AGRESJA WŚRÓD DZIECI

1. AGRESJAWŚRÓD DZIECI opr. M. Nowak

2. WedługSłownika Języka Polskiego PWNAGRESJA to „zachowanie zmierzające do wyładowania niezadowolenia lub gniewu na osobach lub rzeczach; wroga, agresywna, napastliwa postawa wobec kogoś”

3. TRZY GŁÓWNE TEORIE WYJAŚNIAJĄCE ŹRÓDŁO AGRESJI • Teoria instynktów - agresja jest instynktem wrodzonym i człowiek z natury zachowuje się agresywnie i stosuje przemoc. • Teoria frustracji - według której przyczyną zachowań agresywnych jest przeżywana frustracja, będąca wynikiem niezaspokojenia potrzeb. • Teoria społecznego uczenia się - ludzie uczą się zachowań agresywnych przez własne doświadczenie, bądź przez naśladownictwo.

4. FORMY AGRESJI • AGRESJA SŁOWNA • AGRESJA FIZYCZNA

5. FORMY AGRESJI SŁOWNEJ • atak na charakter osoby („ty zawsze jesteś taki dziki”) • atak na kompetencje („ty ośle”, „ty kujonie”) • atak na pochodzenie („jesteś wieśniakiem”) • atak na wygląd („zawsze wyglądasz jak śmieciarz”, „lalunia”) • oszczercze porównanie ( „z ciebie nigdy nic nie będzie”) • niewerbalne symbole (robienie głupich min, gestów) • dokuczanie, uszczypliwość i kpiny • ubliżanie, przeklinanie • wyśmiewanie, grożenie • wyzywanie

6. TYPY agresji fizycznej • INSTRUMENTALNA • gdy agresor chce zdobyć lub osiągnąć jakiś cel • EMOCJONALNA • gdy ofiara przeżywa lęk lub złość

7. PRZYKŁADY AGRESJI FIZYCZNEJ bójki pomiędzy uczniami uderzanie, kopanie („koszenie”, „podcinanie”) potrząsanie, duszenie policzkowanie, dawanie klapsa ataki na nauczycieli napastowanie seksualne pchnięcia nożem i innymi ostrymi przedmiotami

8. PRZYCZYNY AGRESJI • agresja i przemoc w rodzinie • chaos w rodzinie - role matki i ojca nie są dostatecznie realizowane • negatywny lub chłodny stosunek emocjonalny rodziców do dzieci w pierwszych latach życia • brak wyznaczonych granic, których dziecku nie wolno przekraczać w zachowaniach wobec rodziców, rodzeństwa i innych • mało rozwinięta samokontrola zachowań

9. używanie alkoholu i narkotyków przez rodziców, a czasem dzieci • pokazywanie przemocy w mediach • frustracja wynikająca z braku dobrych kontaktów z dorosłymi • niskie poczucie własnej wartości połączone z dużą ilością negatywnych komunikatów od dorosłych • brak konsekwentnego przestrzegania reguł życia szkolnego • nieumiejętność reagowania na konflikty • frustracja spowodowana brakiem perspektyw życiowych

10. OZNAKI STOSOWANIA PRZEMOCY • duże poczucie lęku, niepokój • nastrój przygnębienia • zmniejszona energia • brak zaufania do ludzi • zakłócenia snu • zmniejszenie apetytu • widoczne ślady na ciele • osłabienie potrzeby poznawania

11. CECHY OFIARYAGRESJI • wysoka wrażliwość • mała aktywność fizyczna • małe grono kolegów, przyjaciół • niska samoocena • brak poczucia bezpieczeństwa • ostrożność w postępowaniu

12. CECHY SPRAWCY AGRESJI • porywczość, impulsywność • wysoka samoocena • niski poziom empatii • silna potrzeba dominacji • wysoka, pozytywna ocena agresji i przemocy • ponadprzeciętna siła fizyczna (nie jest regułą)

13. RODZINA I ZACHOWANIAAGRESYWNE Dzieci, które czują się bezpieczne w swoich relacjach z rodzicami, są mniej agresywne i lepiej radzą sobie z emocjami. Gdy otacza się je miłością i zainteresowaniem, mają znacznie mniej powodów do agresji i wrogości. Uciekają się do niej wtedy, gdy się boją, gdy są osamotnione, pełne rozterek lub gdy mają silną potrzebę akceptacji bądź zwrócenia na siebie uwagi.

14. CO ROBIĆ, BY UNIKNĄĆ AGRESJI? • nie stać obojętnie wobec zła (ukazywać każdy jego przejaw) • mądrze kochać dzieci (nagradzać, ale też karać) • określać jasne i zrozumiałe relacje (kontrakty) w domu i w szkole • być konsekwentnym w egzekwowaniu przyjętych zasad • podkreślać, wzmacniać to, co jest dobre • uczyć dzieci uwzględniania potrzeb innych, współpracy, życzliwości, otwartości • uczyć dzieci jak zastępować agresję

15. Im więcej pomożemy dzieciom w zakresie zapobiegania i kontrolowania agresji, tym będziemy zdrowsi psychicznie, wrażliwsi na potrzeby drugiego człowieka, będziemy bardziej uśmiechnięci, a przez to lepiej poradzimy sobie z kłopotami dnia codziennego. Dzieci muszą wiedzieć to, że ani w domu, ani w szkole przemoc nie jest tolerowana, a za jej stosowanie trzeba ponieść konsekwencje oraz to, że agresji niczym nie można usprawiedliwić. My, dorośli musimy pamiętać o tym, że nasza postawa i zachowanie uczy i modeluje zachowania dzieci. Jesteśmy bowiem dla nich autorytetem i wzorem do naśladowania.

16. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Prezentację opracowano na podstawie Agresja w okresie dorastania - A. Bandura - R. H. Walters Agresja u dzieci - J. Grochulska Lęk, gniew, agresja - J. Ranschburg