MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR

1. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR Prof. dr. Besim BEQAJ Prof.dr. Besim BEQAJ

2. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Ambienti kulturor i biznesit përfshinë gjendjen kulturore, sjelljet, karakteristikat e vendeve të ndryshme në të cilat ndërmarrjet ndërkombëtare duhet të zhvillojnë biznesin e tyre. • Identifikimi dhe trajtimi i ambientit kulturor shkon sipas një dinamike të paraparë Prof.dr. Besim BEQAJ

3. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Kultura përfshinë normat e sjelljeve të bazuara në veprimet e mësuara, në vlera dhe besime. Njerëzit afarist pajtohen se ka dallime kulturore në mes të vendve por nuk pajtohen me gjendjen ekzistuese?! Prof.dr. Besim BEQAJ

4. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Elementet e kulturës: • Gjuha • Feja • Vlerat dhe qëndrimet • Zakonet dhe doket • Kultura materiale • Estetika • Arsimimi Prof.dr. Besim BEQAJ

5. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Harmonizimi i elementeve të kulturës në biznesin ndërkombëtar, është i mundur përmes fleksibilitetit kulturor dhe ngritjës së vlerave të mirëfillta. • Ngritja e vetëdijës për rendësinë e kulturave në biznesin ndërkombëtar • Identifikimi i dinamikave kulturore • Praktikat kulturore dhe ato të sjelljeve në biznes • Strategjitë për ballafaqimin me dallimet kulturore Prof.dr. Besim BEQAJ

6. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Ndërmarrjet duhet të ngrisin vetëdijën për kulturat tjera. Energjia e orijentuar në ketë drejtim mvaret nga ngjajshmëritë në mes vendeve dhe nga lloji i biznesit të pretenduar për tu zhvilluar. • Ndërrimet kulturore ndodhin si rezultat i zgjedhjeve apo imponimeve të ndryshme. • Izolimi prej grupeve tjera për shkak të gjuhëve tenton të bejë stabilizimin kulturor. Prof.dr. Besim BEQAJ

7. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Njerëzit grupohen sipas satisfaksioneve, vlerave dhe sistemeve sociale. • Grupimi i tillë determinon nivelin e pajtimit personal për të pasur qasje në resurset ekonomike, prestigj, relacione shoqërore si dhe fuqi të veprimit. • Këto grupime gjithashtu determinojnë kualifikimet e nevojshme dhe ato të ofruara për punën dhe afarizmin e individit dhe ndërmarrjës. Prof.dr. Besim BEQAJ

8. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Kombet dallojnë në preferencat e tyre për një relacion autokratik apo konsultativ në vendet e punës, lidhur me rregullat dhe nivelin e konkurencës ose të bashkëpunimit me njeri tjetrin në vendet e punës. • Kombet dallojnë në nivelin e besimit në njeri tjetrin Prof.dr. Besim BEQAJ

9. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Kulturat nikoqire nuk presin gjithmonë se ndërmarrjet dhe individët do të rrespektojnë normat e tyre. Ato nganjeherë akomodojnë ndërmarrjet e huaja dhe kanë standarde të ndryshme për të huajt. Prof.dr. Besim BEQAJ

10. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Njerëzit komunikojnë përmes gjuhës së shkruar, të folur dhe gjuhës së heshtjes. Përpunimi i informatave është shumë i ndikuar nga prapavija kulturore. Gabimet në komunikim rezultojnë me sjellje të ndryshme dhe me keqkupim në bizneset ndërkombëtare. • Njerëzit nganjeherë pësojnë frustrime gjenerale – shok kulturor si pasojë e përvojave nga kulturat e reja dhe të ndryshme. Prof.dr. Besim BEQAJ

11. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Njerëzit të cilët punojnë jashtë duhet të jenë sensitiv në rrezikun e policentrizmit dhe etnocentrizmit. Ata duhet të provojnë të jenë më shumë gjeocentrik. • Menaxhmenti policentrik është i ndikuar nga kulturat e ndryeshme nacionale dhe nuk preferon përdorimin e kulturës afariste vendase në shtetin tjetër, mirëpo tenton me çdo kusht të adaptohet. • Menaxhmenti etnocentrik është i ndikuar vetëm nga kultura vendase dhe nuk rrespekton kulturat tjera. Ai injoron faktorët e rendësishëm, beson se kultura vendase duhet të aplikohet patjetër dhe mendon se ndërrimet janë të lehta (ndjenja e superioritetit) • Menaxhmenti gjeocentrik shfrytëzon praktikat e shpeshta të biznesit dhe ai paraqet një hibrid të normave të vendit dhe atyre të jashtme. Prof.dr. Besim BEQAJ

12. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Në vendimin se a duhet të sjellet një ndërrim në shtetin amë apo atë nikoqir në afarizëm, ndërmarrja duhet të merr në konsideratë rendësinë e ndërrimeve, shpenzimet dhe përfitimet nga të gjitha alternativat. • Rritja e kontaktit ndërkombëtar e rritë dhe zgjeron nivelin e ngjajshmërive kulturore në mes te kombeve dhe në mes të bizneseve të cilat pretendojnë zhvillim global. Prof.dr. Besim BEQAJ

13. MJEDISI KULTUROR NDËRKOMBËTAR • Përmasat kulturore dhe të sjelljës • Përmasat kulturore: • Distanca e pushtetit (menyra e vendosjes) • Shmangia e pasigurisë (vendimet me dozë rreziku: shmangie e ulët dhe e lartë e pasigurisë) • Individualizmi • Maskuniliteti ( suksesi, paratë dhe sendet) • Integrimi i përmasave • Përmasat e qëndrimeve • Trajtimi dhe kultura e biznesit ndërkombëtar në vendet e ndryshme të botës : SHBA, Angli, Gjermani, Vende Arabe, etj. • Elemente tjera për shqyrtim në biznesin ndërkombëtar janë edhe: qendrimet ndaj punës, motivimi për arritje, koha dhe e ardhmja, trajnimi ndërkulturor, etj. Prof.dr. Besim BEQAJ