T.C. MERSİN VALİLİĞİ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü

1. T.C. MERSİN VALİLİĞİ İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü MERSİN' DE TARIM

2. İDARİ YAPI VE NÜFUS

3. ARAZİ VARLIĞI MERSİN Tarım Sektöründe TR62 (Adana ve Mersin) bölgesi %7.1’lik katma değer ile 26 bölge içerisinde 1. sırada yer almaktadır (Kaynak: MTSO Ekonomik Raporu).

4. TARIM ARAZİLERİNİN ÜRÜN GRUPLARINA GÖRE DAĞILIMI

5. SULANABİLİR ARAZİ VARLIĞI

6. SULANABİLİR ARAZİ VARLIĞI Bu projeler de devreye girdiğinde toplam sulanabilir alan 166.719 hektara (% 67) çıkacaktır. Planlaması yapılan 23.151 hektarın 18.000 hektarı Pamuklu Barajının sulayacağı alandır.

7. TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ Kaynak: TUİK ve TÜGEM Raporları MERSİN Tarımsal üretim değeri açısından Antalya’dan sonra (2.9 milyar $) 2. sırada yer almaktadır.

8. TARIMSAL ÜRETİM MİKTARI Kaynak: TUİK verileri • MERSİN • Türkiye toplam sebze üretiminde Antalya’dan (2.1 milyon ton) sonra 2. sırada • Türkiye toplam meyve üretiminde 1. sırada

10. ÖNEMLİ SEBZE ÜRÜNLERİ ALAN VE ÜRETİMİ TÜRKİYE TOPLAM SEBZE ÜRETİMİNİN % 5’İ MERSİN’DEDİR. TÜRKİYE TOPLAM SEBZE ÜRETİMİNİN % 7’Sİ MERSİN’DEDİR. Mersin İli Toplam Sebze Üretimi 1.638.278 ton

12. ÖRTÜ ALTI ÜRETİMİ TÜRKİYE ÖRTÜ ALTI ALANININ % 24’Ü (129.219 da) TÜRKİYE ÖRTÜ ALTI ÜRETİMİNİN İSE % 26’SI (908.797 TON) MERSİN’DEDİR. TÜRKİYE ÖRTÜ ALTI ALANININ % 24’Ü (129.219 da) TÜRKİYE ÖRTÜ ALTI ÜRETİMİNİN İSE % 26’SI (908.797 TON) MERSİN’DEDİR. Antalya’dan sonra (215.000 da - % 38) sera varlığı bakımından ilimiz 2. sırada bulunmaktadır.

14. MERSİN’DE MEYVE ÜRETİMİ TÜRKİYE YAŞ MEYVE ÜRETİMİNİN % 10’U MUZ ÜRETİMİNİN %72’Sİ ÇİLEK ÜRETİMİNİN % 54’Ü MERSİN’DEDİR.

15. TÜRKİYE TURUNÇGİL ÜRETİMİNİN % 30’U LİMON ÜRETİMİNİN %62’Sİ MERSİN’DEDİR. Turunçgil alan ve üretiminde ilimiz 1. sıradadır.

16. MERSİN’İN TÜRKİYE ÜRETİMİNDE LİDER OLDUĞU ÜRÜNLER Kaynak: FAO, TUİK verileri * İlimiz sofralık ve erkenci kayısı, şeftali-nektarin üretiminde Türkiye’de 1. sıradadır.

17. TÜRKİYE YAŞ SEBZE MEYVE İHRACATI Kaynak: TİM ve AKİB Raporları MERSİN Toplam İhracat : 1.8 milyar $ (Tarım Ürünlerinin Payı % 52) İlimiz bölgesindeki illere ait tarımsal ürünlerin dış ticaret merkezi konumundadır.

18. TÜRKİYE YAŞ SEBZE MEYVE İHRACATI Kaynak: Akdeniz İhracatçılar Birliği (AKİB).

19. TÜRKİYE YAŞ SEBZE MEYVE İHRACATI Kaynak: Akdeniz İhracatçılar Birliği (AKİB).

20. İHRACATTA YAŞANAN SORUNLAR • İhracatta yaşanan sorunların başında tarımsal ilaç kalıntıları gelmektedir. • Dış karantinaya tabi Akdeniz Meyve Sineği, Çiçek Thripsi ve Domates Güvesi gibi zararlılar nedeniyle ihracatımız olumsuz etkilenmektedir. Bu zararlıların toleransları sıfır’dır. Tonlarca partilik bir üründe tek bir tane bile görülse o partinin ihracatı engellenmektedir. • İhracatta rakip olduğumuz ülkelerle kıyaslandığında üretim maliyetlerimiz yüksektir. Bu da pazarda rekabet şansımızı azaltmaktadır. • İhracata gönderilen ürünlerimizde standardizasyon ve kalite eksiklikleri bulunmaktadır. • Toplam ihracatımızın % 35’ini gerçekleştirdiğimiz Rusya Federasyonu (RF), ürün standartları bakımından zor bir pazardır. AB standartlarına göre çok daha düşük pestisit toleransları bulunmaktadır. RF standartlarına uyabilmek çoğu zaman mümkün olmamaktadır.

21. MERSİN’DE HAYVAN VARLIĞI (2011) İlimizdeki büyükbaş hayvan varlığının % 85’i kültür, % 10’u ise kültür melezi, % 5’î ise yerli ırktır.

22. MERSİN’DE HAYVAN VARLIĞI Kaynak: TÜGEM ve TUİK verileri Eylül-2010 / Nisan-2011 tarihleri arasında ilimizden ithal edilen hayvan ve hayvansal ürünler: -Canlı Kasaplık Sığır : 56.000 adet -Besi Sığırı : 65.000 adet -Dondurulmuş Et : 163.925 kg

23. MERSİN’DE HAYVANSAL ÜRETİM İlimizdeki mevcut işletmeler aile işletmeleri olup, modernizasyonları yoktur. Dolayısıyla bu durum verim ve kaliteyi etkilemektedir. İlimizde yaklaşık 39.000 büyükbaş işletmesi bulunmaktadır. Ortalama hayvan varlığı 2-3 baş/işletme’dir. • İlimizde 133.534 ton süt, 4.294 ton et ve 2.739 ton bal üretimi yapılmaktadır. • Hayvan başına süt verimi yıllık 2.500 litre, ortalama 200 günlük sağım dikkate alındığında günlük verim 12.5 litre/gün’dür. Bunun yanında ortalama 25 kg verim alan işletmeler de vardır. • Süt Verimindeki Düşüklüğün Nedenleri: • Mevcut işletmelerin alt yapı eksiklikleri bulunmaktadır. • Yeni hazırlanan projelerin tip projeler olması ve mevcut koşullara göre yeterince revize edilmemesi • Süt hayvanlarının beslenme koşullarının yetersiz olması (yem bitkisi ekim alanlarının yeterli olmaması, silaj üretim ve tüketiminin sınırlı olması) • Çözüm: • 1. Modern süt sığırcılık işletmelerine ihtiyaç vardır. • 2. Bakanlık projeleri (genel bütçe – fon kaynaklı) projeleri özel projeler şeklinde toplulaştırılarak uygulanmalıdır. • 3. Mevcut işletmelerin alt yapıları eksiklikleri giderilmelidir. • 4. Kaba yem (arpa, fiğ, silajlık mısır, yonca v.b.) üretimi desteklenmelidir.

24. MERSİN’DE HAYVANSAL ÜRETİM • Süt kalitesinde yaşanan sorunlar: • Mevcut süt üretiminde fiziksel ve kimyasal bulaşıklık sorunları yaşanmaktadır. • Oranı çok az da olsa hala sütlerde antibiyotik kalıntısı bulunmaktadır • Süt analizlerinde aflatoksin kalıntısına rastlanmaktadır. • Yapılan mikrobiyolojik analizlerde canlı bakteri sayısı 100.000 adet/ml olması gerekirken daha yüksek çıkmaktadır (salmonella, streptococcus, E. Coli, coliform, maya-küf). • Sütlerin ön soğutma ve soğuk zincirde taşınması için gerekli alt yapı eksiklikleri bulunmaktadır. • Çözüm: • Üretilen sütler anında ön soğutma tankına alınmalı ve soğuk zincirde taşınmalıdır. • Kalitesiz kaba ve kesif yemlerin tüketiminin önlenmesi, bu konularda eğitim çalışmalarının artırılarak devam etmesi • Üretilen sütlerin analiz edilmek suretiyle, kontrol ve denetimlerinin sıklaştırılması (firmalar, kooperatifler, birlikler)

25. KANATLI HAYVAN VARLIĞI • İlimiz dahilinde 3 adet kanatlı damızlık işletmesi, 2 adet kuluçkahane işletmesi bulunmaktadır. Ayrıca 819 adet broiler, 25 adet yumurtacı kümes aktiftir. Bu işletmelerde 105.000 yumurtacı, 5.734.430 etçi (broiler) kanatlı hayvan bulunmaktadır. Beyaz et üretiminde yılda 4 dönemden yaklaşık 23 milyon adetlik üretim mevcuttur. • ÖNERİ: • Güncel bir konu olan beyaz et ihracatı da göz önünde bulundurularak modern broiler kümes yapımına en az %50 oranında hibe desteği verilmelidir. • Düşük kapasiteli atıl halde bulunan kümeslerin yeniden üretime kazandırılması için kapasite artırımı ve modernizasyon için hibe desteği çıkarılmalıdır. • Üretici birlikleri güçlendirilmelidir. • Beyaz et toptan üretici fiyatı 3.5 TL/kg, perakende satış fiyatı ise 4-5 TL/kg’dır. • Beyaz et üretiminde İlimiz genelinde yatırımlar artmaktadır. Firmaların tercih ettiği bölge özellikle Tarsus ilçemizin Toroslar eteğidir. • 35.000 broiler kapasiteli tam otomatik üretim sistemi yaklaşık 500.000 TL’ye mal olmaktadır.

26. ZİRAİ İLAÇ REÇETE YAZMA YETKİSİ

27. ORGANİK TARIM ÇALIŞMALARI

28. ORGANİK TARIM ÇALIŞMALARI • SORUN: • İlimizde organik tarım, çok uygun ekolojiler olmasına rağmen istenilen düzeyde yaygınlaşamamaktadır. Bunun nedeni • Sertifikasyonda fazla bürokratik işleme gereksinim olması ve bireysel başvurularda ücretlendirmenin yüksek olması (1.000 TL – 2.000 TL/yıl analizler ve kontrol ücretleri hariç) • Organik ürünlere özel toplu satış yerlerinin (organik pazarlar gibi) olmaması • Organik üretilen ürünlerin fiyat dengesinin istenilen aralıkta oluşmaması • Grup sertifikasyonu için üreticilerin bir araya gelmemesi • Üreticilerin konu ile ilgili bilgi eksikliklerinin olması • ÇÖZÜM: • Organik üretime verilen devlet desteklerinin artırılması ve ürün gruplarına göre farklı destekleme modellerinin oluşturulması • Projeli çalışmalarla uygun alanlarda üreticilerin başlangıç sertifikasyon ücretlerinin karşılanması ve organik tarımın uygulanabilirliğinin ortaya konulması • Organik tarım ürünlerini pazarlayan kuruluşlarla iletişime geçilmesi ve talep yaratılması • Organik ürünlere özel pazarların ve satış yerlerinin oluşturulması, tüketicilerin taleplerinin artırılması • Konu ile ilgili etkin yayım faaliyetlerinin yürütülmesi

29. İYİ TARIM UYGULAMALARI • Ülkemizde iyi tarım sertifikasyon yetkisine sahip 18 adet firma bulunmaktadır. İlimizdeki üreticiler 8 firma ile çalışmaktadır. Bunlardan 2 tanesi (Ekotar, Turkgap) ilimizde faaliyet göstermektedir. • İyi tarım uygulamalarında sertifikasyon ücretleri yüksektir. • İç piyasada tüketilen ürünlerimizde yetiştiriciler bu sisteme dahil olmamaktadır. • Bu konudaki Bakanlık desteği (20 TL/da açık, 80 TL/da sera) teşvik edici değildir. Bu miktarların artırılması gerekmektedir. • Ziraat Bankası aracılığıyla % 60 faiz indirimli kredi kullandırılmaktadır. Bu konuda etkin yayım faaliyetleri yürütülmektedir.

30. SERBEST DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

31. KOOPERATİF VE BİRLİKLER Not: Su Ürünleri Kooperatifleri Bölge Birliğinin çalışma ofisi bulunmamaktadır.

32. KOOPERATİF ÇALIŞMALARI TARIMSAL KALKINMA KOOPERATİFLERİ • Tasfiye Halinde Olan : 41 • Orman İşi Yapan : 45 • Süt-Yem Hizmetleri : 35 • Sera/Meyve Serası : 20 • Zeytin Salamura : 1 • Zeytin Yağı : 2 • Faaliyeti Olmayan : 44 • TOPLAM : 189 SULAMA KOOPERATİFİ • Tasfiye halinde Olan : 9 • Faal Durumda Olan : 26 • Faaliyeti Olmayan : 14 • TOPLAM : 49 SU ÜRÜNLERİ KOOPERATİFİ • Faal Durumda Olan : 10 • Faaliyeti Olmayan : - • TOPLAM : 10

33. ÜRETİCİ BİRLİKLERİ SORUN: • 5200 sayılı Üretici Birlikleri kanunundaki yasal eksiklikler nedeniyle gelişmemektedir. • Yasal mevzuatlar gereğince bu birlikler ticari faaliyette bulunamadıklarından düzenli bir gelirleri yoktur. • Üretici Birliklerinin, üretici aidatlarından başka herhangi bir geliri bulunmamaktadır. Büro kirası, personel giderleri gibi sabit masraflarını dahi karşılayamayacak düzeydedirler. • Birliklere üye olma yönünde üreticileri zorlayıcı veya teşvik edici bir mevzuat bulunmamaktadır. ÇÖZÜM: • Üretici Birlikleri Kanunundaki yasal mevzuat eksikliklerin giderilmesi, ticari faaliyette bulunabilmeleri için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. • Birliklere üye olmanın özendirilmesi için Bakanlığımız destekleme programına dahil edilmeli veya desteklemeler birlikler üzerinden verilmelidir. • İhracata giden ürünlerde üreticilerin birliklere üye olması desteklemelerle teşvik edilmelidir.

34. TARIMSAL DESTEKLEMELER-2010/2011

35. TARIMSAL DESTEKLEMELER Kaynak: TÜGEM ve TUİK verileri

36. YÜRÜTÜLEN PROJELER ÇATAK (Çevre Amaçlı Tarım Arazilerinin Korunması) Projesi Yürütülen İlçe : Silifke Üretici Sayısı : 128 adet Proje Alanı : 6.800 da Proje Bütçesi : 920.000 TL Destekleyen Kuruluş : Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Özel Çevre Koruma Müdürlüğü (Sertifikasyon Ücreti) Başlangıç ve Bitiş Tarihi : Mart 2011 – Aralık 2011 Proje Kapsamı : İyi Tarım Uygulamaları çerçevesinde Bakanlığımız tarafından 180 TL/da destekleme sağlanmaktadır.

37. YÜRÜTÜLEN PROJELER Kıl Keçilerinin Sanen Tekeleriyle Melezlenerek Yüksek Verimli Keçi Sürülerinin Kurularak Keçi Yetiştiricilerinin Gelirinin Artırılması Projesi Yürütülen İlçe : Tüm İlçeler Üretici Sayısı : 13 işletme Dağıtılan Teke Sayısı : 80 adet Proje Bütçesi : 63.000 TL Destekleyen Kuruluş : Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Başlangıç ve Bitiş Tarihi : 2009 – 2011

38. YÜRÜTÜLEN PROJELER Mera Islah ve Amenajman Projeleri Yürütülen İlçe : Silifke (Ulugöz) Tarsus (Hasanağa, Çayboyu, Çatalca) Proje Bütçesi : 402.500 TL Proje Alanı : 1.710 da Yararlanan Kişi Sayısı : 170 adet Yararlanan Hayvan Sayısı : 8.500 adet Destekleyen Kuruluş : Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Başlangıç ve Bitiş Tarihi : 2009 – 2015

39. Çukurova Kalkınma Ajansı Projeleri

40. Özel İdare Projeleri

41. KIRSAL KALKINMA PROJELERİ EKONOMİK YATIRIMLAR

42. KIRSAL KALKINMA PROJELERİ MAKİNE EKİPMAN (2009-2011)

43. 2012 YILINDA YAPILMASI PLANLANAN PROJELER 1. Uzaktan Algılama Coğrafi Bilgi Sisteminin Kurulması ve Tarım Envanterinin Çıkarılması Tahmini Proje Bütçesi: 50.000 TL 2. Yüksek Sera Meyveciliğinin Geliştirilmesi Projesi Tahmini Proje Bütçesi: 250.000 TL 3. Topraksız Kültür Sera Sebzeciliğinin Yaygınlaştırılması Tahmini Proje Bütçesi: 250.000 TL 4. Bağda Filoksera Zararlısına Karşı Amerikan Asma Anacı Kullanımının Yaygınlaştırılması Projesi Tahmini Proje Bütçesi: 150.000 TL 5. Kaliteli ve Hijyenik Süt Temini İçin Süt İşletmelerinin Eğitimi Projesi Tahmini Proje Bütçesi: 50.000 TL

44. ENTEGRE VE KONTROLLÜ MÜCADELE • İlimizde kültür bitkilerinde zarara neden olan • 36 hastalık, • 51 zararlı • 4 yabancı ot • Toplam 91 farklı hastalık ve zararlıya karşı program yürütülmektedir. • Hedefmiz: • Kimyasal mücadeleyi en aza indirecek alternatif mücadele tekniklerinin (biyolojik, biyoteknik, kültürel, entegre mücadele gibi) kullanımını sağlamaktır.

45. İLİMİZDE ZİRAİ İLAÇ TÜKETİMİ • Tablodan anlaşıldığı üzere • 2010 yılına göre 2011’de toplam ilaç tüketimi azalmıştır. • Azalma Nedenleri: • Ürüne ruhsatlı ilaç kullanma zorunluluğu (reçeteli satış sistemi-2009) • Kullanılan ilaçların kayıt altına alınma zorunluluğu (2008) • İç piyasa ve ihracat aşamasında tedarikçilerin kalıntılı ürün istememesi (2005) • Tarımsal yayım ve danışmanlık hizmetlerinin yaygınlaşması (2009) • Kalıntı analizlerinin yaygınlaşması

46. ZİRAİ İLAÇ KALINTISI VE NEDENLERİ • Pestisit (Zirai İlaç) kalıntısının nedenleri: • Az da olsa ruhsatsız ilaç kullanımı devam etmektedir • Önerilen dozun üzerinde doz uygulamaları yapılmaktadır • İlaçlama ile hasat arasında beklenmesi gereken süreye dikkat edilmemesi • Gereksiz ilaç uygulamaları • Pestisit (Zirai İlaç) kalıntısının önlenmesi için yürütülen çalışmalar: • Bitkisel üretimde kullanılan kimyasalların kayıt altına alınması ve izlenmesi (04.11.2008 tarih ve 27044 Sayılı Yönetmelik) • Bitki koruma ürünlerinin reçeteli satışı (12.06.2009 tarih ve 27256 Sayılı Yönetmelik) • Bitki koruma ürünlerini uygulama usul ve esasları hakkında yönetmelik (21.11.2009 tarih ve 27413 Sayılı Yönetmelik) • Entegre ve kontrollü ürün yönetimi projesi • Üretici eğitim ve yayım çalışmaları (arazi çalışmaları ve üretici toplantıları)

47. ÜRETİM ALANLARININ KAYIT ALTINA ALINMASI • 27044 Sayılı Bitkisel Üretimde Kullanılan Kimyasalların Kayıt Altına Alınması ve İzlenmesi Hakkında Yönetmelik 04.11.2008 tarihli resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. • Yaş meyve ve sebzede 2009 • Diğer bitkisel ürünlerde 2010 yılından itibaren kayıt olma zorunluluğu • Amaç: • Tarım ilaçlarının teknik talimatlara uygun ve kontrollü olarak kullanılmasını, • tüketici sağlığı ve çevrenin korunması ile üründe izlenebilirliği sağlamaktır. • İhracat aşamasındaki ürünlerde bu kayıt sistemine giriş yapılması zorunluluktur.

48. ÜRETİM ALANLARININ KAYIT ALTINA ALINMASI • Kayıt altına alınan üreticilere kullanılan kimyasalların yazıldığı bir defter verilmektedir. • Hasat döneminde bu defterler kullanılan tarım ilaçlarının uygunluğu açısından kontrol edilmekte ve İl/İlçe Tarım Müdürlükleri tarafından onaylanmaktadır. • Mersin kayıt sistemine dahil olan alan ve üretici sayısı bakımından birinci sıradadır. • Kayıtlı Üretici : 20.032 • Alan : 239.366 dekar • Türkiye’de ilk ve tek internet veri tabanlı bilgisayar sistemini geliştiren ve kullanan il Mersin’dir. • Bu sistemin kurulması için gerekli olan kaynak, İl Özel İdaresi’nden karşılanmıştır. • Bilgisayar sistemine kayıt olan bir üreticinin tüm bilgileri istenildiği taktirde son aşamaya kadar bilgisayar üzerinden izlenebilir durumdadır.

49. EĞİTİM ÇALIŞMALARI

50. TEŞEKKÜR EDERİM MERSİN İL MÜDÜRLÜĞÜ Tel : (0 324) 325 40 06 - 07 www.mersin-tarim.gov.tr E-mail: info@mersin-tarim.gov.tr