TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ STRATEJİK PLANLAMA

1. TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİSTRATEJİK PLANLAMA Ahmet Emre Çoban Ayşegül Pamukçu MİLLİ PRODÜKTİVİTE MERKEZİ

2. Sunum İçeriği • Akreditasyon Değerlendirme Süreci, Stratejik Planlar ve İş Planları • Stratejik Planlama: Tanımlar, Aşamalar • Durum Analizi • Kurumsal Kimliğin Tanımlanması • Stratejik Amaçların Belirlenmesi • Hedeflerin Belirlenmesi • İzleme ve Değerlendirme • İş Planlarının Hazırlanması

3. Akreditasyon Değerlendirme Süreci, Stratejik Planlar, İş Planları AKREDİTASYON ÖZ DEĞERLENDİRME FORMU Element 4.3: İş Planlaması ve Yönetim Kriterler • İş planlaması ve izlenmesi amaçlarıyla belirli ve tanımlanmış süreçler uygulayacaklar, • İş planının geliştirilmesinde, üyeleri ile ilişki içinde ve onlarla bütünleşmiş olduklarını gösterecekler, • Bir stratejik plandan türetilmiş ve spesifik hedeflerin ve bu hedeflerin yerine getirilmesi için gerekli görevlerin detaylandırılmış olduğu ve Yönetim Kurulunca onaylanmış açık ve dikkatlice hazırlanmış bir yıllık iş planını takip edecekler, • Gelişmeleri iş planına göre kontrol edip izleyeceklerdir.

4. Akreditasyon Değerlendirme Süreci, Stratejik Planlar, İş Planları 4’er Yıllık Stratejik Planlar 1’er Yıllık İş Planları

5. Akreditasyon Süreci, Stratejik Planlar, İş Planları Ocak ‘- Haziran 2009 Eylül - Kasım 2008 İş Planı 2009 Stratejik Plan 2009-2012 Kasım - Aralık 2009 İş Planı 2010 Kasım - Aralık 2010 İş Planı 2011 Kasım - Aralık 2011 İş Planı 2012

6. Stratejik Yönetim • Örgütsel düzendeki ve işleyişteki temel sorun ve eksikliklere çok boyutlu bakabilen, • Var olan/edinilebilecek kaynaklar doğrultusunda ulaşılabilecek “başarı”yı tanımlayan, • Bu başarıya ulaşmak için kullanılacak yolları belirleyen, • Zaman içinde, gerektiğinde bu yolları değiştiren, yenileyen, geleceğe dönük, bütünleşik bir yönetim yaklaşımıdır.

7. Stratejik Yönetim UYGULAMADA • Kurumsallaşmanın sağlanması (ortak değerler, ilkeler, somut hedefler doğrultusunda hareket edilmesi), • Uzun dönemli, bağlayıcı ve değişime açık planlar (stratejik planlar) hazırlanması, • Başarıya giden yolun ne ölçüde benimsendiğine ve izlendiğine dönük denetimlerin yapılması ŞEKLİNDE SOMUTLUK KAZANIR.

8. Stratejik Yönetim Yaklaşımının Getirileri • Yarına odaklanması, • Sorunların ardında yatan nedenlere eğilmesi, • Kuruluşların etkinlik gösterdiği çevreye/dünyaya yönelik değerlendirmeleri barındırması (sistem yaklaşımı), • Rekabet koşullarının izlenmesine ve rekabet avantajı edinilmesine ortam sağlaması, • Birimler düzeyinde iyileştirmelere değil, bütüne odaklanması

9. Sistem ve Strateji BİRBİRİNDEN BAĞIMSIZ AMAÇLAR BİRİM 1 BİRİM 2 BİRİM 3 BİRİM 4 BİRİM 5

10. Sistem ve Strateji BİRBİRİYLE İLİŞKİLİ / TUTARLI AMAÇLAR SİSTEMİN TEMEL AMACI KENDİ İŞLEVLERİ DOĞRULTUSUNDA KENDİ AMAÇLARI BİRİM 1 BİRİM 2 BİRİM 3 BİRİM 4 BİRİM 5

11. Stratejik Planlama Nedir? Bir kuruluşun sistemli ve disiplinli bir şekilde • Kendisini nasıl tanımladığını, • Neler yaptığını, • Yaptığı şeyleri niçin yaptığını, • Ulaşmayı arzu ettiği durumu değerlendirmesi, şekillendirmesi, bunlara rehberlik eden temel kararları ve eylemleri üretmesidir.

12. Stratejik Planlama Nedir? Kuruluşların mevcut durum, misyon ve temel ilkelerden hareketle; • Geleceğe dair bir vizyon oluşturmaları, • Bu vizyona uygun amaçlar ile bunlara ulaşmayı mümkün kılacak hedef ve stratejileri belirlemeleri, • Ayrıca ölçülebilir kriterler geliştirerek performanslarını izleme ve değerlendirmeleri sürecini ifade eden katılımcı ve esnek bir planlama yaklaşımıdır.

13. Stratejik Planlamanın Yararları • Kuruluşun geleceğini kendi lehine yönlendirmesine olanak tanır, • Kurum kültürünün ve kimliğinin oluşumuna, gelişimine, güçlendirilmesine destek olur, • Kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılmasını sağlar, • Kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığını izler, • Hesap verme sorumluluğunu geliştirir, • Belirsizliklerle başa çıkma konusunda sistematik bir yaklaşım sunar, • Mali yönetime etkinlik kazandırır.

14. Stratejik Planın Özellikleri • Sonuçların ve değişimin planlanmasıdır, • Gerçekçidir, • Akademik değil, pratiktir, • Kaliteli yönetimin aracıdır, • Katılımcı bir yaklaşım ve ekip çalışması anlayışını gerektirir, • Günü kurtarmaya yönelik değil, uzun vadelidir, • Sadece bütçeye dönük olarak hazırlanmaz.

15. Stratejik Planlamanın Aşamaları • Durum Analizi (Stratejik Analiz) • Kurumsal Kimliğin Tanımlanması • Stratejik Amaçların Belirlenmesi • Hedeflerin Belirlenmesi • İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Kurulması

16. Stratejik Planlama Süreci Hedef 1.1 St. Amaç 1 Hedef 1.2 Hedef 2.1 Misyon Hedef 2.2 Durum Analizi St. Amaç 2 Vizyon Hedef 2.3 İlkeler Hedef 3.1 Hedef 3.2 St. Amaç 3

17. 1. Durum Analizi • İçyapı analizi • Çevre analizi • Hedef kitle analizi • İlgili taraflar analizi • SWOT (GZFT) analizi

18. Kaynaklar (Girdiler) Süreçler (İşleyiş) Performans (Çıktılar) Durum Analizia) İÇYAPI ANALİZİ

19. Kaynaklar (Girdiler) Süreçler (İşleyiş) Performans (Çıktılar) Durum Analizia) İÇYAPI ANALİZİ Personel Mali Kaynaklar Fiziksel ve Teknolojik Koşullar İlgili Mevzuat Kuruluşun Üstlendiği Görevler / İşlevler Yönetim ve Örgüt Yapısı Birimler Düzeyinde Görev Dağılımı Uygulanan Politika ve Stratejiler Yürütülmekte Olan Proje ve Faaliyetler Var Olan Görevlerini / İşlevlerini Yerine Getirme Düzeyi

20. Durum Analizia) İÇYAPI ANALİZİ İçyapı Analizinde Temel Noktalar • Kuruluşun geçmişi, mevzuatı ve bu mevzuat gereği görevleri • Kuruluşun genel yönetim yapısı • Kuruluş içi iletişim ve karar alma süreci • Kuruluş personelinin sayısı ve nitelikleri • Kuruluşun yararlandığı değişik finansman kaynakları • Kuruluşun personel ve ücret politikası • Kuruluşun teknolojik alt yapısı ve teknolojiyi kullanma düzeyi • Kuruluşun araç ve bina envanteri ve diğer varlıkları

21. Durum Analizia) İÇYAPI ANALİZİ İçyapı Analizinde Temel Noktalar (devam) • Kuruluşta kullanılan raporlama sistemi • Kuruluş faaliyetlerini izleme ve değerlendirme sistemi • Kuruluşun gerçekleştirdiği ve yürütmekte olduğu önemli faaliyetler ve projeler • Son dönemde kuruluş yapısında ve görev alanında yapılan, yapılması gündemde olan önemli değişiklikler • Kuruluş çalışanlarının motivasyon düzeyi ve kuruluşun durumuna dair değerlendirmeleri ve beklentileri

22. 1. Durum Analizib) ÇEVRE ANALİZİ Ülkedeki ve dünyadaki politik, ekonomik, sosyal ve teknolojik gelişmeler kuruluşu etkileyen boyutlarıyla izlenir. Geleceğe yönelik öngörüler ortaya konur. Dünyada benzer görevleri yürüten kuruluşların çalışmaları analiz edilir.

23. 1. Durum Analizib) ÇEVRE ANALİZİ • Kuruluşun faaliyet alanında dünyadaki durum ve gelişmeler • Kuruluşun faaliyet alanında ülkemizdeki durum ve gelişmeler • Dünyada ve ülkemizdeki temel eğilimler ve sorunlar arasında kuruluşu yakından ilgilendiren kritik konular. Bu konuların kuruluş üzerindeki olası etkileri • Kuruluşun faaliyetleri ile alanıyla ilgili kalkınma planı, sektörel ve bölgesel plan ve programlarda yer alan amaç, ilke ve politikalar • Kuruluşun faaliyetlerini yürütürken karşılaştığı temel riskler ve belirsizlikler

24. 1. Durum Analizib) ÇEVRE ANALİZİ

25. Durum Analizic) HEDEF KİTLE ANALİZİ Kuruluşun kimler için var olduğu ortağa konur ve var olduğu kitlenin beklentilerine ne ölçüde yanıt verdiği saptanır. Bu amaçla Anket ya da Forum gibi yollara başvurulur.

26. Durum Analizid) İLGİLİ TARAFLAR ANALİZİ Kuruluşun çalışmaları üzerinde yönlendiriciliği olan ve kuruluşun çalışmalarından doğrudan etkilenen kişi, grup ve oluşumların beklentileri ortaya konur. (Bakanlık, Üniversite vs.) Ülkede ve dünyada kuruluşun işbirliğine gidebileceği oluşumlar saptanır, incelenir.

27. Durum AnaliziHEDEF KİTLE VE İLGİLİ TARAFLAR ANALİZLERİ

28. Durum Analizie) SWOT (GZFT) ANALİZİ Çoğunlukla kuruluş çalışanlarının toplu bir biçimde üretim içinde oldukları analiz çalışmasıdır. Bu analiz çalışmasında kuruluşun Güçlü (Strengths) ve Zayıf (Weaknesses) Yönleri ortaya konur; ayrıca dış koşulların kuruluş için ne gibi Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler de (Threats) sunduğu da belirlenir.

29. Durum Analizie) SWOT ANALİZİ İÇYAPI ANALİZİ GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR TEHDİTLER ÇEVRE ANALİZİ

30. 2. Kurumsal Kimliğin Tanımlanması • Misyon Bildirimi • Vizyon Bildirimi • İlkeler

31. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıa) MİSYON Misyon bir kuruluşun varlık nedenidir; kuruluşun • kimlere hizmet verdiğine, • hangi alanlarda çalıştığına, • hangi gereksinimleri karşıladığına, • yasal yükümlülüklerine açıklıkgetirir.

32. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıa) MİSYON Bu nedenle Misyon bildirimi aşağıdaki sorulara yanıt vermelidir: • Kuruluş neden gerekli, var olduğu evrende hangi boşluğu dolduruyor? • Kuruluşun sunduğu başlıca hizmet ya da ürünler neler olmalı? • Kuruluşun yapacağı çalışmalar kimlerin gereksinimlerine yanıt vermeli? • Kuruluşu benzerlerinden ayıran üstünlükleri neler?

33. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıa) MİSYON Misyon Örnekleri Oshkosh Ticaret Odası, üyelerini temsil etmekle ve bu sayede üye işletmelerin ve halkın refah seviyesini yükseltmede katkıda bulunmakla yükümlüdür.

34. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıa) MİSYON Misyon Örnekleri Oak Park Ticaret Odası, bölgesindeki işletmelere yol gösteren ve liderlik eden, bölgesindeki girişimcileri ise teşvik eden bir organizasyondur.

35. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıa) MİSYON Misyon Örnekleri Londra Ticaret Odası’nın misyonu, bölgesindeki işletmelerin sözcüsü olarak, Londra ve çevresinde ekonomik zenginliğin ve kalitenin artırılmasına hizmet etmektir.

36. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıb) VİZYON Vizyon bir kuruluşun kendini gelecekte görmek istediği yerdir; Misyon bir kuruluşun var olma nedeninin, yaşamdaki rolünün bildirimiyken, Vizyon kuruluşun gelecekte almak istediği konumu ortaya koymaktadır.

37. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıb) VİZYON Bu nedenle Vizyon bildirimi aşağıdaki sorulara yanıt vermelidir: • Dünya ve ülkedeki değişim ve dönüşüm çizgileri doğrultusunda kuruluş gelecekte, kendini neleri başarmış olarak görmek istiyor? • Dünya ve ülkedeki değişim ve dönüşüm çizgileri doğrultusunda kuruluş gelecekte dünya ve ülke düzeyinde ne ölçüde saygınlık ve geçerlilik kazanmış olmak istiyor?

38. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıb) VİZYON Vizyon Örnekleri Oshkosh Ticaret Odası, iş çevresinin başta gelen sözcüsü konumuyla, üyelerinin bölge gelişimindeki tetikleyici rolünü güçlendirerek Oshkosh ve Kuzeydoğu Wisconsin’de büyümenin gerçekleşmesinde ve iş çevresinde kalite ve bütünleşmenin en yüksek standartlarda ortaya çıkmasında temel aktör olacaktır.

39. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıb) VİZYON Vizyon Örnekleri Oak Park Ticaret Odası, bölgesindeki iş çevresinin gelişmesinde ve niteliklendirilmesinde birincil kaynak olarak kabul edilecektir.

40. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıb) VİZYON Vizyon Örnekleri Londra Ticaret Odası’nın vizyonu, üyelerine sunduğu teşvik ve desteklerle özel sektörün ekonomi içindeki belirleyici rolünün güçlenmesinde söz sahibi olan birincil organizasyon olarak tanınır olmaktır.

41. Kurumsal Kimliğin Tanımlanmasıc) İLKELER İlkeler kuruluşun temel değerlerinin bir ifadesidir. Kurumsal değerleri, yönetim biçimini ve kurumsal davranış kurallarını ifade eder. Şeffaflık, eşitlik, katılımcılık, ahlaki değerler ve kalite anlayışı ilkelere örnek olarak verilebilir.

42. Kurumsal Kimliğin Tanımlanması c) İLKELER İlkeler Örneği Miami Ticaret Odası • Güvenilirlik • Hizmette Kalite • Hesap Verebilirlik • Gelişime Açıklık • Ekip Çalışması

43. 3. Stratejik Amaçların Belirlenmesi Bu aşamada, genel kapsamda olan Misyon ve Vizyon ifadeleri somutlaştırılır; uygulamaya aktarılma biçimleri stratejik amaçlar ve hedefler setleri yoluyla belirlenir. Bu nedenle Stratejik Amaçlar ortaya konarken Misyon, Vizyon, doğal olarak da Durum Analizi çalışmalarının çıktıları temel dayanak olarak alınır.

44. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesia) Amaç / Strateji Alanlarının Belirlenmesi Amaç / Strateji Alanları; Stratejik Amaçların belirlenmesinde yönlendiricilik sağlaması amacıyla ortaya konacak temel işlevler ya da faaliyet alanlarıdır.

45. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesia) Amaç / Strateji Alanlarının Belirlenmesi Odalar ve Borsalar İçin Akreditasyon Sistemi doğrultusunda; • İş Alemi İle İlişkiler • Üyelik • Sağlıklı Mali Yapı • Katılımlı Yönetim ve İdare • Oda ve Borsalar İletişim Ağını Bölgesel, Ulusal ve Uluslararası Düzeyde Gelişimi

46. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesia) Amaç / Strateji Alanlarının Belirlenmesi Örnek 1: Oak Park Ticaret Odası • İş Çevresiyle ve Bölge Halkıyla İletişim • İş Çevresinin Var Olan ve Olası Kaynaklarını Geliştirme • Marka Geliştirme • Odanın Örgütsel Yapısını Geliştirme

47. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesia) Amaç / Strateji Alanlarının Belirlenmesi Örnek 2: Greensboro Ortaklığı • Bölgede Beklenen Bütünleşmeyi Gerçekleştirme • Girişimciliği Artırma • Sanayi Siteleri Oluşturma / Geliştirme • Üniversitelerle ve Meslek Okullarıyla İlişkileri Güçlendirme • Merkezi ve Yerel İdareyle İlişkileri Geliştirme ve Güçlendirme • Halkın Beklenti ve Tatmin Düzeyini Yükseltme

48. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesib) Stratejik Amaçlar Belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır. “Nereye ulaşmak istiyoruz?” sorusuna cevap verir. Genel ve kuruluş işlevini daha ileri bir noktaya götürecek nitelikte olmalı, ama aynı zamanda gerçekçi ve ulaşılabilir bir özellik taşımalıdır.

49. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesib) Stratejik Amaçlar Örnek 1: Oshkosh Ticaret Odası • SA 4: Oshkosh ve civarındaki iş çevresinin taşıma ve ulaşımdan kaynaklanan sorunlarını çözme • SA 5: Bölge ürünlerinin tanıtımı ve pazarlanması için ortak bir platform oluşturma

50. 3) Stratejik Amaçların Belirlenmesib) Stratejik Amaçlar Örnek 2: Londra Ticaret Odası • SA 1: Londra ve çevresinde, işletmeler arasında ve işletmelerle halk arasında bütünleşmeyi gerçekleştirme • SA 4: Bölgede bireysel girişimciliği teşvik etme