Ráðstefna um hagsmunamál dreifbýlis Mánagarði í Nesjum 25.nóvember 2013

2. Ráðstefna um hagsmunamál dreifbýlisMánagarði í Nesjum 25.nóvember 2013 Loftlagsbreytingar og áhrif þeirra Kristín Hermannsdóttir Forstöðumaður Náttúrustofu Suðausturlands

3. IPCC MilliríkjanefndSameinuðuþjóðanna (Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC) erstofnunsemhefurþaðhlutverkaðgefaútmatskýrslur á nokkurraárafresti • FAR (1990), SAR (1995), TAR (2001), AR4 (2007), AR5 (2013), auk sér-rita. Skýrslurleggja mat á stöðuþekkingar. Nefndinstundarekkirannsóknir. Þrírvinnuhópar: WG1: Ummerkiloftslagsbreytinga (jarðvísindi) WG2:Afleiðingar (vistkerfiogsamfélög) ogWG3:Viðbrögð (Hagfræðiogtækni) • IPCC greiðiralmenntekkifyrirvinnuvísindamanna • WG1skilaðiafsér um daginn. WG2eftiráramót.

4. AR5 - WG1 Hlýnun jarðar er óumdeilanleg og benda margar athuganir til breytinga frá því um miðbik síðustu aldar sem eru fordæmalausar þegar litið er til síðustu áratuga eða árþúsunda.

6. Hvað veldur? Sólin hitar jörðina, og jörðin geislar varma Gróðurhúsaáhrif: Gróðurhúsalofttegundir gleypa hluta varma- geislunar jarðar og geisla varma til baka niður að yfirborði (geislunarálag) Aukin gróðurhúsaáhrif valda hlýnun

7. CO2 útblástur er 60% meiri árið 2012 en árið 1990 Heimild: Le Quéré et al 2013; CDIAC Data; Global Carbon Project 2013

8. Hvaðan kemur CO2 í heimsins ?Árið 2012 - Kol( 43%), olía (33%), gas(18%) og sement (5%) Heimild: CDIAC Data; Le Quéré et al 2013; Global Carbon Project 2013

9. Frá hvaða svæðum kemur CO2 ? Heimild: CDIAC Data;Le Quéré et al 2013;Global Carbon Project 2013

10. Miðað við höfðatölu Heimild: CDIAC Data;Le Quéré et al 2013; Global Carbon Project 2013

11. Mælingar á Koltvísýringi – CO2

12. MetanerönnurstæstagróðurhúsalofttegundinCH4aukning í andrúmslofti, 1983-2009 • Hægist á aukningu í andrúmsloftifyrir 2005 • Eykstaftureftir 2006 1983-1989: 12 ± 6 ppb 1990-1999: 6 ± 8 ppb 2000-2009: 2 ± 2 ppb Kirschke et al. 2013, Nature Geoscience; Data from NOAA, CSIRO, AGAGE, UCI atmospheric networks

13. Metanafmannavöldum Global Carbon Project 2013; Figure based on Kirschke et al. 2013

14. Metan mælingar

15. Reiknuðhlýnunmiðaðviðgeislunarálag Reiknilíkön ná að herma hitabreytingar síðustu aldar ef bæði breytingar á gróðurhúsalofttegundum, agnamengun og náttúrulegum þáttum (t.d eldgosum) eru teknar með.með.

16. Dæmi um líklegar afleiðingar

17. Loftslagsbreytingar á Íslandi • Líklegastaðþaðhlýnimeiraaðvetritil en aðsumri • Úrkomaeykstlíklega um 2 – 3% fyrirhverjagráðusemhlýnar. • Úrkomubreytingareruóvissari en hitabreytingar. • Í byggðminnkarsnjóhula um 3 – 4 vikurfyrirhverjagráðusemhlýnar • Kuldaköstumfækkarlíklega • Hitabylgjur á sumriverðaalgengari

18. Margþættarafleiðingar • Jöklarhörfa, afrennslibreytist • Sjávaryfirborðhækkar • Efrimörkhugsanlegrarhækkunarennmjögóviss • Gróðurfarbreytistverulega • Samsetningfugla- ogskordýrafánulandsinsbreytist • Einniglíklegarbreytingar í hafi • Norðlægartegundirhopa • Suðlægaritegundiraukaútbreiðslutilnorðurs • Súrnunsjávarhefuráhrif á lífríkihans

19. Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum

20. Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum

21. Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum Hop Breiðamerkurjökuls á 120 árum

22. (Heimild: Jarðvísindastofnun HÍ.og Aðalgeirsdóttir (2006). Sjá einnig Jóhannesson ofl (2007))

23. Skálafellsjökull og Heinabergsjökull 2006

24. Fláajökull 2006

25. Landris og landsig á Íslandi í kjölfar rýrnunar jökla • GPS mælingar sýna að jöklabráðnun veldur hröðu landrisi víðast hvar á landinu. • Arnadóttir et.al (2009) • Á SA- landi er landris • (9 mm/ár á Höfn) • Á SV-horninu er landsig • (2-4 mm/ár í Reykjavík) • G

26. Skógarmörkoghlýnun • Þegarerumerkjanlegarbreytingar á skógarmörkumvegnahlýnunar • Afkastagetaplantahefuraukist • Aukinræktun á korni Mynd: Ólafur Eggertssson (Mynd: Bjarni D. Sigurðsson)

27. bókfinnka barrfinnka þórshani stuttnefja (Myndir: Yann Kolbeinsson ofl)

28. Skaftárhlaup 2002 Jökulhlaup munu breytast Vorflóðminnka, vetrarflóðaukast ogverðatíðari Farvegir jökuláa breytast (Myndir: Matthew Roberts, HelgiJóhannessonog hornafjordur.is)

29. Mynd: Rax

30. Lokaorð • Loftslagsbreytingar eru staðreynd og áhrifin víðtæk og fordæmalaus • Áframhaldandi loftslagsbreytingar eru óumflýjanlegar vegna losunar okkar til þessa. Áhrifa mun gæta í margar aldir jafnvel þó að hætt verði að losa CO2. • Rannsóknir eru nauðsynlegar til að geta sagt fyrir um þróun mála • „Tækifærin liggja í loftinu „ • Enginn getur gert allt en allir geta gert eitthvað

31. Takk fyrir