Sosyoekonomik Eşitsizlikler ve Sağlık TTD 13. Yıllık Kongresi Sağlığa Çok Yönlü Bakış Kursu

1. Sosyoekonomik Eşitsizlikler ve Sağlık TTD 13. Yıllık Kongresi Sağlığa Çok Yönlü Bakış Kursu 5 Mayıs 2010 Onur Hamzaoğlu

2. İçerik • Yöntem • Tarih • Bulgular • Saptamalar • Toplumsal etken • Kapitalizm • Marks ve Weber’de sınıf • Hakkaniyet ve Eşitlik • Sağlık • Bir araştırma

3. YÖNTEM Bilim ve siyaset, olayların ilk bakışta görünmeyen özünü görmeye-göstermeye çalışmak için gerekli olan iki araçtır

4. TARİH Köleci toplumlarda (Eski Yunan ve Mısır) kötü yaşam ve çalışma koşullarının sağlığı bozucu ve yaşamı kısaltıcı etkisi gözlemlenmiş ve tanımlanmıştır Yaşam koşulları ve sağlık hizmetlerindeki belirgin gelişmelere rağmen, kötü yaşam ve çalışma koşullarının sağlığı bozucu ve yaşamı kısaltıcı etkisi devam etmektedir

5. BULGULAR 16 Avrupa ülkesinde; düşük sosyoekonomik düzey grupta mortalite hızları, kötü sağlık algısı sıklığı yüksek sosyoekonomik düzeyli gruptan daha yüksektir

6. Endonezya, Brezilya, Hindistan ve Kenya’da beş yaş altı ölüm hızı en yoksul grupta en yüksektir

7. Hollanda’da 1983-1985 ve 1992-1993 tarihlerinde yapılan izlem çalışmalarının her ikisinde de algılanan sağlığı “iyi”den daha kötü olanların yüzdesi ilkokulmezunlarında üniversite mezunlarına göre yüksek bulunmuştur

8. Rusya Petesburg’da yaşayan erkeklerde mortalite hızı eğitimi ilkokul düzeyinde olanlarda en yüksek, üniversite mezunlarında en düşüktür

9. ABD’de Washington DC ve Brony gibi fakir yerleşim yerlerinde yaşayanların doğuşta beklenen yaşam süresinin Fairfax, Virginia, Douglas ve Colorado gibi zengin yerleşim yerlerinde yaşayanlara göre 10-15 yıl daha kısa olduğu saptanmıştır

10. 1987 yılında İspanya’da yapılan bir çalışmada 20-44 yaş grubu kadınlarda hanehalkı gelir düzeyi arttıkça kronik hastalıkların prevalansında azalma saptanmıştır

11. 1950-1970 yılları arasında yüksek sosyoekonomik düzeydeki yetişkin erkeklerde ölüm hızının %20 azaldığı saptanmıştır

12. Hem merkez hem de çevre kapitalist ülkelerde, hem yenidoğanlar hem de erişkinler arasında mortalitede, akut ve kronik infeksiyon ve infeksiyon dışı hastalıklarda ve psikiyatrik hastalıklarda sosyoekonomik farklılıkların belirgin olduğu bulunmuştur

13. Her ikisi de günde 20 adet sigara içen sekreter ve yöneticiden, sekreterin akciğer kanserine yakalanma riskinin daha fazla olduğu saptanmıştır

14. SAPTAMALAR Sosyoekonomik durum ile sağlık durumu arasındaki eşitsizlik ilişkisi doğrusal bir ilişkidir Sosyoekonomik durumun kötüleştiği her aşamada sağlık düzeyi de kötüleşmektedir Sosyoekonomik etkenlerin ancak belli bir eşik değerin üzerinde sağlığı kötüleştirici etki gösterdiği savı geçersizdir

15. İnsanların ait oldukları sosyoekonomik düzeyi bedenlerinden okuyabilirsiniz Yoksulsanız zaman hızlanır, organlarınız çabuk eskir Rahimde başlayan yoksulluk çocuklukta, gençlikte, yetişkinlikte yani ömür boyu devam eder

16. Sağlıklı Olmak İçin Ne(ler) Gerekir?

17. Yeterli ve dengeli beslenmeTemiz içme ve kullanma suyu Sağlıklı konut-barınma Temiz çevre(hava, toprak, okyanuslar ve denizler, göller ve akarsular)Eğitim İş-üretmek UlaşımSağlık hizmeti

18. SAĞLIKLI OLMAK İÇİNSAĞLIK HİZMETLERİNİNÖNCELİĞİ YOKTUR

19. Sağlık kişisel bir durum değil, toplumsal yaşantının bir sonucudur…

20. Sağlığı Bozan Etken(ler)? Biyolojik Fiziksel Kimyasal Mekanik Zihinsel

21. Etkenlerle karşılaşma olasılığını-riskini belirleyen(ler)?

38. Gördüklerimizin Yaşadıklarımızın Arkasında ne(ler) var?

42. Sağlık kişisel bir durum değil, toplumsal yaşantının bir sonucudur…

43. TOPLUMSAL ETKEN

44. Sağlık kişisel bir durum değil, toplumsal yaşantının bir sonucudur…

45. TOPLUMSAL YAŞANTI TOPLUMSAL YAPININ BELİRLEYİCİLİĞİNDE ORTAYA ÇIKAR

46. Kapitalizm Sınıf, sınıfın gücü, sınıf mücadelesi, devlet üzerine etkisi Kapitalist Devlet Emperyalizm Ulusötesi Şirketler(UÖŞ) 1992’de 37000 UÖŞ ve 170000 bunlarla ilişkili şirket var (1970’lerde 7,000 şirket) En tepedeki 100 UÖŞ’nin global satış miktarı 5.5 trilyon$: ABD’nin GSMG’i kadar 72 milyon kişi çalıştırıyor(15 milyonu gelişmekte olan ülkelerde) UÖŞ, dünyadaki üretimin %33’ünü kontrol ederken emek-gücünün %5’ini çalıştırıyor

48. d = c + v + s Değer Yasası

49. kullanım değeri = c + v c: sabit sermaye v: değişen sermaye

50. Değişim Değeri d = c + v + s c: hammadde, enerji, teknoloji vb. değeri v: emek-gücünün değeri, ücret s: artı değer, kâr, emekçinin ürettiği- patronun el koyduğu s/v: sömürü oranı, artı değer oranı