Reflectie op de onderzoeken Kris Vanspeybroeck 16 maart 2012

1. Reflectie op de onderzoekenKris Vanspeybroeck16 maart 2012

2. Doel? • Niet? Onderzoeksmethode Wel? Sterke punten, reflectievraag en aanbeveling 2. Met aandacht voor alle actoren • Chronisch zieke en persoon met een handicap • Zorgverlener • Beleidsverantwoordelijken • Vrienden, familie en omgeving 3. Vanuit een multidisciplinaire benadering

3. Transitie naar vraagsturing Sterke punten: • Aandacht voor de kwetsbare mens; • Niet alleen spreken ‘over’ maar ook ‘met’ mensen met een handicap; • Brede literatuuranalyse; • Sociaal georiënteerde beleidsontwikkeling

4. I. Persoon met een handicap Reflectievraag • Centraal staat de mens met een handicap! • Welke visie hebben we op de mens? Autonomie in verbondenheid?

5. I. Persoon met een handicap Aanbeveling – Aandacht voor een personalistisch mensbeeld en dit doordenken “De menselijke persoon staat in relatie tot alles. We staan in relatie tot de werkelijkheid, niet alleen fysiek, maar ook intellectueel, emotioneel als spiritueel.” Selling “Zorgethiek vertrekt van een heel menselijke wijze en wel een wijze die mensen ‘inweeft’ in een netwerk van relaties.” Tronto

6. II. Zorgverlener Reflectievraag - “In een gezonde en respectvolle relatie tot de ander is er gelijktijdig afscheiding én verbinding nodig” • Welke visie hebben we over dialoog of ‘gezond contact’ tussen de zorgvrager en zorgaanbieder? • Aandacht voor de dingen goed doen en de goede dingen doen? • casus ‘tanden poetsen’

7. II. Zorgverlener Aanbeveling Drie grondhoudingen voor dialoog • Verlangzamen - Beluister de droom van de ander • Vrijwaren van een intieme afstand - Laat de droom geboren worden • Verzoenen met het imperfecte - Leef een droom voor

8. III. Beleidsverantwoordelijken Reflectievraag - Beleidsvisie concretiseren door inzicht te krijgen in de achterliggende processen (p.1) - Voor beleidsmakers en zorgaanbieders dwingt de transitie naar vraagsturing een grondige introspectie van de bestaande systemen en regels (p10) - Welke visie hebben we op leer- en veranderingsprocessen? - Een lineair, rationeel proces gericht op de planmatige implementatie of een emotioneel, cyclisch proces met mensen?

9. III. Beleidsverantwoordelijken Aanbeveling – Werken aan een open feedbackcultuur

10. IV. Vrienden, familie en samenleving Reflectievraag - Aandacht voor perceptuele filters, kijk of referentiekader; - Deze referentiekaders kunnen botsen en veranderen. - Zien we onze blik? - Vanuit welke horizon willen we kijken?

11. IV. Vrienden, familie en samenleving Aanbeveling - De deugd van het mogelijke Groeien naar een symbolische overdracht van de gehele mens ongeacht of deze mens nog ziek of gezond is. De deugd van het mogelijke Hangmat We willen alles opvangen Problematiseren We kunnen niets doen Confrontatie met een handicap

12. Zingevingsvragen en leefwereld van chronisch zieken tussen 40 en 65 jaar Sterke punten: • Keuze van CM voor ‘chronisch zieken’ en ‘zingeving’ • Interactief, dynamisch en open conceptueel model • Brede en contextuele visie op zingeving • Verschillende concrete aanbevelingen

13. I. Chronisch zieke Reflectievraag • Voor 52% van de respondenten is levensbeschouwing belangrijk; • Slechts 36% put kracht uit levensbeschouwing (p.24) • Zoek je de zin in uw geloof? • Zoek je door uw geloof naar zin?

14. I. Chronisch zieke Aanbeveling - aandacht voor zingeving in een holistisch mensbeeld • Sociale omgang • Gezondheid en lichaam • Activiteiten en werk“lijkt een beetje buiten het model te vallen(p.31-32. 52) Canadian Model of Occupational Performance

15. II. Zorgverlener Reflectievraag - 75% praat over de ziekte met professionele hulpverleners - 45% praat over de zin van het leven met professionele hulpverleners - Als men vaker over ziekte praat, praat men vaker over zin (p.26) • Aandacht voor taalgeletterdheid – op het vlak van zingeving - bij de zorgverlener? • Casus studente ergotherapie: “een dame op mijn stage die vervroegd moest vertrekken uit de revalidatie kliniek omdat ze een drankprobleem heeft”

16. II. Zorgverlener Aanbeveling - In de context van (levenslange) vorming is het belangrijk om de gretigheid om levensbeschouwelijk te leren (spreken) te bevorderen en de bescheidenheid in het vaandel te dragen; • Dit vormt een uitdaging voor de opleidingen gezondheidszorg en voor werkgevers (CM)

17. III. Beleidsverantwoordelijken Reflectievraag “Er kan dus geconcludeerd worden dat leden inhoudelijk vooral verschillen van de niet-leden op het gebied van de levensbeschouwing. Leden zijn geloviger en rooms-katholieker dan niet-leden” (p.42). Voorbij de verzuiling, herzuiling en ontzuiling? Op zoek naar de betekenis van de ‘C’ in CM? Identiteit IN diversiteit?

18. III. Beleidsverantwoordelijken Aanbeveling – Analyse managementplan Managementplannen in de federale overheid als instrument van strategisch management. Breedtestudie: model van Poister en Streib Leuven: Instituut voor de Overheid.

19. IV. Vrienden, familie en samenleving Reflectievraag • “Twee groepen van chronisch zieken kunnen opgesplitst worden: • De eerste groep is tevreden met het leven, positief ingesteld, heeft de ziekte aanvaard, is er open over en voelt zich niet geïsoleerd. Via de persoonlijke situatie weet deze groep zin te geven aan het leven. • De tweede groep is minder tevreden. Voor deze groep is de persoonlijke situatie geen of in mindere mate een hulpbron. Zij geven minder zin aan hun leven en zijn hier vaker naar op zoek” (p.47). • Hoe doorbreken we voor de tweede groep de negatieve vicieuze cirkel?

20. IV. Vrienden, familie en samenleving Aanbeveling Liefde, geloof en hoop voorleven als christen/CM in de samenleving. Op die manier kan liefde, geloof en hoop zich ankeren in mensen hun werk, sociaal netwerk en leven.