990 likes | 1.7k Views
FUTBOL ve ÖĞRENİM, ÖĞRETİM, EĞİTİM, ÖNEM İLKE ve YÖNTEMLERİ. Arş. Gör. Melih BALYAN TFF AR-PEG A KURSU 03-21 TEMMUZ 2006 BUCA/İZMİR.
E N D
FUTBOL ve ÖĞRENİM, ÖĞRETİM, EĞİTİM, ÖNEM İLKE ve YÖNTEMLERİ Arş. Gör. Melih BALYAN TFF AR-PEG A KURSU 03-21 TEMMUZ 2006 BUCA/İZMİR
İnsanoğlu; varlığının oluşumundan itibaren yaşamını, neslini sürdürebilmek için bir takım faaliyetlere girmiştir. İnsanın karşılaştığı güçlükleri yenebilmesi ise, farklı tanımlar ya da farklı yönleri kullanılarak yapılmış olsa da eğitim ile sağlanmıştır. Bunlar tarih içerisinde istemli veya istem dışı yapılmış olsun, eğitim kavramı her dönemde kendini ön plana çıkarmaktadır.
Eğitimi, hayatları konusunda daha iyi organize etmiş daha iyi yönlendirmiş toplumlar hem tarih sayfalarında daha uzun süre yer almış hem de daha büyük kültürel değerler bırakmışlardır. Aynı organizasyonları da futbol eğitiminde gerçekleştiren toplumlar da günümüzde futbolda ön plana çıkmışlardır.
Eğitim çağlar boyunca farklı tanımlar ile karşımıza çıkmaktadır. • Eğitim; belirli hedefler doğrultusunda en uygun program, araç-gereç ve yöntemleri kullanılarak, bireyin kişiliğinin bir bütün olarak geliştirilmesini ve çevresine etkin bir şekilde uyum yapmasını amaçlayan dinamik bir süreçtir • Eğitim; gerekli bilgi, beceri, davranışlar, alışkanlıklar kazandırmak, bireyin yeteneklerini, geliştirmek, idealler kazandırmak, kişiliğini oluşturmak, ilgi eğilim ve yeteneklerine göre bir meslek sahibi yapmak, topluma uyum sağlamak ve yeniliklere açık olmayı kazandırmak süreci olarak da tanımlayabiliriz
EĞİTİMİN 3 TEMEL ÖZELLİĞİ VARDIR; 1- EĞİTİM BİR SÜREÇTİR. 2- EĞİTİM SONUCUNDA BİREYDE BİR DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ MEYDANA GELİR. 3- DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİKLERİ BİREYİN YAŞANTILARI SONUCUNDA GERÇEKLEŞİR.
Eğitim de kendi içerisinde FORMAL ve İNFORMAL olarak iki gruba ayrılmaktadır. PLANLI EĞİTİM ETKİNLİKLERİNE FORMAL EĞİTİM DENİR. BİLİNÇLİ, PLANLI ve KASITLI BİR ÖĞRENME ORTAMI VARDIR. EĞİTİM FAALİYETLERİNİN GELİŞİ GÜZEL, KASITSIZ OLARAK DÜZENLENDİĞİ EĞİTİMDİR. AİLE İÇİ, AKRANLAR ARASI BİRLİKTELİK ARKADAŞLAR ARASINDAKİ EĞİTİM…..
Futbola özgü yeti ve yeteneklerin kazandırılması olgusuna bakıldığında, özellikle teknik ve taktik davranışların öğretilmesi ve öğrenilmesi aşamasında bir eğitim ve öğretim sürecinin söz konusu olduğu görülür. Antrenör bu süreçlerde gruba ve içinde bulunduğu koşullara göre uygun yöntemleri seçmek zorundadır. Bu noktada eğitim bilimlerinde ki sistemler bize ışık tutabilir.
Özellikle eğitim alanında son zamanlarda üzerinde en çok durulan konu açık bir sistem olarak eğitimdir. Basit olarak bu konuya değinirsek;
AÇIK SİSTEM VE ÖĞELERİ GİRDİLER İŞLEMLER ÇIKTILAR ENERJİ, SERMAYE, İŞLENMEMİŞ MADDE, YARI İŞLENMİŞ MADDE, BİLGİ HEDEFİ GERÇEKLEŞTİRİCİ HER TÜRLÜ ZİHİNSEL VE FİZİKSEL ETKİNLİKLER ZAMAN YENİ ENERJİ, ÜRÜN VE DAVRANIŞLAR vb. DÖNÜT DÖNÜT DÖNÜT
AÇIK BİR SİSTEM OLARAK EĞİTİMİ FUTBOL EĞİTİMİNE UYARLARSAK; GİRDİLER İŞLEMLER ÇIKTILAR HEDEFİ GERÇEKLEŞTİRİCİ HER TÜRLÜ ZİHİNSEL VE FİZİKSEL ETKİNLİKLER ZAMAN , ANTRENMAN YENİ ENERJİ, ÜRÜN VE DAVRANIŞLAR vb. ENERJİ, FUTBOLCU EĞİTİMLİ FUTBOLCU, EĞİTİMSİZ FUTBOLCU, BİLGİ DÖNÜT DÖNÜT DÖNÜT
Biraz toparlamamız gerekirse; futbol eğitiminde girdilerimiz, işlemlerimiz ve çıktılarımız olacaktır. Bu süreçler arasında ki dönütlerin düzenini sağlayan bir futbol eğitimi tam olarak hedefine ulaşmış olabilecektir.
EĞİTİM DURUMU Hedef davranışları sporcuya kazandırmak için gerekli uyarıcıların düzenlenip işe konulması eğitim durumu olarak tanımlanabilir. Eğitim durumunu oluşturan etmenlerin bazıları şunlardır; İpuçları, düzeltmeler, pekiştireç, dönütlerin belirlenmesi, sporcunun katılımı, uygun öğretme-öğrenme stratejisi, yöntem ve teknikler, araç gereç, antrenör ve sporcu niteliği, zaman……..
PEKİŞTİREÇ Bir davranışın ileride yinelenme olasılığını arttıran uyarıcı olarak tanımlanabilir. Bir insan, ya da organizmaya yaptığı bir davranıştan hemen sonra sunulan herhangi bir uyarıcı eğer, sporcunun yada organizmanın aynı davranışı ileride yapmasını sağlıyorsa PEKİŞTİREÇ, azaltıyor yada tümüyle ortadan kaldırıyorsa CEZAdır.
Pekiştireçler, OLUMLU ve OLUMSUZ olmak üzere iki gruba ayrılabilir. Bir uyarıcı, o davranışın ileride yinelenme sıklığını arttırıyorsa, buna OLUMLU pekiştireç denir. Eğer bir davranışın sonunda, bir uyarıcı ortadan kalkıyor ve ortadan kalkan bu uyarıcı,o davranışın gelecekte yinelenme olasılığını arttırıyorsa buna da OLUMSUZ pekiştireç denir.
Olumlu ve olumsuz pekiştireçler FUTBOL EĞİTİMİNDE sık sık kullanılmalıdır. Eğer antrenör sporcunun doğru hareketleri karşısında pekiştireçler kullanmıyorsa bu da belirli oranlarda cezaya girer. Yani pekiştireç vermemekte zaman zaman bir bakıma CEZA dır. Bu her doğru davranışa pekiştireç verilmelidir anlamına gelmemelidir;
Pekiştireçler; davranışa, sporcunun özelliklerine, sahip olduğu kültüre, ortama ve zamana göre verilmelidir. DAVRANIŞ VE SONUÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİLER ORTAMA BİR UYARICI KATILIRSA ORTAMDAN BİR UYARICI ÇEKİLİRSE DAVRANIŞIN SIKLIĞI ARTARSA OLUMLU PEKİŞTİREÇ OLUMSUZ PEKİŞTİREÇ DAVRANIŞIN SIKLIĞI AZALIRSA CEZA CEZA
Pekiştireçler pekiştirme tarifelerine göre verilmelidir. Bunlar şu başlıklar altında toplanabilir; 1- Sabit zaman aralıklı: belli zaman aralıklarınla verilir 2- Değişik zaman aralıklı: farklı zaman aralıklarına verilir 3- Sabit oranlı: belli sayıda doğru hareketin gözlenmesinden sonra pekiştireç vermek 4- Değişken oranlı: farklı oranlardaki doğru davranış pekiştirilir
DÖNÜT Dönüt, sporcunun yaptığı davranış hakkında ona bilgi vermek olarak tanımlanabilir. Dönüt verilirken şunlar dikkat edilmelidir; Sporcular aşağılanmamalı Sporcular sürekli azarlanmamalı Ceza olacak herhangi bir uyarıcı verilmemeli Tersine yüreklendirici uyarıcılar kullanılmalıdır.
Dönütün YÖNLENDİRİCİ, GÜDÜLEYİCİ ve PEKİŞTİRİCİ olmak üzere üç temel işgörüsü olabilir. Antrenman veya müsabaka sırasında antrenörün isteklerine yerine getiren sporcuya “aferin, bravo” gibi özel yargılar birer dönüttür. Bu tür dönüt yönlendiricidir. Eğer sporcuların davranışları doğru ise yeni davranışların öğrenilmesinde ve sporcuların pekiştirilmesinde güdüleyici bir rol oynayabilir. Sonuç olarak ta antrenörün değerlendirmesi sonucunda başarılı olan bir sporcu için dönüt pekiştireç görevini görür.
Dönüt neden önemlidir; 1- Sporcu hakkında tutarlı bilgiler edinebilirsiniz. 2- Eğitim durumu hakkında tutarlı bilgiler elde edebilirsiniz. Değerlendirme yapabilmek için dönütlere ihtiyacınız vardır. Bu sayede; * Hedefler hakkında bilgi * Davranışlar hakkında bilgi * Hedef ve sonuçlar arasındaki tutarlılık hakkında bilgi * Zaman hakkında bilgi * Antrenörün kendini değerlendirmesi * Ortamın uygunluğu * Malzemenin uygunluğu
DÜZELTME Düzeltme, yanlışları doğrulama, eksik öğrenmeleri tamamlama olarak tanımlanabilir. Hataların düzeltilmesi konusunda antrenörlerin deneyimleri sonucunda kazandıkları bilgiler ve pratik ipuçları önemlidir. Bununla birlikte şu eğitim ilkelerine de dikkat edilmelidir. • Olası hatalar önceden vurgulanmalıdır. • Eğer hatalar ortaya çıkıyorsa, öncelikle hatanın nereden kaynaklandığı iyi analiz edilmelidir.(Hareket görevi iyi anlatılmadı mı? Oyuncu anlamadı mı?Çevre koşulları uygun mu?…..) • Demonstrasyonların yapılmasında hata olabilir. • Hata görüldüğü anda düzeltme yapılmalı, geç kalınmamalıdır. • Hataların düzeltilmesine en önemli ve en büyük hatadan başlanmalıdır. • Nasıl yanlış yapıldığından çok, hareketin doğrusu gösterilmelidir.
İPUCU Doğru yanıtı hatırlatıcı uyarıcı olarak tanımlanabilen ipucu öğrenme-öğretme ortamında zamanı gelince kullanılmalıdır. Altyapıda çalışan bir antrenörün hareketin vuruş tekniğinde oluşabilecek olası hataları anlatırken daha önce öğrenilen bir hareketten örnekler vermesi bu konuya örnek olabilir.
İpucu türleri şu şekilde adlandırılabilir: 1- Sözel ipuçları: Konuşma sırasındaki vurgular, yönergeler, sunulan örnekler ve sorular, ön bilgilerin hatırlatılması bu tür ipucu olabilir. 2- Filmler, resimler, grafikler: Özellikle alt yapılarda yeni öğrenilen becerilerin görüntülerinin izlenmesinin hareketin öğrenilmesine olumlu etkileri olmaktadır. 3- Demonstrasyonlar, oyunlar, drama: Uygulanacak eğitim içeriğine yönelik canlandırmalar zaman zaman öğrenmede etkili olabilir. 4- Beden dili: Özellikle antrenörün olumlu hareketler gerçekleştiğinde göstereceği jest, mimikler, el kol hareketleri öğrenmeye yardımcı olabilir.
Eğitim ortamında ipuçları şu durumlarda kullanılabilir: 1- Dikkati çekmede ve sürdürmede 2- Sporcuyu hedeften haberdar etmede 3- Hedef davranışlarla ilgili ön öğrenmelerin sunulması 4- Sporcu katılımını sağlama 5- Öğrenmeyi kolaylaştırır
Sporcu Katılganlığı Sporcunun açık yada örtülü olarak öğrenme-öğretme sürecine katılma derecesi olarak betimlenebilir. Sporcunun öğretme ortamına etkin katılımını, onun hazır bulunuşluk düzeyi ile çevre koşulları belirler.
Sporcunun çalışmalara aktif katılımını sağlamak için aşağıdaki kurallara uyulmalıdır. 1- Sporcuya zamanı gelince uygun ipucu, düzeltme, pekiştireç ve dönüt verilmelidir. 2- Sporcuların hazır bulunuşluk düzeylerine dikkat edilmelidir. 3- Sporculara katılım konusunda fırsatlar verilmelidir. 4- Geç ve güç öğrenen sporcuların seviyesine inilmelidir. 5- Ceza az kullanılmalıdır. 6- Sporcu merkezli çalışmalar ve yöntemler kullanılmaıdır. 7- Antrenörün sporcularını iyi tanıması gerekmektedir. 8- Antrenman için uygun koşulların, yeterli malzemenin sağlanması önemlidir.
Antrenörün Nitelikleri • Çalıştırdığı grup ile ilgili yeterli bilgi donanımı • Yeniliğe açık olmak • Özverili olması • Liderlik özelliği • Grup çalışmalarına yatkınlığı • Eleştiriye açık olması • Çevresine örnek olabilmesi • Sabit fikirli olmaması • Yüksek iletişim becerisi • Yabancı dil • Teknoloji
FUTBOL EĞİTİMİNDE TEKNOLOJİ Eğitim ortamında istendik davranışı sporcuya kazandırmak için gerekli araç gereçlerin, tümü ve bunların eğitim ortamında kullanımı olarak ele alınabilir. Antrenörler eğitim ortamında şunlara dikkat ederse, araç- gereçleri etkili biçimde kullanabilirler. 1- Araç gereçler, hedef davranışlara, sporcunun hazır bulunuşluk düzeyine uygun olmalıdır. 2- Antrenör, günlük planda kullanılacak malzemeleri belirtmelidir. 3- Öğretilmek istenen beceriye yönelik yeterli malzeme sağlanmalıdır. 4- Tehlikeli olabilecek malzemeler kullanılmamalıdır.
ANTRENMANIN ORGANİZASYONU Antrenör her antrenmanda, olaylara hakim olmak zorundadır. Nelere ihtiyacı olduğunu bilmelidir. • Katılan sporcu sayısı • Malzeme durumu • Antrenman sahasının yapısı
Antrenörün eğitim-öğretim sırasında kullanabileceği duruş şekilleri ile ilgili örnekler; Çizgi düzeni Çift sıra Yüzyüze daire Koridor Yarım daire
ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER Öğrenme bilişsel, sosyal, dil ve düşünce, algı ve bellek, dikkat ve güdülenme gibi pek çok değişkenin etkileşimleri ile oluşmaktadır. Öğrenme , yaşantısal deneyimler yoluyla davranışlarda oluşan kalıcı ve izli değişimler olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre öğrenmenin üç özelliği vardır: • Bireyin davranışlarında bir değişikliğin olması, • BU değişikliğin olgunlaşma, büyüme, uyku ilaç, yorgunluk vb. etkenlerin etkisi ile değil de yaşantı sonucu meydana gelmesi ve • Bu değişikliğin geçici değil en azından belli bir süre kalıcı olması
Davranışta, kalıcı ve izli davranışların oluşması ise benzer uyaranların belli bir sayıda yinelenmesi ve organizma tarafından bu uyaranlara verilen tepkilerin pekiştirilmesine bağlıdır( olumlu ya da olumsuz, ödül ya da ceza gibi). Ancak öğrenme tümüyle olumlu ve istendik davranışları değil olumsuz davranışları da kapsayan bir süreçtir. Örneğin ; bir çok nesne ya da durumdan korkmayı da yaşantılarımız yoluyla öğreniriz.
MOTOR BECERİLERİ ÖĞRENME Motor becerileri öğrenme, belirli bir şekilde biçimlenen ve birbirini takip etmesi gereken tepki serilerinin belirli bir hedefe göre organize edilip, zaman içinde sıralandığı ve bütün bu düzenlemenin hatasız olarak takip edildiği kas etkinliği olarak tarif edilebilir. Motor beceri terimi, belirli bir karmaşıklık derecesindeki algısal kas etkinliğine işaret etmektedir. Bu etkinlikler, kalıplaşmış hareket biçimleri gibi doğuştan getirilmemiştir. Ancak öğrenmeyle kazanılabilir. Alıştırma ve tekrarla (eğitim ile) derece, derece mükemmelleşir…
Başlangıçta ahenksiz olan ve beceriksizce yapılan hareketleri kesintisiz bir şekilde akıp giden yeni bir bütün haline getirme süreci, yani bir algısal motor beceriyi öğrenme süreci birkaç aşamada meydana gelmektedir. Bu noktada farklı teoriler bulunmaktadır. Bu teorilerdeki aşamalar şunlardır; BİLİŞSEL EVRE: Bu aşama basit olarak bir motor beceriyi öğrenmeye başlamadan önce yapılan zihinsel hazırlıkları ifade etmektedir. Daha önce kazanılmış tecrübeler yeni öğrenme durumunda bireye katkıda bulunurlar. Bu aşamada iç sözel yönlendirmeler söz konusudur. Ustalık ile birlikte bu yönlendirmeler ortadan kalkacaktır.
ARA VEYA ASOSİYATİF EVRE: Bu aşamada hareketler tekrar tekrar denenir. Eskilerin yerini yeniler alır. Hatalar azalır ve hareketler mükemmelleşir. Hareketlerin bileştirilmesi sırasında oluşabilecek hataların engellenmesinde rehberlik önemlidir. Çocuğun vuruş sırasında ayağının neresini kullanacağının elle yönlendirme yapılarak gösterilmesi buna bir örnektir. Buna mekanik rehberlik denmektedir. Görsel ve işitsel rehberlikte bu aşamada önemlidir. SON EVRE(otomatikleşme evresi): Beceriyi oluşturan alt hareketler otomatik bir şekilde yapılmaya başlanır. Geriye bildirimler çok süratlenir. Araştırmalar, belirli bir düzeyden sonra bir öğrenme platosuna ulaşılacağı, bundan sonra da performansın ilerlemeyeceği kabul edilmektedir. Yaşlanma ve ara verilmesi bu evreyi etkilyebilmektedir.
ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER • YORGUNLUK: Organizma yorgunken yapılan antrenmanlarda yeni öğrenilmeye başlayan hareketlerde öğrenme güçleşir. • MOTİVASYON: Öğrenme sürecinde olumlu anlamda yapılacak motivasyonlar öğrenme hızını arttırır. • YAŞ: Bir çok yetinin antrenmanında uygun öğrenme evreleri vardır. Bu yaşların dışında ve yetişkinlik dönemlerinin sonlarından itibaren yaşlanmaya bağlı olarak öğrenme güçleşmektedir. • ÖĞRENMEYE HAZIR OLMA: Öğrenilecek yetilerin her birine uygun düşen farklı geliştirilme dönemi vardır. En kısa öğrenme süresi ancak o yeti için ideal hazır olma döneminde gerçekleşir. • ALIŞTIRMA: öğrenilecek hareketlerin alıştırmaların tekrar adedinin arttırılması öğrenmeyi kolaylaştıracaktır. • ÖĞRENME MATERYALİ: Öğrenme işlemleri sırasında yaralanılan materyalin kalitesi ve sayısı önemlidir.
SPORDA ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ • Sportif motor beceriler için kompleks yöntemi • Kondisyonel amaçlı öğretim yöntemi (antrenman Yöntemi)
Sportif motor beceriler için kompleks yöntemi: Bu yöntemde sporcuların motorsal özelliklerinin üst düzeye çıkması değil, tekniğin gerektirdiği becerinin kazandırılması hedeflenir. Bu yöntem günümüzde öğretimi yapılacak olan tekniğin özelliğine göre değişik şekillerde uygulanmaktadır.
Sporcularla karşılaşabileceğiniz en büyük konulardan (zorluklardan) birisi yeni ve karmaşık becerilerin gösterilmesidir. Becerinin parçaları daha önce öğrenilmişse karmaşık becerilerin öğrenimi daha kolay olabilir. Bütün parçalara bölünerek hareketlerin uygulanması sağlanabilir. Örnek verirsek, daha önce futbol ile ilgisi olmayan birinden top sürmesini ve gol yapmasını isterseniz, bu büyük ihtimalle felaket olacaktır. Bazı karmaşık beceriler bölünmeye gerekmeksizin basit şekillerde öğrenilebilir. Çok az beceri tamamen yarışmasal durumlarında olduğu gibi öğretilebilir. Antrenör olarak uygulamanız gereken beceri, hareketleri uygun şekillerde bölerek kolay öğrenilmesini sağlamak ve bunu tekrar bütün hale getirme becerisini sağlamak olmalıdır.
ÖĞRETMEDE BÜTÜN VE PARÇA YÖNTEMİ En saf haliyle, öğretmede bütün yönteminde, sporcular becerileri veya etkinlikleri tek bir konu olarak öğrenirler. Sürekliliğin diğer tarafında ise bütün aktiviteyi oluşturmak için parçaları entegre etmeye çalışmadan önce tüm aktivitenin her bölümünün sporcularca öğrenilmesinin gerektiği parça yöntemi vardır. Sezon boyunca kendinizi çeşitli öğrenme durumlarındaki sporcularınızın özel güçlerine avantaj sağlayacak bu iki yöntemin bir kombinasyonun ararken bulacaksınız.
Öncelikle parça ve bütün yönteminin ne olduğunun bilinmesine ihtiyaç vardır. Bütünü bütün bir oyun gibi tanımlayabiliriz (futbol gibi). Parçalar oyunun temel becerileri (top sürme, vuruş ..), bunların kombinasyonu ve defansif oyunlar olacaktır.
Hareketler bir çok yöntem ile öğretilebilir, burada 6 yöntem verilmiştir. • Parça-bütün yöntemi • Basamaklı-parça yöntemi (aşamalı yöntem) • Tekrarlı-parça yöntemi (tekrar yöntemi) • Bütün-parça-bütün yöntemi • Bütün yöntemi • Geriye zincir yöntemi (geriye köprü)
PARÇA-BÜTÜN YÖNTEMİ Bu yöntemde, bir parça öğretildikten sonra diğer parçalar öğretilir ve sporcularınız bütünü denemeden önce hepsini öğrenmiş olur. Örnek olarak, futbolda top sürme ve şut becerisini öğretmeden önce şu sıra izlenebilir • a) top sürmeyi öğretin • b) nasıl hazırlanılır • c) ardından nasıl şut çekilir • d) üç parçanın birleşimi olarak top sürme ve şutu bir bütün olarak öğretin.
BASAMAKLI-PARÇA YÖNTEMİ (AŞAMALI YÖNTEM) Bu yöntemi kullandığınız zaman, ilk önce bir bölüm sonra diğeri öğretilir. İki bölüm öğrenildiğinde, öğrenilesiye kadar beraber çalışılır. Ardından üçüncü kısım kendi içinde öğrenilir. Ardından üç bölüm için aynı şey uygulanır. Bu tüm parçalar bütünü oluşturuncaya kadar devam eder. Bu yöntem ile ilgili basketbol sporundan bir örnek verebiliriz. • Turnike çalışıyorsanız. • a) top sürmeyi ve bunu yeterli düzeye getirinceye kadar çalışılır • b) çıkışı öğretin • c) top sürme ve çıkışı birleştirin, ikisini yeterli düzeye getirinceye kadar devam edin • d) atışı çalışın ve bunu yeterli düzeye getirinceye kadar çalışın • e) üçünü birleştirin ve yeterli düzeye kadar çalışın.
TEKRARLI-PARÇA YÖNTEMİ (TEKRAR YÖNTEMİ) Tekrarlı parça yöntemi, beceri öğrenilip başka beceriler ile beraber öğrenilip uygulanıncaya kadar çalışılması ve öğrenilmesini içerir. Bu iki bölüm ardından üçüncü bir bölüm ile birleştirilerek uzmanlaşıncaya kadar çalışılır ve öğretilir. Bu işlem bütünü oluşturuncaya kadar her bir parça için aynı şekilde uygulanır. Tekrarlı parça yöntemi basamaklı parça yönteminin bir varyasyonudur ve benzer durumlarda kullanılabilir. Turnike atışını öğretmek için bu yöntemi kullanırsak a) nasıl top sürüleceğini öğretin, bu konuda uzmanlaşıncaya kadar devam edin. b)top sürmeyi elden çıkarma ile birleştirerek öğretin ve oluşuncaya kadar çalışmaya devam edin. c) top sürmeyi elden çıkarmayı ve şutu beraber öğretin. Bir bütün oluşturuncaya kadar devam edin.
BÜTÜN-PARÇA-BÜTÜN YÖNTEMİ Bu yöntem, ilk önce bütünün çalışılması ve öğretilmesi, ardından bunun parçalarının çalışılması ve öğretilmesidir. Her bir parça öğrenildiğinde bütün tekrardan çalışılır. Bu yöntem her bir parça için tekrar edilir. a) Top sürme ve şut çekebilmeyi öğretin sporcularınızın buna çalışmasına izin verin. b) top sürmeyi öğretin, öğrenilesiye kadar çalıştırın. c) şut çalışın d) şut sırasındaki temel teknik becerisini öğretin, öğrenilesiye kadar devam edin. e) Top sürme ve şut çalışın f) şutu öğretin, öğreninceye kadar devam edin g) Top sürme ve şut çekebilmeyi çalışın.
Bu yaklaşımı kullanmayı düşünüyorsanız, becerinin gösterimini iyi yapmanı gerekiyor. Performanslarını iyi gözlemleyerek, hangi parçaların hangi sırada öğretileceğine karar verebilirsiniz. Bütün becerilerin performansı yeterli olarak gözlendikten sonra en önemli parçanın çalışılmasına karar verilir, öncelikle demonstrasyonu yapacağınız bölüm en önemli, ihtiyaç duyulan bölüm olmalı. Gerekli ise, parçaların bir bütün olarak nasıl çalışılacağını sporcunuza anlatın ve becerileri neden bir sıra ile öğrettiğinizi açıklayın.
BÜTÜN YÖNTEMİ Bütün etkinlik öğreninceye kadar çalışılmasını ve öğretilmesini içerir. Örnek olarak, şut çekmeyi öğretecekseniz tekniğin tümünü öğretin ve bu konuda uzmanlaşıncaya kadar çalışmaya devam edin. Bütün yöntemi genellikle basit becerilerde ve bölünmesi imkânsız becerilerde kullanılır. Başlangıcı ve sonucu olana görevlerde, futbolda şut atma gibi beceriler de en uygun yöntem bütün yöntemidir. Yüzme bütün yönteminin kullanıldığı bir diğer beceridir. Açıklamada ve gösterimde yarışma başlangıcının anahtar noktalarında yüzme antrenörü parçalara ayırabilir.(ayak, kol pozisyonu, kol değişimi gibi) çünkü başlangıç çabuk bir harekettir, bu yöntemle öğrenilmelidir.
GERİYE ZİNCİR YÖNTEMİ (GERİYE KÖPRÜ) Bu yöntem, parçalı öğretme yönteminin bir varyasyonudur. Zaman zaman uygun ve kullanışlıdır. Örnek olarak şut çekmenin öğretilmesi. Sporcularınız top sürmeden ve yaklaşımından önce şutu öğrenebilir. Bu yaklaşımın avantajı sporcuları daha çok motive edebilir. Çünkü olaya eğlence girer. İlk önce sonuca ulaşılmış olur.
EN İYİ YÖNTEMİN SEÇİLMESİ Yöntemlerin uygulanmasıyla ilgili katı ve hızlı kurallar yoktur. Bazıları bir yöntemi daha sık kullanır, bunda daha başarılıdır ve bunu tercih eder. Bazı sporcular bir yöntemde diğerine göre daha etkili bir şekilde öğrenebilir. En iyi yöntemi seçmek, zor bir konudur çünkü bir çok faktör düşünülmelidir. Parça veya bütün yönteminden hangisinin kullanılacağı düşünüldüğü zaman kendinize şu soruları sorun: • Beceriyi bir bütün olarak öğretebilir miyim? Veya bu çok komplikemi • Bütünü parçalara ayırmanın en iyi yolu ne?