440 likes | 911 Views
TEMATSKI TURIZAM - BANJSKI, VELLNESS I SPA TURIZAM -. Predavanja i vežbe br. 5 Prof. d r Dragica Tomka MSc Ivana Mišković. Moderan pojam ‚‚ SPA” lat: Sanitas per Aquas / vodom do zdravlja.
E N D
TEMATSKI TURIZAM- BANJSKI, VELLNESS I SPA TURIZAM - Predavanja i vežbe br. 5 Prof. dr Dragica Tomka MSc Ivana Mišković
Moderan pojam ‚‚SPA” lat: Sanitas per Aquas / vodom do zdravlja SPAmestasubilalečilištagdesuljudimogli da pronađu fizičko, emotivno, mentalno i duhovnoizlečenje. smatralo se da se može ,,obnoviti’’srcei duh, podmladiti um, osvežititeloiregenerisatiduša • postoje arheološki dokazi da je još pre 8000. godina postojala aktivnost ljudi oko toplih izvora
Banje (SPA) su mesta koja omogućavaju ukupno blagostanje kroz različite aktivnosti koje podstiču obnavljanje uma tela i duha5. ISPA - od 1991. međunarodna SPA asocijacija, profesionalna organizacija vodeća u SPA industriji (u više od 70 zemalja). Obuhvata: odmaralista, banje, hotele, resurse na brodovima, termalna izvorista i dr, ali odgovorna je za edukaciju i pružanje profesionalnih usluga u spa industriji. 5. http://www.experienceispa.com/index.cfm
Resursi Prirodni (geotermalni izvori, geografsko-klimatski faktori...) Stvoreni(putna infrastruktura, informaciono-tehnološki sitemi, odmarališta, hoteli, bazeni, rekreativni prostori, ordinacije, bolesničke postelje...) Humani resursi (stručnjaci svih profila : fitnes instruktori, maseri, medicinsko osoblje, procesi planiranja, rukovođenja, kreiranja usluga, ugostitelji....)
Banjski, spa, velnes kao i zdravstveniturizam, imaju istu osnovu a datiraju kao jedan od najstarijihoblikaturizma,ako se u obziruzme načinnakojisuGrciiRimljanidolazili do uspostavljanja ravnoteže između duha i tela, u cilju održavanja i jačanja zdravlja, i relaksacije.Značajna su svakako i putovanjasrednjevekovnihhodočasnikaililetovanjaevropske elite naobalamamora u 18. i 19. veku. zdravlje, lepota, sreća– antička Grčka palata Knossos (kade, kupke, higijena)
Banjskiturizamu Srbijirazvija se veomarano, zahvaljujućikvalitetuizvoralekovitihvodairazličitihterapeutskihsvojstavakojihima u izobilju.I danasimamoostatkerimskih i turskihkupatila.. preko 300 izvora (mineralnih i termalnih) Banje Srbije imaju veoma bogatu istoriju poznatu još iz doba Rimljana (Vrnjačka Banja, Niška Banja, Zvonačka Banja, područje Vojvodine).
oko 3100. godine p.n.e.- voda,lekovitobiljekao vid terapije. 1400. godine p.n.e. -uljazakožu, kremeza lice, mirise, pastuzazube, kanu, farbuzakosu i parfeme. Egipćani Kupkesu koristilida izleče duh i ugodetelu, verujući da naputu do uzvišeneduhovnostitreba da budulepi i čisti. masaža Kleopatrina kupka u mleku – moderni spa centri (usluga) Kina 2700. godineprenoveereprvizapisiukojimajefizičkaaktivnostuoblikuvežbeprimenjenazatretmanoporavkaiublažavanjafizičkogoštećenja (rehabilitacija). Takođe i drevne kulture: Persije, Vavilona, Indijanci
Rimljani su gradili kupališta širom Evrope i time promovisali svoj stil života Bath (Bat) – Velika Britanija 76. godina, Keltski kraljevi Baden-baden (Nemačka) 211. godina Ostaci kupališta Bath kupališta sa hladnom i toplom vodom (frigidarium, tepidarium i kaldarium)koriste se i danas) Pojam,,terme’’ je označavaoatraktivnamestazauživanjeislobodnovremegde se raspravljalo o politiciifilozofiji(‚‚centar‚‚društvenogživota) , ‚Balnea’’je označavaomanje raskošna iprevashodnomestaorijentisanakalečenju1. 1. Smith M.& Puczko L., Health and Wellness Tourism, BH, 2009, str. 24-27 ostaci Baden-baden
U Otomanskomcarstvu, početkom IX, vekanastalasuturskakupatila. Saunesupočele da se pojavljujupočetkom XI vekadužBaltičkogmora u Finskoj, a u XIV veku se beležipojavaprvihtuševa u kupalištima u banjiBormie u Italiji, kao i otkrićatoplihizvora u centralnojEvropi u banjiKarlsbadu NemačkojiKarlovimVarima u Češkoj. 600 godišnja tradicija
Razvoj ‚‚Onsens” banja u Japanu u VIII veku ONSEN –HOT SPRING Onsensisu se stvaraliokotermalnihizvoranudećismeštaj, zdravuhranu, zenbašte, kupatilaikade. Velikibrojonsensaobjašnjava se vulkanskimtlom u Japanu, zbogčegasuim se prispisivaladuhovnasvojstva. Danas postojiprekodevedesetonsensa, kojipredstavljajumestadruštvenogokupljanjaaliipročišćenjairituala.
Kraljevskeporodicesuposećivalebanje, te uticale na njihovupopularizaciju. Standard u smislu kupanja (kade) i uticaj crkve dovode do promenenamene kupališta Crkveni zvaničnici smatraju da su kupališta mesta razvrata i bolesti, te zabranjuju njihovu upotrebu U doba renesanse, prednost vode se pripisuje Bogu ili nekom od svetitelja Postepeno se ponovo promoviše značaj vode u higijenskom i terapeutskom smislu (boravi se u vodi i voda se pije /mineralne vode) 1626. - Scarborough Spa
U XVI veku, renesansa u Evropi beleži izuzetan razvoj balneoterapije kao medicinske prakse, naročito u Italiji U Veneciji 1533 štampa se spa direktorijum koji je brojao više od 200 banja3. Hemijska i mineralna svojstva banjskih voda otkrivena su sredinom XVII veka, kada počinje i postepeno razumevanje njihovih efekata kao i dejstvo visokih i niskih temperature vode na čovekov organizam4. 2,3,4. Bogdanović M. Trendovi u wellness turizmu. Master rad. Univerzitet Singidunum, Beograd, 2011.
U 18. veku doprinos lekara u smislu aktiviranja spa termi (značaj vode po čovekovo zdravlje). Tretmani su obuhvatali aktivnost u smislu primene telesne vežbe, ispijanje mineralne vode, tople i hladne kupke
U 19. veku terme se značajno razvijaju (u arhitektonskom smislu, vodoskoci, paviljoni, kupatila, mozaici, kipovi mermerni zidovi te motivi zasnovani na istorijskim aspektima kupališta). Priključuju se tereni na kojima se odvijaju aktivnosti poput teniskih ili golf terena i dr. Gamzigradska banja - Srbija MarianskeLazne – Republika Češka
Vellness je : • “specifično stanje zdravlja koje obuhvata sveopšti osećaj blagostanja posmatrajući čoveka kao celinu sačinjenu od tela, duha i uma i koji je zavisan od okoline u kojoj se nalazi "(Dunn, 1959.); • “način života orjentisan ka optimalnom zdravlju i blagostanju u kojem su telo, um i duh integrisani tako da pojedinac živi potpunije u skladu sa ljudskom prirodom, zajednicom i okruženjem" (Myers, Sweeney &Witmer, 2000.). 6. Puczko L. (2009.) Trends and Challenges in Health and Wellness Tourisam. Wellness Konferencije 2009, Beograd. 7. www.nationalwellness.org
FAKTORI KOJI UTIČU NA POJAVU VELNES TURIZMA • Potragazazajedništvom • Opsednutostsobom i slavom • Fitnes i sport • Korišćenjeslobodnogvremena • Uticajmedija Većinazemaljakojeimajurazvijen wellness turizamsubogatezemljeZapada, madatreba tome pridodati i razvijenodomaće i regionalnobanjskotržištezemaljaIstočne i CentrelneEvropekojeimajurezvijenmedicinski spa turizam, usledpomoćidržavekrozzdravstvenoosiguranjegrađanada posećujubanje.
LISTA POSEĆENOSTI BANJSKIH MESTA U SRBIJI Januar- Avgust 2012. GODINE • Izvor: Republički zavod za statistiku
Zdravstveni (medicinski) turizam standardni sistematski pregled u GB kosta 2000 eur, u SRB 200 eur, boravak + pregled u SRB ukupno do 1000 eur u našoj zemlji ne postoji nijedna turistička agencija koja se bavi regrutovanjem medicinskih turista U Srbiju ipak dolaze medicinski turisti, i to najčešće iz Engleske, Amerike, Italije i Švajcarske. Medicinske usluge koje im se pružaju često su iz oblasti estetske hirurgije, oftalmologije i stomatologije. Građani Amerike dolaze i zbog jeftinijih kardioloških intervencija, ali i zbog ugradnje kuka ili kolena. Stranci dolaze u Srbiju i zbog urologije, odnosno radi promene pola, i to samo zbog prof. dr Save Perovića, koji je i u svetu poznat po tome9. 9. http://www.blic.rs/Vesti/Dodatak/185372/Medicinski-turizam-velika-sansa
Opracijegrudi Ortopedija Korektivnahirurgija Urologija Stomatologija
Medical Procedure USA Colombia Costa Rica India Heart Bypass $144,000 $14,802 $25,000 $5,200 Angioplasty $57,000 $4,500 $13,000 $3,300 Heart Valve Replacement $170,000 $18,000 $30,000 $5,500 Hip Replacement $50,000 $6,500 $12,500 $7,000 Hip Resurfacing $50,000 $10,500 $12,500 $7,000 Knee Replacement $50,000 $6,500 $11,500 $6,200 Spinal Fusion $100,000 N/A $11,500 $6,500 Dental Implant $2,800 $1,750 $900 $1,000 Lap Band $30,000 $9,900 $8,500 $3,000 Breast Implants $10,000 $2,500 $3,800 $3,500 Rhinoplasty $8,000 $2,500 $4,500 $4,000 Face Lift $15,000 $5,000 $6,000 $4,000 Hysterectomy $15,000 N/A $5,700 $2,500 Gastric Sleeve $28,700 $7,200 $10,500 $5,000 Gastric Bypass $32,972 $9,900 $12,500 $5,000 Liposuction $9,000 $2,500 $3,900 $2,800 Tummy Tuck $9,750 $3,500 $5,300 $3,000
PITANJA ZA PROVERU ZNANJA • Šta je to banjski turizam? • Koje su najpoznatije banje u svetu i kod nas? • Šta je karakteristično za ovu vrstu turizma? • U čemu je razlika između banjskog i lečilišnog turizma? • Kakav je profil i koja su očekivanja posetilaca banja? • Ko i zbog čega putuje u druge zemlje radi lečenja? • Koje su najpoznatije destinacije medicinskog turizma?