Paragraaf 1.3

1. Paragraaf 1.3 De Hervorming

2. Misstanden in de kerk • 1509: Erasmus schreef: Lof der Zotheid. • Hij dreef de spot met de kerk en gelovigen. • Geestelijken waren dom en inhalig. • Die kritiek was niet nieuw. • Veel mensen ergerden zich aan de kerk. • Het leek niet meer op het oude christendom.

3. Monniken hadden teveel feesten en pausen waren te rijk. • De handel in aflaten was ook verkeerd. • = brieven waarmee je de tijd in het vagevuur kon verkorten. • Als je genoeg betaalde, ging je sneller naar de hemel.

4. Maarten Luther • Vanaf 1517: • Duitse monnik Luther protesteerde tegen de kerk. • Schreef een brief met 95 stellingen ( uitspraken) tegen de kerk. • Alleen door echt goed in God te geloven kon je in de hemel komen. • Aflaten waren dus onzin!

5. Luther werd uit de kerk verstoten. • Maar hij bleef doorgaan. • Hij was er ook tegen dat priesters mensen konden vergeven van hun zonden. • Alleen God kon dat doen. • Volgens Luther: je krijgt alleen contact met God als je zelf bid en de bijbel leest. • Ook het vereren van heiligen was verkeerd.

6. Luthers ideeën werden via boeken snel verspreid. • De Duitse keizer Karel V was bang dat de kerk en zijn rijk uit elkaar zouden vallen door deze ruzie. • Daarom nodigde hij Luther uit voor een vergadering in Worms. • Luther moest zijn woorden terugnemen, maar hij weigerde. • De keizer verklaarde hem toen vogelvrij.

7. Een andere Duitse lagere vorst, nam Luther in bescherming. • In zijn burcht kon Luther doorwerken. • Hij vertaalde de bijbel in het Duits, zodat iedereen hem zelf kon lezen. • ( i.p.v. het latijn, dat alleen de kerk kon lezen)

8. Splitsing • Luther wilde eigenlijk alleen de kerk hervormen: verbeteren. • Maar zijn kritiek leidde tot een splitsing in het christendom. • Door de Hervorming of Reformatie ontstonden er 2 nieuwe geloven binnen het christendom: • Protestanten en de rooms-katholieken. • De katholieken bleven naar de paus in Rome luisteren, de protestanten niet meer.

9. Verschillen tussen de 2 kerken: Protestants: Katholiek: Katholieke geestelijken (priesters) mogen zonden vergeven. Geestelijken mogen niet trouwen of een gezin hebben. Kerkgebouwen zijn versierd met pracht en praal. • Protestantse geestelijken (dominee of predikant) mogen geen zonden vergeven. • De geestelijke mogen wel trouwen en een gezin hebben. • Kerkgebouwen zijn sober en kaal, dus geen afleidingen

10. Calvijn • Na Luther kwamen er meer mensen met kritiek op de kerk. • Er ontstonden binnen de protestante kerk meerdere verenigingen: kerkgenootschappen. • Zo ook de Fransman: Johannes Calvijn. • Hij startte in Genève een strenge kerk.

11. Calvijn vond ook dat iedereen zelf de bijbel moest lezen. • Zijn leer, het calvinisme, gaf zelfs de garantie dat je in de hemel kon komen, als je maar goed in God geloofde. • God had namelijk al voor jouw geboorte besloten of je naar de hel of hemel ging. God was namelijk alwetend. • Maar iedereen moest hard werken en een vroom leven leiden met matigheid. • Vanaf 1540 werd het calvinisme populairder in Europa.

12. Godsdienstoorlogen. • De koningen van Engeland, Zweden en Denemarken en sommige Duitse Vorsten werden protestants, en hun bevolking moest dus ook meedoen. • Vaak werden er oorlogen gevoerd, bv in Duitsland, om de bevolking weer katholiek te maken. • In Frankrijk waren er grote oorlogen tussen de katholieken en de hugenoten. ( Franse calvinisten) • Uiteindelijk hadden ze vrede: het bleef een katholiek land, maar de hugenoten kregen wel gelijke rechten.

13. In Nederland werden protestanten streng vervolg door Karel V. • Protestanten werden leven verbrand op de brandstapel. • Ook zijn zoon Filips II vervolgde veel protestanten. • Maar het calvinisme bleef groeien in de Nederlanden. • In 1566 durfden ze zelfs hagenpreken te houden. • Kerkdiensten in de openlucht, achter een haag verstopt.

14. Einde.