530 likes | 767 Views
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME. BAŞAĞRILARI 1. PRİMER SEKONDER !!!! 2. Tip ??? Etyoloji !!!! İlaç aşırı kullanımı !!!! Tedavi: Tetkik: *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme
E N D
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME BAŞAĞRILARI • 1. PRİMER SEKONDER !!!! • 2. Tip ??? Etyoloji !!!! İlaç aşırı kullanımı!!!! Tedavi: Tetkik: *Antidepresan,Antikonvulsan Görüntüleme Beta blk,Kal. kanal blk. Kan,BOS… İndometasin,nöroleptik,lityum…… *Antiemetik,Analjezik, NSAİ,steroid,Triptan
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRME • Sekonder başağrıları ; Tüm primer başağrılarını taklit edebilir ! - Sıklıkla gerilim başağrısı şeklinde ortaya çıkar
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMESekonder BA ? • Erkek hasta • 10 yaş öncesi - 50 yaş sonrası başlama • 6 ay içinde başlama veya şekil değiştirme • Akut şiddetli başağrısı • Giderek kötüleşen seyir
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMESekonder BA ? • Travma, efor ile ilişki • Ikınma, öksürme ile ilişki • Gövde-baş-boyun pozisyonu ilişkisi
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMESekonder BA ? • Seyrek görülen başağrıları • Otonom belirtinin varlığı • Atipik özellikler
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMESekonder BA ? • Özgeçmiş özellikleri (sistemik hast.) • Uyku bozukluğunun varlığı • Semptomatik ilaç aşırı kullanımı • Muayene özellikleri Nörolojik bulgu Sistemik bulgu (ateş,hipoksi….)
BAŞAĞRISI ŞİKAYETİ İLE GELEN HASTA : Öyküde tehlike işaretleri var mı ? Evet Hayır SEKONDER Muayenede anormal bulgu var mı ? Evet BAŞAĞRISI AÇISINDAN Hayır DEĞERLENDİR seyrek görülen tip Primer başağrısı ? Evet atipik özellikler Hayır Primer başağrısı tipini belirleyip- tedaviyi düşün !
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Sık görülen BA; Migren Gerilim tipi başağrısı
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Seyrek görülen BA;(Otonom bulgu +) Küme Paroksismal hemikraniya Kısa süreli otonom belirtili tek taraflı nevraljiye benzer BA (SUNCT-SUNA) Kronik-sürekli yarım başağrısı (hemikraniya kontünya)
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Seyrek görülen diğer BA;(otonom bulgu-) Saplanma başağrısı Öksürük başağrısı Egzersiz başağrısı Cinsel eylem başağrısı Uyku başağrısı Gökgürültüsü başağrısı Yeni günlük kalıcı başağrısı
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Başağrısı – zaman ilişkisi Kronik – Tekrarlayıcı *sıklık *süresi *uyku-uyanıklık ilişkisi *ağrısız dönemlerin varlığı
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Kronik BA; (3 aydan uzun süreli-ayda 15 günden daha sık) • Kronik gerilim • Kronik migren • Kronik sürekli yarım başağrısı (Hemikraniya kontünya)
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Tekrarlayıcı başağrıları; Ataksüreleri; Atak sıklığı; • Episodik gerilim 30 dak-7 gün <15 gün /ay • Migren 4-72 saat 1-4 /ay • Küme 15-180 dak 1-8 /gün • Park.Hemikraniya 2-30 dak 5-40 /gün • SUNCT 4 dak dan az 3-200 /gün
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • İleri yaşlarda başlayabilen primer BA; -Öksürük başağrısı -Uyku başağrısı -Kısa süreli tektaraflı otonom belirtili nevraljiye benzer başağrısı (SUNCT-SUNA) -Hemikaniya kontünya
BAŞAĞRILI HASTADA DEĞERLENDİRMEPrimer başağrısının tipini belirleme; • Başağrısı özellikleri • Lokalizasyon • Şiddet • Karekter • Eşlik eden özellikler (otonom belirtiler,bulantı,kusma, ışık-ses-kokudan etkilenme...)
N. K. 42 y. Kadın • 10 gün önce iş dönüşü tuvalette ani şiddetli başağrısı ile düşüp başını vuruyor • Bir sağlık kurumuna gidiyor • Kraniyografi çekilip eve gönderiliyor • Olayın 7. günü total afazi,sağ hemiparezi gelişiyor • Afazi nedeniyle hikaye tam alınamıyor
N. K. 42 y. Kadın • Genç iskemik inme olarak tetkike alınıyor • TKD de sol OSA hızlı akım+ • Anjiografi yapılıyor • Klinik düzelme sonrası hasta başağrısını, • “sanki beyin kanaması geçirmekteyim” şeklinde tanımladığını belirtti.
*Sol OSA anevrizma *SAK *Vazospazm *İskemi
ANAHTAR BİLGİLER • Hastanın hikayesi : efor sırası akut şiddetli BA • Hastanın ağrıyı tanımlaması : beyin kanamasını düşündüren şiddetli BA
Hastayı dinleyin, size tanısını söyleyecektir. Osler, 1904
A.T. 56 Y. Erkek • 3-4 aydır başağrısı, • başın arka tarafında belirli tüm başa yayılıyor • künt özellikte • genellikle hafif – zaman zaman orta şiddette • sürekli-gün içinde dalgalı seyir
A.T. 56 Y. Erkek • Devlet memuru • Hastanın eşi kronik günlük başağrısı şikayeti ve psikiyatrik sorunları nedeniyle uzun zamandır kliniğimizde izlenmekte • sistemik-nörolojik muayene özellik yok • psikiyatrik değerlendirmede depresyon+ • Tetikleyici faktörler ? İşi ? Eşi ? • TANI : ?
A. T. 56 Y. E • KLİNİK TANI : Kronik gerilim tip başağrısı • TEDAVİ : Antidepresan
A. T. 56 Y. Erkek • 6 HAFTA SONRA KONTROL BİLGİLERİ ; • Ağrılarda artış • Başın arkaya veya öne eğik tutulması ile ağrılarda şiddetlenme- pozisyon değişince hafifleme • SEKONDER BAŞAĞRISI ? MR ?
OLGU :A.T.56 y.E • MR:Sağ serebellar hem. kitle
DİKKATE ALINMAYAN ANAHTAR BİLGİLER : • cinsiyet - erkek • başlama yaşı - 56 • ağrının yaşı - 3-4 ay • UYARICI ANAHTAR BİLGİLER : • ağrının giderek kötüleşmesi • tetik faktör - baş pozisyonu ile ilişki
N.D 41 y. Kadın • Avukatlık yapan hasta • Çalışma sırasında başlayan akut şiddetli yaygın başağrısı ile müracaat ediyor • Nörolojik muayene normal • Tanı ve tetkik ?
SAK ? • BT yapılıyor,
A.D 41 y. Kadın • BT normal • Basit analjezik-NSAİ ilaç veriliyor • Yaklaşık bir hafta istirahatle iyi • Çalışmak üzere evden çıkıyor ancak başağrısı ile geri dönüyor • Yatmak zorunda kaldığını • Yattığı sürece ağrının geçtiğini ifade ediyor – Tanı ve tetkik ?
A.D 41 y Kadın • Kafa içi basınç düşüklüğü ? • Anamnez özelliği nedeniyle kontrastlı MR isteniyor
C.K. 56 y. Erkek • İki ay önce subakut başlangıçlı yatınca hafifleyen çok şiddetli olmayan başağrısı • MR tetkiki yapılıp semptomatik tedavi+ • Giderek kötüleşiyor ve şuur etkileniyor
M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü • 3 yıl önce sağ göz çevresinde otonom belirtilerin eşlik ettiği nevralji tipi ağrılar • Ağrılar 2-3 ay ara verip birkaç hafta sık olarak tekrarlıyor • 2 yıl trigeminal nevralji olarak çeşitli tedavilerle izleniyor
M.Ç 48 y. Kadın - Taşköprü • Son bir yıl ağrılar sıklaşıyor • Son aylarda çift görme tabloya ekleniyor • Tanı ? Tetkik ?
M.Ç 48 y. K • TANI : Sağ kavernöz meningiom
73 y. K. • 2 senedir sol göz çevresinde belirli nevralji tip ağrılar • Maksiller ve mandibular alanıda tutuyor • Zaman zaman otonom belirtiler eşlik ediyor • Trigeminal nevralji tanısı ile tedavide ancak tedaviye yanıt yetersiz
73 y. K. Sol ponto-serebellar köşe kistik tm.
Farklı patoloji, klinik olarak benzer tipte başağrısı
ANAHTAR BİLGİLER : • Trigeminal nevralji için sık karşılaşılmayan atipik özellikler - Oftalmik dalı tutması - Otonom belirtilerin eşlik etmesi • SUNCT (kısa süreli tek taraflı nevraljiye benzer otonom belirtili başağrısı)düşünüldüğünde ise seyrek görülme özelliği nedeniyle ileri tetkik düşünülmeli
OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın -30 yıldırbasağrısı var -10 yıl öncesine kadar ayda 1-3 kez migren tipi -10 yıldır belirginleşen sıklaşma -sürekli avmigran-vermidon 1-3 tbl/gün -Kronik günlük başağrısı gelişiyor -5 aydır sağ temporal bölgede hassasiyet ve akşamları artan ağrı-gıdıklanma hissi başlıyor
OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın • Bunedenle sağlık kurumuna gidiyor • Benzer tip analjezik tedavi öneriliyor • Tanı ve tetkik ?
OLGU : F. Ö. 57 y. Kadın • Bir ay sonunda sağ gözde vizyon kaybı gelişmesi üzerine • Tekrar sağlık kurumuna başvuruyor • Tanı ve tetkik ?
OLGU : F.Ö. 57 y. Kadın -SEDİMANTASYON 70 mm/saat -TANI : TEMPORAL ARTERİT
ANAHTAR BİLGİLER : -Hastanın yaşı - 57 -Kronik başağrısı zemininde belirli bir lokalizasyon ve farklı özellikte yeni bir ağrının tanımlanması -Yaş ve klinik özelliklerle ayırıcı tanıda temporal arterit düşünülmeli -İlaç aşırı kullanımı dikkate alınmalı
Son olgu ; Özgeçmiş özelliklerinin kötü kullanımı !
Z.A 55 y. K • 30 senedir zaman zaman orta şiddette yaygın başağrıları • Son 2 yıldır sol göz çevresinde belirli her iki şakak bölgesine yayılan şiddeti azalıp çoğalan ancak eski ağrılarından daha şiddetli giderek kötüleşen başağrıları • 4 aydır sol göz de kayma çift görme ekleniyor
Z.A 55 y K • 5 seneyi geçen bir süredir hipertansiyon,diyabet ve glokom tedavisinde • Yaygın başağrısı hipertansiyon ile • Sol göz çevresi ağrı glokom ile • Çift görme diyabet ile ilişkilendiriliyor • Ancak tablo giderek kötüleşiyor