170 likes | 405 Views
OSNOVNI PRINCIPI KOORDINATNE M J ERNE TEHNIKE. M J ERENJE “TAČKA PO TAČKA”.
E N D
MJERENJE “TAČKA PO TAČKA” Mjerenje „tačka po tačka“ predstavlja brzo i idealno rješenje za mjerenje obilježjakojima je neophodnoprovjeritidimenzijuipoložaj. Senzorima „tačka po tačka“ je moguće odrediti i odstupanja od oblika, mada se analiza oblika bolje i efikasnije ostvarujekontinualnimsenzorima. Mjerenjemtačkapotačkaodređuje se položaj tačakadovođenjem vrha pipka u kontakt sapredmetom.
OSNOVNI PRINCIPI KOORDINATNEMETROLOGIJE Nominalnageometrija se definišetehničkimcrtežomiliCADmodelom. Realnageomatrija je stvaranoblikproizvedenogpredmeta.Koordinatnametrologijaomogućavamjerenjekoordinatatačaka sa površine predmeta. Supstitutivna geometrija sedobijanaosnovuizmjerenihtačakaaproksimacijom.Supstitutivna geometrija se tada poredi sa nominalnom. Kadaelementenijemogućeaproksimiratiosnovnimmatematičkimoblicima,izmjerenetačke se direktnoporedesanominalnomgeometrijomuzupotrebumetoda CAD inspekcije. Ovojeslučajkod CAD modelakojisadržesloženepovršine. Odstupanja od dužina, oblika i položaja se dobijaju poređenjem nominalne i supstitutivne geometrije.
OSNOVNI PRINCIPI KOORDINATNEMETROLOGIJE • Metodologija koordinatne metrologije se može definisati kao: - geometrijske osobine predmeta se mjere u određenim mjernimtačkama korištenjem koordinatnog mjernog uređaja, - koordinate mjernihtačaka se koristezadobijanjematematičkogmodelapredmetakoji se nazivasupstitutivnageometrija, - nominalna geometrija se poredi sa supstitutivnom i dolazi sedo informacija o odstupanjima.
KOORDINATNI SISTEMI Koordinatnisistemmjerne mašine se definišeprekokoordinatnogsistemamjernogstola, kojipredstavljareferentnikoordinatnisistem, injegovevrijednostipredstavljaju mjerne opsegeosamjerne mašine. Mjernipredmetimadvakoordinatnasistema: uravnjavanjaimjerenja. Prvi od njih, vrši uspostavljanje veze izmeđukoordinatnogsistemamjerne mašineimjernogpredmeta.Drugikoordinatnisistemmjernogpredmeta, dajevezeizmeđu metroloških zadataka na njemu i drugih koordinatnihsistema (mašineimjernogsenzora). Najzad,koordinatni sistem mjernog senzora, uspostavlja vezuizmeđu generisane koordinate osnovnog geometrijskogoblika, metrološkogzadatkaiostalihkoordinatnihsistemamašineimjernogpredmeta.
ELEMENTARNI GEOMETRIJSKI OBLICI Mjernipredmetičije se mjerenjeiliinspekcijavršinaNUMM,određeni su idealnom (nominalnom) i realnomgeometrijom. Idealnageometrija je definisanatehničkimcrtežomiliCADmodelom mjernogpredmeta, a saaspektapraktičneprimjene(modeliranja, projektovanja, planiranja), ona se opisuje: tačkom,pravom, krugom, ravni, sferom, cilindrom, kupom, elipsomitorusom. Ovielementarnigeometrijskioblici se prepoznavajunaosnovuuzetihbrojatačakakojesugenerisanenamjernompredmetu.
KALIBRACIJA I VERIFIKACIJA • Kalibracija je skup postupaka kojima se, u određenim uslovima, uspostavlja odnos između vrijednosti veličina kojepokazuje mjeriloilimjernisistemilivrijednostikojepredstavljamaterijalizovana mjera ilireferentnimaterijal, iodgovarajućihvrednostiostvarenihetalonima. • Verifikacija je procesdokazivanjaistineilineketvrdnje,postavke, hipotezei sl. Izvodi se navišenačinaodkojihsueksperimentalni dokazi najvalidniji. Za verifikaciju bi najjednostavnije mogli reći da je potvrda o valjanosti predhodnoizvršenekalibracije.
KALIBRACIJA I VERIFIKACIJA MJERNOGPIPKA NA NUMM Kadase završikalibracija, može se izvršitiverifikacijasenzora. Mjerenjem prethodno kalibrisanog etalona automaski se određujukorekcije pipka (dužine i radijus). Softver za kalibraciju mjernog senzora se koristi za definisanjeefektivnogradijusamjernogsenzora. Kompenzacijaradijusamjernog senzora je uračunata pri određivanju dimenzija.
REZULTATI KALIBRACIJE Standardnadevijacijanajvišezavisiodsledećihfaktora: • Rezolucijaitačnost NUMM, • Dužineikrutostimjernihpipaka, • Kvalitetsistema mjernogsenzora, • Čistoćeiokoline.