Doorbraak Bemoeizorg Zorg voor Beter

1. Doorbraak Bemoeizorg Zorg voor Beter Harry Gras Caroline Place 2 februari 2009

2. Waarom een Doorbraaktraject Bemoeizorg? • Zorg voor Beter programma VWS • Bemoeizorg: een werkveld in ontwikkeling • Kloof tussen kennis en praktijk - Quickscan • Kansen voor verbetering

3. Zorg voor Beter • Zorg voor beter is opgezet om een extra kwaliteitsimpuls te geven aan de thuiszorg, ouderenzorg, gehandicaptenzorg en de langdurende GGZ (en OGGZ). zie:www.zorgvoorbeter.nl • GGZ onderwerpen: Herstel, Geest en Lichaam, Sociale participatie en Bemoeizorg

4. Bemoeizorg: een werkveld in ontwikkeling Bemoeizorgteams hebben te maken met: • Veranderde financiering • Veranderde wet- en regelgeving WMO/AWBZ • Meer diversiteit aan doelgroepen • Groeiend aantal teams die bemoeizorg bieden • Meer diversiteit in bemoeizorgteams en hun missie, taakopdracht

5. Het werkveld bestaat uit: • Fantastische teams • met enthousiaste, profes- sionele, doortastende hulp- verleners (en managers) die, • slimme en inventieve ideeën hebben, • een scherpe inschatting van de problemen van sociaal kwetsbare mensen • en die weten waar de oplossingen liggen……..

6. Quickscan 2006 • Reactie van 88 teams (van de ruim 100) die bemoeizorg bieden • Verschillende type teams: (F)ACT-teams, Vangnet & Adviesteams (meldpunt), bemoeizorgteams etc. • Diverse doelgroepen • Functie: frontoffice, backoffice

7. Kansen voor verbetering (extern)‏ • Verbetering van de randvoorwaarden: • Duidelijke financiering (WMO/AWBZ)‏ • Vermindering van bureaucratie • Budget voor praktische hulp • Vereenvoudiging van de CIZ- indicatieprocedure • Vereenvoudiging van privacyregels • Opvang- en woonplekken • Afstemming tussen justitie, politie en zorgaanbieders

8. Kansen voor verbetering (continuïteit van zorg)‏ • Verbetering van bemoeizorg in de teams • Verbetering van het eigen zorgproces • Verbetering van doorstroom van cliënten in de zorgketen en dus de uitstroom • Criteria, richtlijnen voor bemoeizorg • Inzicht in uitkomsten, effecten van bemoeizorg • Kennis en ondersteuning bij de uitvoering

9. Doorbraak methode Doorbraak methode: • Een gestructureerde verbetermethode voor de gezondheidszorg • Een groot aantal teams werkt gedurende een jaar aan eigen lokale verbeterdoelen aan de hand van gezamenlijke doelen (gezamenlijke ambities)‏ • Deze doelen worden SMART geformuleerd • Gericht op gezondheidswinst voor cliënten • Monitoring van resultaten/verbeteringen via metingen • Cyclisch verbeteren met Plan, Do, Study, Act • Begeleiding door een expertteam (inhoud en proces)‏ • Deelnemende teams vormen een leernetwerk

10. DoorbraakBemoeizorg Gezamenlijke ambities: • Verbeteren sociaal functioneren • Verminderen van problemen op levensgebieden Door te werken aan verbeterthema’s: • Continuïteit van zorg • Doorstroom cliënten bemoeizorg • Screening/inschatting problemen • Bemoeizorgplannen • Bemoeizorgproces • Breuken in de zorg/samenwerking • (F)ACT onderdelen • Integrated Dual Diagnosis Treatment • Indicatiestelling • Samenwerkingsverbanden • Methodisch en professioneel handelen • Assertieve outreach/ casefinding • Presentiebenadering • Cognitieve-gedragsbenadering • Presentiebenadering • Familiebijeenkomsten • Gezinsinterventies • Risicotaxatie • Motiverende gesprekstechnieken • Oplossingsgerichte aanpak Teams vertalen thema’s in lokale doelen afhankelijk van lokale situatie

11. Deelnemende teams: • Ronde 1: 13 teams • Ronde 2: 11 teams • Samenwerkingsteams, verslavingszorg, RIBW, GGD GGZ, en enkele welzijnsorganisatie • Jeugd en volwassenen

12. Verbeterdoelen van de teams ronde 1: • Cliënten moeten binnen XX tijd een actueel behandelplan/begeleidingsplan hebben • Elke cliënt heeft een logboek/dagboek met daarin een doel: PDSA • Cliënten worden gesignaleerd, op een behandellijst geplaatst en toegeleid naar een voorziening/zorg (binnen XX tijd)‏ • Begeleidingstijd verminderen • Anamnese/psychiater gezien binnen XX tijd • Heraanmeldingen verminderen • Familiebijeenkomsten XX tijd na binnenkomst • Signaleringsfase versnellen • Proces verlengen in de keten (samenwerking)‏

13. Plannen (PLAN’s) zijn dus gericht op: • Continuïteit van de zorg • Verbetering van het zorgproces • Bemoeizorgplan, begeleidings- of behandelplan • Doorlooptijd verbeteren, versnellen • Modelgetrouw werken (F)ACT

14. En gericht op: • Methodisch handelen/interventies • Familie-avonden • Zorgdagboeken • Assertive outreach • Motiverende ge- spreksvoering

15. Verbeteracties zijn (DO’s): • Systematisch opstellen van een zorg-, behandel-, bemoeizorgplan met cliënten • Motiverende gesprekken houden met cliënten • Inventarisatie van instellingen en het maken van een (digitale) sociale kaart • Bezoeken van netwerkpartners of bijeenkomsten om de samenwerking te verduidelijken en te verdiepen • Training en coaching van het team • Beschrijven van (onderdelen) van het zorgproces of de methodiek en stapsgewijze besluitvorming daarover • Overleg met management

16. Voorbeeld: • Plan • Cliënten hebben op 22 september een actueel trajectplan; dat wil zeggen dat het plan 3 maanden of korter geleden is bijgewerkt. Do • Een trajectplan maken of actualiseren van elke cliënt. • Elke cliënt op het digibord zetten met data voor herziening van het trajectplan. Check • Op 22 mei vindt een check plaats of 60% van de cliënten een actueel trajectplan heeft. Act • Invoering van trajectplannen voor alle nieuwe aangemelde cliënten.

17. Wat levert een ZorgvoorBeter project op voor deelnemende teams? • Kwalitatieve resultaten • Uitwisseling van kennis en ervaring tussen teams uit het gehele land • Enthousiasme voor zelf gekozen verbeteringen voor de praktijk • Direct cliëntgebonden resultaten die inzichtelijk zijn voor het team en leidinggevenden • Input van kennis door en ondersteuning van experts

18. Alle neuzen dezelfde kant op

19. JIJ zou voortaan aanwezig zijn bij het regio-overleg. Niet waar, HIJ! Gestructureerde manier van verbeteren

20. Wat levert een ZorgvoorBeter project op voor deelnemende teams? • Kwalitatieve resultaten • Kennis over het implementeren van innovaties en verbeteringen ook voor de toekomst • Stimulans voor meten en registeren • Reflecteren

21. Wat levert het cliënten op? Kwantitatieve Resultaten Doelen: 1. Verminderen van problemen op levensgebieden POL en CGI 2. Verbeteren sociaal functioneren HoNOS

22. Algemene kenmerken • Resultaten over 13 teams • Meting bij:443 cliënten • Meetperiode 2 januari - 22 september 2008 • Totaal zijn 64 cliënten uitgestroomd. Redenen: • - 29 x doorgestroomd • - 4 x afgehaakt • - 6 x verhuisd • - 5 x tijdelijk uit beeld (opname) • - 16 x anders

23. man vrouw 36% 64% Sekse cliënten • 298 mannen • 166 vrouwen

24. (A) nieuw (B) bekend (> 30 dagen)‏ (C) bekend (> 1 jaar)‏ 41% 37% 22% Periode in zorg

25. Aantal cliënten Nul meting Tweede meting Derde meting Vierde meting POL 443 361 273 236 Problemen op Levensgebieden - POL • Vier deelgebieden • Uitval

26. POL resultaten ernst individueel

27. POL resultaten directe omgeving

28. Pol resultaten maatschappij

29. POL resultaten psych. problemen

30. CGI ernst-schaal • Doel: Een vermindering van de ernst op de CGI

31. Score HoNOS Nul me-ting 2e me-ting 3e me-ting 4e me-ting 5e me-ting 6e me-ting 7e me-ting 8e me-ting Aantal cliënten 440 378 300 270 220 169 132 59 Gemiddel-de 9,4 8,8 8,8 8,4 8,1 8,0 8,4 7,3 Resultaten HoNOS sociaal functioneren

32. Gemiddelde op de HoNOS • Doel: Een gemiddelde verbetering van minimaal 2 punten • Resultaat: 220 cliënten zijn verbeterd van ∑ 9,1 naar ∑ 8,1 Veranderingen in het sociaal functioneren (n = 220)‏

33. Samenvatting resultaten • De trends zijn: • Afname van de problemen op levensgebieden (POL): aantal en ernst • Vermindering van de (ingeschatte) ernst van de problematiek (CGI – ernst)‏ • Verbetering sociaal functioneren (HoNOS)‏

34. B.A.S. fidelity

36. Conclusies • Een doorbraaktraject helpt de teams om in een stevig tempo en op een gestructureerde wijze verbeteringen en innovaties te realiseren. • Zij hebben de verbeteringen en resultaten inzichtelijk kunnen maken voor derden! • Bemoeizorg is een kwetsbaar werkveld, een niet beschermde vorm van hulpverlening waar iedereen wat toevoegt of afdoet, al naar gelang het uitkomt • Het Zorg voor Beter project helpt teams hun missie en visie te (her)formuleren • Minder onduidelijkheid > teams hebben hun positie en taken meer op een rijtje

37. Aanbevelingen • Ga door met de verbeteringen en innovaties in bemoeizorg! • Zorg voor metingen en zichtbare resultaten! • Creëer goede randvoorwaarden! • Wissel kennis en ervaring uit met elkaar • Ga door met het verbeteren volgens het Nolan model PDSA • Laat hulpverleners een opleiding volgen, in company of de opleiding bemoeizorg (Rinogroep Utrecht-8e jaar)‏ • Kijken op www.trimbos.nl/verbeterdezorg voor meer verbetermogelijkheden • Benut B.A.S. voor fidelitymetingen! • Let op de flyer : ‘Een verhaal apart’ een boek over dilemma’s in de bemoeizorg