250 likes | 402 Views
De grenzen van de overheid Van “grote overheid” naar “ g rote samenleving”. Jan Van Doren Adjunct-Directeur Kenniscentrum VOKA. De overheid is terug, meer dan ooit Brandweer in de financiële crisis Architect nieuw industrieel beleid Crisismanager op arbeidsmarkt Investeerder Zorgdiensten.
E N D
De grenzen van de overheid Van “grote overheid” naar “grote samenleving” Jan Van Doren Adjunct-Directeur Kenniscentrum VOKA
De overheid is terug, meer dan ooit • Brandweer in de financiële crisis • Architect nieuw industrieel beleid • Crisismanager op arbeidsmarkt • Investeerder • Zorgdiensten Huidig systeem botst op limieten
Geen tijdelijke maar structurele trend Hoe rijker, hoe meer overheid (Wet van Wagner) Trap omhoog na elke crisis (Peacock & Wiseman) Diensten steeds duurder (Wet van Baumol) Hoe meer globaal, hoe meer overheid buffert Hoe minder internationaal competitief, hoe meer overheid compenseert Hoe hoger afhankelijksgraad (vergrijzing), hoe meer overheid zorg opneemt
Zorgdiensten groeien als kool (toename aandeel in loonmassa 2000-2011) Onderwijs: + 6% Publieke diensten: + 9% Gezondheidszorgen: + 16% Maatschappelijke dienstverlening: + 42%
Opwaartste druk op Belgische overheid houdt aan Vergrijzing Tanende internationale concurrentiekracht
Factuur gezondheidszorg + ouderenzorg(overheidsuitgaven in % BBP) +2,1 M € Bron: Hoge Raad van Financiën, Studiecommissie voor de vergrijzing, 2012
Factuur ouderenzorg(bijkomende overheidsuitgaven in prijzen 2012) +1,8 M +3,6 M Bron: ECOFIN, Ageing Report, 2012
Overheidsoptreden geen garantie voor succes Overheid mee aan bron financiële crisis/eurocrisis Geen track record inzake industriebeleid Anti-cyclisch beleid vaak symptoombestrijding Overheid kan niet alle zorgnoden dekken
162.000 Ouderen op wachtlijst woonzorgcentra bron: onderzoeksbureau Ablecare, 2012
20.000 tot 30.000 Bijkomende bedden nodig de komende 10 jaar bron: ING studie 2011 12.000 De afgelopen 10 jaar
Overheid heeft belangrijke rol in maatschappelijke doelstellingen Rule of law: eigendomsrechten, veiligheid, rechtszekerheid (état gendarme) Bestaanszekerheid (stabilisatie) Sociale gelijkheid (herverdeling) Publieke voorzieningen aanvullend aan de markt (allocatie)
Niet elke overheid even succesvol “Waar voor uw geld” “Whynationsfail”: instituties en vertrouwen
“Waar voor je geld”- index(overheidsbeslag gerelateerd tot de duurzaamheidsindex)
Belang van instituties • Wat bepaalt of een land welvarend is of niet? • inclusieve instituties versus extractieve instituties • Inclusiveinstitutions: Inclusive economic institutions…are those that allow and encourage participation by the great mass of people in economic activities that make best use of their talents and skills and that enable individuals to make the choices they wish. • Extractive institutions “such institutions are designed to extract incomes and wealth from one subset of society to benefit a different subset.”
From“big state” to “big society” “We are in a transitionfrom a big state to a small state, andfrom a small society to a big society”
Van “grote staat” naar “grote samenleving Verantwoodelijkheid individu Rol middenveld Ondernemerschap in (semi)publieke diensten Overheid: van actor naar regisseur Alles heeft een prijs
Belgisch/Vlaamse praktijk Levenslang leren (leerrekening) Vlaamse zorgverzekering Familiale solidariteit Ondernemerschap in zorgdiensten Rekening rijden Meer inzetten of groei
De grenzen van de overheid CEDERDIALOGEN Jan Van Doren Adjunct-Directeur Kenniscentrum VOKA