Relacje psychofizyczne, mind – body problem

1. Relacje psychofizyczne,mind – body problem Renata Ziemińska

2. Dualizm • Istnieją dwa typy substancji: ciało i dusza • Substancja – podmiot własności; to co może samodzielnie istnieć • Jak są możliwe relacje przyczynowe? • Dlaczego uszkodzenia mózgu powodują zanik funkcji umysłowych? • Słaby dualizm niesubstancjalny - dwa typy własności: fizyczne i umysłowe → fizykalizm

3. Monizm • Istnieje tylko jeden rodzaj substancji • monizm materialistyczny, współ. fizykalizm • monizm spirytualistyczny (Berkeley) • monizm neutralny (Spinoza, Russell 1922) – osnową świata jest substancja pierwotniejsza niż umysł i ciało; to są dwa aspekty tego samego zjawiska.

4. Fizykalizm • Istnieje tylko to, co jest fizyczne w sensie teorii fizycznych • Materializm – istnieje tylko materia, umysł ma charakter materialny; problematyczne jest tu pojęcie materii, które jest niezależne od rozstrzygnięć naukowych, obciążone tradycją • Ale jak fizyczna rzecz może mieć świadome przeżycia jakościowe, perspektywę pierwszoosobową? jak to jest być nietoperzem?

5. Teoria identyczności typów (Smart, Armstrong) • Woda=H2O • (H) x jest procesem mentalnym rodzaju A= x jest procesem mózgowym rodzaju A • Ból = pobudzenie włókien C • Zarzut Feyerabenda: jeśli H jest prawdziwe, to dualizm własności, a jeśli prawdziwy jest monizm, to H jest fałszywe • Zarzut Kripke’go: można wyobrazić sobie kogoś, kto ma takie same stany mózgu, ale nie doznaje bólu. W zdaniach identycznościowych powinna być konieczność.

6. Teoria identyczności egzemplarzy/monizm anomalny Davidsona • Każdy stan umysłowy jest identyczny z jakimś stanem fizycznym, ale nie ma relacji typ-typ • Nie ma praw psychofizycznych, anomalizm • Słowniki mentalny i fizyczny są odmienne, heteronomiczne, a prawa naukowe można ustalić w języku jednorodnym. • Nie da się przewidzieć stanów mentalnych.

7. Funkcjonalizm komputacyjnyPutnama • Odrzucenie monizmu i fizykalizmu, błąd kategorialny • Nie ma znaczenia, z czego zbudowany jest umysł, może być to mózg, komputer, duch, może być nawet zbudowany z sera, ważne jest, że spełnia odpowiednie funkcje. • Istotą umysłu są jego funkcje w systemie: wejście, wyjście. Był to przełom, funkcjonalizm wprowadził metaforę komputerową. • Zarzuty: chiński pokój i zombi.

8. Epifenomenalizm • Świadomość jest tylko ubocznym zjawiskiem, które towarzyszy procesom fizjologicznym w mózgu; nie ma mocy przyczynowych i nie odgrywa żadnych ról przyczynowych

9. Superweniencja • Ścisłe współwystępowanie; brak kauzalnego wpływu na własności bazowe • Davidson: przedmiot nie może zmienić się pod względem umysłowym nie zmieniając się pod względem fizycznym • Zmianę na poziomie umysłowym zawsze wyraża zmiana na poziomie fizycznym.

10. Własności umysłowe ? • Własności fizyczne – opisywane przez fizykę • Własności umysłowe – fenomenalne (subiektywne), psychologiczne (funkcjonalne i obiektywne), treść szeroka (intencjonalna) lub wąska (nierelacyjna).

11. Kim o superweniencji • Kim: własności superwenientne są zdeterminowane przez własności bazowe. Fizyczna replika istoty świadomej ma wszystkie własności superwenientne. • Relacja superweniencji pasuje zarówno do fizykalizmu jak i dualizmu własności

12. Emergencja • Pojawianie się nowych jakościowo obiektów: chemia, fizyka, biologia, psychologia • Świadomość pojawia się w odpowiednich warunkach fizycznych lecz stanowi nową jakość, której nie da się wyjaśnić przez warunki fizyczne • Świadomość wprowadza odrębne siły kauzalne

13. Panpsychizm • Psychiczność była obecna od początku istnienia kosmosu • Thomas Nagel: psychiczne i fizyczne to niekompletne opisy bardziej podstawowej rzeczywistości, która oba zjawiska wyjaśnia, ale nie potrafimy jej jeszcze skonceptualizować • → dualizm lub monizm neutralny

14. Panprotopsychizm • Cząstki elementarne mają umysłowe dyspozycje, które aktualizują się w złożonych układach. Chalmers 1996

15. Misterianizm • Niepoznawalność i tajemnica C. McGinn