190 likes | 675 Views
Behandeling primair intracerebraal hematoom. Casus 1. 76-jarige vrouw VG/ hypertensie? Med/ statine, arthrotec EHBO 24/11 acuut verward spreken, krachtverlies rechter lichaamshelft RR 150/70 E3M5Vafasie, hemiparese rechts gr 2
E N D
Casus 1 • 76-jarige vrouw • VG/ hypertensie? Med/ statine, arthrotec • EHBO 24/11 acuut verward spreken, krachtverlies rechter lichaamshelft RR 150/70 E3M5Vafasie, hemiparese rechts gr 2 • CT-schedel: lobair hematoom links occipitaal doorlopend tot in parietaalkwab • Beloop: - NR/NIC beleid, klinisch progressieve achteruitgang - dexamethason en mannitol - “neurochirurgen zien geen reden tot operatief ingrijpen” - 3 dagen later overleden 5.662.320
Casus 2 • 71-jarige man • VG/ hypertensie, atriumfibrilleren waarvoor Sintrom • EHBO 28/4: acuut onwel, hoofdpijn met braken RR 220/120 E3M6V3, neglect Li, hemiparese Li • CT-schedel: diepe bloeding rechter hemisfeer met ventrikeldoorbraak • Beloop: - langdurig op intensive care - hydrocefalie waarvoor meerdere ventriculaire drains - recidiverend aspiratiepneumonie bij anarthrie/afagie - 3 maanden in ziekenhuis,1 week na ontslag overleden 9.218.612
Vragen • Couperen bloeding: anticoagulantiavs. normale stolling • Wat zijn algemene behandelingopties? • Rol van dexamethason/mannitol bij oedeem? • Wanneer chirurgische interventie?
Treatment of intracerebral haemorrhageMayer and Rincon, The Lancet Neurology, 2005;4:662-72 • 10-30% van alle strokes • Risicofactoren primair ICH sterk: mannelijk geslacht, oudere leeftijd, Aziaten/Afrikanen hypertensie, amyloid angiopathie mager: alcohol, hypercholesterolemie zwak: nicotine, antitrombotica • Prognose lange termijn: na 6 maanden is 30-50% overleden (waarvan 50% in eerste twee dagen), en functioneert 20% onafhankelijk
Etiologie • Hypertensie: degeneratie, fragmentatie en fibrinoide necrose van kleine perforerende arterien (100-600 μm), soms microaneurysmata op plaats ruptuur (Charcot-Bouchard) => hematoom basale kernen, pons, cerebellum of diepe witte stof recidiefkans 2% per jaar bij adequate bloeddrukcontrole • Amyloid angiopathie: fragilitieit kleine en middelgrote vaten in hersenparenchym en leptomeningen door afzetting van β-amyloid => lobair hematoom recidiefkans 5-15% per jaar (hoog indien veel microbleeds op MRI)
Pathofysiologie 1. Early haematoma growth - volume neemt toe tot enkele uren na ictus - onafhankelijk van lokatie 2. Perihaematomal brain injury - neurologische achteruitgang door weefselschade en zwelling - veroorzaakt door inflammatie met stollingsfactoren als trigger (vgl. minder weefselschade/zwelling bij gebruik bloedverdunners) - Geen bewijs voor ischemische penumbra in PET/MRI studies - oedeem en midline-shift neemt radiologisch toe in eerste 2 weken, echter klinische verslechtering meestal al op dag van opname (en daarna per dag afnemend, zonder piek op dag 3)
Prognose korte termijn - ICH score * • Onafhankelijke voorspellers voor mortaliteit 30 dgn en 1 jr: - groot hematoom - coma - oudere leeftijd - intraventriculaire doorbraak - infratentorieel hematoom • Overweeg geen NTBR-beleid in eerste 24 uur na opname ** * Hemphill JC et al. Stroke 2001;32:891-7 ** Hemphill JC et al. Stroke 2004;35:1030-34
Emergency management • luchtweg vrij => intubatie bij coma (GCS < 8) cave aspiratie, hypoxie, hypercapnie => cerebrale vasodilatatie, hoge ICP cave vroege aggressieve hyperventilatie => cerebrale vasocontrictie, ischemie • Bloeddrukbehandeling is controversieel, maar verlaging MABP lijkt veilig NIH prioriteert trial: MABP 100-120 mmHg binnen 3 uur na ictus • Verlaging ICP bij coma of inklemmingsverschijnselen indien neurochirurgische interventie wordt overwogen (drukmeter, craniotomie, ventriculostomie) => elevatie hoofd 30°, 20% mannitol 1-1.5 g/kg i.v., hyperventilatie pCO2 28-32 mmHg cerebrale perfusie (CPP) = gemiddelde bloeddruk (MABP) – intracraniele druk (ICP)
Hemostase • Orale anticoagulantia verhogen risico ICH met 5-10x 15% patienten met ICH gebruikt orale anticoagulantia => hogere mortaliteit • Bij correctie van anticoagulantiatherapie met 4-factorenconcentraat + vit K normaliseert INR meestal pas na enkele uren • Recombinant activated factor VII (rFVIIa) normaliseert INR binnen minuten maar slechts voor enkele uren • Ook bij normale stolling lijkt rFVIIa hemostase te bevorderen, met betere functionele outcome na 3 mnd ondanks 5% toename van ischemische events • Fase III trial: vroege hemostase bij ICH, placebo vs. rFVIIa (FAST Trial)
Outcome rFVIIa trial Mayer SA et al. NEJM 2005;352:777-85
Critical-care management • Positionering hoofd elevatie 30º (ICP , risico pneumonie ) • Vochtbeleid normovolemie, NaCl 0.9%, eventueel hypertoon zout => hyperosmolaliteit en hypernatriemie reduceert oedeem en ICP cave hyperglycemie, hypo-osmolaliteit => cerebraal oedeem en verhoogde ICP bij glucose 5% en NaCl 0.45% • Voeding start sondevoeding binnen 48 uur na opname (malnutritie, aspiratie) • Profylaxe diep veneuze trombose TED-kousen, alternatief laag-moleculair gewicht heparinen • Temperatuur koorts is geassocieerd met slechtere outcome advies paracetamol / koeling, ondanks mager bewijs voor effectiviteit
Critical-care management • Intracraniele druk (ICP) drukmeter of externe ventrikeldrain bij coma: ICP<20 / CPP>60 mmHg fibrinolyse bij ventrikeldoorbraak waarvoor EVD? => zie patientendemonstratie R. Rundervoort (13-04-2005) => Naff NJ et al. Stroke 2000;31:841-47 => fase II trial loopt mannitol/hyperventilatie als ICP niet normaliseert na sedatie en optimale CPP dexamethason niet effectief bij ICH (NEJM 1987:1229-33 / Stroke 1973:541-46) • Anti-epileptica insulten 8%, CSE 1-2%, NCSE 28%, epilepsie 5-20% optie: i.v. lorazepam gevolgd door fenytoine/valproinezuur/fenobarbital lobair ICH onafhankelijke voorspeller van vroege insulten overweeg profylactisch anti-epileptica bij lobair ICH (echter geen RCTs bekend)
Chirurgische interventie • STICH trial: evacuatie hematoom < 72 uur verbetert prognose niet tov conservatief beleid (n=1033) • Echter, geen inclusie indien geen twijfel over chirurgische interventie (selectie bias). Gemiddelde inclusie > 24 uur na ictus • ‘Goede kandidaten’ voor chirugie: (1) jonge patient met groot lobair hematoom en snelle achteruitgang op basis van massawerking (2) cerebellair hematoom met diameter > 3 cm • Toekomstige trials naar outcome bij minimaal-invasieve chirurgie
Toekomstige behandelingsopties • Recombinant geactiveerd factor VII (NovoSeven, Novo Nordisk A/S) • Vroege minimaal invasieve chirurgie • Vroege aggressieve bloeddrukverlaging • Trombolytica bij intraventriculaire doorbraak • Anti-inflammatoire middelen bij oedeem
Toch vroege chirurgische interventie? … na hemostase met rFVIIa? … en anti-inflammatoire medicatie?
Toch trombolytica bij EVD? … na hemostase 4-factoren/vit K + rFVIIa?