia.