250 likes | 1.63k Views
Arter Kan Gazı Analiz Sonuçlarının Yorumlanması. Nevin Uysal, MD, MSc Gaziantep Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD. Türk Toraks Derneği, 11. Yıllık Kongresi, 23-27 Nisan 2008, Antalya. Ölçülen değerler pH pCO2 pO2 Hesaplanan değerler HCO3 -. Normal Değerler. pH 7.35-7.45
E N D
Arter Kan Gazı Analiz Sonuçlarının Yorumlanması Nevin Uysal, MD, MSc Gaziantep Üniversitesi Göğüs Hastalıkları AD Türk Toraks Derneği, 11. Yıllık Kongresi, 23-27 Nisan 2008, Antalya
Ölçülen değerler • pH • pCO2 • pO2 • Hesaplanan değerler • HCO3-
Normal Değerler • pH 7.35-7.45 • PaCO2 35-45 mmHg • PaO2≥ 80 mmHg • HCO3- 22-26 mEq/L
pO2 • Hipoksemi • <80 mmHg • Kan gazının oda havasında mı yoksa oksijen altında mı alındığının belirtilmesi gerekiyor
Oksijen Tedavisi • Nazal kanül • 1 L/dakika FiO2 ~ % 24 • 2 L/dakika FiO2 ~ % 28 • 3 L/dakika FiO2 ~ % 32 • 4 L/dakika FiO2 ~ % 36 • 5 L/dakika FiO2 ~ % 40 • 6 L/dakika FiO2 ~ % 44 • Basit oksijen maskesi • FiO2 ~ % 50 (5-8 L/dakika) • Parsiyel tekrar solumasız (partial nonrebreather) maske • FiO2 ~ % 50-75 (8-10 L/dakika) • Tekrar solumasız maske (nonrebreather maske) • FiO2 ~ % 75-100 (8-10 L/dakika) P/F (PaO2/FiO2) oranı PaO2=60, FiO2=0.60 P/F=60/0.60 P/F=100
Hiperkapnik (Tip 2) Solunum YetmezliğiAlveoler Gaz Denklemi - PA-aO2 • PAO2 = PIO2 – • PA-aO2= PAO2 – PaO2 PACO2 R Örnek: pH=7.24, pCO2= 62, PaO2= 60 PIO2=[ 760mmHg (PB) – 47mmHg (H2O)] X 0.21 ~ 150 PAO2= 150 – ( 62 / 0.8) ~ 72 PA-aO2= 72 (PAO2) – 60 (PaO2) 12
Asit Metabolizması Pulmoner Atılım 15,000 mmol CO2 Renal Atılım 50-100 meq nonvolatil asit (sülfirik asit) H+ HPO42- + H+ HPO4- NH3 + H+ NH4+ Asit yükü glu tamin metabolizması
Bikarbonat- Karbondioksit Buffer Sistemi • Çözünmüş CO2 + H2O H2CO3 HCO3- + H+ • pH=6.10+log • pH = - log [H+] HCO3- 0.03 X pCO2)
Kan gazı analiz sonucu doğru mu? • [H+]=24 X (PaCO2/[HCO3-]) • 24 X (40/24)=40nmol/L • pH 7.28-7.45 aralığında iken • [H+]=80- pH’nın son iki rakamı • pH=7.40 [H+]=80-40=40 nmol/L • pH=7.30 [H+]=80-30 =50 nmol/L
pH 7.00-7.40 aralığının dışında iken • pH= 7.40 [H+]=40 nmol/L • ΔpH 0.1 ↓ Δ[H+]= 0.80 X [H+] • pH=7.50 için [H+]=0.80 X 40= 32 nmol/L • pH=7.60 için [H+]=0.80X32=26 nmol/L • pH=7.00 [H+]=100 nmol/L • ↓ ΔpH 0.1 Δ[H+]=1.25 X [H+] • pH=6.90 için [H+]=1.25X100= 125 nmol/L • pH=6.80 için [H+]=1.25X125=156nmol/L
Basit Asit Baz Dengesi Bozuklukları • pH <7.35 • Respiratuvar Asidoz • Metabolik Asidoz • pH>7.45 • Respiratuvar Alkaloz • Metabolik Alkaloz
Basit Asit Baz Dengesi BozukluklarıNormal Kompansasyon Değerleri • Akut Respiratuvar Asidoz • pCO2 10 mmHg pH 0.08 pH=7.40 – 0.008 X Δ pCO2 HCO3- =24+ 0.1(Δ pCO2) ± 3 mE/L pCO2 10 mmHg HCO3- 1 mE/L • Kronik Respiratuvar Asidoz • pCO2 10 mmHg pH 0.03 pH=7.40 – 0.003 X Δ pCO2 HCO3- =24+ 0.35(Δ pCO2) ± 4 mE/L pCO2 10 mmHg HCO3- 3.5 mE/L Metabolik Asidoz paCO2=(1.5XHCO3)+(8±2) Sigillito et al, Emerg Med Clin N Am 2003;21:239
Basit Asit Baz Dengesi BozukluklarıNormal Kompansasyon Değerleri • Akut Respiratuvar Alkaloz • pCO2 10 mmHg pH 0.08 pH=7.40 + 0.008 X Δ pCO2 • HCO3- =24- 0.2(Δ pCO2) ± 3 mE/L • pCO2 10 mmHg HCO3- 2 mE/L • Kronik Respiratuvar Alkaloz • pCO2 10 mmHg pH 0.02 pH=7.40 + 0.002 X Δ pCO2 • HCO3- =24- 0.5(Δ pCO2) ± 4 mE/L • pCO2 10 mmHg HCO3- 5 mE/L Metabolik Alkaloz paCO2=(0.7XHCO3)+(21±2) Sigillito et al, Emerg Med Clin N Am 2003;21:239
AG Laktik asidoz Ketoasidoz Son dönem böbrek yetmezliği Metanol, etilen glikol, propil alkol, salisilat intoksikasyonu Nl AG Diyare İzotonik salin infüzyonu Böbrek yetmezliğinin erken evreleri Renal tübüler asidoz Asetazolamid kullanımı Üreteroenterostomi Anyon Gap Anyon Gap= Na+ - (HCO3- + Cl-) Nl 12-16
Mikst Asit Baz Dengesi Bozuklukları • pH nl, <7.35 ya da >7.45 olabilir • Normal kompansasyon mekanizmalarını bilmek gerekir • Basit asit baz dengesi bozukluğunda beklenen ikincil değişiklik beklenen aralığın dışında ise mikst
Yetersiz Yanıta Bağlı • Metabolik asidoz ve respiratuvar asidoz • Metabolik alkaloz ve respiratuvar alkaloz
Beklenenden Fazla Yanıta Bağlı • Metabolik asidoz ve respiratuvar alkaloz • Metabolik alkaloz ve respiratuvar asidoz
Üçlü Bozukluk • Metabolik alkaloz, metabolik asidoz ve respiratuvar asidoz • Metabolik alkaloz, metabolik asidoz ve respiratuvar alkaloz
Kusma Hipovolemik şok Hiperventilasyon Respiratuvar Alkaloz 7.46 20 14 35 pH pCO2 (mmHg) HCO3-(mEq/L AG (mEq/L) Metabolik Alkaloz 7.53 44 36 12 Metabolik Asidoz 7.35 30 16 33
“Delta-Delta Gap”(ΔAG/ΔHCO3-) • AG metabolik asidoz varlığında, eşlik eden • nl AG metabolik asidoz ya da • metabolik alkaloz olabilir
(Hesaplanan AG)-12 • ΔAG/ΔHCO3- = • Nl AG metabolik asidoz • Δ/Δ gap < 1 • Metabolik Alkaloz • Δ/Δ gap > 1 24- (ölçülen HCO3-)