260 likes | 780 Views
Bir Uluslararası Yargı Yeri Olarak Dünya Ticaret Örgütü. ANLAŞMAZLIKLARIN HALLİ ORGANI. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması. 19 47 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) 1986 – 1994 Uruguay Round 1995 DTÖ’nü Kuran Marakeş Anlaşması
E N D
Bir Uluslararası Yargı Yeri Olarak Dünya Ticaret Örgütü ANLAŞMAZLIKLARIN HALLİ ORGANI
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması • 1947Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) • 1986 – 1994 Uruguay Round • 1995 DTÖ’nü Kuran Marakeş Anlaşması • DTÖ Anlaşaması EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması
ANLAŞMAZLIKLARIN HALLİ ORGANI KURULUŞ AMACI • Üye devletlerin DTÖ Anlaşmaları’na uygun hareket etmesini temin etmek • Üye devletlerin DTÖ Anlaşmaları çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerinin korunmasını sağlamak • Çok taraflı ticaret sisteminde güvenlik ve önceden sezilebilirlik sağlamak
Anlaşmazlıkların Halli’ne Kimler Taraf Olabilir Sadece DTÖ üyeleri (Aralık 2008’den itibaren 153 ) Sivil Toplum Örgütleri, bireyler (Hükümetlere lobi yaparak dolaylı erişim) İddia ortaya atma hakkı Bir davayı getirip getirmeme konusunda üyelerin geniş takdir yetkisi vardır
Anlaşmazlıkların Halli Mekanizmasının Başlıca Özellikleri • Sadece Anlaşmazlıkların Halli Usulü Ekinde Yer alan Anlaşmalar bakımından uygulanabilir. • Zorunlu • Otomatik • Temyiz Aşaması • Yaptırım Gücü • Uyum Oranı yüksek
Hangi Anlaşmalardan Doğan Anlaşmazlıklar DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organına Taşınabilir? • Aşağıda belirtilen anlaşmalardan kaynaklı anlaşmazlıklar “kapsanan” anlaşmalardır: • DTÖ Anlaşması • Çok Taraflı Ticari Anlaşmalar (GATT 1994 + 12 Mal Ticareti Anlaşması) • GATS • TRIPS • DSU • (Çoklu Ticari Anlaşmalar)
Doğası • Zorunlu Yargı Yetkisi • Üyeler kapsam içerisindeki anlaşmalardan doğan anlaşmazlıkları DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organına getirmekle yükümlüdür • Katılım: Yargı yetkisini kabul • MünhasırYargı Yetkisi
Anlaşmazlıkların Hallinde Başlıca Aktörler Anlaşmazlıkların Halli Organı • DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Sistemini idare eder • Panel kurar • Panel ve Temyiz Organı Raporlarını onaylar • Uygulama üzerinde gözetim sağlar • Uygulama yoksa misilleme tedbirlere onay verir Panel 3 – 5 panelist, ad hocorgan Temyiz Organı 7 sabit üye, 4-yıllık dönem DTÖ Sekreteryası Panellere ve Temyiz Organına yardım
Anlaşmazlıkların Halli Organı, Bütün Üyeler AHO raporları onaylar Kurar Temyize gidilmezse AHO raporu onaylar Temyiz Organı Panel Rapor Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması’nın Çalışması
Temel Aşamalar Danışmalar Aşaması 60 gün Panel Aşaması 6 – 9 ay Temyiz Aşaması 60 – 90 gün AHO Raporunun Onaylanması Uygulama
0 10 Gün 30 Gün /uzlaşılan süre 60Gün /uzlaşılan süre Talebin alındığı tarih Şikayet edilen tarafın cevabı Danışmaların başlaması Danışmaların tamamlanması • Şikayet edilen taraf bu sürelere uymazsa: Doğrudan panelin kurulması talep edilebilir • Danışmaların süresi 60 gün ya da üzerinde mutabık kalınan süredir Danışma Süreci
0 2. AHO Toplantısı 1 ay 6 ay /9 ay Panel Kurma Talebi Panel Kurulur Panelistlerin belirlenmesi Panelin nihai raporu • Panelin üyeleri ve görev çerçevesi üzerinde mutabık kalındıktan sonraki 6 ay içerisinde panel nihai raporunu taraflara iletir • Panel bu süreyi 9 aya uzatabilir Panel Süreci
Panel RaporlarıToplam 125 rapor Nisan 2009 itibariyle
Day 60 0 20 Gün Panel raporunun iletilmesi ← Kabul edilmesi Kabul edilmesi→ Deadlines for filing an appeal Temyiz • Panel raporu, üyelere dağıtım tarihi üzerinden 20 gün geçinceye kadar AHO tarafından kabul edilmek üzere görüşülemez • Dağıtım tarihinden 60 gün içinde AHO tarafından kabul edilir (Negatifkonsensus) • Temyize başvurulması hariç • Temyiz başvurusu raporun dağıtılmasından sonraki 60 gün içinde yapılmalıdır
Temyiz: • Temyiz başvurusu (Şubat 2009 itibariyle): 96 • Temyiz edilen panel raporları: yaklaşık %68 • Temyiz süresi: Çoğunlukla 90 gün
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Anlaşmazlıklar • Danışmalar aşamasında çözümlenenler: • DS237- davacı Ekvator –Taze meyve ithalatında bazı ithalat prosedürleri • DS288- davalı Güney Afrika – Battaniyelerde kesin AD Önlemleri • DS29- davacı Hong Kong – Tekstil ve Konfeksiyon ürünlerinde • DS43- davacı ABD – Yabancı Film Gelirlerinin Vergilendirilmesi • DS47- davacı Tayland Tekstil, Konfeksiyon ve giyim ürünlerinde ithalat kısıtlamaları • DS208- davacı Brezilya ‑ Demir ve Çelik Boru döşemelerinde AD vergisi • DS256- davacı Macaristan– Macaristan’dan Evcil Hayvan Gıdası yasağı
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar • Panel aşamasına gelip karara bağlananlar: • DS34 - davacı Hindistan –Tekstil (1999)Panel kararı Türkiye tarafından temyiz edilmiştir • DS211 - davalı Mısır – Çelik İnşaat Demiri (2002) • DS334 - davacı ABD - Pirinç (2007)
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar DS34- Hindistan – Tekstil • Türkiye'nin AT ile oluşturduğu gümrük birliği çerçevesinde üstlendiği ve bazı tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatında uygulamaya koyduğu miktar kısıtlamalarının DTÖ hukukuna aykırılığı iddiasıyla Hindistan tarafından açılmıştır. • Panel Türkiye’nin uyguladığı miktar kısıtlamalarının GATT 1994’ün XI ve XIII. Maddeleri ile THGA’nın 2.4. maddesini ihlâl ettiğine karar vermiş ve Türkiye’nin GATT 1994’ün XXIV. Maddesi çerçevesindeki savunmasını reddetmiştir. • Türkiye panel kararını temyiz etmiş, Temyiz Organı panelin hükmünü onamıştır. • Türkiye ile Hindistan bir tazminat üzerinde anlaşmış ve dava böylece sona ermiştir.
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar DS211- Mısır –Çelik İnşaat Demiri • Türkiye, Mısır'ın Türk menşeli demir-çelik ürünleri ithalatında uyguladığı dampinge karşı verginin DTÖ kurallarına aykırı olduğunu ileri sürmüştür. • Türkiye’nin ileri sürdüğü dava nedenleri kısmen kabul kısmen red edilmiştir. • Mısır kararın gereğini yerine getirmiş ve uyuşmazlık son bulmuştur.
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar DS334– ABD- Pirinç • 17 Mart 2006: Panelin kurulması • Şikayete konu ülkemiz uygulamaları: • Kontrol Belgesi Sistemi (KBS) • Yerli Alım Şartına Bağlı Tarife Kontenjanı Sistemi (TKS)
Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar DS334– ABD - Pirinç • Bulgu: • KBS: Tarım Anlaşması kapsamında gümrük vergisine dönüştürülmesi gereken keyfi ithalat lisansı uygulaması • TKS: yerli alım şartı ulusal muamele ilkesine aykırı • 8 Haziran 2007: nihai raporun taraflara dağıtımı • Tavsiye Kararı: • KBS Türkiye’nin Anlaşma kapsamındaki ulusal yükümlülükleriyle uyumlu hale getirilmeli • TKS halihazırda uygulamadan kaldırıldığından tavsiye kararı yok • Mevcut Durum: ABD ile karşılıklı uzlaşma yolu aranmaktadır. Mutabakat taslağı üzerinde çalışılmaktadır.
Teşekkürler Nurdan Çamlıbel Aydın Dış Ticaret Müsteşarlığı Daire Başkanı