220 likes | 406 Views
Archeologie voor pakket ++s. Les 1: Inleiding tot de archeologie. Wat verstaat men onder archeologie?. Definitie 1 Archeologie is een tak van de geschiedenis die zich bezighoudt met het bestuderen van overschotten van mensen en wat zij hebben geproduceerd. Definitie 2
E N D
Archeologie voor pakket++s Les 1: Inleiding tot de archeologie
Wat verstaat men onder archeologie? Definitie 1 Archeologie is een tak van de geschiedenis die zich bezighoudt met het bestuderen van overschotten van mensen en wat zij hebben geproduceerd. Definitie 2 Archeologie is de wetenschap die tot doel heeft het systematisch opsporen en interpreteren van materiële overblijfselen boven en onder de grond. Definitie 3 Archeologie is de wetenschap die tracht na te gaan hoe mensen vroeger een maatschappij ordenden en in stand hielden. Definitie 4 Archeologie is een vierdimensionale legpuzzel.
Doel van archeologie • Zichtbaar (soms tastbaar) maken van het verleden. • Misverstanden/vooroordelen uit de weg te ruimen; mythe inwisselen voor zekerheid. • Ken je geschiedenis, ken jezelf. • Nieuwsgierigheid bevredigen. Hoe was het toen? • “Completeren” en/of soms corrigeren van het historische beeld.
Maatschappelijk nut • Dit is een heel lastig te beantwoorden vraag. Waarom? • Omdat het antwoord erg tijd en plaats gebonden is. • Centraal staat meestal wel de vraag: • wie waren onze voorouders en hoe leefden zij • Maar van daar uit wordt het lastiger: • Soms gaat het om pure academische interesse • Soms om interesse van een deel der bevolking, indien het historisch bewustzijn enigszins ontwikkeld is • Maar soms gaat het ook om (eng) nationalistische ideeën; toen waren we beter de buren, dus nu eigenlijk ook • Soms ook uit verlangen naar vroeger: toen alles beter was
De uitdaging en strijd met het verleden • Je moet weten dat een archeoloog iemand is met een raar soort schuldgevoel. • Waar komt dit vandaan? • Als je opgraaft vernietig je eigenlijk waar je van houdt • Waarom ga je dan graven? • Je kan de dwang niet onderdrukken en/of • Je baas vindt dat je het moet doen en/of • Je moet redden wat er te redden valt. • Hier moet je denken aan bedreiging van archeologica door milieuveranderingen en/of bouwactiviteiten
Het opgravingprocesHoeveel info kan je verwerken? • De kunst en de moeilijkheid van het opgraven is tijdens het graven • Weten wanneer je op iets belangrijks, dat is archeologisch stuit • Weten wat je hiermee aanmoet? Laten zitten – dat wil zeggen er doorheen scheppen –, er uithalen? • Weten hoe de verschillende features met elkaar in verband staan of juist weer niet? • Weten dat je aan het eind iets meer hebt dan: • De artefacten, metingen, foto’s, monsters, tekeningen, frustraties en mooie herinneringen • Dit alles moet verworden tot een nieuw stuk geschiedenis over hoe mensen vroeger leefden! Een grote verantwoordelijkheid
Een aantal belangrijke begrippen 1 • Wat wordt onder de vondst verstaan? • Een artefact • Een voorwerp dat door mensen handen is gemaakt, zichtbaar veranderd is.
Een aantal belangrijke begrippen • Wat wordt onder de vondst verstaan? • Een spoor (feature) • Door mensen opzettelijk of onopzettelijk achtergelaten resten en/of veranderingen in/aan/op het landschap • Zie opvolgende dia’s
Een aantal belangrijke begrippen • Wat wordt onder de vondst verstaan? • Een ecofact • Door mensen gebruikte natuurlijke objecten, die door hen niet zijn veranderd Tja …
Een aantal belangrijke begrippen • Wat wordt onder de vondst verstaan? • Een site (vindplaats) • Een woonplaats of een plaats in het landschap waar mensen – een korte of langere periode – activiteiten/een activiteit hebben verricht. • Zie opvolgende dia’s
Een aantal belangrijke begrippen • Palimpsest • Hergebruik van een • Artefact • Een verblijfplaats • Een activiteitenplek • Gevolg • Zaken uit het verleden worden samengevoegd. Dit gebeurt overigens binnen de archeologische contextvaak door niet-menselijke maar natuurlijke processen
Een aantal belangrijke begrippen • Regiovondsten en geïsoleerde vondsten • Bij regiovondsten gaat het om • Bewust in kaart brengen van bepaalde artefacten/sporen in een bepaalt gebied, teneinde inzicht te krijgen in menselijke activiteiten in het gebied gedurende een bepaalde periode • Geïsoleerde vondsten zijn vaak toevalstreffers en/of sporen/actefacten (een artefact) waarvoor (tot dan toe) geen context (samenhang) bekend is binnen het bewuste gebied