500 likes | 734 Views
Ebola:- ไวรัส มรณะ. รศ.(พิเศษ)นายแพทย์ทวี โชติพิทยสุนนท์ ผู้ทรงคุณวุฒิระดับ 11, สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข วันที่ 4 กันยายน 2557 จ . เชียงใหม่. ประวัติศาสตร์ของ Ebola. เริ่มพบครั้งแรกปี ค.ศ. 1976 ที่ประเทศคองโก ใกล้แม่น้ำ Ebola
E N D
Ebola:- ไวรัสมรณะ รศ.(พิเศษ)นายแพทย์ทวี โชติพิทยสุนนท์ ผู้ทรงคุณวุฒิระดับ 11, สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข วันที่ 4 กันยายน 2557 จ.เชียงใหม่ .
ประวัติศาสตร์ของ Ebola • เริ่มพบครั้งแรกปี ค.ศ.1976 ที่ประเทศคองโก ใกล้แม่น้ำ Ebola • เชื้อไวรัสGenus Ebolavirus Family Filoviridae • มีสายพันธุ์ - Zaire ebolavirus (EBOV) - Sudan ebolavirus - Reston ebolavirus (only in nonhuman primates) - Tai Forest ebolavirus - Bundibugyoebolavirus • ต้องการ biosafety level 4 lab containment ( ไทยมีแค่ level 3)
Ebola ในปี พ.ศ.2557 • ขณะนี้ระบาดใน 5 ประเทศ คือ เซียร์ราลีโอน ไลบีเรีย กีเนีย • มีการระบาดไปที่ Lagos, Nigeria19 ราย ตาย 7 เป็นประเทศที่ 4 • (29 Aug 14) พบ 1ราย ในประเทศ Senegalเป็นประเทศที่ 5 ,West Africa • WHO :- 10 April 2014 ; ผู้ป่วย 187 ตาย 121 (65%) :- 31 July 2014 ; ผู้ป่วย 1440 ตาย 826 (57%) :- 4 August 2014 ; ผู้ป่วย 1603 ตาย 887 (55%) :- 13 August 2014 ; ผู้ป่วย 2127 ตาย 1145 (54%) :- 20 August 2014 ; ผู้ป่วย 2615 ตาย 1427 (55%) :- 29 August 2014 ; ผู้ป่วย 3052 ตาย 1546 (51%)
ทำไมบุคลากรทางการแพทย์จึงติดเชื้อ Ebola สูง • บุคลากรฯติดเชื้อ Ebola 240 คน ตาย 120 คน (25 ส.ค.2557) • สาเหตุ :- ขาดแคลนบุคลากร :- ขาดแคลน PPE :- ใช้ PPE ไม่เหมาะสม :- ทำงานในตึกผู้ป่วยนานเกินไป อ่อนล้ามาก :- การระบาดกว้างขวางมาก ผู้ป่วยที่มีอาการคล้าย Ebola เช่น Malaria บุคลากรผู้ดูแลมักไม่ระวังตัว ( WHO Report : 25 August 2014. )
DR Congo’s Ebola Outbreak not linked to West Africa’s Ebola ( 25 August 2014) • 2 confirmed fatal cases of Ebola in the Northern DRC • Likely to be Ebola killed 13 people including 5 HCWs • 11 were sick and isolation now • 80 contacts are being traced • Different strain from West Africa, • DRC has 6 Ebola outbreak since 1976 ( CIDRAP, 25 Aug 2014. )
International EVD Situation Update • August 29, 2014 ; Case 3,069 : death 1,552 (51%) • Nigeria reported its First Ebola death outside Lagos, secondary contact of Nigeria’s first Ebola case from Liberia • Thailand - no patient under investigation (PUI) - no support / no probable / no confirmed case - only people under screening 849 travelers (Aug 28, 2014) • Many countries had occurred “False Alarm”
Viral Haemorrhagic Fever caused by 5 families of RNA viruses • Arenaviridae • Bunyaviridae • Togaviridae • Filoviridae • Flaviviridae
Filoviridae • Ebola HF • Marburg HF
Ebola ในปี พ.ศ.2557 • จากสัตว์สู่คน ยังไม่แน่ชัด อาจเป็นค้างคาว ลิง กวาง (ในป่า) • จากคนสู่คน ชัดเจนมาก สามารถติดต่อโดยสัมผัส - เลือด น้ำเหลือง น้ำนม - น้ำลาย - ปัสสาวะ - อสุจิ (นาน 2 เดือน) - สิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับผู้ป่วย โดยทั่วไปเชื้ออยู่ใน สิ่งแวดล้อมได้นาน 2-3 วันแต่อาจนานถึง 6วันได้
ค้างคาว :- วายร้ายของแหล่งโรคติดเชื้ออุบัติใหม่ต่างๆ • Avian Influenza eg. H17, H18, N10 • Nipah virus encephalitis • SARS-CoV and MERS-CoV • Other Coronaviruses • Rabies and Lyssavirus • Ebola virus hemorrhagic fever
Animal related Ebolavirus • Fruit bat – Hypsignathusmonstrosus, Epomopsfranqueti, Myonycterisforquata • (Nonhuman Primates) Gorilla, Chimpanzee • Can be transmitted to domestic animal eg. dog, pig • 2013 Fruit bat in Bangladesh had antibodies against Ebola Zaire and Reston Ebola • Bat non human primates human contact with live /dead wild life or by bush meat trade
Pathogenesis of Ebolavirus in Human • Ebola virus will infect many cell types :- monocytes, macrophages, dendritic cell, fibroblast :- endothelial cell , epithelial cell :- hepatocytes, adreno-cortical cell • Causes wide range of clinical manifestations eg. vascular leakage, shock, coagulopathy, hepatitis, etc.
อาการของโรค Ebola • ระยะฟักตัวประมาณ 2-21 วัน (เฉลี่ย 8-10 วัน) • อาการ - ไข้ อ่อนเพลีย ปวดกล้ามเนื้อ ปวดศีรษะ เจ็บคอ - ท้องเสีย อาเจียน ปวดท้อง - ผื่น (MP-rash) ตามตัว ตาแดง - อาการมากจะมีเลือดออกทุกแห่ง - อาการมากจะมีตับวาย ไตวาย อาการทางสมอง • เชื้อจะแพร่ให้คนอื่นได้ตอนที่ป่วย ยิ่งป่วยหนักยิ่งแพร่เชื้อมาก
อาการที่พบบ่อยใน Ebola:- bleeding 40-50%
Differential Diagnosis of Ebola • Malaria • Typhoid • Influenza • Septicemia with DIC • Leptospirosis • Rickettsial infection • Hepatitis • Other hemorrhagic fever eg DF/DHF
การวินิจฉัยโรค Ebola ปีค.ศ. 2014
Laboratory diagnosis for Ebola virus Source: Pan American Health Organization & World Health Organization 6 Aug 2014
Laboratory Finding of Ebola • CBC :- Leucopenia :- Lymphopenia :- Thrombocytopenia 50,000-100,000/cumm • AST & ALT – elevate • PT & PTT (activated) – prolong (DIC) • BUN creatinine – increase • Bleeding time – prolong • Proteinuria • Amylase - increase
Findings of 2 Americans Survived from Ebola • Hyponatremia, hypokalemia from diarrhea and vomiting. • Edema from hypoproteinemia due to liver damage. • Possible shedding of viral material in semen, vaginal secretion or urine :- not having unprotected sex for 3 mos. • Thrombocytopenia, blood component depletion are obvious. • POOR EDUCATION OF PEOPLE.
การคัดกรองที่ OPD • ติดป้ายการคัดกรอง :- ไข้หวัดนก MERS-CoV, Ebola • คำถามทุกคน “ป่วยเป็นอะไรมา” [ถ้าตอบ “ไข้ ไอ… ”ดำเนินการต่อ] • คำถามคนไทย ดังนี้ - “ที่บ้านมีไก่ตายผิดปกติหรือไม่” - “ไปต่างประเทศมาหรือไม่” เช่น จีน ซาอุฯ อัฟริกา • คำถามสำหรับผู้ป่วยผิวดำ ดังนี้ - “What’s your problem today?” :-fever, headache, tireness, etc - “Where are you come from?” - “How long had you been in Thailand?”
เกณฑ์ที่จะ “Quarantine in Isolation Unit for Ebola” • เดินทางจากประเทศที่มีการระบาดโรค Ebola (ขณะนี้ 4 ประเทศ) ภายใน 21 วัน • สัมผัสใกล้ชิด สัมผัสเลือด/สารคัดหลั่ง ถูกเข็มตำ จากผู้ป่วยที่สงสัย/ยืนยันเป็น Ebola โดยไม่ได้ใส่ PPE • อาการทางคลินิก :- ไข้ >38°ซ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อย อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง มีเลือดออก ฯลฯ และ ข้อ 1 หรือ 2
การรักษา Ebola • รักษาตามอาการ ให้ Fluid (คล้ายการรักษาโรคไข้เลือดออก Dengue) • ยาจำเพาะ ไม่มี • วัคซีน ไม่มี • อัตราตายขณะนี้ประมาณ 60% ( ในอดีต 90%) • มาตรการ Infection Control ในสถานพยาบาล บุคลากรทางการแพทย์ ตัวผู้ป่วย บ้านผู้ป่วย สิ่งแวดล้อมสำคัญที่สุด
Potential Drug for Ebola • Three monoclonal antibodies that target parts of Ebola Zaire virus 2. “ZMapp” is made by Mapp Pharmaceutical of San Diego 3. Never test in human but promising result in monkey • “ZMapp” were used in 2 Americans Ebola patient with quite positive result including Spanish priest
Vaccine for Ebola “NO”
Potential Ebola Vaccine • No vaccine available now • The most promising candidate are DNA vaccine • Vaccine derived from :- adenovirus :- vesicular stomatitis Indiana virus (VSIV) :- Filovirus-like particle (VLP) • All candidate vaccine can protect nonhuman primate • Now, in clinical trial phase 1
NIH and International Consortium to Speed Ebola Vaccine Trial • Phase I clinical trial in US - end of August 2014. • Phase I clinical trial in UK, Gambia, Mali :- Sept 2014. • The GSK’s vaccine is Zaire species of Ebola (single virus protein), 10,000 more doses were developed (for research & supply if its work). • If vaccine appear to be safe and effective, the trial will extend to Gambia and Mali for test of different dosages. ( CIDRAP News : 28 Aug 2014. )
Principle of Ebola virus disease Control 1. Case detection(Hx of contact, travel endemic area) 2. Case isolation 3. Case management 4. Infection control in health care setting, patient’s home, environment of confirmed case
เกณฑ์ที่จะ “Quarantine in Isolation Unit for Ebola” • เดินทางจากประเทศที่มีการระบาดโรค Ebola (ขณะนี้ 4 ประเทศ) ภายใน 21 วัน • สัมผัสใกล้ชิด สัมผัสเลือด/สารคัดหลั่ง ถูกเข็มตำ จากผู้ป่วยที่สงสัย/ยืนยันเป็น Ebola โดยไม่ได้ใส่ PPE • อาการทางคลินิก :- ไข้ >38°ซ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อย อาเจียน ท้องเสีย ปวดท้อง มีเลือดออก ฯลฯ และ ข้อ 1 หรือ 2
ป้ายแสดงบริเวณห้อง screening เพื่อส่งต่อห้องตรวจโรคแยก (Slide จาก พ.ญ.จริยา แสงสัจจา)
Principle of Ebola virus disease Control 1. Case detection(Hx of contact, travel endemic area) 2. Case isolation 3. Case management 4. Infection control in health care setting, patient’s home, environment of confirmed case
Route of Ebolavirus Transmission • Blood, serum, saliva, urine and semen are infectious • Route :- Contact :- Droplets :- Airborne is unlikely • Standard, contact, droplet precaution in essential • Airborne precaution only aerosol-generating procedure
Infection Control of Ebola • ผู้ป่วย :- อยู่ห้องเดี่ยว หรือ AIIR • บุคลากร :- ต้องสวม – Gloves, Gown (fluid resistant) - Shoe cover - Eye protection (goggles, face shield) - Surgical mask • สิ่งแวดล้อม :- ใช้ 10% Sod. hypochlorite, ammonium หรือ phenol :- คนทำความสะอาดต้องมี PPE ครบ + shoe และ Leg cover ( CDC 2014 )
Personal Protective Equipment (1) หลักการ • ป้องกันการติดเชื้อผ่านผิวหนังและ mucosa • ปกคลุมร่างกายทุกส่วน • ป้องกันการซึมของน้ำ • ป้องกันการติดเชื้อทางอากาศในบางกรณีเท่านั้น • ระวังการปนเปื้อนในเวลาถอด • แนะนำการทำความสะอาดมือในทุกขั้นตอนการถอด (Slide จาก พ.ญ.จริยา แสงสัจจา)
Personal Protective Equipment (2) • Gowns กันน้ำ • Hood • Goggles and face shield • Masks: surgical, N-95, N-100, P-100 • Gloves 1-2 ชั้น • Leg and foot cover • Boot (Slide จาก พ.ญ.จริยา แสงสัจจา)
WHO on 8 August 2014 declared the Ebola outbreak in West Africa a “Public Health Emergency of International Concern (PHEIC)” Since 2005, IHR had declared Pandemic 2009 and Polio as PHEIC
WHO statement on 8 Aug 2014 for Ebola • All states (no case or no borders with affected area) • No general ban on international travel or trade • Provide information for traveler to affected area eg. risk, potential exposure • Should prepared to detect, investigate and manage Ebola cases • Provide information to public on Ebola outbreak, reduce risk of exposure • Should prepare the facilities of evacuation of essential person who have been exposed to Ebola
ความเสี่ยงของโรค Ebola ในประเทศไทย • ขณะนี้ WHO ยังไม่ห้ามการเดินทางไปประเทศที่มีการระบาด • คนไทยที่จะไป 4 ประเทศควรหลีกเลี่ยงสัมผัสสัตว์ป่า • คนไทยควรหลีกเลี่ยงสัมผัสผู้ป่วยที่สงสัย Ebola • หากป่วยเป็นไข้ อ่อนเพลีย ฯลฯ ภายใน 3 สัปดาห์ พบแพทย์ด่วน • คนไนจีเรียมาไทยประมาณ 300 คน/เดือน • คน 3 ประเทศที่มีการระบาดมาไทย 30-50 คน/สัปดาห์ • Lab. ทางกรมวิทย์ฯ กำลังเตรียมการเพื่อส่ง specimen ไป US-CDC (แต่หลายสายการบินและ courrierไม่ยอมรับตัวอย่างเลือด)
Principle of Ebola virus disease Control 1. Case detection (Hx of contact, travel from endemic area) 2. Case isolation 3. Case management 4. Infection control in health care setting, patient’s home, environment of confirmed case
Case Detection of Ebola in Thailand • ผู้โดยสารจากประเทศที่มีการระบาด มี 2 เที่ยวบิน/วัน • ชาวอัฟริกัน 4 ประเทศ ที่มีการระบาดประมาณ 5-10 คน/วัน • คนไทยไปเที่ยว เยี่ยมครอบครัว 4 ประเทศดังกล่าว-น้อยมาก • ผู้ป่วยที่น่าสงสัยเป็น Ebola : ชาวอัฟริกัน (ถามประเทศที่มา) : คนไทยที่ไปประเทศทั้ง 4 (หรือ อัฟริกัน) : ออกจาก4 ประเทศนั้นมานานหรือไม่ (ถ้าเกิน 21 วัน ปลอดภัย) • ผู้สัมผัส :- ต้องหา case ก่อน • บุคลากรทางการแพทย์ ต้องถามประวัติสัมผัสผู้ป่วยสงสัย โดยสรุป ความเสี่ยงของ Ebola ในประเทศไทย ยังค่อนข้างต่ำ
การเตรียมความพร้อมของทางการแพทย์ต่อโรค Ebola • แพทย์ที่ได้รับมอบหมาย เรื่อง “การดูแลรักษา” • การฝึกอบรม “การดูแลรักษาโรค Ebola” (ทฤษฎีและปฏิบัติ) • Infection control :- ตัวผู้ป่วย (สงสัย/ยืนยัน) :- สิ่งแวดล้อม :- บุคลากรทางการแพทย์ • การจัดหา เตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็น • สนับสนุนด้ายนโยบาย งบประมาณทุกด้านในโรคฉุกเฉินนี้
ข้อเท็จจริง 7 อย่างของโรค Ebola • ตัวไวรัสEbola ไม่ค่อยเปลี่ยนแปลง • การแพร่กระจายโดยการสัมผัสใกล้ชิด ไม่แพร่ทาง airborne • ผู้ป่วย Ebola จะไม่แพร่เชื้อจนกว่ามีอาการ • ผู้ป่วยสามารถหายได้ อัตราตาย 60-90% • ขณะนี้มีการระบาดในประเทศที่การสาธารณสุขไม่ค่อยดี • Ebola สามารถแพร่กระจายไปยังดินแดนอื่น ๆ ได้ • ทุกประเทศมีความเสี่ยงทั้งสิ้น อาจติดจากสัตว์สู่คน คนสู่คน